NewsEdit Του Αντώνη Παπαγιαννίδη*
Το πώς σχεδιάζεται ένα χαρτονόμισμα είναι κάτι που έχει άμεση σχέση με την εικόνα που έχει για τον εαυτό του/ την εικόνα που θέλει να προβάλει προς τα έξω (τους πολίτες, τους τρίτους, τους άλλους φορείς εξουσίας) εκείνο το Κράτος ή εκείνη η οντότητα που το εκδίδει.
Έτσι, το χαρτονόμισμα του δολαρίου – το περιβόητο greenback – που ξεκίνησε να εκδίδεται σε ομοσπονδιακό επίπεδο στις ΗΠΑ του 1862, το οποιο βλέπουμε με τον Τζώρτζ Ουάσιγκτων στο μονοδόλλαρο, με τον Βενιαμίν Φράνκλινο στο 100δολλαρο, τον Αντριου Τζάκσον στο 20δολλαρο, έχει επιδιωχθεί να μένει σταθερό σε σχεδίαση και σε χρωματική κλίμακα και σε συνολική εντύπωση. Το αμετάβλητο είναι το κεντρικό στοίχημα. Κάπου στα χρόνια του Μεσοπολέμου υπήρξαν οι τελευταίες ουσιαστικές σχεδιαστικές αλλαγές. Το 1971, που έγινε η αποσύνδεση του δολαρίου – ήδη κυρίαρχου στο παγκόσμιο σύστημα μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο – κρίθηκε ότι συνεχίζει να προέχει η εικόνα της σταθερότητας. Και παραμερίστηκαν οι εισηγήσεις ριζικής αλλαγής εικόνας, όσο κι αν τα στοιχεία ασφαλείας ενσωματώνονται κάθε τόσο.
Το χαρτονόμισμα του ευρώ, πάλι, που έκανε τα πρώτα του βήματα το 2002 (ψηφιακά υπήρχε από το 1999) με την οριστική φάση της Ευρωζώνης, θέλησε να αποτυπώσει την πολυμορφία των Ευρωπαϊκών πολιτιστικών καταγραφών, με μοτίβα από θύρες («το άνοιγμα») της κλασσικής, ρωμανικής, γοτθικής, αναγεννησιακής, μπαρόκ και εποχής χάλυβα/γυαλιού στα χαρτονομίσματα από 5 έως και 200 ευρώ (τα 500 ευρώ καταδικάστηκαν στην αφάνεια: θεωρήθηκε ότι βοηθούσαν στο ξέπλυμα χρήματος), και με αντίστοιχες ζωηρές χρωματικές διαφοροποιήσεις. Στοιχεία του Ευρωπαϊκού χάρτη συνυπάρχουν με αυτό τα μοτίβα. Το «Ευρώ» αναγράφεται στα λατινικά/EURO, στα ελληνικά/ΕΥΡΩ (το οφείλουμε στον Γιάννο Παπαντωνίου, ΥΠΟΙΚ της εποχής) και στα σλάβικα EVRO. Όλα, στοχεύουν στην ανάδειξη της πολυμορφίας που δημιουργεί/στηρίζει ενότητα. Οι σχεδιαστικές αλλαγές, συχνές. Η αναζήτηση του μοντέρνου συνεχής – μέσα σ’ αυτές τα ολογράμματα και άλλες μορφές ασφαλείας.
Έχει, συνεπώς, ενδιαφέρον να δει κανείς τι εικόνα αποφάσισε να δώσει προς τα έξω το … υπο δημιουργίαν νόμισμα των BRICS, τώρα μετά την Κορυφή του Καζάν (στο Ταταρστάν της Ρωσικής Ομοσπονδίας). Και τούτο επειδή όλη η προσπάθεια διεύρυνσης και εμβάθυνσης ταυτόχρονα των BRICS – δεν σας θυμίζει κάτι η διατύπωση από τις περιοδικώς επανερχόμενες συζητήσεις στην ΕΕ; – συνειδητά επιχειρεί να αποσυνδέσει τις διεθνείς συναλλαγές από «την κυριαρχία του δολαρίου». Μια κυριαρχία, σημειωτέον, που έδειξε τι πραγματικά δόντια διαθέτει με τις εκτεταμένες Δυτικές κυρώσεις των τελευταίων ετών (προς Ρωσία, αλλά και Ιράν, Β. Κορέα, Βενεζουέλα – ο κατάλογος μακρύς), με την κατάσχεση των Ρωσικών στοιχείων ενεργητικού στο εξωτερικό κοκ.
Ασφαλώς όλοι γνωρίζουν και συνειδητοποιούν ότι το παιχνίδι θα παιχτεί στον ψηφιακό κόσμο: εκεί θα επιχειρηθεί να ριζώσει – σωστότερα, να ξεκινήσει ουσιαστικά – η όποια αποδολαριοποίηση, με την βοήθεια του blockchain κοκ. Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό ότι, με την αφορμή της Κορυφής του Καζάν, κυκλοφόρησε ήδη η εικόνα/το σχέδιο ενός κοινού χαρτονομίσματος. Κεντρικό μοτίβο του ένας πολύχρωμος κύκλος σε αχνό φόντο, που σχηματίζουν οι σημαίες Κίνας, Ινδίας, Ρωσίας, Βραζιλίας και Νότιας Αφρικής: οι BRICS μπορεί να πλησιάζουν τις 20 πλέον – αν και τώρα, στο φινις, η Ινδία φαίνεται π.χ. να μπλοκάρει την Τουρκία ως μέλος (λόγω Πακιστάν) – όμως ο πυρήνας είναι που επιχειρείται να δώσει προς τα έξω την εικόνα βάρους και συνοχής, συνάμα. Βέβαια, οι πληρωμές ενεργειακών πρώτων υλών από την μια, η χρήση του Κινεζικού γιουάν στην διακράτηση διεθνούς (=Αμερικανικού) χρέους από την άλλη, θα οδηγήσουν τα πράγματα.
Και πάλι, όμως, η παρουσίαση εικόνας έστω χαρτονομίσματος των BRICS αποτελεί εκείνο που στις διεθνείς σχέσεις αποκαλείται “status statement”. [Εδώ, τα Δυτικά ενημερωτικά sites δεν παρέλειψαν να σημειώσουν ότι στους ηγέτες που έφθαναν στην Κορυφή του Καζάν από τις γωνίες της οικουμένης, δινόταν η παραίνεση να έχουν μαζί τους (και) ευρώ ή δολάρια, καθώς cross-rates για ρούβλια από γιουάν μπορεί να υπάρχουν, για ρουπίες ή μπολιβάρ ή ραντ λιγότερο, κι από κει και πέρα… άσε καλύτερα! Η δε χρήση Κινεζικών κοκ καρτών, θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα].
*Δημοσιογράφος
Πηγή: [www.economia.gr]