ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΤΣΙΚΑ*
Οι πρόσφατες δηλώσεις του εν αναμονή για την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είναι απολύτως φυσικό να δημιουργούν ανησυχία διεθνώς.
Ο υπαινιγμός ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει ακόμα και στρατιωτικά μέσα για την ανάκτηση της κυριαρχίας της Διώρυγας του Παναμά, η άσκηση πίεσης για την απόκτηση της Γροιλανδίας, η προβολή οικονομικών «ανταλλαγμάτων» για να γίνει ο Καναδάς η 51η Πολιτεία των ΗΠΑ (!!), η απειλή για εμπορικό πόλεμο κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης με επιβολή αμερικανικών δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ, ακόμα και η έκφραση «κατανόησης» για την αντίθεση της Ρωσίας σε μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ – την ώρα που συνεχίζεται η βάναυση, παράνομη και αδικαιολόγητη ρωσική εισβολή- δείχνουν ένα πράγμα:
Ο Τραμπ πιστεύει σε έναν κόσμο, όπου καμία ρύθμιση και κανένας κανόνας δεν θα ισχύει. Όλα αυτά που συμφωνήθηκαν μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου, για το απαραβίαστο των εξωτερικών συνόρων των κρατών, για το δικαίωμα του κάθε κράτους να επιλέγει σε ποια συμμαχία και διεθνή ή περιφερειακό Οργανισμό να συμμετέχει, για τον περιορισμό και τον έλεγχο συμβατικών και πυρηνικών όπλων, για την προστασία του περιβάλλοντος, για ισοτιμία στο παγκόσμιο εμπόριο κλπ, είναι μια απλή λεπτομέρεια γι αυτόν.
Αυτό που προτιμά και το δείχνει ασύστολα είναι μόνο και αποκλειστικά το «δίκαιο του ισχυρού» και όχι φυσικά η ισχύς του δικαίου. Απορρίπτει ο,τιδήποτε κατ’ αυτόν δεν κολλάει με το μεγαλοϊδεατικό σύνθημα “Make America Great Again” ή με το εθνικιστικό “America first”, που για τον ίδιο δεν σημαίνει «πρώτα η Αμερική» αλλά «ΜΟΝΟ η Αμερική».
Μια τέτοια πολιτική δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι θα (ή μπορεί να) υλοποιηθεί, τουλάχιστον πλήρως. Εάν όμως και εφόσον εφαρμοστεί σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να γυρίσει τον κόσμο μας στον 19ο αιώνα ή στις αρχές του 20ού. Σε μια εποχή που κάθε κράτος μπορεί ανενόχλητα και ατιμώρητα να εισβάλει, να κατακτά ή να διαμελίζει ξένες χώρες, να αποκτά (και να χρησιμοποιεί;) ανεξέλεγκτα όπλα μαζικής καταστροφής, αλλά και σε μια περίοδο διαμοιρασμού του πλανήτη σε σφαίρες επιρροής. Μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο τον οποίο θα μοιράσουν κατά βούληση ο Τραμπ και ο Πούτιν, με αμοιβαία «ανταλλάγματα» και «παραχωρήσεις» ;
Ιδιαίτερη σημασία αρχίζει να αποκτά ο ρόλος του Έλον Μασκ δίπλα στον Τραμπ. Είναι βέβαιο ότι είναι σύμβουλος με τεράστια επιρροή πάνω του. Πολλές φορές εμφανίζεται ως «συμπρόεδρος», επισκιάζοντας ακόμα και τον μελλοντικό αντιπρόεδρο, Τζέϊ Ντι Βανς.
Φαίνεται ότι ο Έλον Μασκ έχει αναλάβει ένα ρόλο «σταυροφόρου» του τραμπισμού διεθνώς. Με πρόσχημα τα επιχειρηματικά συμφέροντα του, παρεμβαίνει ανοιχτά στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών.
Υποστηρίζει ανοιχτά την ακροδεξιά και ρατσιστική «Εναλλακτική για τη Γερμανία»-AfD, ζητά την αποφυλάκιση Βρετανού ακροδεξιού πολιτικού, ενώ κλείνει και λεόντειες οικονομικές συμφωνίες, όπως αυτή με την ακροδεξιά πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Την ίδια στιγμή δεν διστάζει να επιτίθεται σε δημοκρατικά εκλεγμένους πολιτικούς ηγέτες της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς, όπως στον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Όλαφ Σολτς της Γερμανίας και τον Βρετανό πρωθυπουργό των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ.
Φαίνεται ότι ο Μασκ προσπαθεί να φτιάξει ένα δίκτυο ακροδεξιών δυνάμεων της Ευρώπης, ίσως και εκτός Ευρώπης, με στόχο τον επηρεασμό των πολιτικών εξελίξεων. Πιθανόν να θέλει να παίξει και έναν ρόλο ιδεολογικού κηδεμόνα και εκφραστή όλων αυτών των δυνάμεων. Κάτι αντίστοιχο είχε προσπαθήσει να κάνει και ένας άλλος συνεργάτης του Τραμπ, ο Στηβ Μπάνον, κατά την πρώτη προεδρία Τραμπ.
Το γεγονός ότι ο Μασκ κατέχει ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης με εκατομμύρια χρήστες σε όλον τον κόσμο, όπως το “X’’ (πρώην Twitter), και ότι είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, με τις τεράστιες δυνατότητες που αυτά συνεπάγονται, τον καθιστά εξαιρετικά σοβαρό κίνδυνο για την δημοκρατία. Δεν είναι τυχαίο ότι ασκούνται πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει νομικά μέτρα εναντίον του.
*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης-ΕΕνΟΕ