NewsEdit Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ένα αρχαίο ελληνικό εύρημα που χρονολογείται πριν από 2.000 χρόνια, θεωρείται εδώ και δεκαετίες ως ο «πρώτος αναλογικός υπολογιστής» της ανθρωπότητας.
Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του Εθνικού Πανεπιστημίου του Μαρ ντελ Πλάτα στην Αργεντινή αναζωπυρώνει τη διαμάχη: ήταν αυτή η περίτεχνη συσκευή λειτουργικό αστρονομικό εργαλείο ή απλώς ένα διακοσμητικό αντικείμενο;
Τα ευρήματα: Γρανάζια που «εμπλέκονταν»
Μέσω προσομοιώσεων υπολογιστών, οι ερευνητές Εστέμπαν Σιγέτι και Γκουστάβο Αρένας διαπίστωσαν ότι τα τριγωνικά δόντια των γραναζιών και τα σφάλματα κατασκευής (όπως ανομοιόμορφη απόσταση δοντιών) οδηγούσαν σε συχνές εμπλοκές ή αποσυνδέσεις του μηχανισμού. Συγκεκριμένα: Στο 90% των περιπτώσεων, ο μηχανισμός εμπλέκοταν μέσα σε 4 μήνες λειτουργίας ενώ τα σφάλματα υπερέβαιναν τα «αποδεκτά όρια ανοχής» για ομαλή λειτουργία. Ακόμη και με ιδανικές συνθήκες (τέλεια γρανάζια), η συσκευή απέφευγε τη δυσλειτουργία μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Υπέρ της μη λειτουργικότητας: Η μελέτη υποστηρίζει ότι οι κατασκευαστικές ανακρίβειες που μετρήθηκαν σε προηγούμενες έρευνες (π.χ. από τον αστροφυσικό Mike Edmunds) θα είχαν καταστήσει τον μηχανισμό πρακτικά άχρηστο για ακριβείς αστρονομικούς υπολογισμούς. Το πρόβλημα εντείνεται από το γεγονός ότι τα τριγωνικά δόντια (σε αντίθεση με τις σύγχρονες «εθισμένες» μορφές) προκαλούσαν ανομοιόμορφη κίνηση, επιβαρύνοντας περαιτέρω τον μηχανισμό.
Υπέρ του συμβολικού ρόλου: Οι ερευνητές δεν αποκλείουν την πιθανότητα να χρησιμοποιήθηκε ως εκπαιδευτικό εργαλείο ή ακόμη ως «συμβολικό δώρο» που ενσάρκωνε ελληνικές κοσμολογικές ιδέες. Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι η έρευνα βασίζεται σε θραύσματα που έμειναν αιώνες υποβρύχια, με αποτελέσματα που ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν την αρχική τους κατάσταση.
Ανοιχτά ερωτήματα και μελλοντικές έρευνες
Παρά τις αμφιβολίες, η μελέτη τονίζει ότι η αξία του μηχανισμού παραμένει αναντίρρητη: Αντιπροσωπεύει μια τεχνολογική πρωτοτυπία που προηγήθηκε αιώνες των ανάλογων συσκευών της Αναγέννησης.
Η ανάγκη για νέες τεχνικές ανάλυσης (π.χ. ψηφιακές ανακατασκευές, βελτιωμένη τομογραφία) είναι πλέον επιτακτική για να διαλευκανθεί ο πραγματικός του σκοπός.
Ως τοποθέτηση των ερευνητών: «Δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι οι μετρήσεις μας στα θραύσματα ανταποκρίνονται στις αρχικές προδιαγραφές του μηχανισμού». Η απάντηση, ίσως, βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε ένα τεχνολογικό αριστούργημα και ένα περίτεχνο διακοσμητικό της εποχής.
