Όπως έγινε γνωστό πριν λίγο από το Βατικανό, σήμερα ο πάπας Φραγκίσκος αντιμετώπισε κρίση άσθματος, για την αντιμετώπιση της οποίας κατέστη αναγκαία παρατεταμένη χορήγηση οξυγόνου.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε μετάγγιση, λόγω αναιμίας και χαμηλών αιμοπεταλίων. Το Βατικανό και οι θεράποντες γιατροί πρόσθεσαν, πάντως, ότι ο Φραγκίσκος συνεχίζει να επικοινωνεί με το περιβάλλον και ότι πέρασε μέρος της ημέρας καθήμενος σε πολυθρόνα, αν και με μεγαλύτερη δυσκολία απ’ ό,τι τις προηγούμενες ημέρες.
Στο ανακοινωθέν που εκδόθηκε, τέλος, αναφέρεται ότι λόγω της κατάστασης, δεν μπορεί να γίνει, με βεβαιότητα, ιατρική πρόγνωση για την πορεία των ασθενειών που παρουσιάζει ο ποντίφικας. Η κατάστασή του, σύμφωνα με τους θεράποντες ιατρούς, συνεχίζει να είναι κρίσιμη, η ζωή του συνεχίζει να διατρέχει κίνδυνο.
Ο Πάπας Φραγκίσκος, γεννημένος ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο (Jorge Mario Bergoglio) στις 17 Δεκεμβρίου 1936 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, είναι ο 266ος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ο πρώτος από την Αμερική. Εξελέγη στο Παπικό θρόνο στις 13 Μαρτίου 2013, διαδεχόμενος τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ΄, και από τότε έχει γίνει γνωστός για την ταπεινή του συμπεριφορά, την προσοχή του στους φτωχούς και τους περιθωριοποιημένους, καθώς και για τις φιλελεύθερες απόψεις του σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα.
Ο Χόρχε Μπεργκόλιο μεγάλωσε σε μια μεσοαστική οικογένεια ιταλικής καταγωγής. Σε νεαρή ηλικία, αποφάσισε να ακολουθήσει το μονοπάτι της θρησκείας και εισήλθε στο Τάγμα των Ιησουιτών (Jesuits) το 1958. Σπούδασε φιλοσοφία και θεολογία, και χειροτονήθηκε ιερέας το 1969.
Ο Πάπας Φραγκίσκος έχει δεχτεί σημαντική κριτική για τον ρόλο του κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή (1976-1983). Αυτή η περίοδος, γνωστή ως ο “Βρώμικος Πόλεμος” (Guerra Sucia), χαρακτηρίστηκε από συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απαγωγές, βασανιστήρια και εξαφανίσεις πολιτικών αντιφρονούντων. Ο ρόλος του Πάπα Φραγκίσκου, τότε γνωστού ως Χόρχε Μπεργκόλιο, έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονων συζητήσεων και αντιπαραθέσεων.
Ο Ρόλος του Μπεργκόλιο Κατά τη Δικτατορία
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, ο Χόρχε Μπεργκόλιο ήταν επικεφαλής της Ιησουιτικής τάξης στην Αργεντινή (1973-1979) και αργότερα έγινε Αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες. Οι κατηγορίες εναντίον του επικεντρώνονται κυρίως στην παθητικότητά του απέναντι στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην έλλειψη δημόσιας καταγγελίας των εγκλημάτων του καθεστώτος.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο Μπεργκόλιο δεν έκανε αρκετά για να προστατεύσει τους ανθρώπους που απειλούνταν από τη δικτατορία, συμπεριλαμβανομένων ιερέων και λαϊκών που ήταν ενεργοί στην αντιπολίτευση. Υπάρχουν αναφορές ότι δύο Ιησουίτες ιερείς, Ορλάνδο Γιόριο (Orlando Yorio) και Φρανθίσκο Γιαλίκς (Francisco Jalics), οι οποίοι εργάζονταν σε φτωχές κοινότητες, συνελήφθησαν και βασανίστηκαν από το καθεστώς. Ο Μπεργκόλιο κατηγορήθηκε ότι δεν τους υποστήριξε επαρκώς και ότι ίσως συνεργάστηκε έμμεσα με το καθεστώς για να τους απομακρύνει από την Ιησουιτική τάξη.
Ο Πάπας Φραγκίσκος έχει αρνηθεί επανειλημμένα οποιαδήποτε συνεργασία με τη δικτατορία και έχει δηλώσει ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει κρυφά ανθρώπους που απειλούνταν. Σε συνέντευξή του το 2010, ανέφερε ότι βοήθησε να κρυφτούν και να διαφύγουν πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των δύο Ιησουιτών ιερέων, αν και παραδέχτηκε ότι δεν ήταν δημόσια φωνή κατά του καθεστώτος.
Οι υποστηρικτές του τονίζουν ότι η δημόσια καταγγελία της δικτατορίας θα ήταν επικίνδυνη και θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη καταπίεση.
Παρά τις δηλώσεις του, η κριτική εναντίον του Πάπα Φραγκίσκου συνεχίζεται. Οι επικριτές του τον κατηγορούν ότι δεν έχει παρουσιάσει πειστικές αποδείξεις για τις ενέργειές του κατά τη δικτατορία και ότι η στάση του ήταν περισσότερο συμβιβαστική παρά αντιστασιακή. Ορισμένοι από τους επιζώντες της δικτατορίας και οι οικογένειες των θυμάτων έχουν εκφράσει απογοήτευση για την έλλειψη πλήρους διαφάνειας από την πλευρά του.
Το 1992 χειροτονήθηκε Επίσκοπος και αργότερα, το 2001, έγινε Καρδινάλιος. Ως Αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες, έγινε γνωστός για την απλή ζωή του, την ενασχόλησή του με τα προβλήματα των φτωχών και την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ο Πάπας Φραγκίσκος εξελέγη σε μια εποχή που η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αντιμετώπιζε σημαντικές προκλήσεις, όπως σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης, διαφθορά και μειούμενη συμμετοχή των πιστών. Από την πρώτη στιγμή, επέλεξε το όνομα “Φραγκίσκος” προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης, γνωστού για την αγάπη του για τη φύση και τους φτωχούς.
Μία από τις πρώτες του ενέργειες ήταν η μεταρρύθμιση της Κουρίας, της διοικητικής δομής της Εκκλησίας, με στόχο την αποκέντρωση της εξουσίας και την ενίσχυση της διαφάνειας. Επίσης, έχει εκφραστεί ανοιχτά για την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης εντός της Εκκλησίας, ζητώντας συγχώρεση από τα θύματα και υποστηρίζοντας τη δικαιοσύνη.
Ο Πάπας Φραγκίσκος είναι γνωστός για τις προοδευτικές του απόψεις σε θέματα όπως η φτώχεια, η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση. Στην εγκύκλιό του “Laudato Si'” (2015), κάλεσε για μια παγκόσμια ανάληψη ευθυνών για την προστασία του περιβάλλοντος, χαρακτηρίζοντας την κλιματική αλλαγή ως ηθικό ζήτημα. Επίσης, έχει επικρίνει τον καπιταλισμό και την ανισότητα, υποστηρίζοντας ότι η οικονομία πρέπει να υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίθετο.
Έχει εκφραστεί υπέρ της ενσωμάτωσης των μεταναστών και των προσφύγων, επικρίνοντας τις πολιτικές που προάγουν την απομόνωση και τον ρατσισμό. Παράλληλα, έχει ανοίξει το διάλογο για θέματα όπως ο γάμος, η οικογένεια και η σεξουαλικότητα, προκαλώντας αντιδράσεις από πιο συντηρητικούς κύκλους.
Παρά τη δημοτικότητά του, ο Πάπας Φραγκίσκος έχει δεχτεί κριτική από διάφορες πλευρές. Ορισμένοι συντηρητικοί καθολικοί τον κατηγορούν ότι είναι πολύ φιλελεύθερος, ενώ άλλοι τον επικρίνουν ότι δεν κάνει αρκετά για να αντιμετωπίσει τα σκάνδαλα εντός της Εκκλησίας.