NewsEdit Σε στάση αναμονής βρίσκονται τα κομματικά επιτελεία, περιμένοντας τα αποτελέσματα των πρώτων δημοσκοπήσεων μετά τα μέτρα της κυβέρνησης που θα δημοσιευτούν, οι περισσότερες αμέσως μετά την Πρωτομαγιά, με πιθανότερη ημερομηνία τη Δευτέρα 5 Μαΐου. Οι πρώτες ουσιαστικές μετρήσεις ξεκινούν επίσημα από αύριο, όμως οι περισσότερες εταιρείες έχουν ήδη διεξάγει εσωτερικές έρευνες τις τελευταίες ημέρες.
Του Ανατρεπτικού
Από τα πρώτα ευρήματα, διαφαίνονται ενδιαφέρουσες μεταβολές στο πολιτικό σκηνικό, τόσο ως προς τις τάσεις αποδοκιμασίας όσο και ως προς τις πιθανότητες ανάκαμψης κάποιων κομμάτων.
Νέα Δημοκρατία: Μικρή ανάκαμψη, αλλά σε ασταθές έδαφος
Η Νέα Δημοκρατία δείχνει να συνεχίζει τη διαδικασία επούλωσης των πληγών της, διαδικασία που ξεκίνησε από τις δημοσκοπήσεις του Απριλίου. Η εκτίμηση ψήφου φαίνεται να προσεγγίζει το 29%-30%, με ταβάνι προς το παρόν το 30%. Δημοσκόποι σημειώνουν πως αν αυτή η πορεία συνεχιστεί, θα μπορούσε να κλειδώσει το 30% πριν από το καλοκαίρι.
Η κυβέρνηση ανακτά πρωτοβουλία κινήσεων και διαμορφώνει ατζέντα, κερδίζοντας έδαφος σε επιμέρους εκλογικά κοινά: η στήριξη προς τους ενστόλους, το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα και ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός λειτούργησαν υπέρ της. Επιπλέον, οι διεθνείς εξελίξεις (θέματα σταθερότητας και ασφάλειας) εκτιμάται ότι προοδευτικά ενισχύουν το αφήγημά της.
Όμως, το έδαφος παραμένει εύθραυστο. Παρά τη μείωση των οργισμένων ψηφοφόρων από 30% σε 25%, η οργή παραμένει δυνατή και ικανή να ανατρέψει οποιαδήποτε πρόοδο. Χαρακτηριστικό το σχόλιο δημοσκόπων ότι «η κυβέρνηση περπατά σε ναρκοπέδιο».
Ιδιαίτερη σημασία έχει η “γκρίζα ζώνη” (15%-20% των ψηφοφόρων), όπου περίπου τέσσερις στους δέκα αναποφάσιστους προέρχονται από τη Νέα Δημοκρατία. Η επιτυχία της στρατηγικής επανεκκίνησης θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο μπορεί να επαναπροσεγγίσει αυτό το κομμάτι με πειστικό τρόπο.
Πλεύση Ελευθερίας: Σταθερή δεύτερη δύναμη της αντίδρασης
Η Πλεύση Ελευθερίας συνεχίζει να εμφανίζεται δεύτερη σε αρκετές έρευνες, με μικρή αύξηση των ποσοστών της, χωρίς όμως τον εντυπωσιακό ρυθμό ανόδου προηγούμενων μηνών (όταν εκτοξεύτηκε από το 4% στο 17%).
Το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου λειτουργεί ως κύριος φορέας υποδοχής της οργής απέναντι στην κυβέρνηση, διατηρώντας το πολυσυλλεκτικό κοινό του. Η ίδια παραμένει πρώτη σε δημοφιλία και δεύτερη σε καταλληλότητα για την πρωθυπουργία. Το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων που στηρίζουν πλέον την Πλεύση προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ και δευτερευόντως από το ΠΑΣΟΚ, πλήττοντας έτσι τη δυναμική και των δύο.
ΠΑΣΟΚ: Πληγές που δεν κλείνουν
Το ΠΑΣΟΚ συνεχίζει να δέχεται πλήγματα, παρά την υποχώρηση της έντονης κοινωνικής αντίδρασης που προκάλεσε η τραγωδία των Τεμπών. Χάνει ψηφοφόρους που είχαν μετακινηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και μέρος της παραδοσιακής του βάσης.
Οι δημοσκόποι επισημαίνουν ως ιδιαίτερα ανησυχητική την πιθανότητα το ΠΑΣΟΚ να βρεθεί κάτω και από την Ελληνική Λύση σε ποσοστά, εξέλιξη που θα σηματοδοτούσε σοβαρό στρατηγικό αδιέξοδο για το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη.
ΣΥΡΙΖΑ: Σε ελεύθερη πτώση και σε στρατηγικό αδιέξοδο
Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει συνεχιζόμενη πτωτική πορεία, με την ανάκτηση δυνάμεων να φαντάζει ανέφικτη. Το 15% που συγκέντρωσε στις ευρωεκλογές υπό τον Στέφανο Κασσελάκη μοιάζει πλέον απλησίαστο, ενώ σε εσωτερικές έρευνες σε κάποιες περιοχές η πρόθεση ψήφου για τον ΣΥΡΙΖΑ φτάνει μόλις το 4%.
Η συζήτηση περί επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα μέσω νέου πολιτικού σχήματος εντείνει την αποσύνθεση. Η “Νέα Αριστερά” δείχνει να μην καταγράφεται πια με άνεση στις μετρήσεις, ενώ η προσπάθεια συγκρότησης προοδευτικού μετώπου απέναντι στη Νέα Δημοκρατία έχει βαλτώσει.
Το πολιτικό τοπίο για την Αριστερά παραμένει κατακερματισμένο και αδύναμο, ευνοώντας αντικειμενικά τον κυβερνητικό σχεδιασμό.
Σενάρια πρόωρων εκλογών και τα κυβερνητικά διλήμματα
Παράλληλα, στο παρασκήνιο φουντώνουν οι συζητήσεις για πιθανές πρόωρες εκλογές. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς εκτιμούν ότι αν η κυβέρνηση διαπιστώσει ότι με τις παροχές που έχει ανακοινώσει αλλάζει το πολιτικό κλίμα έστω και οριακά, δεν θα διστάσει να προσφύγει στις κάλπες.
Το κυβερνητικό επιτελείο φαίνεται να γνωρίζει ότι τώρα είναι ίσως η τελευταία περίοδος όπου μπορεί να εκμεταλλευθεί την αδυναμία της αντιπολίτευσης και να “κλειδώσει” την πολιτική κυριαρχία, πριν τυχόν προκύψουν νέα απρόβλεπτα γεγονότα.
Αναζητώντας σωσίβιο: Πώς μπορούν να ανατρέψουν τα κόμματα το δυσμενές κλίμα;
Η επόμενη περίοδος έως το καλοκαίρι είναι συνεπώς ιδιαίτερα κρίσιμη: το αν το πολιτικό σύστημα θα οδηγηθεί σε νέα φάση σταθεροποίησης ή σε νέα αναταραχή θα εξαρτηθεί τόσο από τις κινήσεις του Μαξίμου όσο και από το αν η αντιπολίτευση καταφέρει να ανασυνταχθεί στοιχειωδώς.
Τα κόμματα δείχνουν να κινούνται με αδράνεια, ποντάροντας είτε στον φόβο της αστάθειας είτε στην κεκτημένη ταχύτητα του παρελθόντος. Κανείς, ωστόσο, δεν μοιάζει να έχει καταλάβει ότι η κοινωνία αλλάζει πιο γρήγορα απ’ όσο μπορούν να αντέξουν οι παλιές τους βεβαιότητες.
Νέα Δημοκρατία: Το κόμμα του “μη χείρον”
Η ΝΔ κυβερνά περισσότερο ως διαχειριστής φθοράς παρά ως δημιουργός προσδοκιών. Οι παροχές και η επικοινωνιακή διαχείριση προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο. Όμως οι ανισότητες βαθαίνουν, οι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα, και οι μικρομεσαίοι πνίγονται στα βάρη. Το κόμμα δείχνει να πιστεύει ότι μπορεί να κυβερνά επ’ άπειρον επειδή “δεν υπάρχει εναλλακτική”. Είναι όμως επικίνδυνη ψευδαίσθηση: η Ιστορία έχει δείξει ότι τα κύματα οργής δεν προειδοποιούν.
ΣΥΡΙΖΑ: Από το όνειρο στη διαχείριση της παρακμής
Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει πλέον να υπάρχει μόνο για να διαχειρίζεται τη δική του πτώση. Αντί να κατανοήσει τη νέα κοινωνική πραγματικότητα, παλινδρομεί ανάμεσα σε παλιές συνταγές και πρόσωπα που κουβαλούν την ήττα ως προσωπικό αποτύπωμα. Το κόμμα αυτό δεν απέτυχε μόνο επικοινωνιακά ή οργανωτικά — απέτυχε να σταθεί στο ύψος των ευθυνών που η Ιστορία του επεφύλαξε το 2015.
ΠΑΣΟΚ: Νοσταλγία χωρίς αύριο
Το ΠΑΣΟΚ επιμένει να μιλά για “επιστροφή”, λες και η κοινωνία περιμένει να ξαναδεί τα ίδια πρόσωπα, τα ίδια σχήματα, τις ίδιες αδιέξοδες λύσεις. Χωρίς νέο αφήγημα, χωρίς ριζική ανανέωση, παραμένει παγιδευμένο στο μεσοδιάστημα: ούτε κέντρο, ούτε Αριστερά, ούτε καν σαφής φορέας κοινωνικής αλλαγής.
Οι μικρότεροι παίκτες: Από την καταγγελία στη φθορά
Η Πλεύση Ελευθερίας και άλλα νεότερα σχήματα αντλούν δύναμη από την κοινωνική απογοήτευση, αλλά δύσκολα ξεπερνούν τον ρόλο των “κομμάτων καταγγελίας”. Χωρίς ρεαλιστικό σχέδιο και οργανωτική υποδομή, το ταβάνι τους είναι προκαθορισμένο.
Το αόρατο ρήγμα
Η Ελλάδα του 2025 είναι μια χώρα σε διαρκή υποχώρηση:
- Υποχώρηση της κοινωνικής κινητικότητας.
- Υποχώρηση της ποιότητας ζωής στις πόλεις και την περιφέρεια.
- Υποχώρηση της ελπίδας για τις νεότερες γενιές.
Καμία πολιτική δύναμη, αυτή τη στιγμή, δεν έχει το ανάστημα να μιλήσει αληθινά γι’ αυτή τη νέα πραγματικότητα. Όλοι προσπαθούν να διασώσουν τα ποσοστά τους, όχι να ανασυνθέσουν την κοινωνία.
Το πολιτικό κενό και το μεγάλο άγνωστο
Η Ιστορία δεν ανέχεται κενά για πολύ. Είτε θα γεννηθεί κάτι ριζικά νέο —πιο αυθεντικό, πιο βαθιά λαϊκό, πιο ριζοσπαστικό— είτε η πολιτική απαξίωση θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη θεσμική αστάθεια. Τα φαινόμενα τύπου Γαλλίας (με κοινωνικές εκρήξεις) ή Ιταλίας (με τη συρρίκνωση του κέντρου) δεν είναι μακριά.
Το μεγάλο ερώτημα δεν είναι αν θα υπάρξει αλλαγή. Είναι αν το πολιτικό σύστημα θα μπορέσει να την προλάβει — ή αν θα σαρωθεί μαζί με ό,τι απέμεινε από την παλιά μεταπολιτευτική Ελλάδα.