NewsEdit Του Κώστα Μελά
Είναι τόσο μεγάλη η αμηχανία των ηγετών των χωρών της ΕΕ, μπροστά στα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, μετά τις πρωτοβουλίες Τραμπ, που με τις αλλεπάλληλες δηλώσεις τους περί συνέχισης της υποστήριξης προς τη συγκεκριμένη χώρα και μάλιστα χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ φαίνεται ότι πραγματικά απέχουν παρασάγγας από την υφιστάμενη πραγματικότητα. Υπάρχει καταγραμμένη μια καταιγίδα δηλώσεων από τους αρχηγούς των χωρών της ΕΕ (εκτός Ουγγαρίας), και του ΗΒ, με βάση τις οποίες είναι έτοιμες να υποκαταστήσουν ακόμη και τις ΗΠΑ επί του πεδίου και να αποστείλουν και στρατιωτικές δυνάμεις επί του πεδίου των μαχών της Ουκρανίας (sic).
Όπως είναι γνωστό το βασικό ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ, δεν προβλέπει καμία ένταξη στο ΝΑΤΟ για την Ουκρανία, καμία εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ τύπου Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, αλλά αντιθέτως προβλέπει εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία. Βασίζεται στην αποκατάσταση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας και σε πιθανές νέες δομές ασφαλείας για την Ευρώπη. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Τραμπ, είτε θα εφαρμοστεί ή θα συνεχιστεί ο πόλεμος που θα τελειώσει με τη ρωσική νίκη ή, εάν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις του ΝΑΤΟ επέμβουν άμεσα, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι προ των πυλών!!!!
Εκείνο που οι ηγέτες της ΕΕ φαίνεται να αποκρύβουν από τους πολίτες των χωρών τους (προφανώς γιατί να το αγνοούν είναι ακόμη πιο δηλωτικό της κατάστασης που βρίσκονται σήμερα οι πολιτικές αρχηγεσίες της ΕΕ) είναι η ακόλουθη απλή αλήθεια : Η Ευρώπη σήμερα δεν έχει στρατιωτικές δυνάμεις ικανές να αντιμετωπίσει επιτυχώς μια πλήρους κλίμακας ρωσική επίθεση χωρίς να βασίζεται στον αμερικανικό στρατό και την πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ, ούτε πιθανότατα θα έχει ποτέ τέτοιες δυνατότητες ακόμη και με ένα συνεχές συντριπτικό πρόγραμμα επανεξοπλισμού. Οι ρητορικές αντιλήψεις που επικρατούν μεταξύ των ηγετών της ΕΕ υπαγορεύονται από αντιλήψεις που δεν εδράζονται στην πραγματικότητα είναι εντελώς βουλησιαρχικές και αποτελούν μια επικίνδυνη φαντασίωση.
Ομολογουμένως οι ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να αισθάνονται εντελώς αποπροσανατολισμένοι καθώς η ΕΕ το πρώτο μόρφωμα που διακήρυττε ότι δεν έχει εχθρούς, γι’ αυτό άλλωστε δεν είχε ούτε κοινό στρατό ούτε κοινή εξωτερική πολιτική, έχει μετατραπεί σε απόλυτα πολεμοχαρές μόρφωμα. Ο Μακρόν δηλώνει ότι είναι έτοιμος να στείλει αεροπορικές δυνάμεις με πυρηνικό εξοπλισμό!!! Ο Στόρμερ να στείλει στρατό επί του πεδίου, και ο Μερτς πριν ακόμη γίνει πρωθυπουργός δηλώνει ότι θα στείλει γερμανικούς πυραύλους Taurus εναντίον της Ρωσίας.
Είναι δυνατόν να μην γνωρίζουν την πραγματικότητα που περιγράφεται με σαφήνεια σε δύο μελέτες του έγκυρου Ινστιτούτου Kiel της Γερμανίας για την Παγκόσμια Οικονομία (IfW) που δημοσιεύτηκαν :η μεν πρώτη το Σεπτέμβριο του 2024 (“Fit for war in decades: Europe’s and Germany’s slow rearmament vis-à-vis Russia”) και το Φεβρουάριο του 2025 (“Defending Europe without the US: First estimates of what is needed”).
Πραγματικά δημιουργεί πολλές απορίες ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν γνωρίζουν τη θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα οι ένοπλες δυνάμεις στις χώρες τους αλλά το κυριότερο τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, αναφορικά με τον σχεδιασμό, το συντονισμό και τη διοίκηση μεγάλων πολυεθνικών δυνάμεων. Αυτός ο ρόλος δεν μπορεί να αντικατασταθεί για πολλά χρόνια.
Η Ευρώπη μπορεί να ονειρεύεται στρατηγική αυτονομία μετά την ειρήνη στην Ουκρανία. Αλλά δεν έχει καμία στρατιωτική ικανότητα να αψηφήσει ή να υπονομεύσει την ειρηνευτική πρωτοβουλία Τραμπ -Πούτιν. Στην πραγματικότητα, φαίνεται, δυστυχώς για τους Ευρωπαίους , ότι δεν υπάρχει άλλο.
2.
Οι εξελίξεις και η ίδια η ζωή πολλάκις επιβάλει λύσεις που οι άνθρωποι αλλά και τα κράτη έχουν αρνηθεί στο παρελθόν να υιοθετήσουν. Είναι γνωστό ότι τουλάχιστον τριάντα χρόνια πριν , οι διαχρονικές ηγεσίες των ΗΠΑ αλλά και διάφοροι ειδικοί ασφαλείας όπως και ευρωπαίοι αναλυτές , έχουν συμβουλέψει τους ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες , αρχικά με ήπιο τρόπο , αργότερα πιο επίμονα, και τελικά με τον εκκωφαντικό τρόπο μετά την εκλογή του Τραμπ. Η άρνηση των Ευρωπαίων ήταν χωρίς περιστροφές παρότι είχε αρχίσει με πρωτοβουλία της Γερμανίας -γύρω στο 2010 – μια γενική συζήτηση επί του θέματος.
Ξαφνικά μετά την περιβόητη συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο Volodymyr Zelensky την 1η Μαρτίου οι Ευρωπαίοι σοκαρίστηκαν τόσο πολύ με αποτέλεσμα να βγουν από τον εφησυχασμό τους στον οποίο ζούσαν σχεδόν 80 χρόνια και τώρα εμφανίζονται πρόθυμοι, και επισπεύδοντες να προβούν σε δαπάνες για την άμυνα ύψους 800 δις ευρώ κατ’ αρχήν.
Στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 6ης Μαρτίου, οι κυβερνήσεις της ΕΕ συμφώνησαν να δημιουργήσουν μέσω δανεισμού ένα χρηματικό απόθεμα ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διευκόλυνση των αμυντικών δαπανών από τα κράτη μέλη. Εδώ προκύπτουν προβλήματα. Ας ξεκινήσουμε με τις συνθήκες της ΕΕ, οι οποίες δεν προβλέπουν μια «κοινή άμυνα» εκτός εάν μετά από ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: Το άρθρο 42 ΣΕΕ διευκρινίζει επίσης ότι για τις χώρες του ΝΑΤΟ οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται σε αυτό το πλαίσιο ισχύουν για τη «συλλογική τους άμυνα» και για τις άλλες χώρες μη μέλη του ΝΑΤΟ – επί του παρόντος Αυστρία, Ιρλανδία, Μάλτα και Κύπρος- τα ειδικά χαρακτηριστικά της ουδετερότητάς τους ( ένα θέμα που συζητήθηκε με πολύ πενιχρά αποτελέσματα στη τελευταία σύνοδο κορυφής των 27). Η μόνη διαθέσιμη νομικά διέξοδος θα ήταν το άρθρο 44, το οποίο επιτρέπει την ανάθεση της «υλοποίησης μιας αποστολής» σε ορισμένες χώρες μέλη: μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ και η πιθανή ενεργοποίησή του απαιτεί ακόμη ένα επίπεδο εσωτερικής συναίνεσης που είναι ακόμα δύσκολο να φανταστεί κανείς.
Οι συνθήκες μπορούν φυσικά να τροποποιηθούν, αλλά οι απαιτούμενες διαδικασίες – αυστηρή ομοφωνία από το άνοιγμα (και τη διεξαγωγή) των διαπραγματεύσεων έως τις εθνικές επικυρώσεις (συμπεριλαμβανομένων των δημοψηφισμάτων) – αποθαρρύνουν τώρα κάθε πειρασμό με αυτή την έννοια. Επιπλέον, στον στρατιωτικό τομέα, η Επιτροπή δεν διαθέτει τις εξουσίες και τους πόρους που, σε άλλους τομείς κοινοτικής δράσης, της επέτρεψαν συχνά να προωθήσει αμφιλεγόμενους φακέλους: μπορεί, στην πραγματικότητα, να προτείνει μόνο κίνητρα βιομηχανικής και εμπορικής πολιτικής. Τέλος, σε αντίθεση με το ΝΑΤΟ, η ΕΕ δεν έχει πραγματικό στρατιωτικό αρχηγείο ούτε δικές της βάσεις ή δυνάμεις, πολύ λιγότερο την επιχειρησιακή εμπειρία και την «εταιρική» κουλτούρα (ουσιαστικά αγγλοαμερικανική) που έχει συσσωρεύσει η Συμμαχία κατά τη διάρκεια των δεκαετιών.
Άλλα 650 δισ. ευρώ υποτίθεται ότι θα συγκεντρωθούν από τα κράτη μέλη για τις αγορές όπλων , δαπάνες οι οποίες θα εξαιρούνται από τα αυστηρά όρια ελλειμμάτων της ΕΕ (αλλά θα συμπεριλαμβάνονται στο δημόσιο χρέος). Οι πολίτες της ΕΕ, που έχουν δει τα κράτη πρόνοιάς τους να λιμοκτονούν και τα δημόσια περιουσιακά τους στοιχεία να λεηλατούνται στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας που επιβάλλεται από τις Βρυξέλλες, έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται προδομένοι.
Το ζήτημα όμως που προκύπτει είναι ότι οι Ευρωπαίοι προχωρούν σε αυτή την μεγάλη αύξηση των αμυντικών δαπανών (ως % του ΑΕΠ) πριν από μια συστηματική αξιολόγηση των απειλών που αντιμετωπίζουν πραγματικά οι ευρωπαϊκές χώρες. Το να προβούν σε μια μεγάλη αύξηση δαπανών προκειμένου να φτάσουν σε κάποιο αυθαίρετο ποσοστό του ΑΕΠ ή σε κάποιο τυχαίο νούμερο δισεκατομμυρίων ευρώ, να αγοράσουν οπλικά συστήματα αμφίβολης σημασίας που ευνοούνται από τα λόμπι, απέχει πάρα πολύ από μια συνολική στρατηγική για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Μια ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας που αξίζει αυτό το όνομα θα πρέπει να περιλαμβάνει πολιτικές και διπλωματικές προσπάθειες: διπλωματία τερματισμού του πολέμου βραχυπρόθεσμα, ακολουθούμενη από μηχανισμό διαβούλευσης κρίσεων που θα αποτελέσει την αρχή μιας νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας που θα αποτελείται από αμοιβαία καθεστώτα ελέγχου των όπλων, οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ενδεχόμενου αφοπλισμού.
Όμως ο νέος ευρωπαϊκός μιλιταρισμός στερείται περιέργως στρατηγικής σκέψης και ανάλυσης που βασίζεται σε γεγονότα. Ενώ ακόμη και η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν περίμενε ποτέ ότι η Ουκρανία θα κερδίσει τον πόλεμο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται να πιστεύουν σε μια ουκρανική νίκη μέχρι σήμερα. Στη διάσκεψη για την ασφάλεια του Μονάχου τον περασμένο μήνα, η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen μίλησε για τη νίκη της Ουκρανίας στον πόλεμο.
Μια πιο προσεκτική ματιά στην Ευρώπη δείχνει επίσης ότι ένας νέος πολεμικός προσανατολισμός έχει σαρώσει τις ελίτ της ηπείρου και έχει υποστεί κατακλυσμική υπερένταση τις τελευταίες εβδομάδες. Πουθενά αυτή η νέα πολεμική σύγκρουση δεν ήταν τόσο έντονη όσο στη Γερμανία, όπου οι πολιτικοί ηγέτες και μια νέα σοδειά «στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων» συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον.
Οι τελευταίοι έκαναν απίστευτα λάθος στις προβλέψεις τους για τη βέβαιη νίκη της Ουκρανίας και την επικείμενη κατάρρευση της Ρωσίας ξανά και ξανά, αλλά, ωστόσο, εξακολουθούν να κυριαρχούν στις εκπομπές συζήτησης της χώρας στην prime time. Οι Γερμανοί αναλυτές έχουν αναφέρει ότι το ερχόμενο καλοκαίρι θα είναι το τελευταίο που θα είμαστε σε ειρήνη, επειδή η Ρωσία, θα εισβάλει στο έδαφος του ΝΑΤΟ. Σε αυτά τα σενάρια πρωτοστατούν και οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας.
Η ισχυρή δεξαμενή σκέψης των Βρυξελλών Bruegel υποστηρίζει ότι η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί στην Ευρώπη σε μόλις τρία χρόνια, απλώς και μόνο επειδή η χώρα έχει x κομμάτια από αυτό και εκείνο το στρατιωτικό υλικό.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Τουσκ κατέστησε σαφές πόσο σημαντική είναι η «νίκη», δηλώνοντας ότι «η Ευρώπη είναι […] ικανή να κερδίσει οποιαδήποτε στρατιωτική, οικονομική, οικονομική αντιπαράθεση με τη Ρωσία – είμαστε απλώς πιο δυνατοί», ότι η Ευρώπη «πρέπει να κερδίσει αυτόν τον αγώνα εξοπλισμών» και ότι η Ρωσία «θα χάσει όπως η Σοβιετική Ένωση πριν από 40 χρόνια».
Ο Μακρόν, σε πρόσφατη ομιλία του προς το γαλλικό κοινό, τόνισε πόσο ισχυρές είναι οι ευρωπαϊκές ικανότητες για να αντισταθούν στις ΗΠΑ, αλλά ακόμη περισσότερο και ιδιαίτερα στη Ρωσία. Σε αυτή τη νοοτροπία, δεν πρέπει να είναι ότι η Ευρώπη δεν είναι ανώτερη σε αυτόν και σε κάθε σεβασμό.
Οι σύνοδοι κορυφής που ξεκίνησαν ο Μακρόν και ο Στάρμερ αποσκοπούν να οξύνουν την υπάρχουσα κατάσταση για λόγους που σαφώς δεν έχει να κάνουν με τις εξελίξεις του πολέμου στην Ουκρανία δεδομένου ότι έχουν προχωρήσει σε μια σειρά ανεφάρμοστων προτάσεων που, ειλικρινά, προτείνονται στις ΗΠΑ, όχι στην Ουκρανία, πόσο μάλλον στη Ρωσία, αλλά για μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων !!! Στις οποίες ούτε καν εκπροσωπούνται και διεξάγονται ερήμην τους!!! Κανείς δεν τους λαμβάνει υπόψη….Προφανώς οι Γαλλία και το ΗΒ ίσως αυτό να επιδιώκουν … να δείξουν στους λαούς τους ότι συμμετέχουν στο διεξαγόμενο παίγνιο… Αυτό που χρειάζεται να σημειωθεί είναι ότι πρωταγωνιστής είναι πάλι το ΗΒ!!! Είναι εντυπωσιακό, για δύο λόγους : ο πρώτος διότι μέχρι το Brexit, to HB, ήταν μαχητικά ενάντια σε οποιαδήποτε σκέψη για τη δημιουργία κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής και ο δεύτερος ότι μετά τα γεγονότα του Σουέζ το 1956, το ΗΒ μαζί με τη Γαλλία επιδιώκουν να δράσουν χωρίς τις ΗΠΑ!!!
Η πολεμική φρενίτιδα της Ευρώπης μπορεί να προκαλείται από τον φόβο, αλλά όχι από τη Ρωσία που πραγματικά διεξάγει πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης. Η πρόταση ότι η Ρωσία θα νικήσει και θα καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία, στη συνέχεια θα προχωρήσει μέσω της Πολωνίας και σύντομα στη συνέχεια μέσω της πύλης του Βρανδεμβούργου έρχεται ευθέως αντιμέτωπη με την παρατηρήσιμη στρατιωτική πραγματικότητα.
Αντίθετα, οι ευρωπαϊκές αρχηγεσίες φαίνεται να φοβούνται ότι θα χάσουν την εξουσία και το κύρος, τη θέση της παγκόσμιας κυριαρχίας που απολάμβαναν καθισμένες αναπαυτικά στη σκιερή άνεση της αμερικανικής πυρηνικής ομπρέλας. Η προοπτική ότι τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα υπόλοιπα κράτη χωρίς την αμερικάνικη προστασία όπως θα ταιριάζει σε έναν πολυπολικό κόσμο τους τρομάζει.
(Εικονογράφηση: DALL-E)