ΜΑΡΙΑ ΔΕΔΟΥΣΗ Σήμερα ξύπνησα κι εγώ, όπως όλοι, με τις θαυμαστές φωτογραφίες που μας έδωσε το Τζέιμς Γουέμπ· ένα νέο σύνορο, μια νέα γνώση, μια νέα κατάκτηση.
Σήμερα, αγάπησα λίγο παραπάνω εκείνον που έγραψε ένα ποίημα, που σκάρωσε μια ζωγραφιά, εκείνον που έγραψε ένα κείμενο, που σκέφτηκε μια ιδέα, που έκανε ένα λογικό άλμα, που επέτρεψε στο μυαλό του να ακροβατήσει ανάμεσα στη γνώση και τη φαντασία, όλους εκείνους που δεν αφέθηκαν να αισθανθούν «μικροί κι ασήμαντοι», δέσμιοι μιας φυσικής νομοτέλειας, αλλά συνέχισαν να νοιώθουν μεγάλοι και σημαντικοί στη μοναδικότητά τους.
Οι φυσικές επιστήμες μάς μαθαίνουν τον κόσμο.
Είναι εκείνα τα άλλα, όμως, που δεν τα λες ακριβώς επιστήμες, που μας μαθαίνουν κάτι σημαντικότερο:
Τους εαυτούς μας.
Είναι η Φιλοσοφία· γεμάτη σφάλματα και υποθέσεις, διαφωνίες και αναπόδεικτα.
Είναι οι Τέχνες· γεμάτες αμφισβήτηση και προσωπικές αγωνίες και έκφραση.
Είναι η ανθρώπινη σκέψη.
Πεπερασμένη υποτίθεται και άρα ανίκανη να κατανοήσει το άπειρον του κόσμου, αχαλίνωτη όμως και ασταμάτητη όταν προσπαθεί να δώσει νόημα σε κάτι πολύ πιο περίπλοκο από τα νούμερα, τις εξισώσεις, τα τηλεσκόπια, τα δεδομένα και τους κανόνες:
Ποιος είμαι; Ποιοι είναι όλοι αυτοί γύρω μου; Γιατί ηρθα εδώ, μια χούφτα αστρόσκονη που πρόσκαιρα μετατρέπεται σε ον;
Όταν η επιστήμη μάς φτάσει στο τέρμα αυτού του υπέροχου ταξιδιού της γνώσης, φαντάζομαι έναν τελευταίο άνθρωπο.
Τα ξέρει όλα.
Είδε την άκρη του σύμπαντος, ίσως πήγε και μέχρι εκεί.
Έλυσε όλα τα μαθηματικά προβλήματα, κατέκτησε όλους τους φυσικούς νόμους, ξέρει το παρελθόν, κατανοεί το παρόν, προβλέπει με μεγάλες στατιστικές πιθανότητες επιτυχίας το μέλλον.
Και στέκεται.
Στη μέση του παντός.
Αιωρείται στον αχανή χωροχρόνο σχεδόν ασώματος, όπως ο αστροναύτης του Κιούμπρικ, τώρα που το σκέφτομαι μάλλον αυτό ήθελε να μάς πει ο Κιούμπρικ, και παρά την απέραντη γνώση του, δεν είναι παρά ενα μωρό που δεν θα καταφέρει ποτέ να καταλάβει γιατί κλαίει, γιατί ερωτεύεται, γιατί ενθουσιάζεται και απογοητεύεται, γιατί έχει αυτήν την επιτακτική ανάγκη να ζωγραφίσει, να γράψει, να μιλήσει, να σκαλίσει μια σπηλιά, να αμφισβητήσει ξανά και ξανά και ξανά.
Ή ίσως να στέκεται εκεί στη μέση του όλου και να απαγγέλει ένα μικρό κομμάτι του τίποτα, όπως το έβαλε σε λόγια ο Πάμπλο Νερούδα, που γεννήθηκε σαν σήμερα στον ταπεινό ανθρώπινο χρόνο:
«Όλα τα μονοπάτια οδηγούν στον ίδιο στόχο: Να εκφράσουμε στους άλλους αυτό που είμαστε».
Πρώτη δημοσίευση στο Facebook