Νέα κόντρα που έχει ξεσπάσει στη δημόσια σφαίρα για την εμφάνιση της Νατάσσας Μποφίλιου στην πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση του Δήμου Αθηναίων, με όσους την κατακρίνουν να φτάνουν να ταυτίζουν την παραδοσιακή παλαιστινιακή μαντίλα (ή κεφίγια) με τη… Χαμάς.
Η κεφίγια (keffiyeh), γνωστή και ως κουφίγια (kufiyah), είναι το χαρακτηριστικό παραδοσιακό μαντήλι που συνδέεται στενά με την παλαιστινιακή ταυτότητα και τον αγώνα του παλαιστινιακού λαού για ελευθερία και δικαιοσύνη. Το μαντήλι αυτό έχει αποκτήσει παγκόσμια αναγνώριση ως σύμβολο αντίστασης και πολιτικής διαμαρτυρίας, ενώ τα μοτίβα που απεικονίζονται στην ύφανσή του φέρουν βαθιά πολιτισμικά και ιστορικά νοήματα. Και βέβαια υπήρχε πολύ πριν τη Χαμάς, τη Φατάχ ή οποιαδήποτε άλλη παλαιστινιακή οργάνωση ή φατρία.
Η κεφίγια φοριέται παραδοσιακά στη Μέση Ανατολή, κυρίως από άνδρες, ως προστασία από τον ήλιο και τη σκόνη της ερήμου. Στην Παλαιστίνη, όμως, έχει αποκτήσει έναν ισχυρότερο πολιτικό συμβολισμό, ιδιαίτερα μετά τη χρήση της από τον Γιασέρ Αραφάτ, τον ιστορικό ηγέτη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Η μαύρη και λευκή κεφίγια συνδέεται άμεσα με την παλαιστινιακή αντίσταση, ενώ η κόκκινη και λευκή κεφίγια συχνά συνδέεται με τις βεδουίνικες φυλές.
Η κεφίγια φοριέται συνήθως στο κεφάλι και στερεώνεται με ένα σκοινί που ονομάζεται αγάλ (agal). Σήμερα, πέρα από σύμβολο πολιτικής ταυτότητας, χρησιμοποιείται και ως στοιχείο μόδας σε διάφορες χώρες.
Τα Σύμβολα που Απεικονίζονται στην Κεφίγια
Τα μοτίβα της παλαιστινιακής κεφίγιας δεν είναι τυχαία. Αντιπροσωπεύουν την ιστορία, τον πολιτισμό και την αντίσταση του παλαιστινιακού λαού μέσα από διάφορα σύμβολα που έχουν βαθιά σημασία.
Το Δίχτυ (Διαγώνια Καρό Σχέδια)
Το βασικό μοτίβο της κεφίγιας είναι το δίχτυ, το οποίο αποτελείται από διαγώνια καρό σχέδια.
- Συμβολισμός: Το δίχτυ αντιπροσωπεύει τα ψαράδικα δίχτυα και τη γη της Παλαιστίνης.
- Σημασία: Το μοτίβο αυτό συμβολίζει τους Παλαιστίνιους αγρότες και ψαράδες, υπογραμμίζοντας την προσκόλληση στη γη τους και τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους.
Κλαδιά Ελιάς
Τα κλαδιά ελιάς αποτελούν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα στην κεφίγια.
- Συμβολισμός: Η ελιά είναι σύμβολο ειρήνης, ανθεκτικότητας και γονιμότητας.
- Σημασία: Το μοτίβο αυτό εκφράζει την αποφασιστικότητα των Παλαιστινίων να παραμείνουν στη γη τους, παρά τις δυσκολίες και την κατοχή.
Πουλιά που πετούν
Στην κεφίγια συχνά απεικονίζονται πουλιά που πετούν.
- Συμβολισμός: Τα πουλιά συμβολίζουν την ελευθερία και την ελπίδα για επιστροφή στην πατρίδα.
- Σημασία: Αντιπροσωπεύουν τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους και ονειρεύονται την επιστροφή τους.
Στάχυα
Τα στάχυα είναι ένα ακόμη παραδοσιακό μοτίβο που συναντάται στην κεφίγια.
- Συμβολισμός: Αντιπροσωπεύουν τη γόνιμη γη της Παλαιστίνης και τη σημασία της γεωργίας στην τοπική κουλτούρα.
Σημειολογία των Χρωμάτων
Τα χρώματα της κεφίγιας παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στον συμβολισμό της:
- Μαύρο και Λευκό: Παραδοσιακά συνδεδεμένο με τον παλαιστινιακό αγώνα και τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για αντίσταση.
- Κόκκινο και Λευκό: Συνδέεται με επαναστατικά κινήματα και χρησιμοποιείται κυρίως από βεδουίνικες φυλές.
Η Κεφίγια ως Σύγχρονο Σύμβολο
Σήμερα, η κεφίγια παραμένει ένα ισχυρό πολιτικό σύμβολο και έχει γίνει δημοφιλές αξεσουάρ μόδας σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, για τους Παλαιστίνιους, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό κομμάτι υφάσματος. Εκφράζει την ταυτότητα, την αντίσταση και την ελπίδα για ελευθερία και ειρήνη.
Η κεφίγια θυμίζει σε όλους μας τη σημασία της προσκόλλησης στις ρίζες, της αντίστασης στις αδικίες και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς.