Ξεκινά η Διάσκεψη του Μονάχου: Ο Βανς προειδοποιεί τη Μόσχα για την Ουκρανία και ζητά από την Ευρώπη να ξοδέψει περισσότερα για την άμυνα
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς προειδοποίησε τη Ρωσία ότι η Ουάσινγκτον θα προχωρήσει σε κυρώσεις, αν η Μόσχα δεν συμφωνήσει σε μια «καλή ειρηνευτική συμφωνία» για την Ουκρανία, ενώ κάλεσε τους Ευρωπαίους να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα.
Ο Βανς έφτασε στο Μόναχο για την 61η Διάσκεψη για την Ασφάλεια, σε μια κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον της Ουκρανίας, αλλά και του ΝΑΤΟ, μετά την επικοινωνία του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν που αιφνιδίασε Βρυξέλλες και Κίεβο.
Ο Βανς θα συναντήσει τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 5 το απόγευμα, τοπική ώρα, στο περιθώριο της Διάσκεψης.
Ωστόσο, πριν από τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι, ο Βανς είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας και πιθανή στρατιωτική δράση εάν ο Πούτιν δεν συμφωνήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία που να εγγυάται τη μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία του Κιέβου.
«Υπάρχουν οικονομικά εργαλεία πίεσης, υπάρχουν φυσικά και στρατιωτικά εργαλεία πίεσης» που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι ΗΠΑ εναντίον του Πούτιν, δήλωσε ο Βανς σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal.
Μιλώντας πριν από τη Διάσκεψη του Μονάχου, μια ετήσια συγκέντρωση σημαντικών πολιτικών ηγετών, αξιωματικών και διπλωματών στη γερμανική πόλη, ο Βανς επανέλαβε επίσης την απαίτηση του Τραμπ η Ευρώπη να κάνει περισσότερα για την άμυνά της.
«Η Ευρώπη είναι φυσικά ένας πολύ σημαντικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, το ΝΑΤΟ είναι μια πολύ σημαντική στρατιωτική συμμαχία… Αλλά θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι το ΝΑΤΟ θα χτιστεί πραγματικά για το μέλλον, και μέρος αυτού είναι να διασφαλίσουμε ότι το ΝΑΤΟ θα κάνει μεγαλύτερο επιμερισμό βαρών στην Ευρώπη, ώστε οι Ηνωμένες Πολιτείες να μπορούν να επικεντρωθούν σε ορισμένες από τις προκλήσεις στην Ανατολική Ασία» είπε ο Βανς, μιλώντας σε δημοσιογράφους έχοντας δίπλα του τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.
Τα σχόλιά του απηχούν δηλώσεις άλλων μελών της κυβέρνησης Τραμπ τις τελευταίες ημέρες, καθώς η Ουάσινγκτον επιχειρεί να αλλάξει τα πάντα στην αμερικανική εξωτερική πολιτική απέναντι στην Ευρώπη, προειδοποιώντας ότι οι ΗΠΑ δεν θα δίνουν πλέον προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και θα επικεντρώνονται περισσότερο στα δικά τους σύνορα όσο και στη διαμάχη με την Κίνα.
«Φυσικά θα μιλήσουμε για το ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα την επιθυμία του προέδρου να δει το ΝΑΤΟ να ξοδεύει περισσότερους πόρους για την άμυνα» είπε ο Βανς. «Θα μιλήσουμε φυσικά για τη σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας και πώς να την φέρουμε σε μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων, και είμαι βέβαιος ότι θα μιλήσουμε και για κάποιους άλλους τομείς συνεργασίας».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε είπε ότι ο Βανς είχε «απόλυτο δίκιο»: «Πρέπει να ωριμάσουμε και να ξοδέψουμε πολύ περισσότερα» είπε ο Ρούτε.
Κανένας Ρώσος αξιωματούχος δεν προσκλήθηκε στην τριήμερη Διάσκεψη του Μονάχου, αλλά δεν αποκλείεται Ρώσοι αξιωματούχοι να βρεθούν στην βαυαρική πρωτεύουσα για επαφές εκτός διάσκεψης.
Λίγο πριν από την έναρξη της Διεθνούς Διάσκεψης για την Ασφάλεια στο Μόναχο όπου θα γίνει και η πρώτη αμερικανική επαφή σε ανώτερο επίπεδο του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς με τον ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι για το ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ, ο γάλλος πρόεδρος παραχώρησε συνέντευξη στους Financial Times για τις ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις. Η συνέντευξη έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς όπως μεταδίδει το Bloomberg ο πρόεδρος Τραμπ έχει ήδη αρχίσει να ενημερώνει τους ευρωπαίους ηγέτες για το σχέδιο ειρήνευσης.
Ο Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε εναντίον της σύναψης συμφωνίας ειρήνης που θα ισοδυναμούσε κατ’ αυτόν με την «παράδοση» της Ουκρανίας και διερωτήθηκε αν και κατά πόσον ο ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι «ειλικρινά» διατεθειμένος να δεχτεί «διαρκή» κατάπαυση του πυρός.
Εάν επιτραπεί «ειρήνη που είναι παράδοση» αυτό θα ήταν «κακή είδηση για όλους», τόνισε ο κ. Μακρόν στην εφημερίδα — απευθυνόμενος εμμέσως πλην σαφώς στον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
«Το μοναδικό ερώτημα σε αυτό το στάδιο είναι αν και κατά πόσον ο πρόεδρος Πούτιν είναι, κατά τρόπο ειλικρινή, διαρκή, βιώσιμο και αξιόπιστο, διατεθειμένος να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός», ανέφερε, κρίνοντας ακόμη πως η Ευρώπη «έχει ρόλο να διαδραματίσει» στις συζητήσεις για την περιφερειακή ασφάλεια.
Κατά τον κ. Μακρόν, «μόνο» στον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι επαφίεται να «διαπραγματευτεί με τη Ρωσία» εξ ονόματος της χώρας του.
Την Τετάρτη ο αμερικανός νέος υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ έκρινε ότι δεν είναι «ρεαλιστικός» ο στόχος της Ουκρανίας να ανακτήσει τα εδάφη που απώλεσε μετά το 2014. Η Ρωσία, που προσάρτησε την Κριμαία το 2014, διεκδικεί πέντε ουκρανικές περιφέρειες που κυρίευσε, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, αφού ξέσπασε ο πόλεμος την 24η Φεβρουαρίου 2022.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας επέμεινε πως είναι ανάγκη οι Ευρωπαίοι να βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας στην ήπειρο. «Επαφίεται στη διεθνή κοινότητα, με συγκεκριμένο ρόλο για τους Ευρωπαίους, να συζητήσει για τις εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία και «ευρύτερα, για το πλαίσιο ασφαλείας σε όλη την περιοχή. Εκεί έχουμε ρόλο να διαδραματίσουμε», υπογράμμισε.
Ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν ο πρώτος δυτικός ηγέτης που αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ανάπτυξης ξένων στρατευμάτων στην Ουκρανία για να εγγυώνται την ασφάλειά της έναντι της Ρωσίας σε περίπτωση σύναψης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Ο νέος επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου Χέγκσεθ από την πλευρά του είπε πως επαφίεται στους Ευρωπαίους να προσφέρουν «εύρωστες» εγγυήσεις ασφαλείας για τη διατήρηση «διαρκούς» ειρήνης, αποκλείοντας το ενδεχόμενο ανάπτυξης αμερικανικών στρατευμάτων για τον σκοπό αυτόν στην Ουκρανία.
Σολτς: «Δεν θα υποστηρίξουμε ποτέ μια υπαγορευμένη ειρήνη»
«Δεν θα υποστηρίξουμε ποτέ μια υπαγορευμένη ειρήνη» στην Ουκρανία, τόνισε από την πλευρά του ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και επανέλαβε τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης για μια «δίκαιη ειρήνη».
«Η ειρήνη πρέπει να μπορεί να διαρκέσει. Και για αυτό μια υπαγορευμένη ειρήνη δεν θα έχει ποτέ την υποστήριξή μας», δήλωσε ο κ. Σολτς. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, «θα πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας προκειμένου να μην υπάρξει ποτέ ξανά πόλεμος στη Γερμανία». Αυτή η δήλωση μπορεί να ακούγεται ασυνήθιστη, αλλά σε αυτή την κατάσταση είναι κατάλληλη, συνέχισε ο καγκελάριος και επανέλαβε ότι το «φρένο χρέους» θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί προκειμένου να χρηματοδοτηθούν επιπλέον αμυντικές δαπάνες. Κάλεσε μάλιστα το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, προκειμένου να απελευθερωθούν τα απαραίτητα κεφάλαια πέρα από τον τρέχοντα προϋπολογισμό.
Κρίσιμο το επόμενο τριήμερο
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, βρίσκεται ήδη στο Μόναχο καθώς από σήμερα Παρασκευή έως την Κυριακή θα πραγματοποιηθεί η Διάσκεψη για την Ασφάλεια (MSC). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη βαυαρική πρωτεύουσα, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Πριν από την πολυαναμενόμενη ομιλία του, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος προκάλεσε αίσθηση με την απόφασή του να μη συναντήσει τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, αλλά τον υποψήφιο διάδοχό του, Φρίντριχ Μερτς.
“Δεν χρειάζεται να τον δούμε, έτσι κι αλλιώς δεν θα είναι καγκελάριος για πολύ ακόμη”, δήλωσε αμερικανική πηγή από το περιβάλλον του Βανς στο περιοδικό Politico, ενώ εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης επιβεβαίωσε ότι δεν θα υπάρξει συνάντηση, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι οι δύο αξιωματούχοι είχαν συναντηθεί την Δευτέρα στο Παρίσι, στην σύνοδο για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο κ. Βανς αντιθέτως θα συναντηθεί στο Μόναχο με τον υποψήφιο της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος συμμετέχει επίσης στην Διάσκεψη, δέκα ημέρες πριν από τις εκλογές. Η συνάντηση έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει 20 λεπτά. Επιπλέον, θα λάβει μέρος σε διευρυμένη συνάντηση με τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, στην οποία θα συμμετέχει μεταξύ άλλων η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ.
Ορυκτά έναντι ειρήνης
Όμως ο αμερικανός πρόεδρος είχε ξεκαθαρίσει από την αρχή πως δεν θα χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά θέλει μια συμφωνία για την πρόσβαση στον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας ως προϋπόθεση για τη συνέχιση της υποστήριξης των ΗΠΑ. Η Ουκρανία έχει σημαντικές πηγές λιθίου και τιτανίου που είναι βασικά υλικά για τις τεχνολογίες αιχμής, κυρίως στην αεροδιαστημική βιομηχανία και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το μεγαλύτερο κομμάτι πλέον αυτών των σπάνιων γαιών που προσβλέπουν οι ΗΠΑ το κατέχει πλέον η Ρωσία.
Εντωμεταξύ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε σήμερα ότι ελπίζει να επιτευχθεί μια συμφωνία για τα ουκρανικά ορυκτά, η οποία θα επιτρέψει να αποζημιωθούν, εν μέρει, οι Ηνωμένες Πολιτείες για τη βοήθεια που έχουν παράσχει στην Ουκρανία τόσο σε οικονομικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο.
«Ένα μέρος των χρημάτων αυτών θα χρησιμοποιηθεί για να αποζημιωθεί ο Αμερικανός φορολογούμενος για τα δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανήθηκαν σε αυτήν τη χώρα», δήλωσε σήμερα σε ραδιοφωνική συνέντευξη, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ είχε τηλεφωνική συνομιλία την προηγούμενη μέρα με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ένα άλλο «μέρος θα επενδυθεί εκ νέου στην Ουκρανία για να ανοικοδομηθούν όλα όσα καταστράφηκαν», συμπλήρωσε ο Ρούμπιο.
Η αμερικανική κυβέρνηση δήλωσε επίσης την Τετάρτη ότι η Ουκρανία θα πρέπει να εκχωρήσει εδάφη, με τον Μάρκο Ρούμπιο να προσθέτει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μερίδιο στη μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία της Ουκρανίας».
«Ελπίζω ότι σύντομα θα έχουμε νέα για το θέμα αυτό: τη δυνατότητα σύναψης εταιρικής σχέσης με την Ουκρανία – μια κοινοπραξία ή κάτι τέτοιο – για τα δικαιώματά της στην εκμετάλλευση ορυχείων, όλων των φυσικών πόρων που διαθέτει», τόνισε.
Το σχέδιο Τραμπ για την Ουκρανία θα κοστίσει 3 τρισ. δολ. στην Ευρώπη
Εντωμεταξύ, τα 3,1 τρισεκατομμύρια δολάρια είναι το ποσό που εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί για την ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία την επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και η κυβέρνησή του έχουν επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι το βάρος της διατήρησης της ειρήνης στη μεταπολεμική Ουκρανία πιθανότατα θα πέσει στην Ευρώπη. Το Bloomberg Economics υπολογίζει ότι η προστασία της Ουκρανίας και η επέκταση των δικών τους στρατευμάτων θα μπορούσε να κοστίσει στις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης 3,1 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ήδη αρχίσει να στέλνει σαφή μηνύματα προς τους Ευρωπαίους ηγέτες για τις υποχρεώσεις που θα πρέπει να αναλάβουν, εάν θέλουν να διασφαλίσουν την ειρήνη στην Ουκρανία, κάτι που έχει ήδη προκαλέσει οργή.
Τι είναι η Διάσκεψη του Μονάχου
Η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια (Munich Security Conference – MSC) είναι ένα ετήσιο διεθνές φόρουμ που συγκεντρώνει ηγέτες κρατών, υπουργούς, διπλωμάτες, στρατιωτικούς αξιωματούχους, ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους της αμυντικής βιομηχανίας, με στόχο τη συζήτηση για την παγκόσμια ασφάλεια και τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Ιστορικό και Σημασία
Ιδρύθηκε το 1963 από τον Ewald von Kleist, έναν Γερμανό δημοσιογράφο και διπλωμάτη, ως ένα φόρουμ για τη Δυτική πολιτικο-στρατιωτική συνεργασία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Αρχικά ονομαζόταν “Wehrkundetagung” (Διάσκεψη για την Άμυνα), εστιαζόταν κυρίως στο ΝΑΤΟ και την ασφάλεια της Δύσης απέναντι στη Σοβιετική Ένωση.
Από τη δεκαετία του 1990, μετονομάστηκε σε Munich Security Conference (MSC) και διεύρυνε την ατζέντα της σε παγκόσμια ζητήματα, όπως η τρομοκρατία, η κλιματική αλλαγή, ο κυβερνοπόλεμος και η ενεργειακή ασφάλεια.