NewsEdit Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Ουάσινγκτον για τη μάχη μέχρις εσχάτων ανάμεσα στην Κάμαλα Χάρις και τον Ντόναλντ Τραμπ για το οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου, το αποτέλεσμα της οποίας αφορά όχι μόνο τους Αμερικανούς, αλλά ουσιαστικά ολόκληρο τον πλανήτη.
Με αυτό το σκεπτικό, οι New York Times παραθέτουν τις εκτιμήσεις ανταποκριτών και αναλυτών τους προκειμένου να ρίξουν φως σε ερωτήματα σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχει το αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης σε παγκόσμια ζητήματα.
Διότι μπορεί οι Αμερικανοί πολίτες να είναι εκείνοι που θα επιλέξουν ανάμεσα στην Κάμαλα Χάρις και τον Ντόναλντ Τραμπ, η απόφαση τους ωστόσο θα έχει επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο – από τους πολέμους στη Γάζα και την Ουκρανία μέχρι το διεθνές εμπόριο και την κλιματική αλλαγή. Ο επόμενος πρόεδρος θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το “τι είδους υπερδύναμη θα είναι η Αμερική τα επόμενα χρόνια”, αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα.
Ο κόσμος παρακολουθεί τις εκλογές με ένα ερώτημα στο μυαλό του: Ποια Αμερική θα αναδειχθεί τα επόμενα χρόνια; Πρόκειται να επιστρέψει σε μια πιο παραδοσιακή προσέγγιση ή θα διατηρηθεί η πιο επιθετική, προστατευτική στάση της προηγούμενης διακυβέρνησης; Σύμφωνα με ξένους ανταποκριτές των New York Times, έγινε ξεκάθαρο ότι οι αμερικανικές εκλογές δεν πολώνουν μόνο τις ΗΠΑ αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.
Πώς θα επηρεάσει το Ισραήλ το εκλογικό αποτέλεσμα
Οι Ισραηλινοί, αν μπορούσαν, θα ψήφιζαν με μεγάλη διαφορά υπέρ του Τραμπ, αναφέρει ο επικεφαλής του γραφείου των Times στην Ιερουσαλήμ, Πάτρικ Κίνγκσλεϊ. Τονίζει ωστόσο πως, όποιος και αν κερδίσει, η μακροπρόθεσμη επίδραση θα είναι πιθανότατα περιορισμένη.
Η ισραηλινή κοινωνία, πόσο μάλλον η κυβέρνηση, είναι περισσότερο αντίθετη στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και στη λύση των δύο κρατών από ό,τι ήταν εδώ και δεκαετίες. Κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δε μοιάζει πιθανό να επιχειρήσει να το αλλάξει. Η Κάμαλα Χάρις θα ασκούσε πιθανώς μεγαλύτερη πίεση στο Ισραήλ για να επιτύχει κατάπαυση του πυρός και να ανοίξει συνομιλίες με τους Παλαιστίνιους, ωστόσο είναι απίθανο να διακόψει τη στρατιωτική υποστήριξη προς τη χώρα.
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα ήταν ίσως λιγότερο αρνητικός στο ενδεχόμενο επιστροφής των Ισραηλινών εποίκων στη Γάζα, όπως επιθυμεί μέρος της ισραηλινής κυβέρνησης. Ακολουθεί επίσης μια πολύ πιο επιθετική ρητορική απέναντι στο Ιράν σε σύγκριση με τη Χάρις, κάτι που ευχαριστεί πολλούς Ισραηλινούς. Από την άλλη, όμως, ποτέ δεν ξέρεις με ποια διάθεση θα ξυπνήσει. Υπάρχει η αίσθηση ότι είναι πιο επιφυλακτικός στον κίνδυνο από όσο δείχνει, και πρόσφατα φάνηκε να αποκλείει την πιθανότητα να ανατρέψει το ιρανικό καθεστώς.
Λόγω αυτής της απρόβλεπτης στάσης, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου μπορεί να νιώθει ότι θα μπορούσε να επωφεληθεί περισσότερο από μια κυβέρνηση Χάρις. Κάπως έτσι, οι εσωτερικές διεργασίες στο Ισραήλ μπορεί να είναι πιο σύνθετες από ό,τι φαίνονται.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η Ρωσία
Αυτές οι εκλογές έχουν τεράστια σημασία για τη Ρωσία και την Ουκρανία, γράφει ο Άντον Τρογιανόφσκι από το γραφείο της Μόσχας. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ευθύνεται για την εισβολή της Ρωσίας, κάτι που κάνει τους Ουκρανούς να ανησυχούν πως ενδεχόμενη νίκη του στις επικείμενες εκλογές θα τους «εξανάγκαζε» σε μια γρήγορη και άδικη συμφωνία με τη Ρωσία. Από την άλλη, ευελπιστούν πως η Κάμαλα Χάρις θα συνεχίσει την υποστήριξη στο πεδίο της μάχης.
Στη Ρωσία, ωστόσο, ο Βλάντιμιρ Πούτιν βλέπει πολύ λιγότερες διαφορές μεταξύ του Τραμπ και της Χάρις στο θέμα της Ουκρανίας από ό,τι νομίζουμε. Πιστεύει ότι τόσο ο πρώην πρόεδρος όσο και η νυν αντιπρόεδρος θα δεσμευτούν λιγότερο στην Ουκρανία απ’ όσο ο Τζο Μπάιντεν.
Ο Πούτιν θέλει μια συμφωνία που θα μπορούσε να παρουσιάσει ως νίκη. Πιστεύει ότι η Ουκρανία είναι υποχείριο των Ηνωμένων Πολιτειών, και συνεπώς θεωρεί ότι μπορεί να εξασφαλίσει μια τέτοια συμφωνία μόνο με διαπραγματεύσεις με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Δημόσια μάλιστα έχει δηλώσει την υποστήριξή του στη Χάρις, κάτι που μπορεί να φάνηκε ανειλικρινές, αλλά ίσως φανερώνει πως πιστεύει ότι θα μπορούσε να κάνει “δουλειές” μαζί της.
Υπάρχει ένας τρόπος με τον οποίο η νίκη του Τραμπ θα ενίσχυε αδιαμφισβήτητα τον Πούτιν: Αν αυτή σηματοδοτούσε μια Αμερική πολύ λιγότερο ενεργή στον κόσμο και στην Ευρώπη, την οποία ο Πούτιν θεωρεί ως σφαίρα επιρροής του.
Ο παράγοντας Κίνα
Όποιος και αν κερδίσει θα έχει επιθετική στάση απέναντι στην Κίνα, σημειώνει ο Κιθ Μπράντσερ από το Πεκίνο. Ωστόσο, οι Κινέζοι εμφανίζονται διχασμένοι ως προς την προτίμηση τους σε κάποιον εκ των δύο υποψηφίων. Το δίλημμα εστιάζεται σε δύο ζητήματα: τους δασμούς και την Ταϊβάν.
Οι Κινέζοι οικονομικοί αξιωματούχοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Τραμπ έχει ζητήσει γενικευμένους δασμούς στις εξαγωγές της Κίνας, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για την κινεζική οικονομία. Πρόκειται άλλωστε για μια χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη ζήτηση του εξωτερικού, ειδικά από την Αμερική, για να διατηρεί τα εργοστάσιά της σε λειτουργία και τους εργαζομένους της απασχολημένους. Η βιομηχανική παραγωγή δημιουργεί σημαντικό πλούτο και αντισταθμίζει τη σοβαρή κρίση στην αγορά ακινήτων της Κίνας.
Παράλληλα, οι υπεύθυνοι της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής βλέπουν πλεονεκτήματα σε μια πιθανή νίκη του Τραμπ στις εκλογές.
Η Κίνα αισθάνεται όλο και πιο περιορισμένη από τις αμερικανικές προσπάθειες, ιδιαίτερα της κυβέρνησης Μπάιντεν, να ενισχύσει συμμαχίες με πολλούς από τους γείτονές της: την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τις Φιλιππίνες, την Ινδία και πάνω απ’ όλα την Ταϊβάν. Η Χάρις πιθανότατα θα συνέχιζε αυτές τις προσπάθειες. Ο Τραμπ αντίθετα είναι πολύ λιγότερο δεσμευμένος στην οικοδόμηση και διατήρηση διεθνών συμμαχιών.
Επιπλέον, ο Τραμπ έχει δείξει πολύ μικρότερο ενδιαφέρον για την υπεράσπιση της Ταϊβάν, κάτι που το Πεκίνο υποδέχεται με ιδιαίτερη ικανοποίηση.
Ανησυχία σε Ευρώπη και ΝΑΤΟ
«Τέλος εποχής» για την Ευρώπη, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, χαρακτηρίζει αυτές τις εκλογές στις ΗΠΑ ο διπλωματικός ανταποκριτής στην περιοχή, Στίβεν Ερλάνγκερ.
Ανάλογα με το ποιον ρωτάτε στην Ευρώπη, μια νίκη του Τραμπ είναι είτε ένας εφιάλτης, είτε ένα δώρο. Η αυξανόμενη ομάδα εθνικιστών στην Ευρώπη — στην Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Γερμανία και αλλού — θεωρεί τον Τραμπ ως ηγέτη του κινήματος. Αν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, θα μπορούσε να κανονικοποιήσει και να ενισχύσει τη σκληρή τους γραμμή για τη μετανάστευση και την εθνική ταυτότητα.
Την ίδια ώρα, οι περισσότεροι ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης ανησυχούν βαθιά. Οι δηλώσεις του Τραμπ για επιβολή δασμών 20% σε όλα τα προϊόντα που πωλούνται στην Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών εξαγωγών, θα μπορούσαν να αποδειχθούν καταστροφικές για την ευρωπαϊκή οικονομία. Και, φυσικά, ο Τραμπ έχει επανειλημμένα μιλήσει για αποχώρηση από το ΝΑΤΟ.
Ακόμα και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αποχωρήσουν επίσημα από το ΝΑΤΟ, ο Τραμπ θα μπορούσε να υπονομεύσει μοιραία την αξιοπιστία της συμμαχίας εάν για παράδειγμα δηλώσει, “δεν πρόκειται να πολεμήσω για κάποια μικρή ευρωπαϊκή χώρα”.
Αν κερδίσει η Χάρις, υπάρχει η αίσθηση ότι και εκείνη θα είναι απασχολημένη με τα εσωτερικά ζητήματα και πιο προσηλωμένη στην Κίνα, ενώ θα αναμένει από τους Ευρωπαίους να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες μόνοι τους. Υπάρχει μια έντονη αίσθηση στην Ευρώπη ότι ο Μπάιντεν ίσως ήταν ο τελευταίος πρόεδρος των ΗΠΑ που είχε προσωπική προσήλωση σε μια συμμαχία που δημιουργήθηκε στον Ψυχρό Πόλεμο.
Πώς θα επηρεαστεί το παγκόσμιο εμπόριο
Ο Ντόναλντ Τραμπ λέει ότι η λέξη «δασμός» είναι «η πιο όμορφη λέξη στο λεξικό. Πιο όμορφη από την αγάπη, πιο όμορφη από τον σεβασμό».
Έτσι, αυτές οι εκλογές είναι και ένα δημοψήφισμα για ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα εμπορίου, με τους Αμερικανούς ψηφοφόρους να κάνουν μια επιλογή που θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο, τονίζει η υπεύθυνη για θέματα εμπορίου και διεθνούς οικονομίας Άνα Σουάνσον.
Η Χάρις, αν εκλεγεί, θα διατηρήσει στοχευμένους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα για λόγους εθνικής ασφάλειας. Ο Τραμπ υπόσχεται κάτι πολύ πιο επιθετικό, με επίπεδα δασμών που δεν έχουμε ξαναδεί εδώ και σχεδόν έναν αιώνα: 10% – 20% στα περισσότερα ξένα προϊόντα και 60% ή περισσότερο στα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα.
Αυτό θα επηρεάσει πάνω από 3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικές εισαγωγές και πιθανώς θα προκαλέσει πολλαπλούς εμπορικούς πολέμους, καθώς άλλες χώρες θα ανταποδώσουν με δικούς τους δασμούς. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι λένε ότι θα καταλήξουμε με περισσότερους δασμούς, λιγότερο εμπόριο και χαμηλότερο εισόδημα και ανάπτυξη — έναν πιο φτωχό κόσμο, ουσιαστικά.
Μπορεί ο Τραμπ να το κάνει αυτό; Ναι, μπορεί, καθώς έχει ευρεία νομική εξουσία. Και αυτό θα σήμαινε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υπονομεύουν τους μεγάλους διεθνείς κανόνες εμπορίου που οι ίδιες βοήθησαν να δημιουργηθούν.
Οι σχέσεις με το Μεξικό
Το Μεξικό θα βρεθεί αντιμέτωπο με σημαντικές προκλήσεις σε περίπτωση εκλογής του Τραμπ, γράφει η επικεφαλής των ΝΥΤ στη χώρα της Λατινικής Αμερικής, Νάταλι Κιτρόεφ, τονίζοντας πως οι εντάσεις στα σύνορα είναι σχεδόν βέβαιες. Το Μεξικό είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ και ενδέχεται να αντιμετωπίσει βαριούς δασμούς, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Τραμπ έχει απειλήσει πως δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τον αμερικανικό στρατό σε μεξικανικό έδαφος.
Όποιος κι αν κερδίσει ωστόσο, το Μεξικό προβλέπει αυστηρό καθεστώς μετανάστευσης. Ενδεχόμενη προεδρία της Χάρις θα σήμαινε πιθανότατα συνέχιση των πολιτικών της κυβέρνησης Μπάιντεν, οι οποίες έχουν γίνει πολύ πιο περιοριστικές με την πάροδο του χρόνου. Η μετανάστευση είναι ένα κοινό ζήτημα. Μετανάστες από όλο τον κόσμο περνούν από το Μεξικό για να φτάσουν στα σύνορα των ΗΠΑ και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να ελέγξουν τη ροή των μεταναστών χωρίς τη βοήθεια του Μεξικού.
Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να απελάσει 11 εκατομμύρια ανθρώπους, κυρίως προς τη Λατινική Αμερική — αν και οι ειδικοί αμφισβητούν κατά πόσο αυτό είναι εφικτό. Ακόμη και ένας μικρός αριθμός απελάσεων θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες σε όλη την περιοχή.
Το Μεξικό έχει κάποια περιθώρια διαπραγμάτευσης. Όμως οι ηγέτες του θα μπορούσαν να βρεθούν πραγματικά στριμωγμένοι σε μια γωνία από έναν ενισχυμένο Τραμπ.
Η κλιματική αλλαγή και οι πολιτικές των δύο μονομάχων
Οι διακυβεύσεις δεν θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερες, προειδοποιεί η υπεύθυνη για θέματα περιβάλλοντος, Σομίνι Σενγκούπτα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκπέμψει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ιστορία και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής αυτή τη στιγμή μετά την Κίνα. Οι επόμενες ενέργειές τους θα επηρεάσουν την ικανότητα ολόκληρου του κόσμου να αποτρέψει μια καταστροφική κλιματική αλλαγή.
Αν εκλεγεί η Χάρις, πιθανότατα θα συνεχίσει τις πολιτικές του Μπάιντεν για τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Λιγότερο σαφές είναι αν θα περιορίσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες παράγουν τώρα περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ο Τραμπ, αν κερδίσει, ίσως να μην καταργήσει εντελώς τις πολιτικές της εποχής Μπάιντεν. Ωστόσο, θα μπορούσε να ανατρέψει δεκάδες μέτρα που ρυθμίζουν τις εκπομπές από αυτοκίνητα και εργοστάσια, μειώνοντας την ικανότητα της χώρας να περιορίσει τις εκπομπές αρκετά γρήγορα.
Οι ενέργειες του Τραμπ θα μπορούσαν επίσης να αφήσουν την Κίνα χωρίς σοβαρό ανταγωνισμό στην τεχνολογία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι μπαταρίες και τα ηλεκτρικά οχήματα, τομέα στον οποία ήδη ηγείται η ασιατική υπερδύναμη.
Όποιος και αν κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ, η ενεργειακή μετάβαση είναι ήδη σε εξέλιξη. Ωστόσο, η ταχύτητα και η κλίμακα έχουν σημασία. Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιβραδύνει τη μετάβαση σε βαθμό που θα είχε ενδεχομένως καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα και τον κόσμο.