NewsEdit Ο τόνος σε κονσέρβα είναι σε μεγάλο βαθμό μολυσμένος με υδράργυρο, μια ουσία βλαβερή για την υγεία, καταγγέλλουν σήμερα σε έκθεσή τους οι μη κυβερνητικές οργανώσεις Bloom και Foodwatch, οι οποίες ζητούν από τα μεγάλα σούπερ μάρκετ και τις δημόσιες αρχές να «λάβουν επειγόντως μέτρα», μεταξύ των οποίων η μείωση των επιτρεπόμενων ορίων.
«Η Bloom επέλεξε στην τύχη 148 κουτιά κονσέρβας σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία και Ιταλία), τα οποία ελέγχθηκαν από ένα ανεξάρτητο εργαστήριο: 100% των κονσερβών βρέθηκαν μολυσμένες με υδράργυρο», αποκαλύπτει η έρευνα που διεξήχθη από τη ΜΚΟ Bloom.
Η εν λόγω ένωση για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος αναφέρει πως, σε πάνω από ένα κουτί κονσέρβας στα δύο, η περιεκτικότητα σε υδράργυρο υπερβαίνει το ανώτατο όριο που έχει καθορισθεί για άλλα είδη ψαριών, δηλαδή 0,3 mg/kg.
«Οι μέγιστες περιεκτικότητες σε υδράργυρο του τόνου, που ισχύουν σήμερα στην Ευρώπη, έχουν καθορισθεί με βάση τα διαπιστωμένα ποσοστά μόλυνσης του τόνου και όχι σε συνάρτηση με τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει ο υδράργυρος για την ανθρώπινη υγεία, ώστε να εξασφαλίζεται η πώληση του 95% των τόνων», αναφέρεται στην έρευνα.
Έτσι η μέγιστη περιεκτικότητα καθορίσθηκε στο 1 mg/kg στο «βάρος του φρέσκου» τόνου και όχι στο τελικό προϊόν, μέσα στην κονσέρβα.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στον τόνο, που είναι ένα είδος από τα πιο μολυσμένα, αποδίδεται μέγιστη ανοχή στον υδράργυρο τρεις φορές υψηλότερη από αυτή των λιγότερο μολυσμένων ειδών».
Σύμφωνα με τις δύο ΜΚΟ, «κανένας υγειονομικός λόγος δεν δικαιολογεί αυτή την απόκλιση: ο υδράργυρος δεν είναι λιγότερο τοξικός αν καταποθεί μέσω του τόνου, μόνο η συγκέντρωση του υδραργύρου στο τρόφιμο μετράει».
Ο υδράργυρος, ο οποίος είναι παρών κυρίως μέσα στις ατμοσφαιρικές εναποθέσεις που προέρχονται από τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με άνθρακα, έχει ταξινομηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μεταξύ των δέκα πιο επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία ουσιών.
Μέσα στον ωκεανό, ο υδράργυρος αναμιγνύεται με βακτήρια και μετατρέπεται σε μεθυλυδράργυρο, ένα ακόμα πιο τοξικό παράγωγο.
«Ο στοιχειώδης υδράργυρος και ο μεθυλυδράργυρος είναι τοξικοί για το νευρικό σύστημα (…)· νευρολογικές και συμπεριφορικές διαταραχές μπορεί να παρατηρηθούν έπειτα από έκθεση σ’ αυτούς», αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Μεθυλυδράργυρος και Συσσώρευση στον Τόνο
Μόλις ο υδράργυρος εισέλθει στους υδάτινους όγκους, μετατρέπεται από μικροοργανισμούς σε μεθυλυδράργυρο, μια εξαιρετικά τοξική μορφή που δεσμεύεται στους ιστούς των ψαριών. Εξαιτίας της βιοσυσσώρευσης, το τοξικό αυτό στοιχείο περνά από τους μικροοργανισμούς στα μικρά ψάρια και τελικά στα μεγαλύτερα, όπως είναι ο τόνος. Ο τόνος, όντας ένα ψάρι που βρίσκεται υψηλά στην τροφική αλυσίδα, έχει υψηλά επίπεδα μεθυλυδραργύρου.
Επιπτώσεις στην Υγεία του Ανθρώπου
Ο υδράργυρος είναι επικίνδυνος για τον ανθρώπινο οργανισμό, ειδικά όταν καταναλώνεται τακτικά μέσω μολυσμένων ψαριών:
- Νευρολογικές επιπτώσεις: Ο μεθυλυδράργυρος επηρεάζει το νευρικό σύστημα, και ειδικά το αναπτυσσόμενο έμβρυο, προκαλώντας μακροχρόνιες διαταραχές στη νευροανάπτυξη των παιδιών.
- Βλάβες στο ήπαρ και τα νεφρά: Η συσσώρευση μεθυλυδραργύρου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα όργανα φιλτραρίσματος του σώματος.
- Καρδιοαγγειακές παθήσεις: Μελέτες συνδέουν τη μακροχρόνια έκθεση σε μεθυλυδράργυρο με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις μιλούν για «αληθινό σκάνδαλο δημόσιας υγείας» και ζητούν να ληφθούν «επείγοντα μέτρα».
Καλούν την Ευρωπαίκή Επιτροπή να ευθυγραμισθεί με την πιο αυστηρή μέγιστη περιεκτικότητα που έχει καθορίσει για τα άλλα είδη, δηλαδή 0,3 mg/kg.
«Απαιτούμε οι δημόσιες αρχές να ενισχύσουν τις κανονιστικές ρυθμίσεις και, χωρίς να περιμένουν, οι διανομείς να μην διαθέτουν στο εμπόριο παρά μόνο τα προϊόντα που βρίσκονται κάτω από το πιο προστατευτικό όριο», συνοψίζει η Καμίγ Ντοριόζ, διευθύντρια εκστρατειών της Foodwatch.
Οι οργανώσεις Bloom και Foodwatch δραστηριοποιούνται στον τομέα της βιωσιμότητας και της προστασίας των καταναλωτών, με ιδιαίτερη έμφαση στη διαφάνεια της βιομηχανίας τροφίμων και στην υπεύθυνη χρήση των φυσικών πόρων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Διακυβερνητική Σύμβαση της Μιναμάτα (Minamata Convention), επιδιώκουν:
- Μείωση των εκπομπών υδραργύρου μέσω περιορισμών στις βιομηχανίες και απαγορεύσεων σε προϊόντα με υδράργυρο.
- Εκπαίδευση των καταναλωτών ώστε να επιλέγουν ψάρια με χαμηλότερο κίνδυνο μόλυνσης, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί.
- Οδηγίες κατανάλωσης για τις ευάλωτες ομάδες (π.χ., εγκύους, παιδιά) ώστε να περιορίζουν την κατανάλωση μεγάλων ψαριών με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο.
Bloom
Η Bloom είναι μια περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε στη Γαλλία το 2005 από τη θαλάσσια βιολόγο Claire Nouvian. Αρχικός σκοπός της Bloom ήταν η προστασία των ωκεανών και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, επικεντρώνοντας στην απαγόρευση καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών, όπως η βυθοκόρηση σε μεγάλα βάθη (deep-sea bottom trawling). Η Bloom προωθεί αυστηρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς και βιώσιμες πολιτικές αλιείας στην Ευρώπη και συνεργάζεται με κυβερνήσεις και οργανισμούς για την προώθηση βιώσιμων λύσεων στον τομέα της αλιείας και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.
Foodwatch
Η Foodwatch ιδρύθηκε στη Γερμανία το 2002 και είναι μια ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική οργάνωση που ασχολείται με την προστασία των καταναλωτών στον τομέα των τροφίμων. Ο στόχος της είναι να εκθέσει αθέμιτες ή παραπλανητικές πρακτικές της βιομηχανίας τροφίμων, να διεκδικεί διαφάνεια και ασφάλεια για τους καταναλωτές και να προωθεί βελτιώσεις στην ποιότητα των προϊόντων. Με τη δημοσίευση εκθέσεων, καμπανιών και δράσεων υπεράσπισης, η Foodwatch προσπαθεί να αποκαλύπτει τις παραπλανητικές ετικέτες προϊόντων, την έλλειψη επαρκών κανονισμών για τα πρόσθετα και την ποιότητα των τροφίμων, πιέζοντας παράλληλα κυβερνήσεις και εταιρείες για βελτιώσεις.