NewsEdit Η Κασπία Θάλασσα, η μεγαλύτερη εσωτερική θάλασσα του πλανήτη, ένας τεράστιος όγκος νερού περίπου στο μέγεθος της Γερμανίας, συρρικνώνεται δραματικά με τους ειδικούς να προειδοποιούν πως ίσως δεν θα ανακάμψει ποτέ.
Η έκταση της είναι περίπου 370.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, και το βάθος της φτάνει τα 1.025 μέτρα, καθιστώντας τη μία από τις πιο ιδιαίτερες υδάτινες μάζες του κόσμου.
Από τα αρχαία χρόνια, οι λαοί που κατοικούσαν γύρω από την Κασπία είχαν συνδεθεί με αυτό το υδάτινο σώμα. Τα τελευταία χρόνια, η Κασπία έχει μετατραπεί σε σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος και ανάπτυξης.
Με τα περιβαλλοντικά προβλήματα να αυξάνονται, όπως η ρύπανση από τις εξορύξεις και η σταδιακή πτώση της στάθμης του νερού, η βιωσιμότητα της Κασπίας αποτελεί πλέον ζήτημα σημαντικού διεθνούς ενδιαφέροντος.
Η Κασπία περιβάλλεται από πέντε χώρες: Ρωσία, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ιράν και Αζερμπαϊτζάν. Αυτές οι χώρες βασίζονται σε αυτήν για την αλιεία, τη γεωργία, τον τουρισμό και το πόσιμο νερό, καθώς και τα πολυπόθητα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και βρίσκονται σε συνεχή διαπραγμάτευση σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων, καθώς η περιοχή παρουσιάζει μεγάλη γεωστρατηγική σημασία.
Η Κασπία βοηθά επίσης στη ρύθμιση του κλίματος αυτής της άνυδρης περιοχής, παρέχοντας βροχοπτώσεις και υγρασία στην Κεντρική Ασία. Η υφάλμυρη σύνθεση της Κασπίας προκαλείται από την απομόνωσή της από τους ωκεανούς για εκατομμύρια χρόνια και τη συσσώρευση άλατος. Η πλούσια βιοποικιλότητα της περιλαμβάνει πολλά ενδημικά είδη, με πιο διάσημο το οξύρρυγχο, από τον οποίο παράγεται το χαβιάρι, αλλά και τον φώκαινα της Κασπίας, το μοναδικό είδος φώκαινας σε λίμνη.
Τα φράγματα, η υπερβολική εξόρυξη, η ρύπανση και, ολοένα και περισσότερο, η κλιματική κρίση που προκαλείται από τον άνθρωπο οδηγούν στην παρακμή της – με ορισμένους ειδικούς να φοβούνται ότι η Κασπία Θάλασσα ωθείται στο απροχώρητο.
Παρά το ότι η κλιματική αλλαγή ανεβάζει την στάθμη της θάλασσας παγκοσμίως, αυτό δεν ισχύει για τις κλειστές θάλασσες και τις λίμνες όπως η Κασπία καθώς βασίζονται σε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ του νερού που ρέει από τα ποτάμια και της βροχόπτωσης και φεύγει μέσω της εξάτμισης. Αυτή η ισορροπία αλλάζει καθώς ο κόσμος θερμαίνεται, προκαλώντας
συρρίκνωση πολλών λιμνών . Τρανό παράδειγμα η κοντινή Θάλασσα της Αράλης, ανάμεσα στο Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν, η οποία ήταν κάποτε μία από τις μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου, αλλά σήμερα έχει σχεδόν εξαφανιστεί καθώςκαταστράφηκε από έναν συνδυασμό ανθρώπινων δραστηριοτήτων και την κλιμακούμενη κλιματική κρίση.
Η Κασπία τροφοδοτείται από 130 ποτάμια, αν και περίπου το 80% του νερού προέρχεται μόνο από ένα: τον Βόλγα, τον μεγαλύτερο ποταμό της Ευρώπης, ο οποίος διασχίζει την κεντρική και νότια Ρωσία.
Η Ρωσία έχει κατασκευάσει 40 φράγματα, με άλλα 18 υπό ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Vali Kaleji, ειδικό στις Σπουδές Κεντρικής Ασίας και Καυκάσου στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, μειώνοντας τη ροή του νερού που εισέρχεται στην Κασπία Θάλασσα.
Η στάθμη των υδάτων της Κασπίας Θάλασσας πέφτει από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αλλά έχει επιταχυνθεί από το 2005, πέφτοντας κατά περίπου 5 πόδια, δήλωσε ο Matthias Prange, μοντελιστής γήινων συστημάτων στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης στη Γερμανία.
Καθώς ο κόσμος θερμαίνεται περαιτέρω, τα επίπεδα πρόκειται να «πέσουν δραστικά», είπε ο Πρανγκ στο CNN. Η έρευνά του προβλέπει μειώσεις από 8 έως 18 μέτρα (26 έως 59 πόδια) μέχρι το τέλος του αιώνα, ανάλογα με το πόσο γρήγορα ο κόσμος μειώνει τη ρύπανση από ορυκτά καύσιμα.
Μια άλλη μελέτη προτείνει πτώσεις έως και 30 μέτρων (98 πόδια) μέχρι το 2100. Ακόμη και κάτω από πιο αισιόδοξα σενάρια υπερθέρμανσης του πλανήτη, το ρηχότερο, βόρειο τμήμα της Κασπίας Θάλασσας, κυρίως γύρω από το Καζακστάν, πρόκειται να εξαφανιστεί εντελώς, είπε ο Joy Singarayer. καθηγητής παλαιοκλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Για τις χώρες που βρέχονται από την Κασπία Θάλασσα, αυτό συνιστά μία ακόμη μεγάλη κρίση. Οι αλιευτικοί χώροι θα συρρικνωθούν, ο τουρισμός θα μειωθεί και η ναυτιλιακή βιομηχανία θα υποφέρει καθώς τα πλοία δυσκολεύονται να ελλιμενιστούν σε ρηχά λιμάνια όπως το Ακτάου, δήλωσε ο Καλέτζι του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης.
Και βέβαια το πρόβλημα έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις. Οι πέντε χώρες που ανταγωνίζονται για την εκμετάλλευση των πόρων θα μπορούσαν να καταλήξουν «σε έναν πόλεμο άντλησης όλο και περισσότερου νερού», είπε ο Singarayer, κάτι που θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει νέες συγκρούσεις για τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, εάν οι μεταβαλλόμενες ακτογραμμές ωθήσουν τις χώρες σε νέες αξιώσεις.
Η κατάσταση είναι ήδη καταστροφική για τη μοναδική άγρια ζωή της Κασπίας Θάλασσας. Είναι το σπίτι για εκατοντάδες είδη, συμπεριλαμβανομένου του απειλούμενου άγριου οξύρρυγχου, η πηγή του 90% του χαβιαριού στον κόσμο.
Η θάλασσα ήταν περίκλειστη για τουλάχιστον 2 εκατομμύρια χρόνια, με την ακραία απομόνωσή της να έχει ως αποτέλεσμα την «ανάδυση παράξενων πλασμάτων», όπως οι φώκιες της Κασπίας, ένα θαλάσσιο θηλαστικό που απειλείται με εξαφάνιση που δεν βρίσκεται πουθενά αλλού στη Γη.
Οι εναέριες έρευνες δείχνουν τεράστιες μειώσεις στις φώκιες, δήλωσε ο Assel Baimukanova, ερευνητής στο Ινστιτούτο Υδροβιολογίας και Οικολογίας στο Καζακστάν.
Οι επιστήμονες μέτρησαν 25.000 σε μια τοποθεσία ανάσυρσης στα νησιά Durnev στη βορειοανατολική Κασπία Θάλασσα το 2009. «Μέχρι την άνοιξη του 2020, δεν παρατηρήσαμε ούτε ένα άτομο», είπε στο CNN.