«Θα πρέπει να σταματήσουμε να θεωρούμε ότι ο διάλογος αποτελεί ένα πρόσχημα», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης στο συνέδριο, που διοργανώνουν το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων και «Το Βήμα», με θέμα «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 χρόνια ελληνική εξωτερική πολιτική».
«Ο διάλογος είναι το μέσο της λύσης. Είναι η ευκαιρία να κάνουμε το μεγάλο βήμα μπροστά», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος συμμετείχε σε πάνελ μαζί με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εξωτερικών την περίοδο 2013-2015 και τον Νίκο Κοτζιά, υπουργό Εξωτερικών την περίοδο 2015-2018.
«Κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί, χωρίς να υπάρξει μια παραγωγική διαβουλευτική συζήτηση, που θα στηρίζεται σε θεμελιώδεις αρχές», σημείωσε.
«Η Ελλάδα έχει αποκτήσει ένα πολύ ισχυρό διπλωματικό αποτύπωμα, το οποίο της επιτρέπει να μπορεί όχι μόνο να έχει έναν περιφερειακό ρόλο, αλλά έναν ρόλο αμιγώς διεθνή, να μπορεί να έχει λόγο και να επιβάλλει τις αρχές του διεθνούς δικαίου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών.
Όπως τόνισε δε, ο διάλογος «δεν αφορά μόνο τεχνική συζήτηση, όπως συνέβαινε με τις διερευνητικές, αλλά είναι ένας γνήσιος πολιτικός διάλογος».
«Διάλογος δε σημαίνει εξ ορισμού ότι θα έχει υποχωρήσεις», τόνισε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Θα μπορέσουμε να χτίσουμε σχέσεις καλής γειτονίας αν έχουμε την καλή προαίρεση να προχωρήσουμε μαζί».
Τόνισε, δε, πως δε μπορεί να υπάρχει φοβικό πλαίσιο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Επεσήμανε πως η χώρα έχει πολύ ισχυρούς συμμάχους που εκτιμούν τη στάση αρχών που τηρεί και τόνισε πως «ως χώρα δε μπορούμε να είμαστε συναλλακτικοί, αλλά πιστοί στις αρχές μας».
«Το διεθνές δίκαιο είναι αυτό που θέτουμε ως προμετωπίδα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», σημείωσε
«Δεν έχουμε δογματική ακινησία που θεωρούμε ότι με κάποιο μαγικό τρόπο θα μας φέρει σε καλύτερη θέση».
Όπως τόνισε, με την βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχουμε καταφέρει και έχει επανεκκινήσει και η συζήτηση για την επίλυση του Κυπριακού.
Ανέφερε ακόμη ότι «καταπολεμούμε τα δίκτυα των διακινητών, λόγω της βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ο Έλληνας πολίτης από την εξωτερική του πολιτική θέλει ασφάλεια. Θέλει την ειρήνη και την ευημερία στην γειτονιά μας. Ας ακούσουμε το κόσμο».
«Η λογική του δυνατού και του αδυνάτου είναι ακριβώς η πολιτική ψυχολογία που μας έχει φέρει σε αυτό το σημείο. Η Ελλάδα δεν είναι ο αδύνατος και δεν είναι ο αδύνατος σήμερα», σημείωσε και πρόσθεσε: «Η εξωτερική πολιτική είναι σαν τη μετοχή. Πουλάς όταν είσαι ψηλά».
Σε ότι αφορά με τη νέα κρίση στη Μέση Ανατολή από την οποία ενισχύεται ο ρόλος της Τουρκίας και αν το γεγονός αυτό θα επηρεάσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο, ο κ. Γεραπετρίτης είπε: «Είναι καλό η γνώση και η φρόνηση να μην φτάνουν στο σημείο του μηδενισμού. Η Μέση Ανατολή προφανώς επηρεάζει τη δική μας γεωστρατηγική θέση. Επηρεάζει και το Κυπριακό, όπως επίσης και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις»
–Ευ. Βενιζέλος: Τα 50 χρόνια είναι ένα success story για την χώρα συνολικά
Τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης αποτελούν ένα success story για τη χώρα συνολικά υπογράμμισε από την πλευρά του ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
«Για πολλές παραμέτρους εθνικής ισχύος, ξεκινώντας από τη λειτουργία των θεσμών της Δημοκρατίας, περνώντας στην επιβίωση της οικονομίας κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης και φτάνοντας μέχρι τα ζητήματα ασφάλειας και άμυνας στην εξωτερική πολιτική», επεσήμανε.
«Σε περίοδο κρίσης, το σύστημα των πολιτικών αντιπροσώπων ανέλαβε ευθύνες που είχαν μεγάλο πολιτικό κόστος, σε αντιπαράθεση με τον δήμο, με την πλατεία, με την κοινή γνώμη», σημείωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών.
«Αυτό πρέπει και μπορεί να γίνεται σε κάποιες κρίσιμες στιγμές, όμως πρέπει να έχουμε διαμορφώσει τις προϋποθέσεις, η κρίση της ιστορίας να μην είναι αντίθετη από τις αποφάσεις της Δημοκρατίας».
«Η εξωτερική πολιτική είναι κατεξοχήν πολιτική που δεν μπορεί να είναι συγκυριακή, αλλά ιστορική. Όμως για να ασκήσεις εξωτερική πολιτική χρειάζεται μια δημοκρατική εντολή, η οποία είναι συγκυριακή. Και αυτό είναι το πρόβλημα που έχουμε», είπε ο κ. Βενιζέλος.
Όπως τόνισε, «δεν είμαστε αμέριμνοι χρονικά. Και είναι πολύ σημαντική η παράμετρος της συνείδησης της ιστορίας και της συναίνεσης».
«Έχει πυκνωθεί ο ιστορικός χρόνος και ως εκ τούτου πρέπει να κινηθούμε με άμεσους πιο απαιτητικούς ρόλους».
Για το Κυπριακό ο κ. Βενιζέλος είπε: «Η στρατηγική μας εξαρτάται από την απάντηση στο ερώτημα αν μπορούμε να επεξεργαστούμε σχήμα εντός των αποφάσεων του ΟΗΕ, εντός του διεθνούς Δικαίου και εντός του ευρωπαϊκού κεκτημένου το οποίο να γίνει δεκτό από την άλλη πλευρά και να γίνει δεκτό σε δημοψήφισμα».
Ο κ. Βενζέλος επεσήμανε ακόμη πως στην Ελλάδα ο κατάλογος των θεμάτων της εξωτερικής πολιτικής έχει δύο θέματα: ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Αντίθετα, η Τουρκία έχει πάρα πολλά.
Και γι’ αυτή, όπως πρόσθεσε, «δεν είναι το κρισιμότερο θέμα ασφάλειας, ενώ για εμάς είναι το μόνο θέμα ασφάλειας. Εμείς έχουμε μια προτεραιότητα δική μας που δεν είναι ούτε νατοϊκή ούτε δυτική. Εδώ είναι η στρατηγική μοναξιά μας».
Τόνισε δε πως για η Ελλάδα προτιμά μια Τουρκία εντός δυτικών ορίων
–Ν. Κοτζιάς: Όταν παγώνουν οι σχέσεις με την Τουρκία αυξάνεται η επιθετικότητά της
Από την πλευρά του ο Νίκος Κοτζιάς σημείωσε πως ζούμε σε μια περίοδο μεγάλων κρίσεων:
«Έχουμε την κρίση Ουκρανίας Ρωσίας, την άδικη επέμβαση της Ρωσίας. Έχουμε την αποσταθεροποίηση της Βοσνίας από όπου μπορούν να κατρακυλήσουν κρισιακά φαινόμενα προς το Νότο. Έχουμε στην Μέση Ανατολή τη σύγκρουση που δείχνει να επεκτείνεται και αλλάζει τους συσχετισμούς».
«Η Τουρκία εμφανίζεται να έχει δυναμώσει γεωπολιτικά», σημείωσε. «Αλλά η πείρα μου, μου λέει ότι έχει δυναμώσει και διπλωματικά. Όταν παγώνουν οι σχέσεις με την Τουρκία, μεγαλώνει η επιθετικότητά της».
«Όταν παγώνουν οι σχέσεις με την Τουρκία αυξάνεται η επιθετικότητά της. Δεν είναι σωστό ότι κάθε διάλογος αυξάνει τις ορέξεις», ανέφερε.
Ιδιαίτερα για το Κυπριακό ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι: «’Αλλο λύση και άλλο ρύθμιση νομιμοποίησης μιας σχέσης. Στο Κυπριακό συχνά κινδυνεύσαμε να θεωρήσουμε ως λύση κάποιες ρυθμίσεις που νομιμοποιούσαν τα τετελεσμένα.
Σημείωσε δε πως «πολλές από τις ευκαιρίες για την επίλυση του Κυπριακού τις απέρριψαν οι Τούρκοι, δεν χρειάζεται να τις πάρουμε πάνω μας. Κάτω από την θεωρία των χαμένων ευκαιριών, χάνονται δύο βασικά θεμελιακά πράγματα. Ότι η Κύπρος κέρδισε σημαντικά, όπως την ένταξη στην ΕΕ και τις συμφωνίες για την ΑΟΖ»
«Κανείς δεν κάνει εξωτερική πολιτική χωρίς να τον νοιάζει το κόστος». σημείωσε.
Ενώ επεσήμανε: «Ουδείς είπε ότι στη Συρία πρέπει να πάμε να ανακατευθούμε. Η κυβέρνηση όμως ζητάει κάθε φορά να μην κάνουμε κριτική. Μια κυβέρνηση που τους αντιπάλους της τους κατηγόρησε μέχρι και για προδοσία. Σε μια βουλή όπου μου έλεγαν ότι θα μου κόψουν το κεφάλι για τη συμφωνία των Πρεσπών και θα ρίξουν το ακέφαλο σώμα μου στην λίμνη».