Το όραμά του, τις προτάσεις και τις δεσμεύσεις του στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τις βιώσιμες μεταφορές και τον τουρισμό στην ΕΕ, παρουσίασε στην εισαγωγική τοποθέτησή του στην έναρξη της διαδικασίας ακρόασής του από την αρμόδια Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο υποψήφιος Ευρωπαίος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας.
Μιλώντας για το ζήτημα της ασφάλειας στις μεταφορές, ο Απ. Τζιτζικώστας, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τονίζοντας: «Η ασφάλεια πρέπει να είναι πάνω και πρώτα από όλα». Όπως είπε, στην Ελλάδα ζήσαμε μια ανείπωτη τραγωδία κατά την οποία 57 συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους.
Ο ορισθείς Έλληνας Επίτροπος για το χαρτοφυλάκιο των Βιώσιμων Μεταφορών και του Τουρισμού, δεσμεύτηκε ότι η ασφάλεια θα είναι η κορυφαία προτεραιότητά του. «Θα είμαι αυστηρός με όλα τα Κράτη Μέλη, ξεκινώντας από τη χώρα μου, την Ελλάδα», δήλωσε χαρακτηριστικά. Υπογράμμισε ότι υπάρχουν κοινοί κανόνες και εργαλεία για την πρόληψη τέτοιων δυστυχημάτων, αλλά δεν τηρούνται ή δεν εφαρμόζονται πάντα, κάτι το οποίο όπως είπε είναι «απαράδεκτο». «Θα εργαστώ για να το αλλάξω αυτό», τόνισε, όχι μόνο στους σιδηροδρόμους, αλλά και στους δρόμους μας, όπου 20.400 άνθρωποι εξακολουθούν να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο.
Ειδικότερα, ερωτηθείς για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών από την ευρωβουλευτή Μέργια Κιλόνεν (Αριστερά, Φινλανδία) , ο Απ. Τζιτζικώστας επανέλαβε: «Μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι η ασφάλεια θα είναι νούμερο ένα προτεραιότητα για εμένα ακριβώς επειδή κατάγομαι από την Ελλάδα και είχαμε αυτή την ανείπωτη τραγωδία». Πρόσθεσε ότι θα διασφαλίσει ότι τα κράτη-μέλη θα εφαρμόζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και θα έχουν τα προβλεπόμενα συστήματα όπως το EREMS για να αποφευχθούν τέτοιου είδους τραγικά δυστυχήματα στο μέλλον.
Όπως τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας στην εισαγωγική τοποθέτησή του στα μέλη της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι μεταφορές και ο τουρισμός διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων πολιτών και επηρεάζουν τη συνδεσιμότητα, την οικονομία και το περιβάλλον ολόκληρης της ηπείρου.
«Ως περιφερειάρχης, πρώην βουλευτής και αφοσιωμένος Ευρωπαίος, εκτιμώ ιδιαίτερα εσάς, τους εκλεγμένους εκπροσώπους των πολιτών της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, είχα την τύχη να συνεργαστώ στενά με ευρωβουλευτές φέρνοντας τις θέσεις των περιφερειών και των δήμων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι πραγματικά τιμή μου η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου για το χαρτοφυλάκιο των βιώσιμων μεταφορών και του τουρισμού. Στους δύο αυτούς τομείς μπορούμε να αναπτύξουμε σημαντικές συνέργειες ώστε να ξεπεράσουμε τις παρόμοιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Προερχόμενος από την Ελλάδα, γνωρίζω καλά αυτές τις προκλήσεις. Γνωρίζω όμως επίσης πόσο συμβάλλουν και οι δύο τομείς στην ανταγωνιστικότητα και την περιφερειακή ανάπτυξη. Πάνω απ’ όλα γνωρίζω πόσο ζωτικής σημασίας είναι για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, καθώς αντιπροσωπεύουν την ίδια την ουσία των κοινών μας αξιών και προτεραιοτήτων», υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας.
«Όπως είπε η Πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν, η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο σχέδιο για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα. Οι μεταφορές και ο τουρισμός είναι δύο βασικοί πυλώνες», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.
Τεκμηριώνοντας τη σημασία τους ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε στον τομέα των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας:
-1,4 εκατομμύρια εταιρείες σημαντικές για την οικονομία μας ανησυχούν.
-Το 99,7% εξ αυτών είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
-Ζητούν λιγότερη γραφειοκρατία και στόχος μου είναι να τη μειώσουμε.
-Έχουμε επίσης πρωταθλητές στη βιομηχανία, που πρέπει να διατηρήσουν ή να ανακτήσουν τον παγκόσμιο ηγετικό τους ρόλο.
Σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, ο Απ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι έχει τεράστια στρατηγική σημασία, αλλά αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις. Έχει εμπορικό πλεόνασμα 100 δισ. ευρώ και 14 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. « Στόχος μου είναι η ανάπτυξη ενός Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την Αυτοκινητοβιομηχανία, που θα αντιμετωπίζει τις ανάγκες της, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της», ανέφερε ο Απ. Τζιτζικώστας.
Σε ό,τι αφορά τη ναυτιλία, ο ορισθείς Έλληνας Επίτροπος δεσμεύτηκε ότι στις αρχές της θητείας του θα παρουσιάσει μια Ολοκληρωμένη Στρατηγική για τα Ευρωπαϊκά Λιμάνια. «Σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον, τα λιμάνια μας είναι οι πύλες προς το διεθνές εμπόριο και επομένως την ευημερία. Πρέπει λοιπόν, να κρατήσουμε την Ευρώπη συνδεδεμένη με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και οικονομικά ανεξάρτητη και ασφαλή», όπως είπε.
Ο Απ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε και στους κλιματικούς στόχους, αναλύοντας το σχέδιό του για να γίνει πιο βιώσιμος ο τομέας των μεταφορών: « Οι μεταφορές είναι ο μόνος τομέας του οποίου οι εκπομπές αερίων συνεχίζουν να αυξάνονται σε σύγκριση με το 1990. Για να επιτύχουμε κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, πρέπει να εφαρμόσουμε τους φιλόδοξους κανόνες που έχουν ήδη εγκριθεί. Οι οδικές μεταφορές συμβάλλουν περισσότερο στη ρύπανση, επομένως πρέπει να ενθαρρύνουμε τη χρήση πιο καθαρών αυτοκινήτων και βαρέων επαγγελματικών οχημάτων, αναπτύσσοντας παράλληλα μια στρατηγική για την επιτάχυνση της μείωσης των εκπομπών από τους εταιρικούς στόλους. Ταυτόχρονα, πρέπει να αυξήσουμε τις προσπάθειές μας για τη στροφή των εμπορευματικών μεταφορών σε πιο βιώσιμα μέσα, όπως οι σιδηρόδρομοι και οι πλωτές οδοί. Η επίτευξη μηδενικών εκπομπών θα είναι πιο δύσκολη για την αεροπορία και τη ναυτιλία. Εδώ πρέπει να υποστηρίξουμε την παραγωγή βιώσιμων καυσίμων που να είναι οικονομικά προσιτά. Στην κατεύθυνση αυτή θα υποβάλω το 2025 ένα Επενδυτικό Σχέδιο Βιώσιμων Μεταφορών. Κι επειδή η κλιματική αλλαγή δεν σταματά στα σύνορά μας, θα συνεργαστώ με τον ICAO και τον ΙΜΟ για να επιδιώξουμε μια εξίσου φιλόδοξη παγκόσμια ατζέντα».
Όσον αφορά στην ενίσχυση της καινοτομίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μεταφορών, ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι «για να είμαστε πραγματικά ανταγωνιστικοί, οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιοποίηση, τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνοκαι η τεχνητή νοημοσύνη και τελικά να προωθήσουμε την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η καινοτομία και οι νέες τεχνολογίες είναι βασικές.
Αναφερόμενος στις οδικές και μεταφορικές υποδομές, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι οι εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα επισημαίνουν ότι οι μεταφορές είναι καταλύτης για την οικονομία και την καθημερινότητα, δηλώνοντας ότι πρωταρχικός στόχος του, ως Επίτροπος, θα είναι η ολοκλήρωση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών μήκους 243.000 χλμ., εντός των συμφωνημένων προθεσμιών.
Ο σιδηρόδρομος έχει κεντρικό ρόλο στις υποδομές μεταφορών και είναι ένα από τα πιο πράσινα μέσα μεταφοράς. Συγκεκριμένα ο κ Τζιτζικώστας τόνισε: «Η ολοκλήρωση του σιδηροδρομικού δικτύου και η σύνδεση των πόλεων με σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας για να μειωθούν οι χρόνοι ταξιδιού, αποτελεί κορυφαία μου προτεραιότητα. Το επόμενο έτος θα υποβάλω ένα σχέδιο για τη σύνδεση των πρωτευουσών και των μεγάλων πόλεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας, και πρόθεσή μου επίσης είναι η βελτίωση της σιδηροδρομικής συνδεσιμότητας συνολικά, ώστε να μην μείνει καμία περιοχή πίσω», ανέφερε. Τόνισε, επίσης, ότι η ολοκλήρωση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών ενισχύει επίσης τη συνδεσιμότητα για τα περιφερειακά Κράτη-Μέλη και θα βοηθήσει μελλοντικά στην ενσωμάτωση της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και των Δυτικών Βαλκανίων στην Ενιαία Αγορά. «Η ενίσχυση των υποδομών για την ανάπτυξη της κινητικότητας στρατιωτικών οχημάτων είναι μεγαλύτερη από ποτέ», πρόσθεσε στη συνέχεια.
Αναφερόμενος στην ενιαία αγορά, ο Απ. Τζιτζικώστας τόνισε την ανάγκη να καταργηθούν οι ρυθμιστικοί φραγμοί που υφίστανται σήμερα στο πλαίσιο των μεταφορών στην κατά τα άλλα ενιαία Ευρώπη: «Έχουμε κατακερματισμό στην εναέρια κυκλοφορία και στο έδαφος μας. Σε πολλές διαδρομές, τα τρένα πρέπει ακόμα να συμμορφώνονται με έξι διαφορετικά συστήματα σηματοδότησης. Ένα αυτοκίνητο που νοικιάζεται σε μία χώρα μπορεί να παραδοθεί σε μία άλλη, μόνο έναντι υπερβολικής χρέωσης. Ήρθε η ώρα να κάνουμε την ενιαία μας αγορά πραγματικά ενιαία. Για τον σιδηρόδρομο, τον πρώτο χρόνο θα παρουσιάσω, το σχέδιο μου για Ενιαία Ψηφιακή Κράτηση και Έκδοση Εισιτηρίων. Και βέβαια, ταυτόχρονα ο στόχος μου είναι να προστατέψω και να ενισχύσω τα δικαιώματα των επιβατών».
Για τον Τουρισμό, το δεύτερο κύριο τομέα του χαρτοφυλακίου, ο κ. Τζιτζικώστας σημείωσε ότι η Ευρώπη είναι παγκοσμίως ο πρώτος τουριστικός προορισμός και ότι ο τουρισμός αποτελεί κορυφαία οικονομική δραστηριότητα με ευρεία επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση αλλά και την κοινωνική συνοχή.
«Έχουμε περισσότερες από τρία εκατομμύρια ενεργές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τουρισμό, πολλές από τις οποίες είναι οικογενειακές επιχειρήσεις σε τομείς όπως η διαμονή, η εστίαση, οι μεταφορές επιβατών και οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Στόχος μας είναι ο τουρισμός να ενισχυθεί και να γίνει πιο βιώσιμος γιατί έτσι θα διασφαλίσουμε ότι οι τουρίστες θα συνεχίσουν να έρχονται στην Ευρώπη και συνολικά ο τομέας θα συνεχίσει να αναπτύσσεται. Στην κατεύθυνση αυτή ο ρόλος των περιφερειών και των δήμων είναι ιδιαίτερα κρίσιμος και στόχος είναι να εξελιχθούν σε αποτελεσματικούς οργανισμούς διαχείρισης προορισμών για να εξασφαλίσουμε πιο ισορροπημένες ροές επισκεπτών. Έπειτα από διαβούλευση με όλους τους αρμόδιους φορείς, θα παρουσιάσω μια Στρατηγική για τον Βιώσιμο Τουρισμό που θα επικεντρώνεται στην υποστήριξη των επιχειρήσεων και έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και τοπικών κοινωνιών», ανέφερε ο κ. Τζιτζικώστας.
Αναφερόμενος στη σοβαρή έλλειψη προσωπικού, η οποία αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη του τομέα των μεταφορών, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε: «Ως Επίτροπος, στις πρώτες εκατό μέρες, θα διοργανώσω έναν Διάλογο με τους Νέους, για να κατανοήσουμε καλύτερα τις προσδοκίες τους και να μάθουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να γίνουν οι θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τις μεταφορές μια πιο ελκυστική επαγγελματική επιλογή» δήλωσε και πρόσθεσε: «Δεν υπάρχει χώρος για εκμετάλλευση και κακοποίηση εργαζομένων στην ΕΕ. Θα διασφαλίσω ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία τηρείται δεόντως και εφαρμόζεται το ίδιο σε όλα τα Κράτη-Μέλη».
Ο κ. Τζιτζικώστας έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τονίζοντας: «Η ασφάλεια πρέπει να είναι πάνω και πρώτα από όλα. Στην Ελλάδα ζήσαμε μια ανείπωτη τραγωδία. 57 συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους. Πολλοί άλλοι αντιμετωπίζουν τραυματισμούς που άλλαξαν τη ζωή τους. Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη τον Φεβρουάριο του 2023, δεν έπρεπε να συμβεί. Ένα τέτοιο δυστύχημα δεν πρέπει να ξανασυμβεί πουθενά στην Ευρώπη. Η ασφάλεια θα είναι η κορυφαία προτεραιότητά μου. Και θα είμαι αυστηρός με όλα τα Κράτη Μέλη, ξεκινώντας από τη χώρα μου, την Ελλάδα. Έχουμε κοινούς κανόνες και εργαλεία για την πρόληψη τέτοιων δυστυχημάτων, αλλά δεν τηρούνται ή δεν εφαρμόζονται πάντα. Αυτό είναι απαράδεκτο. Θα εργαστώ για να το αλλάξω αυτό. Όχι μόνο στους σιδηροδρόμους, αλλά και στους δρόμους μας, όπου 20.400 άνθρωποι εξακολουθούν να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο. Ενώ περισσότεροι από 100.000 συνάνθρωποι μας τραυματίζονται σοβαρά».
Ο κ. Τζιτζικώστας ολοκλήρωσε την εισαγωγική τοποθέτησή απευθυνόμενος στα μέλη της επιτροπής Μεταφορών, λέγονας ότι θέλει να καθιερώσει «έναν νέο τρόπο συνεργασίας, επενδύοντας στη σχέση μας, που πρέπει να στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη». Υποσχέθηκε ένα μόνο πράγμα: να κάνει ό,τι μπορεί για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πολιτών της Ευρώπης.
“Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη τον Φεβρουάριο του 2023, δεν έπρεπε να συμβεί. Ένα τέτοιο δυστύχημα δεν πρέπει να ξανασυμβεί πουθενά στην Ευρώπη. Η ασφάλεια θα είναι η κορυφαία προτεραιότητά μου”, δήλωσε ο Απόστολος Τζιτζικώστας κατά την εισαγωγική τοποθέτησή του ενώπιον της επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο Απ.Τζιτζικώστας διαβεβαιώνει όλους τους συγγενείς θυμάτων Τεμπών ότι θα πράξει όσα προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για να αποφευχθούν ανάλογα δυστυχήματα στο μέλλον
O ορισθείς Έλληνας Επίτροπος, Απόστολος Τζιτζικώστας διαβεβαίωσε όλα τα μέλη της επιτροπής Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και όλους τους συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών ότι δεν θα διστάσει ούτε μία στιγμή να πράξει ακριβώς όσα προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Απαντώντας σε ερώτηση της ευρωβουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ, Έλενας Κουντουρά, σχετική με το δυστύχημα των Τεμπών και πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο θα θωρακιστεί άμεσα με σύγχρονα συστήματα ασφαλείας, ο Απ. Τζιτζικώστας απάντησε: “Θέλω να διαβεβαιώσω τα μέλη της επιτροπής, όπως και όλους τους συγγενείς των θυμάτων ότι δε θα διστάσω ούτε μία στιγμή, αφού πρώτα ενημερωθώ όταν αναλάβω επίσημα τα καθήκοντά μου… δε θα διστάσω ούτε μία στιγμή να πράξω ακριβώς όσα προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δεν πρόκειται να παρεκκλίνω καθόλου από τις ενέργειες και τις διαδικασίες που προβλέπονται”.
Επανέλαβε την αρχική τοποθέτηση της ομιλίας του, ότι «η ασφάλεια είναι η κορυφαία προτεραιότητα» και πρόσθεσε: «Το εννοώ. Να μην έχετε καμία αμφιβολία. Θα είμαι αυστηρός με όλα τα κράτη-μέλη και φυσικά και με την Ελλάδα, προκειμένου να υλοποιήσουν τα έργα που απαιτούνται για να αποτρέψουμε ανάλογα δυστυχήματα στο μέλλον».
Ένταση προκλήθηκε κατά τη διάρκεια της ακρόασης του Απόστολου Τζιτζικώστα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όταν στην αίθουσα υπήρξαν δύο παρεμβάσεις που αφορούσαν το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.
Ειδικότερα, δύο ευρωβουλευτές προσπάθησαν να υπενθυμίσουν στους άλλους παρευρισκόμενους στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για τις Μεταφορές και τον Τουρισμό, το συμβάν που έκοψε το νήμα της ζωής σε 57 συμπολίτες μας τον Φεβρουάριο του 2023. Ωστόσο, η Ελίζα Βόζεμπεργκ παρενέβη, φωνάζοντας τους ανθρώπους που είναι επιφορτισμένοι με την ασφάλεια, ώστε να τους βγάλουν εκτός αίθουσας.
Ειδικότερα, η ευρωβουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας, Μαρία Ζαχαρία, κατά την ακρόαση του κ. Τζιτζικώστα ξεκίνησε να μοιράζει κείμενο -στα ελληνικά και τα αγγλικά- που αναφερόταν στην τραγωδία των Τεμπών και καλούσε τους ευρωβουλευτές να μην στηρίξουν την υποψηφιότητα Τζιτζικώστα ως επιτρόπου Μεταφορών και Τουρισμού.
Παράλληλα, κατηγορούσε την ελληνική κυβέρνηση για προσπάθεια συγκάλυψης του θέματος, θυμίζοντας και τις σχετικές ενέργειες από τον Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων Τεμπών με επικεφαλής την Μαρία Καρυστιανού. Ωστόσο, η ενέργεια της κυρίας Ζαχαρία προκάλεσε την αντίδραση της κυρίας Βόζεμπεργκ, η οποία ζήτησε να επιβληθεί «η τάξη», με τη διαδικασία να διακόπτεται.
Ίδια… μέτρα πήρε η συντονίστρια της ακρόασης και όταν παρενέβη ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Κώστας Παπαδάκης, μιλώντας και αυτός για τα 57 θύματα και την απουσία συστημάτων ασφαλείας. Μάλιστα, η Ελίζα Βόζεμπεργκ παρότρυνε τους ανθρώπους που της ασφάλειας να σπεύσουν, λέγοντάς τους χαρακτηριστικά «γιατί δεν κάνετε πιο γρήγορα;».
Σημειώνεται ότι τόσο η Μαρία Ζαχαρία όσο και ο Κώστας δεν είχαν το δικαίωμα να τοποθετηθούν, γιατί δεν είναι μέλη της αρμόδιας επιτροπής.