Το λευκό κίνημα χριστιανών εθνικιστών ενδέχεται να γίνει πιο επικίνδυνο τα επόμενα τέσσερα χρόνια με τη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, και να αναδιαμορφώσει τις ΗΠΑ.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN, μια εικόνα αποτυπώνει την απειλή που πλανάται πάνω από τις ΗΠΑ. Τραβηγμένη κατά τη διάρκεια της εξέγερσης της 6ης Ιανουαρίου, η φωτογραφία δείχνει έναν λευκό άνδρα να προσεύχεται σε έναν τεράστιο ξύλινο σταυρό, απέναντι από το κτίριο του Καπιτωλίου των ΗΠΑ. Η εικόνα αυτή απεικονίζει «στρατιώτη» ενός επαναστατικού θρησκευτικού κινήματος που προσπαθεί να εισβάλει στις αίθουσες της αμερικανικής εξουσίας.
Αυτό που προκαλεί ανησυχία στη φωτογραφία τέσσερα χρόνια αργότερα είναι ότι μεγάλο μέρος του θρησκευτικού ζήλου που τροφοδότησε την εξέγερση στο Καπιτώλιο, δεν βρίσκεται πλέον έξω από τις πύλες της εξουσίας. Πολλοί από τους οπαδούς αυτού του κινήματος βρίσκονται τώρα στο εσωτερικό, επειδή ο εκλεκτός τους, ο Ντόναλντ Τραμπ, επιστρέφει στο Οβάλ Γραφείο.
Όπως εκτιμάται, υπό την ηγεσία του Τραμπ, οι χριστιανοί εθνικιστές θα έχουν πρωτοφανή πρόσβαση στην εξουσία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Σε προεκλογική ομιλία του τον Οκτώβριο, ο Ρεπουμπλικανός υποσχέθηκε να συστήσει μια ειδική ομάδα για να ξεριζώσει την «αντιχριστιανική προκατάληψη» και να αποκαταστήσει τη δύναμη των ιεροκηρύκων στην Αμερική, ενώ έδωσε πρόσβαση σε μια ομάδα που αποκαλεί «τους όμορφους χριστιανούς μου».
«Αν μπω μέσα (στον Λευκό Οίκο), θα χρησιμοποιήσετε αυτή τη δύναμη σε επίπεδο που δεν έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ πριν», δήλωσε ο Τραμπ σε μια ετήσια συγκέντρωση στο Τενεσί.
Ο Τραμπ κέρδισε την υποστήριξη περίπου 8 στους 10 λευκών ευαγγελικών ψηφοφόρων στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Σχεδόν τα δύο τρίτα των λευκών ευαγγελικών προτεσταντών στις ΗΠΑ περιέγραψαν τους εαυτούς τους ως συμπαθούντες ή οπαδούς του χριστιανικού εθνικισμού σε έρευνα του Φεβρουαρίου 2023.
Οι μελετητές έχουν αποκαλέσει τον λευκό χριστιανικό εθνικισμό ως «ψεύτικο χριστιανισμό», οι οπαδοί του οποίου χρησιμοποιούν τη θρησκευτική γλώσσα για να καλύψουν τον σεξισμό και την εχθρότητα προς τους μαύρους και τους μετανάστες σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν μια «λευκή χριστιανική Αμερική».
Πώς μπορεί λοιπόν να μοιάζει η ζωή τα επόμενα τέσσερα χρόνια για τους Αμερικανούς που δεν προσχωρούν σε αυτό το κίνημα;
Το CNN μίλησε για το ζήτημα αυτό με την Kristin Kobes Du Mez, που είναι αυθεντία στον χριστιανικό εθνικισμό, είναι ιστορικός και συγγραφέας του μπεστ σέλερ των New York Times, «Jesus and John Wayne: How White Evangelicals Corrupted a Faith and Fractured a Nation».
Το βιβλίο της έχει γίνει βασική πηγή για την κατανόηση του χριστιανικού εθνικισμού και εξηγεί πώς τα πλοκάμια του κινήματος φτάνουν βαθιά στην αμερικανική ιστορία και την ποπ κουλτούρα.
Σε πολλούς ανθρώπους, η ανακήρυξη της Αμερικής ως χριστιανικού έθνους μπορεί να φαίνεται ακίνδυνη. Ωστόσο, η Du Mez λέει ότι ο χριστιανικός εθνικισμός είναι ασύμβατος με την αμερικανική δημοκρατία.
«Αυτό δεν είναι ένα πλουραλιστικό όραμα για τη συνένωση όλων των Αμερικανών ή ένα όραμα συμβιβασμού. Είναι ένα όραμα για την κατάληψη της εξουσίας και τη χρήση αυτής της εξουσίας για την εισαγωγή μιας “χριστιανικής Αμερικής”».
Τι σημαίνει η νίκη Τραμπ για το λευκό χριστιανικό εθνικιστικό κίνημα
Όπως εκτιμά η ιστορικός, «θα το ενθαρρύνει και θα το ενδυναμώσει και κατά πάσα πιθανότητα, θα θεσμοθετήσει τον λευκό χριστιανικό εθνικισμό. Θα μεταμορφώσει την κυβέρνηση, με στόχο τον μετασχηματισμό της κοινωνίας. Κατά πάσα πιθανότητα θα τοποθετήσει λευκούς χριστιανούς εθνικιστές σε θέσεις με τεράστια πολιτική δύναμη».
Πώς θα επηρεαστεί η ζωή των Αμερικανών
«Μπορούμε να περιμένουμε ότι αυτή η χριστιανική εθνικιστική ατζέντα θα μεταμορφώσει το δημόσιο σύστημα. Μία από τις προτάσεις από τους χριστιανούς εθνικιστές είναι η κατάργηση του Υπουργείου Παιδείας, η προοπτική της ιδιωτικοποίησης του σχολείου, αλλά και ο μετασχηματισμός της διδακτέας ύλης σε όλα τα δημόσια σχολεία. Η αντι-CRT (κριτική φυλετική θεωρία) και η αντι – woke ατζέντα που έχουμε δει να διαδραματίζεται σε μικρότερη κλίμακα σε ορισμένες πολιτείες, θα έχουν πια εθνική κλίμακα.
Το Project 2025 αναφέρεται ρητά στην πάταξη της woke ατζέντας, εξαλείφοντας ορισμένους όρους από νόμους και ομοσπονδιακούς κανονισμούς, όρους όπως “ισότητα των φύλων” και “αναπαραγωγικά δικαιώματα“. Αυτή η αντι-woke ατζέντα αποτελεί βασικό σημείο ενότητας μεταξύ των λευκών χριστιανών εθνικιστών και του ευρύτερου κινήματος MAGA», συνεχίζει η ιστορικός.
Υπάρχει πιθανότητα να απαγορευτούν βιβλία;
«Βιβλία θα μπορεί να θεωρηθούν πως είναι υπέρ της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ή πως περιέχουν μια επιβλαβή πολιτική ατζέντα – είναι πιθανό να στοχοποιηθούν και σίγουρα να αφαιρεθούν από τα σχολικά προγράμματα σπουδών και τις σχολικές βιβλιοθήκες. Αλλά όσον αφορά την καθημερινή ζωή, μέρος της ατζέντας των χριστιανών εθνικιστών, είναι ο επαναπροσδιορισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών δικαιωμάτων σύμφωνα με την αντίληψή τους για τους νόμους του Θεού ή το φυσικό δίκαιο.
Και από αυτή την άποψη, δεν υπάρχει δικαίωμα στο γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, δεν υπάρχει δικαίωμα στην άμβλωση, ούτε ευρύτερα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ. Αυτά δεν υπάρχουν στο πλαίσιο της αντίληψής τους για τα δικαιώματα που εγγυάται το Σύνταγμά μας. Διαβάζουν το Σύνταγμα μέσα από το χριστιανικό εθνικιστικό πλαίσιο: Αυτό κατά μία έννοια, διαγράφει το πώς θα κατανοούσαμε κανονικά τα συνταγματικά δικαιώματα και τα αντικαθιστά ουσιαστικά με μια χριστιανική εθνικιστική ατζέντα», υπογραμμίζει η Du Mez.
Γιατί οι χριστιανοί εθνικιστές είναι εχθρικοί προς το Υπουργείο Παιδείας
Σύμφωνα με την ειδικό: «Υπάρχει μια μακρά ιστορία εναντίωσης στο Υπουργείο Παιδείας εντός της χριστιανικής δεξιάς, η οποία χρονολογείται εδώ και αρκετές δεκαετίες. Τα σχολεία θεωρούνται ως πρωταρχικός τόπος διαμόρφωσης των παιδιών και στο πλαίσιο αυτής της συντηρητικής χριστιανικής ιδεολογίας δίνεται πολύ μεγάλη έμφαση στα δικαιώματα των γονέων να διαμορφώνουν τις αξίες και τα ιδανικά των παιδιών τους.
Όταν η κυβέρνηση παρεμβαίνει και αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο, πιστεύουν ότι παραβιάζει τα θεόσταλτα δικαιώματα του γονέα. Είναι εξαιρετικά αναστατωμένοι όταν τα κυβερνητικά σχολεία εκπαιδεύουν τα παιδιά τους και τους διδάσκουν πράγματα στα οποία δεν πιστεύουν ή τα οποία θα θεωρούσαν επιβλαβή».
Με τη νίκη του, ο Τραμπ είναι ακόμη πιο σεβαστός στους κύκλους του λευκού χριστιανικού εθνικιστικού κινήματος;
«Απολύτως», απαντά η ιστορικός. «Είναι γιορτή στους χριστιανικούς εθνικιστικούς χώρους. Θεωρούν πως η νίκη του Τραμπ καταδεικνύει μια θεϊκή εντολή. Είναι κατά κάποιο τρόπο ο άνθρωπος που έχρισε ο Θεός. Είναι ο εκλεκτός ηγέτης του Θεού για αυτή την ιδιαίτερα φορτισμένη, ιστορική πολιτική στιγμή. Το είδαμε αυτό από στις αρχές του 2016 που έλεγαν πως είναι ο εκλεκτός του Θεού που θα σώσει την χριστιανική Αμερική.
Η αίσθηση του θεϊκού του ρόλου σίγουρα ενισχύθηκε από την απόπειρα δολοφονίας και την επιβίωσή του, την οποία κάποιοι εξέλαβαν ως θαύμα. Ο Τραμπ στηρίχθηκε σε αυτό και δήλωσε ότι ‘’ο Θεός τον έσωσε επειδή ο Θεός είχε θεϊκό σκοπό γι’ αυτό’’», αναφέρει στην ανάλυσή της.
«Ο χριστιανικός εθνικισμός και η μαχητική πατριαρχία πάνε χέρι-χέρι». Τι σημαίνει αυτό
«Ο χριστιανικός εθνικισμός είναι η ιδέα ότι η Αμερική είναι ένα καθαρά χριστιανικό έθνος. Αλλά υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από χαρακτηρισμούς που συνοδεύουν αυτή την ιδέα που βλέπουμε ξανά και ξανά. Υπάρχει η ιδέα ότι πρέπει να αποκαταστήσουμε τη χριστιανική Αμερική. Τι σημαίνει αυτό; Μοιάζει με την προτίμηση της παραδοσιακής οικογένειας, της πατριαρχικής οικογενειακής δομής. Πιστεύουν ότι ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός έχει σχεδιάσει την ανθρώπινη ευημερία είναι να υπάρχει ένας άνδρας πατριάρχης, και στη συνέχεια να υπάρχει μια υποτακτική σύζυγος, μια γυναίκα που υποτάσσεται στην εξουσία του συζύγου της, και μια γυναίκα της οποίας ο πρωταρχικός ρόλος είναι να είναι μητέρα και νοικοκυρά.
Οποιαδήποτε οικογενειακή δομή που δεν μοιάζει με αυτό θεωρείται πως υπονομεύει την κοινωνία. Θα ακούσετε τη ρητορική ότι χρειαζόμαστε ισχυρούς θεοσεβούμενους άνδρες για να υπερασπιστούν την πίστη, την οικογένεια και το έθνος. Και έτσι όταν μπαίνεις μέσα σε χριστιανικούς εθνικιστικούς χώρους, υπάρχει κάθε είδους μαχητική ρητορική για την ανδρική δύναμη, για τους χριστιανούς άνδρες που πρέπει να βγουν μπροστά και να αναλάβουν την εξουσία και να διεκδικήσουν την ηγεσία τους επειδή αυτός είναι ο θεόσταλτος ρόλος τους», συνεχίζει η ιστορικκός.
Σε ερώτηση εάν υπάρχει πιθανότητα οι χριστιανικοί εθνικιστές να ψήφισαν την Κάμαλα Χάρις, η ίδια απαντά «όχι, κανείς δεν θα την ψήφιζε. Είναι γυναίκα και μάλιστα μαύρη».
Συγκρίνουν τον Ντόναλντ Τραμπ με τον Μπίλι Γκράχαμ;
«Νομίζω ότι μπορούμε να πούμε ναι. Ο λόγος που κάνω μια παύση είναι επειδή δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι κατανοούν πλήρως τη σημασία και την κληρονομιά του Μπίλι Γκράχαμ. Αλλά ναι, ο Τραμπ είναι μετασχηματιστικός, αλλά μόνο λόγω των βαθιών ριζών του χριστιανικού εθνικισμού. Αν πάτε πίσω στη δεκαετία του 1960 και του 1970 και ακούσετε τη ρητορική των ευαγγελικών και φονταμενταλιστών ιερέων και ακούσετε πώς μιλούσαν για τη φυλή και την αποστολή τους να σώσουν τη χριστιανική Αμερική – αυτό πάει πίσω μισό αιώνα.
Δεδομένης αυτής της απήχησης, ναι, ήταν μετασχηματιστικός με την υπόσχεσή του να δώσει στους Χριστιανούς εξουσία. Και εκεί εννοεί, φυσικά, την εξουσία στους συντηρητικούς, λευκούς ευαγγελικούς χριστιανούς. Πριν από μερικά χρόνια, σε πολλούς χριστιανικούς χώρους μπορεί να μην υποστήριζαν κάποιον σαν τον Τραμπ. Τώρα, τα πράγματα έχουν αντιστραφεί. Τώρα δεν είναι ντροπή να αγκαλιάζεις τον Τραμπ. Υπήρξε ένα μετασχηματιστικό αποτέλεσμα. Βλέπω πολύ απροκάλυπτα ωμή και πολεμοχαρή γλώσσα μέσα σε αυτούς τους χώρους. Αυτού του είδους η μαχητικότητα δεν είναι πλέον κάτω από την επιφάνεια, και απευθύνεται σε συμπατριώτες μας Αμερικανούς και χριστιανούς που δεν ακολουθούν τη γραμμή τους».
Σημειώνεται πως ο Μπίλι Γκράχαμ ήταν Αμερικανός ευαγγελιστής, ευαγγελικός χριστιανός και εμβληματική μορφή του σύγχρονου Προτεσταντισμού. Υπήρξε πνευματικός σύμβουλος σε διάφορους προέδρους των ΗΠΑ και ήταν μέλος των Νότιων Βαπτιστών.
Οι λευκοί χριστιανοί ευαγγελιστές που δεν ενστερνίζονται τον χριστιανικό εθνικισμό
«Υπάρχουν πολλές πιέσεις για να ενταχθούν σε αυτή τη χριστιανική εθνικιστική ατζέντα. Δεν χρειάζεται να υποστηρίζεται απροκάλυπτα, αλλά υπάρχει τεράστια πίεση για να μην υπάρξουν αντιρρήσεις. Ένα άτομο που εργάζεται σε έναν ευαγγελικό οργανισμό μέσων ενημέρωσης μου το εξήγησε ως εξής. Η εντολή είναι πως: Δεν χρειάζεται να υποστηρίξετε τον Ντόναλντ Τραμπ και την ατζέντα MAGA – απλά δεν μπορείτε να μιλήσετε εναντίον του, για να κρατήσετε τη δουλειά σας. Όταν άκουσα αυτά τα λόγια, σκέφτηκα ότι αυτό ακριβώς περιγράφει αυτό που ακούω από τους ανθρώπους και αυτό που παρατηρώ. ‘’Μπορείτε να διατηρήσετε ήσυχα τις πεποιθήσεις σας, αλλά αν προσπαθήσετε να αντιταχθείτε σε αυτή την ατζέντα, θα μπείτε σε μπελάδες».
Αν το κίνημα αυτό πάρει όσα θέλει, πώς θα μοιάζει η χώρα;
«Δεν θα υπάρχει ουσιαστική θρησκευτική ελευθερία. Θα υπάρξει ουσιαστικά μια κοινωνία δύο ταχυτήτων μεταξύ των, εντός εισαγωγικών. Αμερικανών που το πιστεύουν ή προσποιούνται ότι το πιστεύουν – και των υπόλοιπων.
Αν είστε άτομο χωρίς πίστη ή μουσουλμάνος ή οποιοσδήποτε θεωρείται ότι δεν είναι αληθινός χριστιανός, δεν θα έχετε φωνή. Οι νόμοι θα ξαναγραφούν σε όλους τους τομείς. Τα δικαιώματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε εμείς θα πάψουν να υπάρχουν και αντ’ αυτών θα έχουμε το πλαίσιο του βιβλικού νόμου. Η ιδέα θα είναι ότι η αληθινή ελευθερία προέρχεται από την τήρηση των νόμων του Θεού. Έτσι, η ελευθερία θα επαναπροσδιοριστεί. Στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, η αμερικανική μας ιστορία θα αλλάξει».
Μάλιστα, η ιστορικός επισημαίνει πως «διάφορες πτυχές της ατζέντας των χριστιανικών εθνικιστών ευθυγραμμίζονται με τις προτεραιότητες του ίδιου του Τραμπ και με εκείνες των μελών του στενού του κύκλου, όπως ο Ίλον Μασκ».
Σενάρια καταστροφής;
Σε ερώτηση τι απαντά σε όσους θα πουν πως επινοεί καταστροφικά σενάρια, η ιστορικός απαντά:
«Θα ήθελα πολύ να κάνω λάθος. Ο λόγος που λέω αυτά τα πράγματα είναι επειδή ακούω τι λένε (σε αυτό το κίνημα) και διαβάζω τι γράφουν εδώ και χρόνια. Αυτά τα λένε εδώ και δεκαετίες. Οι ιδέες δεν είναι καινούργιες. Αυτό που είναι καινούργιο είναι ότι για πρώτη φορά είναι πραγματικά σε θέση να υλοποιήσουν αυτά τα σχέδια».
Μπορεί να μετανιώσουν οι λευκοί χριστιανοί εθνικιστές για τη συμμαχία τους με τον Τραμπ;
Όπως καταλήγει η ιστορικός: «Όχι. Μου είναι δύσκολο να φανταστώ γιατί να μετανιώσουν, γιατί αυτό που θέλουν περισσότερο είναι η εξουσία – η εξουσία για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Και φαίνεται να τους παρέχει αυτή τη δύναμη. Είδαν το κίνημά τους να γίνεται mainstream, και τώρα έχουν απίστευτη πρόσβαση στην εξουσία».