NewsEdit Η πρώτη Σύνοδος της νέας σεζόν των 27 ηγετών, την Πέμπτη (17/10) αναμένεται να έχει βαριά ατζέντα – με το μεταναστευτικό να κυριαρχεί λόγω την έκρυθμης κατάστασης στη Μέση Ανατολή και των αυξημένων ανησυχιών για νέα αύξηση των ροών από το Λίβανο. Ολλανδία και Ουγγαρία καταγγέλλουν τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, η Γερμανία επαναφέρει συνοριακούς ελέγχους, οι αντιθέσεις μεταξύ των «27» εντείνονται. Υπάρχει λύση;
Όλα δείχνουν ότι το μεταναστευτικό θα απασχολήσει σοβαρά τους Ευρωπαίους ηγέτες στην επικείμενη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Δεν πρόλαβαν καλά-καλά οι «27» να συνυπογράψουν το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, το οποίο πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, μιλώντας στην Deutsche Welle, είχε χαρακτηρίσει «ιστορική απόφαση» και οι εντάσεις πληθαίνουν.
Η συναίνεση στη διαχείριση του μεταναστευτικού μετατρέπεται σε δυσεπίλυτη εξίσωση για τους «27», καθώς μεμονωμένες χώρες ήδη καταστρατηγούν τις κοινοτικές συμφωνίες, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να υπογραμμίζει εμφατικά πως το μεταναστευτικό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα που ζητά από κοινού λύσεις. Η πρόεδρος της Κομισιόν απέστειλε στους ηγέτες επιστολή με προτάσεις υπογραμμίζοντας πως χρειάζονται λύσεις σε συλλογικό επίπεδο.
Από τα μέσα Σεπτεμβρίου η Γερμανία έχει θεσπίσει συστηματικούς ελέγχους σε όλα τα χερσαία σύνορα ης χώρας για έξι μήνες, σε πρώτη φάση, με στόχο την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης. Γειτονικές χώρες αντιδρούν, κάποιοι κάνουν λόγο για «κλείσιμο των συνόρων» ή ακόμη και για «το τέλος της Ζώνης Σένγκεν». H ευρωβουλευτής των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Λένα Ντυπόν δεν συμμερίζεται αυτή την κριτική.
«Τόσο ο παλαιότερος Κώδικας Συνόρων του Σένγκεν, όσο και ο νέος Κώδικας που ισχύει από την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο προβλέπουν το δικαίωμα επαναφοράς συνοριακών ελέγχων για περιορισμένη διάρκεια, εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι, που επίσης αναφέρονται ρητώς» λέει η Γερμανίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Το ζήτημα είναι- και το βλέπουμε στη συζήτηση που διεξάγεται σήμερα εντός της ΕΕ- ότι η Ζώνη Σένγκεν είναι υπό πίεση. Τα κράτη-μέλη πρέπει να υλοποιήσουν αυτά που έχουν συμφωνήσει».
«Να μην τα μαθαίνουν από τις εφημερίδες»
Η Λένα Ντυπόν θεωρεί ότι, ενώ επί της ουσίας δεν τίθεται ζήτημα παραβίασης των κανόνων του Σένγκεν, ο επικοινωνιακός χειρισμός του ζητήματος από το Βερολίνο ήταν λανθασμένος. «Όπως είχαμε δει και στην προηγούμενη ‘κρίση του Σένγκεν’ σε εποχές πανδημίας, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ των κρατών-μελών» επισημαίνει. «Δεν μπορεί οι γειτονικές χώρες να μαθαίνουν από τις εφημερίδες ότι η Γερμανία θα επαναφέρει τους συνοριακούς ελέγχους ή θα παρατείνει τους ελέγχους που ήδη υπάρχουν. Αυτό δεν επιτρέπεται να συμβεί».
Διαφορετική άποψη έχει ο συμπροεδρεύων της Ευρωπαϊκής Αριστεράς Μέρτιν Σίρντεβαν. Απαντώντας στο ερώτημα της Deutsche Welle εάν οι συνοριακοί έλεγχοι συνάδουν με τα ισχύοντα στη Ζώνη Σένγκεν, ο Γερμανός ευρωβουλευτής δηλώνει: «Ξεκάθαρα όχι. Αυτό που κάνει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επαναφέροντας τους ελέγχους, οδηγεί σε μία ντε φάκτο κατάργηση του Σένγκεν. Βλέπουμε ήδη ότι υπάρχουν αντιδράσεις από άλλες κυβερνήσεις. Θεωρώ ότι το τέλος του Σένγκεν, το τέλος της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, θα ήταν μία πραγματική καταστροφή και θα είχε συνέπειες. Όχι μόνο για την τροφοδοσία της αγοράς, αλλά και για τις καθημερινές μετακινήσεις των πολιτών».
«Προσχηματική» ή «μισή» αυτοεξαίρεση;
Το κλίμα των ημερών επιβαρύνει ακόμη περισσότερο η πρωτοβουλία δύο κρατών-μελών να ζητήσουν μία «αυτοεξαίρεσή» (opt-out) από την κοινή μεταναστευτική πολιτική. Όπως για παράδειγμα, η Δανία είχε εξασφαλίσει παλαιότερα, με σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων κρατών-μελών, την αυτοεξαίρεσή της από το ευρώ. Την αρχή έκανε η νέα κυβέρνηση της Ολλανδίας, στην οποία δίνει πλέον τον τόνο το ακροδεξιό «Κόμμα για την Ελευθερία» (PVV) του Γκέερτ Βίλντερς. Ακολούθησε η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, η οποία μάλιστα κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου για το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Το σχόλιο του Μάρτιν Σίρντεβαν από το γερμανικό Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke): «Αν δεν κάνω λάθος στην Ουγγαρία είχαν κατατεθεί όλες κι όλες 36 αιτήσεις ασύλου μέσα στο 2023. Το να ζητάς ‘όπτ-άουτ’ από τη μεταναστευτική πολιτική μου φαίνεται προσχηματικό υπό αυτές τις συνθήκες. Ο πραγματικός λόγος είναι ότι τόσο στην Ουγγαρία όσο και στην Ολλανδία ανήλθαν στην εξουσία ακραίες δεξιές κυβερνήσεις, που υποκινούν τη μία μειονότητα εναντίον της άλλης».
Ωστόσο, η Λένα Ντυπόν εκτιμά ότι, τουλάχιστον στην περίπτωση της Ολλανδίας, το αίτημα για αυτοεξαίρεση αποτελεί τακτικό ελιγμό. «Αν διαβάσετε προσεκτικά την επιστολή της ολλανδικής κυβέρνησης, θα δείτε ότι στην πραγματικότητα μιλάνε για μισό ‘όπτ-άουτ’» λέει η Γερμανίδα πολιτικός. «Θα ήθελαν το οπτ-άουτ, αλλά γνωρίζουν ότι σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αποχωρήσουν πλήρως γιατί άλλη δυνατότητα δεν υπάρχει, γι αυτό στην επόμενη παράγραφο λένε ότι ‘αν δεν γίνεται διαφορετικά’ θέλουν τουλάχιστον την ταχύτερη υλοποίηση του Συμφώνου για τη Μετανάστευση. Πρόκειται μάλλον για μία πολιτική συμβολισμών παρά ουσίας».
Στο επίκεντρο το «αγκάθι» του μεταναστευτικού και το χάσμα μεταξύ των χωρών
Οι «27» ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνουν ραντεβού στις Βρυξέλλες για τη διήμερη Σύνοδο Κορυφής, στις εργασίες της οποίας κυριαρχεί η σκληρή μάχη για το προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Η ατζέντα:
- Μεσανατολικό.
- Εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο.
- Ανταγωνιστικότητα ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ο Πρωθυπουργός προτάσσει τη σταθερή θέση της Αθήνας. Ευρωπαϊκή λύση σε ένα κοινό ευρωπαϊκό πρόβλημα. Στις κεκλεισμένων των θυρών συζητήσεις για το μεταναστευτικό αναμένεται να αναδείξει:
- Σημασία φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.
- Ενίσχυση των χωρών πρώτης γραμμής.
- Εφαρμογή Συμφώνου για Μετανάστευση / Άσυλο.
Έχει προηγηθεί επιστολή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τους «27» ηγέτες, στην οποία αναφέρεται στις συλλογικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων, προτείνοντας, μεταξύ άλλων:
- Επιτάχυνση εφαρμογής του Συμφώνου για Μετανάστευση / Άσυλο.
- Ανάπτυξη ολοκληρωμένων συνεργασιών με βασικές τρίτες χώρες.
- Ενίσχυση εξωτερικών συνόρων.
- Διασφάλιση δίκαιων / αποτελεσματικών διαδικασιών ασύλου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η κατάσταση στη Μέση ανατολή μας οδηγεί σε αυξημένη εγρήγορση. Αν διαβάσει κανείς την επίστολή της κα Φον Ντερ Λάιεν θα καταλάβει πόσο δικαιώνονται οι ελληνικές θέσεις. Η Ελλάδα έχει μιλήσει για την ανάγκη να μοιραστούν τα βάρη. Έχει βάλει συγκεκριμένες διατυπώσεις στο σύμφωνο που είναι δεσμευτικό. Σίγουρα υπάρχει μία αυξημένη ανησυχία».
Το κλίμα εντός του Συμβουλίου, με αφορμή το προσφυγικό-μεταναστευτικό, αναμένεται συγκρουσιακό, μετά και την πρόσφατη απόφαση της Γερμανίας για την επαναφορά εσωτερικών ελέγχων στη ζώνη Σένγκεν, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από κράτη-μέλη, την ίδια στιγμή που στο προσχέδιο των συµπερασµάτων οι «27» επιμένουν στην ανάγκη ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα.
«Υπάρχουν δυνάμεις και στη χώρα μας που έχουν πολιτική ανοιχτών συνόρων. Υπάρχουν άλλες δυνάμεις που δεν ξέρουμε τι ακριβώς λένε: θεωρούν φυσικό τους σύμμαχο του κ. Όρμπαν ο οποίος λέει το εξής. Εκπροσωπεί την αντίληψη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει είδος φυλακής όλων των μεταναστών. (…) Αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων των ροών στη θάλασσα. Δεν είναι μόνο ζήτημα εθνικό, είναι σίγουρα, αλλά να γίνει και ζήτημα ευρωπαϊκό» τόνισε ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης.
Οι δυσκολίες στις συζητήσεις επιβαρύνονται και από τη θέση Ολλανδίας και Ουγγαρίας, που ζητούν εξαίρεση από τη κοινή μεταναστευτική πολιτική. Από την πλευρά της, η Πολωνία θα ζητήσει από την ΕΕ να επικυρώσει την απόφασή της για προσωρινή αναστολή παροχής καθεστώτος ασύλου σε όσους περνούν τα σύνορα από τη γειτονική Λευκορωσία, καταγγέλλοντας τη Ρωσία για «εργαλειοποίηση» του μεταναστευτικού.
Ο υπουργός Μετανάστευσης & Ασύλου, Νίκος Παναγιωτόπουλος δήλωσε: «Η μεταναστευτική της Ε.Ε., δείχνει να αλλάζει. Στον πυρήνα της είναι το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο. (…) Σε επίπεδο διμερών συμφωνιών, νομίζω ότι αυτό δε θα οδηγήσει πουθενά. Κανένας δε μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του το πρόβλημα».
Σε εφαρμογή τίθεται πλέον και η συμφωνία Ρώμης-Τιράνων, η οποία προβλέπει ότι για μία περίοδο πέντε ετών, η Αλβανία θα δέχεται έως και 36.000 μετανάστες ετησίως και οι αιτήσεις ασύλου τους θα διεκπεραιώνονται σε δύο κέντρα. Ήδη, οι πρώτοι 16 μετανάστες έφτασαν στο λιμάνι Σενγκίν της Αλβανίας και θα φιλοξενηθούν στο Τζάντερ. Μία πρώην στρατιωτική εγκατάσταση αεροδρομίου, που θα χρησιμοποιηθεί για τη στέγαση των μεταναστών.
Πηγές : ΑΠΕ, DW, ΕΡΤ
- Ουκρανία: Νέα εντολή εκκένωσης κοινοτήτων στο Χάρκοβο καθώς προελαύνουν οι Ρώσοι
- Γυναικοκτονία στο Αγρίνιο: 43χρονη δέχθηκε πυροβολισμούς και εξέπνευσε στο νοσοκομείο
- Μητσοτάκης: Θερμή η συζήτηση με τον Τραμπ – Tον κάλεσα στην Ελλάδα
- Future Unfold: Τεχνητή νοημοσύνη και επιχειρηματική εξέλιξη στο επίκεντρο
- Tηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Τραμπ