γράφει η Μαρία Γιαννακάκη*
Η μαύρη διεθνής της ακροδεξιάς απλώνεται με γοργούς ρυθμούς πάνω από την Ευρώπη με αιχμή του δόρατος την αντιμεταναστευτική και αντιπροσφυγική πολιτική και με τη συνδρομή της φενάκης της προστασίας του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, πρόγευση του οποίου είχαμε ήδη πάρει από τη δημιουργία του σχετικού χαρτοφυλακίου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2019.
Η συμφωνία Χριστιανοδημοκρατών της Γερμανίας (CDU/CSU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), οι πολιτικές των οποίων στην ΕΕ φέρουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για την άνοδο της ακροδεξιάς, για το σχηματισμό κυβέρνησης προαναγγέλλουν σημαντικές αλλαγές για τους μετανάστες, τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες, επιβραβεύοντας τις προεκλογικές εξαγγελίες του Merz για τη μετανάστευση.
Ήδη μετά τη λήξη του πρώτου κύκλου συζητήσεων ο Merz τόνισε ότι υπήρξε μια «εξαιρετικά καλή και πολύ συλλογική ατμόσφαιρα» ειδικά για το θέμα της εισαγωγής νέων προτεραιοτήτων για τον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης στη Γερμανία και την είσοδο παράτυπων μεταναστών.
«Θέλουμε να λάβουμε όλα τα συνταγματικά μέτρα για να μειώσουμε συνολικά την παράτυπη μετανάστευση», είπε ο Merz, τονίζοντας ότι η Γερμανία «θα επεκτείνει μαζικά τους συνοριακούς ελέγχους από την πρώτη μέρα της κοινής μας κυβέρνησής», παρόλο που το συγκεκριμένο σχέδιο θεωρείται αμφιλεγόμενο και δυνητικά ακόμη και παράνομο σε επίπεδο ΕΕ, καθώς το κλείσιμο των συνόρων της Γερμανίας αντίκειται στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ζώνης Σένγκεν του μπλοκ και θα λειοτυργούσε ως τροχοπέδη στην άσκηση του δικαιώματος υποβολής αίτησης ασύλου.
Ο Merz σημείωσε ότι προκειμένου να προωθηθεί το αποτελεσματικό κλείσιμο των συνόρων, θα ανακοινώσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, για πόσο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να δικαιολογήσει τα έκτακτα μέτρα, καθώς αυτά ελέγχονται κάθε φορά που είναι προς ανανέωση, δηλαδή μία φορά το εξάμηνο.
Συμπλήρωσε ότι η Γερμανία θα επιδιώξει, επίσης,«να τερματίσει τα προγράμματα εθελοντικής εισδοχής, για παράδειγμα από το Αφγανιστάν», και ότι θα αναστείλει τα προγράμματα οικογενειακής επανένωσης για άτομα που δικαιούνται μόνο επικουρική προστασία.
Στην πράξη, η απαγόρευση της οικογενειακής επανένωσης θα επηρεάσει τους απορριφθέντες αιτούντες άσυλο, οι οποίοι δεν μπορούν να απελαθούν επειδή η χώρα καταγωγής τους θεωρείται μη ασφαλής, καθώς και όσους έχουν λάβει επικουρική προστασία για άλλους λόγους, όπως ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό αιτήσεων ασύλου από μια συγκεκριμένη χώρα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή προτίθεται να εισαγάγει νέα νομοθεσία της ΕΕ για την απαγόρευση ορισμένων μεταναστών για τουλάχιστον δέκα χρόνια, με ορισμένες απαγορεύσεις ενδεχομένως να διαρκούν ακόμη περισσότερο.
Στο πλαίσιο αυτού του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος και σε μία προσπάθεια να περιορίσει τις διαρροές προς την ακροδεξιά, στον πρόσφατο ανασχηματισμό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τοποθέτησε τον Μάκη Βορίδη, γνωστό θιασώτη της σκληρής γραμμής στο μεταναστευτικό, αλλά και προσωπικότητα επιδραστική στην ελληνική ακροδεξιά στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Εξάλλου η αντιμεταναστευτική ρητορική είναι ιδιαίτερα προσφιλής στην ελληνική, και όχι μόνο, ακροδεξιά, παρόλο που, όπως αποδεικνύουν, διαχρονικά, οι έρευνες, το μεταναστευτικό δεν προτεραιοποιείται από την ελληνική κοινωνία όσον αφορά στην κατάταξη των ζητημάτων που την απασχολούν.
Ήδη από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, ο κ. Βορίδης προέβη σε εξαγγελίες που, εκφεύγουν, κατά πολύ, των ορίων αρμοδιοτήτων του Υπουργείου του, αφού, του διέφυγε ότι η διαφύλαξη των συνόρων αφορά στις αρμοδιότητες άλλων Υπουργείων, ενώ, βασική αρμοδιότητα του Υπουργείου που προΐσταταιείναι ο σεβασμός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των προσφύγων, των μεταναστών, όπως και των αιτούντων ασύλου.
Σαφώς και το Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου εμπλέκεται στη διαδικασία επιστροφής παράτυπων μεταναστών, αλλά σε καμία περίπτωση στο εύρος που ο κ. Βορίδης εμφανίζεται να το «παίρνει επάνω του». Επειδή ο κ. Βορίδης είναι καταρτισμένος νομικός και έμπειρος πολιτικός, είναι πασίδηλο ότι τα παραπάνω δεν οφείλονται σε παρανοήσεις, αλλά στη σαφή διάθεσή του να κλείσει το μάτι σε ακροδεξιά ακροατήρια διαβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση θα στραφεί σε μία σκληρή πολιτική επί του θέματος.
Πριν από λίγες μέρες επιβεβαίωσε τις αντιμεταναστευτικές του προθέσεις, «ξηλώνοντας» διάταξη του προκατόχου του σε πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, η οποία αφορούσε παρατάσεις προθεσμιών χορήγησης αδειών παραμονής σε μετανάστες.
Στο τέλος της συνεδρίασης της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, όταν πλέον η αντιπολίτευση δεν είχε δικαίωμα λόγου, ουσιαστικά ανακοίνωσε συνολική αλλαγή της μεταναστευτικής πολιτικής, δηλώνοντας ότι θα διατηρηθεί το καθεστώς για μετανάστες που μέσω διακρατικών συμφωνιών θα απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες, ενώ θα αλλάξει προς μία πιο περιοριστική κατεύθυνση το καθεστώς των αδειών παραμονής μεταναστών γενικότερα, την ώρα που ο Πρωθυπουργός, από τις Βρυξέλλες, διαμήνυε ότι η αυστηροποίηση του πλαισίου μεταναστευτικής πολιτικής στην ΕυρωπαϊκήΈνωση τον βρίσκει απολύτως σύμφωνο.
Η υιοθέτηση σκληρής αντιμεταναστευτικής πολιτικής στις χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, με τις ευλογίες της Ένωσης, όχι μόνο δεν λύνει τα προβλήματα, αλλά θα τα οξύνει και θα αποβεί σε βάρος των εκατοντάδων ανθρωπίνων ζωών που χάνονται στην προσπάθειά τους να παρακάμψουν τα εμπόδια και να φτάσουν στην Ευρώπη.
Απαιτείται αλλαγή πολιτικής η οποία θα στηρίζεται στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αναφορικά με τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, η ενίσχυση των νόμιμων οδών μετανάστευσης και διευκόλυνση των προσφυγικών ροών, όπως συνέβη με επιτυχία στην περίπτωση της Ουκρανίας, όπως και ενίσχυση των πολιτικών ένταξης.
* μέλος ΠΓ Νέας Αριστεράς