NewsEdit Γράφει ο Σωτήρης Ρούσσος*
Η πρόσφατη μεγάλη επίθεση των τζιχαντιστών εναντίον του Άσαντ στη Συρία και η κατάληψη του Χαλεπίου καθώς και η εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ και η προηγούμενη αναμέτρηση Τεχεράνης και Τελ Αβίβ έθεσαν στο περιθώριο της επικαιρότητας τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Λωρίδα της Γάζας. Κι όμως η κατάσταση εκεί παραμένει κρίσιμη σε όλους τους τομείς, τον στρατιωτικό, τον πολιτικό και βέβαια τον ανθρωπιστικό.
Σύμφωνα με την εφημερίδα αλ-Άραμπι αλ-Τζεντίντ η τελευταία ισραηλινή επιχείρηση στα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας έδειξε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να πληρώσει υψηλό τίμημα σε απώλειες αν αποφασίσει να συνεχίσει τις πολιτικές εθνοκάθαρσης. Επιπλέον, το θέμα των ομήρων έχει μετατραπεί σε δυσεπίλυτο στρατηγικό πρόβλημα, καθώς το Ισραήλ δεν είναι σε θέση να το επιλύσει με στρατιωτικά μέσα. Ως εκ τούτου, πρέπει να το αντιμετωπίσει μέσω διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί να εξασφαλίσει μια πολιτική υστεροφημία, την ώρα που ο Τραμπ επισπεύδει τη «διευθέτηση» του προβλήματος. Η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι πεπεισμένη ότι ο πόλεμος στη Γάζα έχει ουσιαστικά τελειώσει και ότι πρέπει να υπάρξει μια πολιτική πορεία που θα οδηγήσει σε αλλαγή της πραγματικότητας της κατάστασης στο εσωτερικό της Λωρίδας. Για τον Τραμπ η συνέχιση της σφαγής στην Γάζα αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την ευόδωση της ένταξης και της Σαουδικής Αραβίας στο πλαίσιο των συμφωνιών του Αβραάμ.
Προς το παρόν οι ισραηλινές δυνάμεις επιχειρούν να «κόψουν» τη Λωρίδα της Γάζας στα δύο μέσω του ελέγχου του διαδρόμου Νετζαρίμ. Ο έλεγχος του διαδρόμου, ο οποίος διασχίζει τη Λωρίδα της Γάζας από τα ισραηλινά σύνορα μέχρι τη Μεσόγειο Θάλασσα, έδωσε στο Ισραήλ τη δυνατότητα να ρυθμίζει τις μετακινήσεις σε όλο το μήκος της Λωρίδας, κρατώντας εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους Παλαιστίνιους στο νότο. Τους τελευταίους μήνες, ο ισραηλινός στρατός επέκτεινε τον έλεγχο του σε εδάφη εκατέρωθεν του διαδρόμου, πλάτους περίπου 4,3 μιλίων και μήκους 4,3 μιλίων, κατεδαφίζοντας 600 κτίρια για να διευκολύνει τις ισραηλινές δυνάμεις να κρατήσουν την περιοχή. Σύμφωνα με τους New York Times ο ισραηλινός στρατός διαθέτει τουλάχιστον 19 μεγάλες βάσεις σε όλη την περιοχή του διαδρόμου και δεκάδες μικρές. Ενώ ορισμένες είχαν κατασκευαστεί νωρίτερα κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο ρυθμός κατασκευής φαίνεται να επιταχύνεται: Δώδεκα από τις βάσεις είτε κατασκευάστηκαν είτε επεκτάθηκαν από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Στόχος είναι η συνεχής στρατιωτική παρουσία στην Γάζα και η πλήρης εξουδετέρωση της Χαμάς.
Υπό αυτές τις συνθήκες εκτιμώ ότι θα υπάρχει μια παρατεταμένη σύγκρουση χαμηλής έντασης καθώς η Χαμάς έχει αποδυναμωθεί πλήρως και το Ισραήλ δεν επιτρέπει κάποια λειτουργική διάδοχη πολιτική διοίκηση είτε από την Παλαιστινιακή Αρχή είτε από μια κυβέρνηση συμφωνημένη από όλες τις παλαιστινιακές οργανώσεις. Το πιθανότερο είναι να δημιουργηθεί μια κατάσταση χάους με πολέμαρχους, πολιτοφυλακές και συμμορίες με το Ισραήλ να τους χειραγωγεί. Την ίδια στιγμή θα εντείνονται οι πιέσεις από την θρησκευτική Δεξιά για νέο ισραηλινό εποικισμό της Γάζας. Η Παλαιστίνη όμως δεν είναι ούτε Ιράκ, ούτε Συρία με βαθιές εθνοθρησκευτικές διαιρέσεις και η πολιτική κληρονομιά του παλαιστινιακού κινήματος παρά τις αποτυχίες είναι πολύ πιο πλούσια. Τρία πράγματα απέδειξε η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και ο πόλεμος με την Χεζμπολάχ. Πρώτον, ότι οι ζώνες και τα «αναχώματα» ασφαλείας καθώς επίσης η τεχνολογική/στρατιωτική υπεροχή δεν εξασφαλίζουν την ειρήνη και τη σταθερότητα. Δεύτερον, ότι το Παλαιστινιακό μπορεί να βάζει φωτιά ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Τρίτον και πιο σπουδαίο, ότι οι Παλαιστίνιοι δεν φεύγουν ούτε από την Γάζα, ούτε από την Δυτική Όχθη. Το μακροπρόθεσμο σχέδιο των ηγετών του σιωνιστικού κινήματος και της πρώτης ηγεσίας του Ισραήλ για εκδίωξη των Παλαιστινίων από την Παλαιστίνη έχει φτάσει σε αδιέξοδο. Η ισραηλινή πολιτική ελίτ δεν φαίνεται να το κατανοεί. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να την βοηθήσει να το καταλάβει.
*Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών