ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Διαβάζοντας την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας πραγματικά απορεί κάποιος γιατί τόση πρεμούρα για εκλογές τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, τόσο από πλευράς σημερινής κυβέρνησης όσο και από την αντιπολίτευση καθώς και οι δύο πλευρές, αλλά και η δημόσια συζήτηση, θα έπρεπε να επικεντρώνονται στο πως θα αντιμετωπίσουν την επόμενη ημέρα παρά την ημερομηνία που θα ανοίξουν οι κάλπες.
Τι λέει, με λίγα λόγια, η Τράπεζα της Ελλάδας;
- Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διπλή διαταραχή: αφενός την περαιτέρω άνοδο του πληθωρισμού, λόγω της αύξησης των διεθνών τιμών της ενέργειας, των τροφίμων και των μετάλλων, και αφετέρου τον κίνδυνο μεγάλης επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας ή και ύφεσης, υπό το βάρος της αυξημένης αβεβαιότητας και των υψηλών γεωπολιτικών και χρηματοπιστωτικών κινδύνων.
- Από τις αρχές του 2022 οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς παρατηρείται σημαντική άνοδος των αποδόσεων των κρατικών και εταιρικών ομολόγων, πτώση των τιμών των μετοχών και αύξηση της μεταβλητότητας, κυρίως λόγω των ανησυχιών των επενδυτών για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
- Στην καλύτερη (;) περίπτωση το ΑΕΠ θα αυξηθεί 3,2% (αντί 3,8% που πρόβλεπε τον Απρίλιο) και ο πληθωρισμός στο 7,6%. Ομως στο δυσμενές -και πιο πιθανό – η αύξηση του ΑΕΠ θα περιοριστεί στο 1,8% και στο 0,3% το 2023.
- Υπάρχει κίνδυνος νέας αύξησης των κόκκινων δανείων λόγω των συνεπειών του υψηλού πληθωρισμού.
- Η μεγάλη εξάρτηση της οικονομίας μας από τις εισαγωγές, οδηγεί στη διεύρυνση του εξωτερικού ελλείμματος.
- Το Τραπεζικό σύστημα εμφανίζει υποχώρηση της κεφαλαιακής επάρκειας πράγμα που σημαίνει ότι μακροπρόθεσμα ίσως χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση.
- Η αύξηση του μέσου πληθωρισμού σε επίπεδα πάνω από αυτά της ευρωζώνης ενδέχεται να επιδεινώσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, με αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται εγρήγορση, ώστε να μην εισέλθει η οικονομία σε μία φάση δευτερογενών πληθωριστικών πιέσεων, τροφοδοτούμενων από την άνοδο των μισθών. Δηλαδή: Ξεχάστε και τις αυξήσεις μισθών όσοι τις υπόσχεστε!
- Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος δεν επιτρέπει να υπάρξει παρέκκλιση από το στόχο μείωσης των πρωτογενών ελλειμμάτων. Αν επιβραδυνθεί η μείωση των ελλειμμάτων από μέτρα και παρεμβάσεις που θα υπονομεύσουν την επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα, υπάρχει ο κίνδυνος να κλονιστεί η εμπιστοσύνη των αγορών, να μετατεθεί χρονικά η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας σε επενδυτική βαθμίδα και να ασκηθούν μεγάλες πιέσεις στο κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου. Δηλαδή: Ξεχάστε νέα οριζόντια επιδόματα και μέτρα στήριξης.
- Η αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ -παρότι η άνοδος του πληθωρισμού σε αυτή τη φάση προέρχεται κυρίως από μια αρνητική διαταραχή της συνολικής προσφοράς- προκειμένου να συγκρατήσουν τις πληθωριστικές προσδοκίες και τις δευτερογενείς επιδράσεις, θα αυξήσει το κόστος δανεισμού της χώρας σε συνδυασμό και με την άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Αυτό σημαίνει, χωρίς να το αναφέρει βέβαια η Τράπεζα της Ελλάδας, ότι η χώρα θα αναγκαστεί να μπει σε νέα μνημόνια.
Κι αν όλα τα παραπάνω τα αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδας που δεν συνηθίζει να τρομοκρατεί αλλά αντίθετα θέλει να εμφανίζει το ποτήρι μισογεμάτο, φανταστείτε τι θα συμβεί αν τα πράγματα σε διεθνές επίπεδο εκτραπούν. Αν, για παράδειγμα, το “φάρμακο” της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ αποδειχθεί “φαρμάκι” εκμηδενίζοντας την κατανάλωση και με τη σειρά τους, τις επενδύσεις και την ανάπτυξη και οδηγήσει σε τσουνάμι λουκέτων και απολύσεων…
Αν δηλαδή οι κινήσεις αυτές των κεντρικών τραπεζών προσθέσουν περισσότερη φτώχεια στη φτώχεια.
Ολα τα παραπάνω -και όσα θα συμβούν μέχρι τότε- θα πρέπει να αποτυπωθούν στο Προϋπολογισμό του 2023 αλλά και στα προγράμματα και στα οικονομικά προγράμματα των κομμάτων. Και βέβαια στις προεκλογικές τους εξαγγελίες…
Το δίλλημα είναι σκληρό και για τους δύο “μονομάχους”. Ο μεν Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να αποφασίσει αν θέλει την καταστροφή μπροστά του και να κάνει εκλογές το φθινόπωρο ή πίσω του και να κάνει εκλογές στο τέλος της 4ετίας. Ο δε Αλέξης Τσίπρας αν θέλει πραγματικά να πάρει στα χέρια του την “καυτή πατάτα” τώρα ή να την αφήσει στα χέρια του σημερινού πρωθυπουργού μέχρι το τέλος της Άνοιξης του 2023…
Μετά από δέκα χρόνια μνημονίων ποιός θα τολμήσει να πει προεκλογικά «δεν έχω τίποτε να σας προσφέρω εκτός από αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα» ως άλλος Ουίνστον Τσόρτσιλ;
Οποιος το κάνει και πείσει την αποκαμωμένη κοινωνία, έχει ελπίδες. Το πιθανότερο είναι πως αυτό δεν θα συμβεί. Οπότε, ούτε ψύλλος στον κόρφο της επόμενης κυβέρνησης! Ακόμη κι αν έχει κερδίσει την αυτοδυναμία ή αν έχει πετύχει μία ισχυρή συγκυβέρνηση…
Το πλήρες κείμενο της Έκθεσης είναι διαθέσιμο εδώ.
ΥΓ: Μόλις ανακοινώθηκε από τη Eurostat η εκτίναξη του πληθωρισμού στο 12% στην Ελλάδα τον Ιούνιο. Φαντάζεστε που θα φτάσει το Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο;