NewsEdit Τα απομνημονεύματα της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας, που αναμένεται να κυκλοφορήσουν την επόμενη εβδομάδα, προσφέρουν αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για θέματα που και σήμερα βρίσκονται στο επίκεντρο, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ ως πρόεδρος των ΗΠΑ και η αιματοχυσία στην Ουκρανία.
Στο βιβλίο της η Άνγκελα Μέρκελ παραδέχεται ότι καθυστερούσε επίτηδες την όποια ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας προς την Ε.Ε., καθώς ήταν συνομιλήτρια του Βλαντιμίρ Πούτιν και είχε ανησυχίες για τυχόν αντίποινα από τον Ρώσο πρόεδρο.
Όσο για τον Ντόναλντ Τραμπ, η πρώην καγκελάριος είναι πραγματικός καταπέλτης.
«Μπέρδεψα τον Τραμπ με “κάποιο απολύτως φυσιολογικό”»
Η Μέρκελ είναι καταπέλτης για τον Ντοναλντ Τραμπ. Όπως αναφέρει, το πρώτο λάθος της ήταν ότι τον αντιμετώπισε σαν να ήταν «εντελώς φυσιολογικός», αλλά γρήγορα κατάλαβε με ποιον είχε να κάνει. Θυμάται την πρώτη τους συνάντηση το 2017 στο Οβάλ Γραφείο, όπου προσπάθησε να την ταπεινώσει αρνούμενος να της σφίξει το χέρι της μπροστά στις κάμερες.
«Του ψιθύρισα ότι πρέπει να σφίξουμε ξανά τα χέρια», γράφει. «Μόλις οι λέξεις έφυγαν από το στόμα μου, κούνησα το κεφάλι μου στον εαυτό μου. Πώς θα μπορούσα να ξεχάσω ότι ο Τραμπ ήξερε ακριβώς τι έκανε… Ήθελε να δώσει στους ανθρώπους κάτι για να μιλήσουν για τη συμπεριφορά του, ενώ εγώ είχα συμπεριφερθεί σαν να συνομιλούσα με κάποιον απολύτως φυσιολογικό».
Η Μέρκελ σημειώνει ότι προσέκρουσε σε έναν Αμερικανό πρόεδρο που αντιδρούσε «παρορμητικά», που δεν άκουγε τα επιχειρήματά της παρά μόνο για να «τα μετατρέψει σε νέες επικρίσεις». Όπως παρατηρεί, «η επίλυση των προβλημάτων δεν φαινόταν να είναι ο αντικειμενικός του σκοπός».
Αναφερόμενη στη σχέση του Τραμπ με τον Πούτιν, αναφέρει: «Ο Τραμπ ήταν προφανώς γοητευμένος με τον Ρώσο πρόεδρο». Προσθέτει ότι «Τα επόμενα χρόνια, είχα την εντύπωση πως οι ηγέτες με απολυταρχικές και δικτατορικές τάσεις του ασκούσαν μια ορισμένη γοητεία».
Συνεχίζοντας τα «πυρά», η Μέρκελ συμπεραίνει ότι ο Τραμπ «κοίταζε τα πάντα σαν τον κατασκευαστή ακινήτων που ήταν πριν μπει στην πολιτική» και υποστηρίζει: «Για αυτόν, όλες οι χώρες ήταν αντίπαλοι στους οποίους η επιτυχία του ενός σήμαινε την αποτυχία του άλλου. Δεν πίστευε ότι η ευημερία θα μπορούσε να αυξηθεί για όλους μέσω της συνεργασίας».
→ Η επαφή με τη Μέρκελ φαίνεται ότι στοίχειωσε τον Τραμπ, ο οποίος μιλούσε ακόμα για εκείνη στην προεκλογική εκστρατεία, τρία χρόνια μετά την αποχώρησή της από την εξουσία. «Δεν με αγαπούσαν [οι Γερμανοί] γιατί είπα ότι πρέπει να πληρώσεις», είπε σε συγκέντρωση στην Πενσιλβάνια αυτόν τον μήνα, αναφερόμενος προφανώς στις αμυντικές δαπάνες εντός του ΝΑΤΟ. «Είπα στην Άνγκελα: Άνγκελα, δεν πλήρωσες».
Οι φόβοι του Πούτιν και η Ουκρανία
Αν και η Μέρκελ χαρακτήρισε τον Βλαντίμιρ Πούτιν ως χειριστικό και εκδικητικό, εντούτοις παραδέχεται ότι ο Ρώσος πρόεδρος είχε ορισμένα σοβαρά επιχειρήματα στην περιβόητη διάσκεψη ασφαλείας του Μονάχου το 2007.
«Υπήρχαν κάποια σημεία που δεν τα θεώρησα εντελώς παράλογα. Όπως γνωρίζουμε, δεν υπήρξε ποτέ καμία ένδειξη για χημικά όπλα στο Ιράκ», γράφει, αναφερόμενη στη δικαιολογία των ΗΠΑ για τη βίαιη αλλαγή καθεστώτος στη χώρα της Μέσης Ανατολής.
«Κι εγώ είχα επικρίνει το γεγονός ότι δεν είχε σημειωθεί πρόοδος στην ενημέρωση της συνθήκης για τις συμβατικές ένοπλες δυνάμεις στην Ευρώπη (CFE)», η οποία «θα έπρεπε να είχε προσαρμοστεί μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ένταξη χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στο ΝΑΤΟ».
Η Μέρκελ επικρίνει ιδιαίτερα τους ηγέτες της Ανατολικής Ευρώπης επειδή, κατά την άποψή της, προσποιούνται ότι ο γιγαντιαίος γείτονάς τους (δηλαδή, η Ρωσία) θα μπορούσε απλώς να παραγκωνιστεί. «Θα μπορούσατε να τα βρείτε όλα αυτά παιδικά και κατακριτέα, θα μπορούσατε να κουνήσετε το κεφάλι σας. Αλλά δεν θα κάνετε τη Ρωσία να εξαφανιστεί από τον χάρτη».
Η Μέρκελ επισημαίνει ότι ο φόβος του Πούτιν, πως το Κίεβο θα μπορούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μετά τη δική της αποχώρηση από την εξουσία, βοήθησε να ανοίξει ο δρόμος για την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Χωρίς να διευκρινίσει πότε έκανε τα σχόλια, η Μέρκελ αναφέρει ότι ο Πούτιν της είχε πει τα εξής: «Δεν θα είσαι καγκελάριος για πάντα. Και μετά [οι Ουκρανοί] θα γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ. Και θέλω να το αποτρέψω αυτό».
⇒ Η Μέρκελ έφυγε από την καγκελαρία, όντας ακόμα δημοφιλής, ωστόσο η πολιτική της κληρονομιά επισκιάστηκε από τις κατηγορίες πως απέτυχε να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας, ενώ επέτρεψε στη Γερμανία να εξαρτάται υπερβολικά από το ρωσικό αέριο. Επίσης, οι επικριτές της, της επιρρίπτουν ευθύνες για την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος AfD στη Γερμανία.
Συμβουλές χειρισμού από τον Πάπα
Γράφει ότι ζήτησε συμβουλές για το πώς να τον χειριστεί από τον… Πάπα. Για την ακρίβεια τον ρώτησε πώς να αντιμετωπίζει ανθρώπους με ριζικά διαφορετικές οπτικές.
Ο Πάπας Φραγκίσκος αμέσως κατάλαβε το υπονοούμενο και της είπε: «Λύγισε, λύγισε, λύγισε, αλλά πρόσεξε να μην σπάσεις».
Ο Τραμπ ήταν πολύ γοητευμένος από τον Πούτιν
Παρατήρησε, τέλος, ότι ο Τραμπ ήταν πολύ γοητευμένος από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Της άφησε την εντύπωση ότι οι πολιτικοί με αυταρχικά και δικτατορικά χαρακτηριστικά τον γοήτευαν. Όπως και αν είχε, μιλούσαν σε διαφορετικά επίπεδα.
«Ο Τραμπ σε συναισθηματικό επίπεδο, εγώ σε επίπεδο γεγονότων. Για εκείνον όλες οι χώρες βρίσκονταν σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, όπου η επιτυχία της μίας ήταν η αποτυχία της άλλης. Δεν πίστευε ότι η συνεργασία θα μπορούσε να αυξήσει την ευημερία όλων».
Ο Τραμπ είναι «συναισθηματικός» τύπος και «ο κύριος στόχος του ήταν να κάνει τον συνομιλητή του να νιώσει ενοχές. Ταυτόχρονα είχα την εντύπωση ότι ήθελε επίσης ο συνομιλητής του να τον συμπαθήσει».
Αλλά ούτε και ο Τραμπ ξέχασε τη Μέρκελ. Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, ο Τραμπ έλεγε σε προεκλογική συγκέντρωση ότι «οι Γερμανοί δεν με αγαπούν γιατί τους είπα ότι πρέπει να πληρώσουν [ενν. για το ΝΑΤΟ]. Εγώ της είπα: “Άνγκελα, δεν έχεις πληρώσει”»
Η παιδική ηλικία της Άνγκελα Μέρκελ
Η καγκελάριος μιλά για τα παιδικά και νεανικά της χρόνια, την εκλογή της και για τα 16 χρόνια που πέρασε στην καγκελαρία. Αναφέρεται ακόμη στους ηγέτες με τους οποίους συνομιλούσε κατά τη θητεία της, όπως μεταφέρει το υλικό το Reuters – και αυτό ίσως το πιο ενδιαφέρον τμήμα του έργου.
Τα παιδικά της χρόνια στην Ανατολική Γερμανία τα περιγράφει σαν «μια ζωή στο όριο. Ακόμη και αν μια ημέρα άρχιζε ανέμελα, μέσα σε δευτερόλεπτα όλα άλλαζαν αν τα όρια παραβιάζονταν – το κράτος δεν έδειχνε έλεος».
Το να βρεις αυτά τα όρια, συνεχίζει, «ήταν πραγματικά τρόπος ζωής». Λέει ότι τη βοήθησε «ο κάπως διαλλακτικός μου χαρακτήρας και η ρεαλιστική μου προσέγγιση».
Περιέγραψε μάλιστα και μια αίσθηση υπεροχής «επειδή, παρ’ όλα αυτά, αυτή η κατάσταση δεν κατάφερε να μου στερήσει κάτι που με έκανε να ζω και να αισθάνομαι: έναν κάποιο βαθμό ανεμελιάς».
Τα δημοσιευμένα αποσπάσματα στην Die Zeit επικεντρώνονται στους πολιτικούς με τους οποίος είχε επαφές κατά τη μακρά θητεία της στην καγκελαρία.