Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσιάμπας, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
Τα τελευταία δεδομένα…
Η τελευταία έκθεση του ΠΟΥ για την Ευρώπη αποκαλύπτει ότι η χρήση προφυλακτικού στους σεξουαλικά ενεργούς νέους έχει μειωθεί σημαντικά από το 2014, με τα ποσοστά σεξ χωρίς προστασία να είναι ανησυχητικά υψηλά. Αυτό εκθέτει τους νέους σε σημαντικό κίνδυνο σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων (ΣΜΝ) και απρογραμμάτιστες εγκυμοσύνες.
Σε σύγκριση με τα προηγούμενα 10 χρόνια τα νέα δεδομένα δείχνουν σημαντική μείωση στον αριθμό των νέων που ανέφεραν χρήση προφυλακτικού κατά την τελευταία σεξουαλική επαφή. Το ποσοστό των κοριτσιών που δήλωσε ότι χρησιμοποίησε προφυλακτικό στην πιο πρόσφατη επαφή το έπεσε στο 57% από 63%.Το 1/3 των νέων δηλώνει ότι δεν χρησιμοποιεί ούτε προφυλακτικό ούτε αντισυλληπτικό χάπι, ποσοστό που παραμένει σχεδόν σταθερό τα τελευταία 6 χρόνια!
Από τα δεδομένα, είναι σαφές ότι η μείωση στη χρήση προφυλακτικού είναι διάχυτη, εκτείνεται σε πολλές χώρες και περιοχές, με ορισμένες να παρουσιάζουν πιο δραματικές μειώσεις από άλλες.
Λίγα λόγια για τις συνέπειες της μη χρήσης προφυλακτικού…
Οι σεξουαλικές επαφές χωρίς προφύλαξη αυξάνουν τις πιθανότητες για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη καθώς και της προσβολής από σεξουαλικές μεταδιδόμενες νόσους (ΣΜΝ).
Η σωστή χρήση της αντισύλληψης μπορεί να αποτρέψει το 95% των ανεπιθύμητων κυήσεων, παρόλα αυτά το 45% των νέων έχουν σεξουαλική επαφή με νέο ερωτικό σύντροφο χωρίς προστασία και απο τις ετήσιες κυήσεις παγκοσμίως το 41% είναι ανεπιθύμητες ενώ το 85% μη προγραμματισμένες!
Από την άλλη μεριά τα ΣΜΝ έχουν βαθύ αντίκτυπο στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία (SRH) παγκοσμίως. Οι σωματικές, ψυχολογικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες των ΣΜΝ μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ποιότητα ζωής και την ποιότητα της σεξουαλικής ζωής των ατόμων που έχουν μολυνθεί. Και όλα αυτά την στιγμή που τα προφυλακτικά εξακολουθούν να είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης των περισσότερων ΣΜΝ, σταματώντας ή μειώνοντας σημαντικά την ανταλλαγή σωματικών υγρών από τους ανθρώπους. Επιπλέον, αποτελούν ένα φράγμα που εμποδίζει την επαφή του δέρματος με μολυσμένες εκκρίσεις του σώματος ή/και με πληγές του γεννητικού συστήματος και έλκη που προκαλούνται από ΣΜΝ όπως ιός HIV, χλαμύδια, τριχομονάδες, γονόρροια, ηπατίτιδα Β, έρπης γεννητικών οργάνων, ιός HPV, σύφιλη.
Το παράδοξο φαινόμενο της εποχής…
Παρά το γεγονός, λοιπόν, ότι σήμερα όλοι έχουν πρόσβαση στην γνώση και είναι ενημερωμένοι τόσο για τους κινδύνους όσο και για τα επακόλουθα μιας πιθανής λοίμωξης από κάποιο αφροδίσιο νόσημα, ολοένα και περισσότερος κόσμος επιλέγει συνειδητά τις επαφές χωρίς προφύλαξη ή δείχνει αμέλεια ως προς αυτό.
Η σημασία της ενημέρωσης…
Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους και τονίζουν την σημασία των προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής, αντισύλληψης και οικογενειακού προγραμματισμού!
Οι νέοι χρειάζονται εκπαίδευση που να καλύπτει τα πάντα, από τη συγκατάθεση μέχρι την αντισύλληψη, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να προστατεύουν τον εαυτό τους. Οι νέοι χρειάζονται ασφαλείς χώρους για να συζητήσουν θέματα όπως η συγκατάθεση, οι στενές σχέσεις, η ταυτότητα φύλου και ο σεξουαλικός προσανατολισμός και όλοι οι φορείς – οι κυβερνήσεις, οι αρχές υγείας και εκπαίδευσης και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών – θα πρέπει να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν ζωτικές δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένης της διαφανούς, μη επικριτικής επικοινωνίας και λήψης αποφάσεων.
Ο ΠΟΥ εξέδωσε νέες επικαιροποιημένες οδηγίες αντισύλληψης και οικογενειακού προγραμματισμού, που αφορούν όλους τους επαγγελματίες υγείας σε όλο τον κόσμο, ώστε να βοηθηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι στην επιλογή της καταλληλότερης για αυτούς μεθόδου αντισύλληψης.
Ο ρόλος του γυναικολόγου…
Ας μην ξεχνάμε ότι ο γυναικολόγος έχει και ρόλο συμβούλου! Η γυναίκα χρειάζεται αρκετό χρόνο συζήτησης με τον ιατρό και στόχος είναι να δοθούν οι κατάλληλες κατευθύνσεις σχετικά με την αντισύλληψη που θα πρέπει να ακολουθήσει. Ο γυναικολόγος πρέπει να έχει την κατάλληλη εμπειρία στο να διαχειρίζεται εξατομικευμένα κάθε γυναίκα και να προσφέρει την σωστή συμβουλευτική σχετικά με όλες τις υπάρχουσες αντισυλληπτικές μεθόδους και την πρόληψη όλων των κινδύνων που συνεπάγεται η μη χρήση τους!