Κατρούγκαλος: Ακέραια η πολιτική ευθύνη Μητσοτάκη για τις παρακολουθήσεις

«Η κυβέρνηση φοβάται, τρέμει τη χιονοστιβάδα των αποκαλύψεων που θα έρθει και προσπαθεί συνειδητά να υποβαθμίσει και να συγκαλύψει το θέμα. Εμείς όμως δεν θα επιτρέψουμε ένα μείζον ζήτημα για τη δημοκρατία, τα δικαιώματα και την ποιότητα της πολιτικής ζωής να κουκουλωθεί. Την Δευτέρα θα καταθέσουμε σχετική επίκαιρη ερώτηση προς τον Πρωθυπουργό»

Η συνέντευξη του Τομεάρχη Εξωτερικών της Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γ. Κατρούγκαλου στον ιστότοπο iEidiseis.gr:

Θεωρείτε πως η απόπειρα παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη και η παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη έγινε από το ίδιο κέντρο;

Είναι βέβαιο ότι ο δράστης είναι κοινός, δεδομένου ότι και στις δύο περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε όχι απλώς το ίδιο λογισμικό, αλλά ο ίδιος ακριβώς σύνδεσμος παγίδευσης. Να εξηγήσω πώς στήνεται η παράνομη παρακολούθηση, για να γίνει αυτό πιο εύκολα κατανοητό. Το κακόβουλο λογισμικό (spyware) Predator ενεργοποιείται στέλνοντας στο κινητό του στόχου, σαν δόλωμα, ένα σύνδεσμο (link) που παραποιεί με τρόπο που να μην γίνεται αντιληπτός μια υπαρκτή ιστοσελίδα. Π.χ., αντί για iEidiseis.gr στέλνουν iEidiseis[.]gr (ενδεικτικό παράδειγμα, δεν είναι μεταξύ αυτών που έχουν χρησιμοποιήσει.) Εάν ο στόχος πατήσει το σύνδεσμο, το κινητό του έχει ήδη μολυνθεί και ελέγχεται πλήρως από το κακόβουλο λογισμικό. Το Predator έχει πια πλήρη πρόσβαση στους κωδικούς, στα αρχεία, στις φωτογραφίες, στις επαφές, στο ιστορικό περιήγησης στο διαδίκτυο, μπορεί να τραβήξει στιγμιότυπα οθόνης, να καταγράφει τις καταχωρήσεις του χρήστη όσο γράφει και να ενεργοποιεί κατά βούληση το μικρόφωνο και την κάμερα.  Όπως προέκυψε από την ερευνητική δημοσιογραφία της ομάδας Reporters United και Inside Story, στις περιπτώσεις Ανδρουλάκη και Κουκάκη χρησιμοποιήθηκε ως δόλωμα ο ίδιος ακριβώς σύνδεσμος, με παραποίηση ενός γνωστού μπλογκ, δηλαδή αντί για edolio5.blogspot.com στάλθηκε blogspot.edolio5.com. Είναι λογικά και στατιστικά απίθανο να πρόκειται για απλή σύμπτωση.

Με βάση τα έως τώρα στοιχεία εκτιμάτε ότι στις παρακολουθήσεις εμπλέκεται η ΕΥΠ;

Όχι μόνον εμπλέκεται η ΕΥΠ, αλλά η πολιτική ευθύνη είναι ακέραια του Πρωθυπουργού, προϊσταμένου της ΕΥΠ,  και ως προς τις παρακολουθήσεις και ως προς τις προσπάθειες συγκάλυψης τους. Τα γεγονότα, όπως αναδείχθηκαν από την ίδια δημοσιογραφική έρευνα (βλ. ιδίως https://www.reportersunited.gr/8646/eyp-koukakis/) μιλούν από μόνα τους. Όταν ο κ. Κουκάκης αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά με το τηλέφωνο του, απευθύνεται στην αρμόδια ανεξάρτητη αρχή (ΑΔΑΕ) και ρωτάει εάν παρακολουθείται. Αυθημερόν (12-8-2020) η ΕΥΠ ζητά την διακοπή της παρακολούθησης, την οποία είχε η ίδια ζητήσει και που μέχρι τότε ήταν νομότυπη, εφόσον είχε ακολουθηθεί η διαδικασία του νόμου. Πρώτη «σύμπτωση»! Εάν υπήρχε λόγος εθνικής ασφάλειας, έπαψε να υπάρχει επειδή ζήτησε πληροφόρηση ο κ. Κουκάκης; Τι φοβόταν η ΕΥΠ και ο πολιτικός της προϊστάμενος, ο κ. Μητσοτάκης;

Η συνέχεια είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και δείχνει την προσπάθεια του Μαξίμου να «κουκουλώσει» την υπόθεση. Στις 10-3-2021, η Ανεξάρτητη Αρχή, προκειμένου να απαντήσει στον δημοσιογράφο, απευθύνεται στην Εισαγγελέα της ΕΥΠ, δεδομένου ότι ο νόμος (άρθρο 3 ν. 2225/1994) επέτρεπε μέχρι τότε την γνωστοποίηση της παρακολούθησης στον παρακολουθούμενο, με την προϋπόθεση ότι δεν διακυβεύεται έτσι ο σκοπός για τον οποίο διατάχθηκε. (Με απλά λόγια, εάν υπάρχει ακόμη λόγος εθνικής ασφάλειας, να μην ενημερώνεται ο θιγόμενος για την παρακολούθηση.) Η ΑΔΑΕ λοιπόν ρώτησε την Εισαγγελέα εάν η γνωστοποίηση των υποκλοπών στον δημοσιογράφο θα έθετε σε κίνδυνο τον σκοπό για τον οποίο διατάχθηκε η παρακολούθησή του Και εδώ έχουμε τη δεύτερη μεγάλη «Σύμπτωση»: Είκοσι μέρες μετά το ερώτημα, και ενώ αυτό δεν έχει ακόμη απαντηθεί, η Κυβέρνηση, με τροπολογία του Αντιπροέδρου της κ. Πικραμένου, αλλάζει το νόμο ώστε να απαγορεύεται στο εξής να ενημερώνεται αυτός που παρακολουθείται, ακόμη και εάν δεν συντρέχει κανένας λόγος δημόσιου συμφέροντος. Η τροπολογία μάλιστα έχει αναδρομική ισχύ για να καλύψει και την υπόθεση  Κουκάκη. «Σύμπτωση» και αυτό;

Ο πανικός της κυβέρνησης να συγκαλυφθεί η υπόθεση, προκύπτει και από το γεγονός ότι γνώριζε καλά ότι η τροπολογία αυτή είναι αντίθετη στο Σύνταγμα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Έτσι έκρινε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε υπόθεση που αφορά την Ουγγαρία, ότι, δηλαδή, η απόλυτη απαγόρευση είναι αντίθετη στο άρθρο 8 της ΕΣΔΑ (Szabó και Vissy κατά Ουγγαρίας 12.1.2016, παράγραφοι 86, 87 και 89.) Μία ακόμη περίπτωση που ταυτίζεται και αντιγράφει ο κ. Μητσοτάκης  τον κ.  ‘Ορμπαν…

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση δεν ζήτησε τη γνώμη της ΑΔΑΕ πριν προχωρήσει στην αντισυνταγματική και αντίθετη στην ΕΣΔΑ και τον Ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό προσπάθεια αυτή συγκάλυψης. (Ατυχές είναι ότι και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είχε ψηφίσει την τροπολογία αυτή, αν και ο κ. Χ. Καστανίδης, προς τιμή του, κράτησε αποστάσεις από αυτήν.) Παρόλα αυτά, και για να μην απομένει καμία αμφιβολία για την παρανομία της ρύθμισης, ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ, πρώην Αντιπρόεδρος του ΣτΕ, σε κοινό άρθρο του, με άλλους επιστήμονες της αρχής, ανέδειξε την αντίθεση της με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής της ΕΣΔΑ (βλ. το άρθρο εδώ: https://www.constitutionalism.gr/2021-04-07-rammos-gritzalis-papanikolao…).

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με τροπολογία που κατέθεσε στις 28/7/2022 ζήτησε την επαναφορά της ρύθμισης όπως ίσχυε, με ενίσχυση μάλιστα της αρμοδιότητας της ανεξάρτητης αρχής: να είναι δηλαδή υποχρεωτική η ενημέρωση του παρακολουθούμενου, εκτός εάν έτσι υπονομεύεται ο σκοπός της παρακολούθησης. Φυσικά, μόνον σύμπτωση δεν είναι ότι η τροπολογία μας αυτή απορρίφθηκε από την Νέα Δημοκρατία.

Είστε πεισμένος  ότι το συγκεκριμένο σύστημα παρακολούθησης (Predator) δεν το έχει το δημόσιο; Και ποιος ενδέχεται να το έχει;

Είμαι πεισμένος για το αντίθετο. Και αυτό όχι μόνον από την διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών, στην οποία δεν μπορώ να αναφερθώ, λόγω της μυστικότητας της, αλλά και από όσα στοιχεία ξέραμε και πριν από αυτήν. Κατ’ αρχάς, τρεις εκθέσεις του Δεκεμβρίου του 2021, της Google (η οποία επικαιροποιήθηκε το Μάϊο του 2022), της ΜΕΤΑ (της μητρικής της Facebook) και του πιο εξειδικευμένου σχετικού ακαδημαϊκού εργαστηρίου, του Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο, «δείχνουν» την κυβέρνηση. Η έκθεση της Ομάδας Ανάλυσης Απειλών της Google, πχ. Κάνει λόγο για «government-backedactors», δηλαδή για «φορείς με κυβερνητική στήριξη» που έχουν προμηθευθεί και λειτουργούν το σύστημα αυτό στην Ελλάδα. Το λογισμικό αυτό άλλωστε, κοστίζει αρκετά εκατομμύρια ευρώ και  από τη φύση του απευθύνεται σε κυβερνήσεις. Και ο ιδιοκτήτης του Predator, Ταλ Ντίλιαν (πρώην διοικητής  της Unit 81, μυστικής υπηρεσίας του Ισραήλ), έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η εταιρία του, Intellexa, προμηθεύει αποκλειστικά κρατικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου.

Ο Μπιλ Μάρζακ, ειδικός επιστήμονας του Citizen Lab,σε συνέντευξη του στο Inside Story (https://insidestory.gr/article/poios-parakoloythoyse-kinito-toy-dimosiografoy-thanasi-koykaki?token=S4Y234VR6G) δηλώνει τα εξής αποκαλυπτικά: «Δεν έχουμε δει περίπτωση στην οποία ένα ισχυρό λογισμικό υποκλοπής όπως το Predator να έχει πουληθεί σε μία ιδιωτική εταιρεία για τη δική της χρήση. Η Intellexa μπορεί να πουλά άλλα προϊόντα και υπηρεσίες σε ιδιωτικές εταιρείες, αλλά θα σοκαριζόμουν εάν πουλούσαν το Predator σε ιδιωτικές εταιρείες.»

Η τελευταία «Σύμπτωση» της υπόθεσης Κουκάκη πάλι «δείχνει» την ΕΥΠ. Μπορεί να είναι τυχαίο ότι η παρακολούθηση του με το Predator έγινε λίγο μετά την διακοπή της νομότυπης παρακολούθησης του από την ΕΥΠ;  Θυμίζω επίσης ότι ο δράστης της παρακολούθησης Κουκάκη και Ν. Ανδρουλάκη είναι ο ίδιος. Μπορείτε να φανταστείτε ιδιώτη που θα είχε συμφέρον και κίνητρο (ακόμη και εάν είχε τα εκατομμύρια Ευρώ να αγοράσει το Predator) να παρακολουθήσει δύο τόσο ανόμοιους στόχους; Η υπόθεση βοά ότι πρόκειται για μυστική υπηρεσία.

Την αντίδραση της κυβέρνησης πώς την κρίνετε;

Η κυβέρνηση φοβάται, τρέμει τη χιονοστιβάδα των αποκαλύψεων που θα έρθει και προσπαθεί συνειδητά να υποβαθμίσει και να συγκαλύψει το θέμα. Εμείς όμως δεν θα επιτρέψουμε ένα μείζον ζήτημα για τη δημοκρατία, τα δικαιώματα και την ποιότητα της πολιτικής ζωής να κουκουλωθεί. Την Δευτέρα θα καταθέσουμε σχετική επίκαιρη ερώτηση προς τον Πρωθυπουργό. Και έπονται και άλλα…