Της Φωτεινής Σιέχου*
Σε ένα ωραίο περιβάλλον και με πολύ θετικό κλίμα πραγματοποιήθηκε η ημερίδα του ΑΠΘ και συγκεκριμένα του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών “Διαχείριση της μαζικής μετανάστευσης και πληθυσμών σε κίνηση”.
Στα δυο πρώτα πάνελ, με τον συντονισμό των έμπειρων δημοσιογράφων παρουσιάστηκαν πολύ ενδιαφέρουσες διπλωματικές εργασίες των μεταπτυχιακών φοιτητών.
Στο τρίτο πάνελ ανάμεσα σε εκλεκτούς ομιλητές βρέθηκα και εγώ να παρουσιάσω τα θέματα/προβληματισμούς/λύσεις που συζητιούνται στις συνελεύσεις του ΣΕΜΠ (Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων) Θεσσαλονίκης.
Η οδηγίες 2003/109/ΕΚ και 2004/38/ΕΚ που αφορούν τη μακροχρόνια διαμονή πολιτών τρίτων χωρών και προτείνουν την ενίσχυση των δικαιωμάτων των μεταναστών και τη προώθηση της ένταξης τους μέσω της συμμετοχής στη δημόσια ζωή, δίνουν το έναυσμα για τέτοιες συζητήσεις σε κάθε χώρα μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στους δήμους πρέπει να λειτουργεί το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων (ΣΕΜΠ), ως συμβουλευτικό όργανο του Δήμου, για την ενίσχυση της ένταξης των μεταναστών και των προσφύγων στην τοπική κοινωνία, σύμφωνα με το άρθρο 78 του ν. 3852/2010 (Α΄87) «Πρόγραμμα Καλλικράτης», όπως αυτό αντικαταστάθηκε από το άρθρο 79 του ν. 4555/2018 (Α΄133) «Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι).
Παρόλα αυτά, μόνο σε 27 δήμους πανελλαδικά σε σύνολο 332 δήμων, έχουν συσταθεί τα ΣΕΜΠ και αυτό το γεγονός λέει πολλά για την Πολιτεία, όσο αφορά την ένταξη των μεταναστών και προσφύγων στη χώρα. Γιατί συμβαίνει αυτό?
Πρόβλημα 1ο :
Οι κοινότητες των μεταναστών/προσφύγων δεν έχουν ενημέρωση για τις συγκεκριμένες νομοθεσίες για να συμμετέχουν.
Λύση 1η:
Ενημέρωση μέσω ΜΜΕ των δήμων στην μητρική γλώσσα τους και η δυνατότητα να υπάρχει στην επίσημη ηλεκτρονική σελίδα του δήμου η επιλογή μητρικών γλωσσών εκτός από τα ελληνικά ή τα αγγλικά.
Πρόβλημα 2ο:
Δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα εκ μέρους των μεταναστών/προσφυγών να καλύψουν τα έξοδα για τα ακριβά ενοίκια της έδρας λειτουργίας του συλλόγου του οποίου πρέπει να είναι μέλη για να συμμετέχουν στα ΣΕΜΠ.
Λύση 2η:
Να δώσουν οι δήμοι αυτή τη δυνατότητα, με τη δημιουργία Πολυπολιτισμικών Κέντρων, όπου όλες οι κοινότητες μπορούν να φιλοξενηθούν.
Επίσης, ως υποψήφια διδάκτορα του ΑΠΘ στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, τα τελευταία 5 χρόνια, έχω μελετήσει τη σχετική βιβλιογραφία και νομοθεσία για τις Άδειες Παραμονής των μεταναστών, όπου διαπιστώνονται αρκετά προβλήματα που εμποδίζουν την ομαλή ένταξη τους στην ελληνική κοινωνία.
Κάποια από αυτά είναι:
-1) Διοικητική Πολυπλοκότητα
-2) Ανεπαρκείς Υποδομές
-3) Δυσκολία στην συγκέντρωση εγγράφων
-4) Ανασφάλεια και φόβος σε σχέση με τις Υπηρεσίες Αστυνομίας και Μετανάστευσης
-5) Αλλαγές στη Νομοθεσία
-6) Ανεπαρκής πληροφόρηση.
Τέλος, λίγές παρατηρήσεις για την διαδικασία της απόκτησης ιθαγένειας μέσω πολιτογράφησης.
Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν αυτή τη διαδικασία είναι:
Α) Άδειες παραμονής που συνδέονται με τα ένσημα
Β) Πρόσθεση οικονομικών κριτηρίων
Γ) Βαθμός δυσκολίας στις υποχρεωτικές γραπτές εξετάσεις (τράπεζα θεμάτων με 900 ερωτήσεις)
Δ) Η διαδικασία από τη κατάθεση των δικαιολογητικών ως την κτήση της ιθαγένειας είναι αρκετά χρονοβόρα (έως 8 χρόνια).
Όπως γίνεται αντιληπτό, μετά από 35 χρόνια που η Ελλάδα αποδέχεται μετανάστες τα προβλήματα που εμποδίζουν την ένταξη τους παραμένουν ολοφάνερα. Δεν υπάρχουν πολιτικές μετανάστευσης με εθνικές στρατηγικές ακόμα, αλλά απλώς η πολιτεία τρέχει πίσω από τα προβλήματα με πρόχειρες λύσεις τις στιγμής, ενώ χιλιάδες συμπολίτες μας ταλαιπωρούνται για σειρά ετών.
Είμαστε εδώ όμως να συνεργαστούμε από κοινού για να καλυτερέψει μια χρόνια νοσηρή κατάσταση.
*MSc, Υποψήφια διδάκτορας ΑΠΘ, Τμήμα Πολιτικών Επιστήμων