NewsEdit Εκατομμύρια Αμερικανοί προσέρχονται, σήμερα Τρίτη, στις κάλπες για να ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών για το 2024, στις οποίες αναμετρώνται η υποψήφια των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις και ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλός της, Ντόναλντ Τραμπ.
Το AnatropiNews.gr και το Libre.gr παρακολουθούν όλες τις εξελίξεις σε ειδικά αφιερώματα με άρθρα, ειδήσεις και συνεντεύξεις.
Μήπως τελικά δεν είναι τόσο αμφίρροπες όσο νομίζουμε;
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν πως οι σημερινές προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, στις οποίες αναμετρώνται η Κάμαλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ, θα είναι πάρα πολύ αμφίρροπες. Ωστόσο ορισμένοι ειδικοί αντιτείνουν πως η διαφορά των δυο αντιπάλων μπορεί να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν.
Κατά τις δημοσκοπήσεις που θεωρούνται οι σοβαρότερες, η Δημοκρατική αντιπρόεδρος και ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος έχουν εντελώς οριακή διαφορά σε καθεμιά από τις πολιτείες-κλειδιά, που αναμένεται να κρίνουν το αποτέλεσμα της σημερινής ψηφοφορίας.
Έτσι, κατά δημοσκοπήσεις που συγκεντρώνει ο ιστότοπος FiveThirtyEight, η κυρία Χάρις και ο κ. Τραμπ βρίσκονταν χθες το απόγευμα σε απόλυτη ισοπαλία (47,8%) στην Πενσιλβάνια, σχεδόν σε ισοπαλία (47,4-47,7%) στη Νεβάδα και τους χώριζε κάτι σαν μια εκατοστιαία μονάδα στο Ουισκόνσιν, στο Μίσιγκαν και στη Βόρεια Καρολίνα.
Δεν είναι πεισμένοι όλοι όμως πως η εικόνα αυτή είναι απόλυτα ακριβής.
«Στην πραγματικότητα, οι δημοσκοπήσεις κατά πολιτεία αναγγέλλονται όχι μόνο εξαιρετικά αμφίρροπη κούρσα, αλλά επίσης απίθανα αμφίρροπη», εξηγεί ο Τζόσουα Κλίντον, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ.
Σε μελέτη του που δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα το NBC, ο ειδικός στις δημοσκοπήσεις εξέφρασε αμφιβολίες ειδικά για το πόσο «παρόμοια» είναι τα ευρήματα —οι διαφορές τους είναι δεκαδικοί αριθμοί— των διαθέσιμων ερευνών, υποδεικνύοντας πως μπορεί να είναι οι δημοσκόποι, όχι οι ψηφοφόροι, αυτοί που ευθύνονται για την φαινομενική ομοφωνία.
Κάποιος δημοσκόπος για παράδειγμα που βλέπει να προκύπτει «διαφορά πέντε μονάδων σε υποτίθεται αμφίρροπη κούρσα μπορεί να επιλέξει να τροποποιήσει τα αποτελέσματά του, ώστε να συμμορφώνονται με αυτά που δείχνουν άλλες δημοσκοπήσεις, λόγω της ανησυχίας πως θα μπορούσε να υποστεί πλήγμα η φήμη του», υπέθεσε.
Αρκετά ινστιτούτα δημοσκοπήσεων βρίσκονται σε άμυνα, αντιμέτωπα με τα υψηλά κόστη και τις αυξανόμενες δυσκολίες ως προς την επαφή με τους ψηφοφόρους — την εποχή των smartphones και δυνατοτήτων τους όπως είναι ιδίως η φραγή κλήσεων.
Η εμπειρία πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων στις ΗΠΑ δεν σπρώχνει ακριβώς κανέναν να υιοθετήσει ανεπιφύλακτα αυτά που προβλέπουν.
Οι δημοσκόποι αποδείχθηκε πως έπεσαν έξω τόσο το 2016, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τη Χίλαρι Κλίντον, όσο και το 2020, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ηττήθηκε από τον Τζο Μπάιντεν.
Την πρώτη φορά, δεν φρόντισαν να καταγραφτεί σε επαρκή βαθμό η άποψη της κατηγορίας των λευκών ανδρών χωρίς πανεπιστημιακό πτυχίο — που θεωρείται πως έδωσε τη νίκη στον μεγιστάνα των ακινήτων.
Τη δεύτερη φορά, παρότι έλαβαν υποτίθεται διορθωτικά μέτρα, υποτίμησαν ξανά την ψήφο υπέρ του Τραμπ και υπερτίμησαν αυτήν υπέρ του Μπάιντεν.
Δεν μπορεί να αποκλειστεί η υπόθεση είτε ο Ντόναλντ Τραμπ ή η Κάμαλα Χάρις να επικρατήσει καθαρά σε κάποιες ή ακόμη και σε όλες τις κρίσιμες επτά διεκδικούμενες πολιτείες.
Ο Ου. Τζόζεφ Κάμπελ, καθηγητής του αμερικανικού πανεπιστημίου στην Ουάσιγκτον, επίσης διερωτάται αν δημοσκόποι «αλλοιώνουν λιγάκι παραπάνω τα δεδομένα τους για να τα ευθυγραμμίσουν με τα αποτελέσματα των άλλων».
Αυτό είναι κάτι «δύσκολο να το αποδείξεις», αλλά το «υποπτεύονται» πολλοί, καθώς ανταποκρίνεται στο «ένστικτο της αγέλης», προσθέτει.
Προτού αναφερθεί σε διαβόητο προηγούμενο: αυτό των προεδρικών εκλογών του 1980.
Τότε, «όλες οι δημοσκοπήσεις υπεδείκνυαν πολύ αμφίρροπη κούρσα του (Δημοκρατικού) προέδρου Τζίμι Κάρτερ και του Ρεπουμπλικάνου (διαδόχου του) Ρόναλντ Ρέιγκαν», αλλά τελικά ο δεύτερος τον σάρωσε, «με διαφορά σχεδόν 10%».
«Δεν λέω πως θα ξαναγίνει κάτι τέτοιο το 2024, αλλά πρέπει να το κρατήσουμε στο νου μας.
Όλα τα σενάρια για το αποτέλεσμα και οι μεταβλητές
Η σημερινή εκλογική αναμέτρηση μεταξύ της αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις και του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θεωρείται από τις πιο αμφίρροπες στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία. Δημοσκοπήσεις σε επτά πολιτείες-κλειδιά δείχνουν οριακή διαφορά, με κάθε υποψήφιο να προηγείται σε ορισμένες περιοχές κατά μόλις μια ή δύο μονάδες, ποσοστό εντός του περιθωρίου στατιστικού λάθους.
Aμερικανοί αναλυτές μιλώντας στα τηλεοπτικά δίκτυα, αναφέρονται σε πιθανούς δρόμους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη νίκη είτε της Αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις είτε του πρώην Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Κάθε σενάριο ποικίλλει ως προς την πιθανότητα και τη στρατηγική εκλογής, αντικατοπτρίζοντας τις μικρές διαφορές και τις δυναμικές στις πολιτείες-κλειδιά.
Ακολουθούν πιθανά σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί το αποτέλεσμα:
Νίκη της Χάρις με μικρή διαφορά από τον Τραμπ
Δημοσκοπήσεις και στοιχεία από την εκ των προτέρων καθώς και την επιστολική ψηφοφορία έδειξαν ότι η πιθανή έκβαση είναι η νίκη με μικρή διαφορά της αντιπροέδρου Χάρις.
Έχει μικρό προβάδισμα στο Μίσιγκαν, στην Πενσιλβάνια και στο Ουισκόνσιν — πολιτείες κρίσιμες, οι οποίες, μαζί με τη 2η περιφέρεια στη Νεμπράσκα, θα της έδιναν τις 270 ψήφους του εκλεκτορικού σώματος που απαιτούνται για τη νίκη. Ενδεχόμενη επικράτησή της στη Νεβάδα, όπου επίσης έχει μικρό προβάδισμα, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω το σύνολο των εκλεκτόρων της Χάρις.
Σημαντικός παράγοντας για νίκη της θα μπορούσε να είναι η ψήφος των μεγαλύτερων σε ηλικία λευκών, δημογραφικής ομάδας που γενικά υποστηρίζει τους Ρεπουμπλικάνους αλλά ενδέχεται να μετακινηθεί στους Δημοκρατικούς.
Νίκη του Τραμπ με μικρή διαφορά
Ο Τραμπ θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη νίκη είτε μέσω των ανατολικών πολιτειών —επικρατώντας στην Τζόρτζια, στη Βόρεια Καρολίνα και στην Πενσιλβάνια— είτε μέσω των πολιτειών του Νότου, κερδίζοντας στην Αριζόνα, στην Τζόρτζια, στη Νεβάδα και στη Βόρεια Καρολίνα. Η Πενσιλβάνια είναι σημαντικό κομμάτι του παζλ: ενώ μοιάζει να προηγείται εκεί ελαφρώς η Χάρις, η δική του επικράτηση θα έδινε στον Τραμπ 270 εκλεκτορικές ψήφους.
Σε αυτό το σενάριο, η επιτυχία του Τραμπ ίσως εξαρτηθεί από την αυξημένη υποστήριξη αφροαμερικανών και ισπανόφωνων ψηφοφόρους. Δημοσκοπήσεις θέλουν τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει κερδίσει έδαφος στη δημογραφική μερίδα των μαύρων ανδρών, ιδίως στις ανατολικές πολιτείες, και σε αυτήν των ισπανόφωνων στον Νότο, όπου ζητήματα όπως το κόστος της στέγης και η ασφάλεια των συνόρων έχουν μεγάλο βάρος.
Καθαρή νίκη του ενός ή του άλλου υποψήφιου προέδρου
Αν και οι δημοσκοπήσεις τους φέρουν να βρίσκονται πολύ κοντά, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο καθαρής νίκης της μιας ή του άλλου. Για τη Χάρις, η μεγάλη προσέλευση γυναικών στα εκλογικά κέντρα, ειδικά μετά την αναίρεση του δικαιώματος στην άμβλωση από το Ανώτατο Δικαστήριο, θα μπορούσε να αποδειχθεί κλειδί.
Πρόσφατη δημοσκόπηση θέλει τη Χάρις να προηγείται του Τραμπ κατά τρεις μονάδες στην Άιοβα, πολιτεία που ο Τραμπ κέρδισε με οκτώ μονάδες το 2020, υποδεικνύοντας ότι θα μπορούσε να τα πάει καλά και σε άλλες πολιτείες αν οι γυναίκες ψηφίσουν μαζικά.
Για τον Τραμπ, καθαρή νίκη θα συνεπαγόταν ιστορική υποστήριξη από τους αφροαμερικανούς και τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους, γεγονός που θα αντικατόπτριζε τη δυσαρέσκεια για την εκστρατεία της Χάρις, και τις πολιτικές της κυβέρνησης του απερχόμενου προέδρου Τζο Μπάιντεν, ειδικά για την υποστήριξή της στον πόλεμο του Ισραήλ σε δυο μέτωπα, στη Λωρίδα της Γάζας και στον Λίβανο.
Ισοπαλία ή απροσδόκητο αποτέλεσμα
Δεδομένων των δημοσκοπήσεων που έδειχναν μάχη στήθος με στήθος, η πιθανότητα ισοπαλίας στο εκλεκτορικό σώμα (269-269) ή απρόβλεπτων αποτελεσμάτων παραμένει. Σε περίπτωση ισοπαλίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων θα έκρινε την εκλογή τον Ιανουάριο, με κάθε πολιτειακή αντιπροσωπεία να έχει μία ψήφο.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν κάποιες μεταβλητές που μπορεί να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα.
- Οικονομική Πολιτική: Η Χάρις έχει μειώσει τη δημοσκοπική διαφορά στο θέμα της οικονομίας, το ισχυρότερο σημείο του Τραμπ για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Αναποφάσιστοι: Τις τελευταίες ημέρες, περισσότεροι αναποφάσιστοι μοιάζουν να κλίνουν υπέρ της Χάρις, κάτι που θα μπορούσε να της δώσει καθοριστική ώθηση.
- Αναδρομική έγκριση της θητείας Τραμπ: Πολλοί ψηφοφόροι λένε πλέον πως εγκρίνουν την προεδρία του Τραμπ (2017-2021), κάτι που θα μπορούσε να τον ευνοήσει.
Η Ουάσινγκτον, προετοιμάζεται για πιθανές διαμαρτυρίες ή ταραχές μετά τις εκλογές. Οι επιχειρήσεις κοντά στον Λευκό Οίκο έχουν ήδη καλύψει τις εισόδους τους με σανίδες, αντικατοπτρίζοντας την ατμόσφαιρα ανησυχίας για ενδεχόμενες αντιδράσεις και το ξέσπασμα ταραχών, ειδικά με δεδομένο το υψηλό επίπεδο πόλωσης και αμφισβήτησης του αποτελέσματος.
Ενώ οι ΗΠΑ περιμένουν το αποτέλεσμα, οι αρχές προετοιμάζονται για τυχόν αντιδράσεις που μπορεί να ακολουθήσουν την ανακοίνωσή του, έχοντας κατά νου τις ταραχές μετά τις εκλογές του 2016 και την επίθεση στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου 2021.
Με τις δύο πλευρές έτοιμες να αμφισβητήσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, οι Αμερικανοί ανυπομονούν να ολοκληρωθεί η ιστορική εκλογική αναμέτρηση και προετοιμάζονται για ό,τι ακολουθήσει.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για να “διαβάσουμε” τα αποτελέσματα των εκλογών στις ΗΠΑ
Κάθε πολιτεία έχει δικούς της κανόνες για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας. Έχουν δικαίωμα συμμετοχής περίπου 220 εκατ. πολίτες. Μέχρι χθες είχαν ήδη ψηφίσει με «πρόωρη ψήφο» (αυτοπροσώπως ή με επιστολική ψήφο) περίπου 78 εκατ. πολίτες, εκτιμάται ότι είναι περίπου το 50% όσων θα ψηφίσουν.
Πρόωρη ψήφος: Σύμφωνα με το BBC, τα ως τώρα στοιχεία της πρόωρης ψήφου δείχνουν ότι οι Ρεπουμπλικάνοι αντιπροσωπεύουν το 36,1% των πρόωρων ψήφων σε εθνικό επίπεδο (από 30,5% το 2020), ενώ οι Δημοκρατικοί το 38,9% (44,8% το 2020).
Τι άλλο κρίνεται: Οι 435 έδρες της Βουλής των Αντιπροσώπων με τετραετή θητεία και 34 από τις 100 έδρες της Γερουσίας, με θητεία 6 ετών. Σε 10 πολιτείες γίνεται ταυτόχρονα δημοψήφισμα για το νομικό καθεστώς των αμβλώσεων.
Τα αποτελέσματα: Οι κάλπες κλείνουν από τις 2 (στις ανατολικές ΗΠΑ) μέχρι τις 7 (σε Αλάσκα και Χαβάη) τα ξημερώματα της Τετάρτης, ώρα Ελλάδας. Από τα μεσάνυχτα απόψε, αναμένονται οι πρώτες αναφορές στα exit poll. Αν η διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων είναι οριακή, το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να καθυστερήσει επί εβδομάδες.
Πάντως, τα οριστικά αποτελέσματα για τον νικητή και τη Βουλή δεν αναμένεται να εκδοθούν πριν από τα τέλη της εβδομάδας, αλλά για τη Γερουσία πιθανότατα θα γίνουν γνωστά την Τετάρτη ή την Πέμπτη.
Σε περίπτωση που κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των 270 εκλεκτόρων, ο πρόεδρος επιλέγεται με ψηφοφορία μεταξύ όλων των μελών του Κογκρέσου, με μια ψήφο ανά πολιτεία. Ο αντιπρόεδρος επιλέγεται με ψηφοφορία στη Γερουσία, στην οποία έκτοτε προεδρεύει με δικαίωμα ψήφου σε περίπτωση ισοψηφίας.
Εκλεκτορικό Κολέγιο: Ο πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας με τη λαϊκή ψήφο αλλά μέσω των 538 εκλεκτόρων, οπότε για την εκλογή του απαιτείται πλειοψηφία 270 εκλεκτόρων. Από κάθε πολιτεία ορίζονται τόσοι εκλέκτορες όσοι είναι οι γερουσιαστές και βουλευτές που της αναλογούν. Η Καλιφόρνια έχει τους περισσότερους, 54, ενώ οι 6 πολιτείες με τους λιγότερους κατοίκους και η Ουάσιγκτον έχουν από 3 εκλέκτορες. Κάθε εκλέκτορας αντιπροσωπεύει από 200.000 έως 700.000 κατοίκους της πολιτείας.
Σε όλες τις πολιτείες εκτός από δύο, όλοι οι εκλέκτορες πηγαίνουν στο νικητή και δεν μοιράζονται ανάλογα με τα ποσοστά του κάθε υποψηφίου.
Οι 7 κρίσιμες πολιτείες: Σε αυτές σημειώνεται η μεγαλύτερη μετακίνηση ψηφοφόρων μεταξύ των δύο κομμάτων και ουσιαστικά καθορίζουν τον νικητή. Οι πολιτείες αυτές είναι:
- Αριζόνα: Έχει 7,4 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει 11 εκλέκτορες. Το 2020 νίκησε ο Μπάιντεν με διαφορά 10.000 ψήφων.
- Τζόρτζια: Έχει 11 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει16 εκλέκτορες. Το 2020 νίκησε ο Μπάιντεν με διαφορά 13.000 ψήφων.
- Μίσιγκαν: Έχει 10 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει 15 εκλέκτορες. Το 2020 νίκησε ο Μπάιντεν με διαφορά 150.000 ψήφων.
- Νεβάδα: Έχει 3,2 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει 6 εκλέκτορες. Το 2020 νίκησε ο Μπάιντεν με διαφορά 34.000 ψήφων.
- Β. Καρολίνα: Έχει 10,8 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει 16 εκλέκτορες. Το 2020 νίκησε ο Τραμπ με διαφορά 74.000 ψήφων.
- Πενσυλβάνια: Έχει 13 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει 19 εκλέκτορες. Το 2020 νίκησε ο Μπάιντεν με διαφορά 82.000 ψήφων.
- Ουισκόνσιν: Έχει 5,9 εκατομμύρια κατοίκους και εκλέγει 10 εκλέκτορες. το 2020 νίκησε ο Μπάιντεν με διαφορά 21.000 ψήφων.