Ταινία επιστημονικού (και πολιτικού) εφιάλτη θυμίζει το εκτεταμένο δίκτυο εταιρειών παραγωγής και διάθεσης λογισμικού παρακολουθήσεων, υπηρεσιών security και μυστικών υπηρεσιών, το οποίο έχει τυλίξει με τα πλοκάμια του χώρες της Μέσης Ανατολής, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Βόρεια Μακεδονία και πολλά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το δίκτυο έχει καταφέρει να διεισδύσει σε κυβερνήσεις και κέντρα λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. όπως η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο “πουλώντας” τους υπηρεσίες φύλαξης και παρακολουθήσεων για λόγους, υποτίθεται, εθνικής ασφάλειας αλλά και αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στο όνομα των οποίων στελεχώνουν μυστικές υπηρεσίες με ανώτερα και ανώτατα στελέχη τους τα οποία φτάνουν να καταλαμβάνουν κορυφαίες θέσεις σε αυτές.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η ανάθεση το 2019, με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη, στον Παναγιώτη Κοντολέοντα, πρώην γενικό διευθυντή επί σειρά ετών της αμφιλεγόμενης εταιρείας Security, G4S, της διοίκησης, μέχρι πριν λίγες ημέρες, της ΕΥΠ αλλά και η έμμεση εμπλοκή προσώπων του πολιτικού παρασκηνίου Ελλάδας και Κύπρου σε επιχειρηματικές συναλλαγές με εταιρείες-βιτρίνες και έδρα το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα.

Οι εταιρείες κατασκευής λογισμικού παρακολουθήσεων όπως η NSO (Pegasus) και η Intellexa (Predator) δεν κρύβουν ότι διαθέτουν αυτό το λογισμικό αποκλειστικά σε κυβερνητικές υπηρεσίες και οντότητες κάτι που άλλωστε αναφέρουν και εκθέσεις της Google σχετικές με την παρακολούθηση χρηστών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν παρεμβάλλεται ένα πλέγμα ιδιωτικών επιχειρήσεων-βιτρίνα γενικών σκοπών και ειδικοτήτων που λειτουργούν νομότυπα ως ενδιάμεσες σε θέματα συμβάσεων προμηθειών. Ένα τέτοιο δίκτυο με έδρα τη χώρα μας αποκάλυψε πρόσφατα το InsideStory και οι Reporters United αλλά και σειρά άρθρων στην Εφημερίδα των Συντακτών.

Και βέβαια, πέρα από το τεράστιο πολιτικό σκάνδαλο που αποκαλύφθηκε με τις παρακολουθήσεις του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη και του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, το οποίο αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου, “παίζονται” συμφωνίες δεκάδων ή και εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ με το ελληνικό δημόσιο, ήδη από το 2011 για την παροχή περίεργων υπηρεσιών φύλαξης και εξοπλισμού αεροδρομίων, φυλακών, κέντρων κράτησης και άλλων οργανισμών.

Μία ιδιαίτερη και ίσως η πιο σκοτεινή πτυχή αυτού του θρίλερ είναι και ο ρόλος της εταιρείας συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων Palantir, των σχέσεών της με όλες αυτές τις σκοτεινές εταιρείες αλλά και των οργανώσεων του Τραμπ στις ΗΠΑ καθώς και η επίσημη, αν και αδιαφανής, διείσδυσή της στην Ελλάδα με πρόσχημα την… πανδημία.

Τα ευρωπαϊκά όργανα έχουν ήδη κινητοποιηθεί και ερευνούν τις υπόγειες διαδρομές λογισμικού, πρακτόρων και χρήματος. Κάτι που ακόμη δεν έχει συμβεί στην Ελλάδα όπου αντίθετα βρίσκεται σε εξέλιξη ένας γιγάντιος μηχανισμός συγκάλυψης υπό το φόβο νέων, ακόμη μεγαλύτερων αποκαλύψεων με ποινικές διαστάσεις.

Ας γνωρίσουμε όμως μία-μία αυτές τις σκοτεινές εταιρείες:

Στα δίχτυα της αμαρτωλής NSO

Τον Ιούνιο, φέτος, ειδική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισκέφθηκε το Ισραήλ στο πλαίσιο έρευνας για τη χρήση του λογισμικού παρακολουθήσεων της διαβόητης NSO και έθεσε σειρά ερωτήσεων στον σύμβουλο της εταιρείας Chaim Gelfand ο οποίος, σύμφωνα με το The Register, μεταξύ άλλων τους είπε ότι:

• Η NSO παρέχει το λογισμικό παρακολουθήσεων ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ σε κυβερνητικές υπηρεσίες και όχι σε επιχειρήσεις ή ιδιώτες με μοναδικό σκοπό της αντιμετώπιση “εθνικών απειλών” και της τρομοκρατίας. 
• Περιέγραψε τον τρόπο που παγιδεύονται τα κινητά τηλέφωνα και οι υπολογιστές των “στόχων” όπως ακριβώς τον έχουν περιγράψει τόσο ο Θανάσης Κουκάκης όσο και ο Νίκος Ανδρουλάκης (μέσω μηνύματος που τους κατευθύνει σε ιστότοπο-μαϊμού από τον οποίο φορτώνεται το λογισμικό).
• Επανέλαβε ότι αυτό γίνεται ΜΟΝΟ από υπηρεσίες της Αστυνομίας ή κρατικές μυστικές υπηρεσίες, μετά από συμβόλαια στα οποία περιγράφεται επακριβώς ο λόγος χρήσης τους.
• Οι κρατικές αυτές υπηρεσίες είναι ο τελικός χρήστης, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και ενδιάμεσοι, ιδιωτικοί φορείς οι οποίοι συνεργάζονται με το κράτος-πελάτη και οι οποίες βοηθούν στη χρήση του λογισμικού. 
• Επίσης, ιδιωτικές, εμπορικές εταιρείες μεσολαβούν έτσι ώστε να γίνουν οι συμφωνίες και τα σχετικά συμβόλαια μεταξύ της NSO και των κρατικών φορέων, για λόγους εχεμύθειας και άλλων λόγων ασφάλειας.. Ομως, όπως ισχυρίζεται ο Chaim Gelfand αυτές δεν έχουν πρόσβαση στο λογισμικό αυτό.
• Ο Gelfand αρνήθηκε να απαντήσει σε ποιές χώρες έχει πουλήσει λογισμικό η NSO. Είπε μόνο ότι στο παρελθόν το είχε παράσχει σε 65 πελάτες, σε 45 χώρες. “Ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί” είπε και πρόσθεσε πως η ίδια η NSO ερεύνησε τουλάχιστον 20 παραβιάσεις των όρων των συμβολαίων της από κρατικές οντότητες. 
• Παραδέχτηκε ότι οι “στόχοι” των παρακολουθήσεων έφταναν του 12 με 13.000 το χρόνο αν και σύμφωνα με τις αποκαλύψεις για το  Pegasus Project  αυτοί ξεπερνούν τους 50.000 το χρόνο.
• Ο Gelfand ισχυρίστηκε ότι η NSO “αξιολογεί” τα κράτη από τα οποία έχει ζητηθεί το λογισμικό παρακολουθήσεων με βάση το σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία του τύπου κτλ και αν κρίνει πως δεν ικανοποιούνται αυτές οι προϋποθέσεις και συγκεντρώνουν βαθμολογία κάτω από 20, δεν το παρέχει. Παρέπεμψε δε σε σχετική οδηγία  [PDF] .
• Ως παραδείγματα βαθμολογιών ανέφερε πως η Σαουδική Αραβία είναι περίπου στο 30, το Βέλγιο στο 80, η Ισπανία στο 75, η Πολωνία και η Ουγγαρία στο 65 ή 64.
• “Τερματίσαμε συμφωνίες που είχαμε με ευρωπαϊκές χώρες” είπε χωρίς να διευκρινίσει με ποιές και γιατί.
• Τέλος διέψευσε ότι η NSO ήταν σε προχωρημένες συζητήσεις για να εξαγοραστεί από την Palantir, πρόσθεσε όμως ότι διαρκώς υπάρχει ενδιαφέρον για επιχειρηματικές συμφωνίες.

Η πολυεθνική εταιρεία Security G4S και η εξειδίκευσή της σε κέντρα κράτησης

Μία από τις εταιρείες με τις οποίες έχει συνεργαστεί η NSO είναι και η πολυεθνική εταιρεία Security G4S η οποία δείχνει να εξειδικεύεται σε συστήματα ασφαλείας για φυλακές και χώρους κράτησης ανά τον κόσμο αλλά και τις κτιριακές εγκαταστάσεις των ευρωπαϊκών υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες καθώς και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο πολυεθνικός κολοσσός με το «βεβαρημένο ποινικό μητρώο», η μεγαλύτερη παγκοσμίως εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, η οποία δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 125 χώρες στον κόσμο, έχει κατηγορηθεί και καταδικαστεί για εκατοντάδες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περιοχές όπου έχει εμπλακεί.

Από βασανιστήρια Παλαιστινίων στις ισραηλινές φυλακές αλλά και στο κολαστήριο του Γκουαντάναμο έως σύμπραξη με σκληρά καθεστώτα, όπως αυτά της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν και του Αφγανιστάν.

Το 2013 αποκαλύπτεται ότι η G4S Israel (η οποία ανήκε τότε σε ποσοστό 91% στη Βρετανική G4S) είχε πάρει εργολαβία τα κέντρα κράτησης Παλαιστινίων όσο και την υποστήριξη και ασφάλεια των Ισραηλινών εποίκων στη Δυτική Γάζα σε συνεργασία με την NSO αλλά και τις Αρχές Ασφαλείας του Ισραήλ.

Η εμπλοκή της G4S ξεκινάει το 2004 όταν αναλαμβάνει το έργο της ασφάλειας του Τείχους στη Γάζα αλλά και τον εξοπλισμό των ισραηλινών φυλακίων, παραβιάζοντας κατ’ επανάληψη  τη Συνθήκη της Γενεύης και μια σειρά διεθνών νόμων και κανονισμών.

Η εταιρεία κατηγορείται ότι παρέχει επίσης εξοπλισμό στη φυλακή Οφέρ, που βρίσκεται στη Δυτική Οχθη, καθώς και στα κέντρα κράτησης Kishon και Moskobiyyeh, τα οποία έχουν επανειλημμένα καταγγείλει οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για βασανιστήρια και κακομεταχείριση των Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένων και μικρών παιδιών.

Κι όλα αυτά σε συνεργασία με την NSO!

Παρ’ όλα αυτά, το 2011 η G4S κλείνει ένα συμβόλαιο-μαμούθ με το Βέλγιο για τη φύλαξη 68 κτιρίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το συμβόλαιο ανανεώνεται το 2018 έναντι 35 εκατ. Ευρώ και το 2019 επεκτείνεται και για τη φύλαξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. [Πηγή]

Το 2014 η G4S, έχοντας ήδη πλούσια εμπειρία από τη Δυτική Γάζα αλλά και Κέντρα Κράτησης στη Μεγάλη Βρετανία, διεκδικεί τη φύλαξη και των εξοπλισμό Κέντρων Κράτησης Προσφύγων στην Ελλάδα.

Η κυβέρνηση Σαμαρά έχει μόλις εξασφαλίσει τη σχετική χρηματοδότηση από την Ε.Ε. Και ταυτόχρονα έχει νομοθετήσει τη δυνατότητα εργολαβιών σε ιδιωτικές εταιρείες security. Οι εργολαβίες αφορούν αρχικά το φυλάκιο και το κέντρο υποδοχής προσφύγων στην Ορεστιάδα και στη συνέχεια επεκτείνονται στο Παρανέστι Δράμας και στην Κόρινθο. 

Είναι η εποχή που Γενικό Διευθυντής της G4S στην Ελλάδα είναι ο μετέπειτα και μέχρι πριν λίγες ημέρες Διοικητής της ΕΥΠ, Παναγιώτης Κοντολέων. 

Ο Παναγιώτης Κοντολέων και η G45 είχαν ήδη από το 2008 αναλάβει την ασφάλεια των αεροδρομίων της χώρας. Ο ίδιος εξιστορεί την ιστορία της G45 σε συνέντευξή του στο Security Manager (περιοδικό για την ασφάλεια) το 2008:

«Στην Ελλάδα ο όμιλος G4S προέρχεται από τη συγχώνευση των μεγαλύτερων εταιρειών στη χώρα, της Group 4 και της Wackenhut, και αποτελεί σήμερα την ηγέτιδα δύναμη στις υπηρεσίες ασφαλείας με πάνω από 3.000 εργαζομένους, 35 επιχειρησιακά κέντρα σε όλη τη χώρα και ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 80 εκατομμυρίων ευρώ για το 2007».

Λίγα χρόνια αργότερα, το 2014, επί κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, το έργο για την πιλοτική εφαρμογή της λειτουργίας του θεσμού της ηλεκτρονικής επιτήρησης υπόδικων, καταδίκων και κρατούμενων σε άδεια (τα γνωστά «βραχιολάκια») ανατέθηκε έπειτα από διαγωνισμό στην εταιρεία G4S με συνολικό προϋπολογισμό 1.000.000 ευρώ.

Μια λύση πανάκριβη και προορισμένη για τους οικονομικά εύρωστους κρατούμενους, για τους οποίους ωστόσο στη συνέχεια με προεδρικό διάταγμα η τότε κυβέρνηση αποφάσισε ότι, αν ένας κρατούμενος δεν έχει (μερικώς ή ολικώς) τη δυνατότητα να πληρώσει, το κράτος θα του παρείχε αυτό το ευεργετικό μέτρο.

«Οι διατάξεις του νόμου για την ηλεκτρονική επιτήρηση εγγυώνται αφενός την περιφρούρηση της δημόσιας τάξης και την ασφάλεια του πολίτη και αφετέρου την προστασία του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής του ίδιου του επιτηρούμενου προσώπου» δήλωνε στις 11/3/2015 στο «Πρώτο Θέμα» ο κ. Παναγιώτης Κοντολέων.

Στη Βρετανία, όπου τα βραχιολάκια πληρώνονται από το κράτος, αποκαλύφθηκε πριν από λίγα χρόνια ένα γιγαντιαίο σκάνδαλο υπερκοστολόγησης από την εταιρεία G4S, η οποία συνέχιζε να χρεώνει τα δημόσια ταμεία για κρατούμενους που είχαν απελευθερωθεί, που είχαν επιστρέψει στη φυλακή ή που είχαν… πεθάνει.

«Η G4S θα έπρεπε να είναι ήδη μια χρεοκοπημένη εταιρεία. Ομως η κυβέρνηση δεν θα το επιτρέψει» έγραφε ο Guardian τον Δεκέμβριο του 2016. Tην ίδια χρονιά η ιδιωτική εταιρεία αναγκάστηκε να παραδώσει στο βρετανικό δημόσιο τη διαχείριση μιας φυλακής ανηλίκων 12-18 ετών (Medway Secure Training Centre), ύστερα από αποκαλύψεις του BBC (εκπομπή Panorama) όπου μέσω κρυφής κάμερας καταγράφηκαν κακοποιήσεις ανηλίκων και ανάρμοστες τεχνικές καταστολής. Στη συνέχεια άλλη έρευνα του Guardian ανέδειξε και νέες ιστορίες κακοποιήσεων σε ένα κέντρο κράτησης στο Ρότσεστερ, οι οποίες είχαν καταγγελθεί στις κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά αγνοήθηκαν επί 12 χρόνια.

Η KRIKEL, οι συμβάσεις με το Ελληνικό Δημόσιο και η κυπριακή μητρική

Παράλληλα με την NSO και την G4S δραστηριοποιείται μία ακόμη ομάδα εταιρειών με άμεση εμπλοκή στην ανάπτυξη και διάθεση λογισμικού παρακολουθήσεων και με παρουσία στο Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του InsideStory, τον Ιούνιο του 2017 η Ε.Κ. –που στα ιδρυτικά διαφόρων εταιρειών άλλοτε δηλώνει για επάγγελμα ιδιωτικός υπάλληλος και άλλοτε οικιακά– ιδρύει με 5.000 ευρώ μια ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία με την επωνυμία KRIKEL. Έδρα της η οδός Πειραιώς 4, στην Ομόνοια και στους καταστατικούς σκοπούς της περιλαμβάνονται από υπηρεσίες διάθεσης ανθρώπινου δυναμικού μέχρι το χονδρικό εμπόριο ρυζιού αλεσμένου. Ανάμεσα στους 26 ΚΑΔ υπάρχει και η παροχή υπηρεσιών σχεδιασμού και ανάπτυξης τεχνολογιών πληροφορικής, η παροχή υπηρεσιών έρευνας στην πληροφορική, οι υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας για ασύρματα συστήματα τηλεπικοινωνιών και το χονδρικό εμπόριο ηλεκτρονικών υπολογιστών, περιφερειακού εξοπλισμού και λογισμικού.

Λίγους μήνες μετά, τον Οκτώβριο του 2017, η Ε.Κ. ως μοναδική εταίρος και διαχειρίστρια αποφασίζει:

• να τροποποιήσει τους σκοπούς της KRIKEL προσθαφαιρώντας ΚΑΔ και ορίζοντας ως κύρια δραστηριότητα το «Χονδρικό εμπόριο Ηλεκτρονικού και Τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και εξαρτημάτων».
• να μεταφέρει την έδρα της εταιρείας κάποιες εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα, από την Πειραιώς 4, στην Πλατεία Ομονοίας 10 και
• να πουλήσει το σύνολο των εταιρικών της μεριδίων στην εταιρεία με την επωνυμία «ENEROSS HOLDINGS LIMITED», που εδρεύει στην Λευκωσία Κύπρου. Ως αποτέλεσμα αυτών των ιδιοκτησιακών αλλαγών, η διαχείρηση της KRIKEL περνά στα χέρια του νόμιμου εκπροσώπου της κυπριακής Eneross Holdings Limited, ονόματι Πελτσάρ Στάνισλαβ Σίμον, γεννημένου στην Πολωνία με διεύθυνση κατοικίας στην Αθήνα την Πειραιώς 4, στην Ομόνοια.

Το πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της KRIKEL (δεύτερο μισό της χρήσης 2017) ο τζιρος είναι μηδενικός.

Τον Απρίλιο του 2018 η εταιρεία αλλάζει για ακόμη μία φορά έδρα και από την Ομόνοια πάει στους Αμπελοκήπους στην οδό Θεοφάνους 12.

Το 2018 έκλεισε για την εταιρεία με τζίρο σχεδόν 840.000 ευρώ και καθαρές ζημίες περίπου 290.000 ευρώ.

Τον Ιούνιο του 2019 ο Πελτσάρ Στάνισλαβ Σίμον αποχωρεί από διαχειριστής της εταιρείας και αναθέτει τη διαχείριση και την εκπροσώπηση της KRIKEL στον Σταμάτη Τριμπάλη.

Το 2019 η εταιρεία περνάει στην κερδοφορία με καθαρά κέρδη 138.000 ευρώ και τζίρο 2,11 εκατ. ευρώ.

Την 1η Απριλίου 2020 η KRIKEL και ο Γιώργος Μπιθαράς, επιχειρηματίας και εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. της B&F Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ (έχει τις γνωστές φίρμες ρούχων BSB, Lynne), ιδρύουν μία τρίτη εταιρεία, την ΔΕΛΦΩΝ LINE IKE με σκοπούς «την αγοραπωλησία ακινήτων κάθε είδους» και την «εκμίσθωση και διαχείριση ιδιόκτητων ή μισθωμένων ακινήτων». Έδρα της νέας εταιρείας είναι η οδός Ηφαίστου στο Μαρούσι. Τριάντα ημέρες μετά, η KRIKEL αλλάζει έδρα για τρίτη φορά και από τη Θεοφάνους στον δήμο Αθηναίων μεταφέρεται στην ίδια διεύθυνση με τη ΔΕΛΦΩΝ LINE στο Μαρούσι.

Στις 20 Οκτωβρίου 2020 το κεφάλαιο της εταιρείας αυξάνεται κατά 300.000 ευρώ.

Σύμφωνα με την έκθεση του διαχειριστή για τη χρήση 2020, ο κύκλος εργασιών ήταν «4.615.904,35 σε σχέση με το 2019 που ήταν 2.110.485,60, δηλαδή υπήρξε μία αύξηση του 118%, τα δε κέρδη προ φόρων της εταιρείας ήταν για το 2020 388.937,75, έναντι των 138.219,20 του 2019. Ήτοι αύξηση 181%».

Όπως αναγράφεται στην παράγραφο με τίτλο «Οικονομική θέση της εταιρείας»: «η κατάσταση της εταιρείας […] είναι σε θετική πορεία καθόσον υλοποιείται επιτυχώς η σύμβαση της εταιρείας με το Ελληνικό Δημόσιο. Η κερδοφορία της είναι ικανοποιητική και η προοπτική για το 2021-2022 θα είναι ακόμη καλύτερη λαμβανομένου υπόψιν την νέα σύμβαση που θα υλοποιήσει η εταιρεία μας για το Ελληνικό Δημόσιο».

Μάλιστα η KRIKEL, διαβάζουμε στις ίδιες οικονομικές καταστάσεις, το 2020 πήρε δάνειο από την Optima Bank ύψους 834.000 ευρώ «με εξασφάλιση σύμβασης δημοσίου».

Στις 10 Μαίου του 2021 γίνεται νέα αύξηση κεφαλαίου της KRIKEL, κατά 195.000 ευρώ, με το συνολικό κεφάλαιο της εταιρείας να ανέρχεται στα 500.000 ευρώ. Τουλάχιστον μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 2021 μοναδικός εταίρος της παρέμενε η κυπριακή ENEROSS HOLDINGS LTD.

Η ENEROSS HOLDINGS ιδρύθηκε με ονομαστικό κεφάλαιο 1.000 ευρώ στη Λευκωσία στις 24 Μαίου 2017, λίγες ημέρες πριν την KRIKEL στην Αθήνα. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, μέτοχος της ENEROSS HOLDINGS είναι μία άλλη κυπριακή εταιρεία με την επωνυμία MEXAL SERVICES LIMITED, η οποία ιδρύθηκε με 1.000 ευρώ κεφάλαιο τον Φεβρουάριο του 2005 και με βάση τις έως τώρα δημοσιευμένες οικονομικές της καταστάσεις είναι επί της ουσίας αδρανής. Όπως διαβάζουμε στις οικονομικές καταστάσεις για τις τρεις τελευταίες διαθέσιμες χρήσεις 2018, 2019 και 2020: «Η εταιρεία ελέγχεται από την ΧΧΧ Holding Ltd, εγγεγραμμένη στην Κύπρο η οποία κατέχει το ΧΧ% των μετοχών της εταιρείας». Δεν πρόκειται για δικό μας τυπογραφικό λάθος, αλλά για κάποια παράλειψη που δεν έχει διορθωθεί τουλάχιστον επί τρία συναπτά χρόνια. Με βάση τα στοιχεία από τον Έφορο Κύπρου, μοναδική μέτοχος της MEXAL SERVICES LIMITED είναι μια επιχειρηματίας ονόματι Σοφία Αρναούτη.

Η απόρρητη σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο και το νέο σύστημα νόμιμης συνακρόασης

Αναζητήσαμε σε Διαύγεια και ΚΗΜΔΗΣ (τόσο με τον ΑΦΜ όσο και με την επωνυμία της εταιρείας) τη σύμβαση που είχε υπογράψει το 2020 η KRIKEL με το Ελληνικό Δημόσιο και αυτή που προανήγγειλε ότι θα υλοποιήσει πάλι για το Ελληνικό Δημόσιο το 2021-2022.

Βρήκαμε δύο συμβάσεις, μάλλον άσχετες με αυτές που αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας, στις οποίες είναι μάλλον δύσκολο η KRIKEL να έχει βασίσει την ανοδική οικονομική της πορεία. Η μία που εντοπίσαμε στο ΚΗΜΔΗΣ υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2021 και η άλλη τον Απρίλιο του 2022. Και οι δύο αφορούν βάσεις φόρτισης και μπαταρίες για τους φορητούς πομποδέκτες (Sepura) που χρησιμοποιεί η Ελληνική Αστυνομία με τη συνολική αξία και των δύο προμηθειών (με ΦΠΑ) να μην ξεπερνά τα 17.300 ευρώ. Στη Διαύγεια εντοπίσαμε επιπλέον τρεις αναθέσεις από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για προμήθεια παρόμοιου εξοπλισμού, επίσης αρκετά χαμηλής αξίας.

Ως εκ τούτου καταλήγουμε στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η κύρια σύμβαση/συμβάσεις που έχει υπογράψει η KRIKEL από το 2020 έως σήμερα με το Ελληνικό Δημόσιο και στις οποίες βασίζει τον τζίρο της, δεν έχουν αναρτηθεί διότι εμπίπτουν στις απόρρητες προμήθειες.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του inside story, η προμήθεια αυτή αφορά το σύστημα νόμιμης συνακρόασης που αγοράστηκε το 2020 με κατασκευάστρια εταιρεία την ιταλική RCS Lab.

To παλαιότερο σύστημα νόμιμης συνακρόασης της Syborg που χρησιμοποιούσαν η ΕΥΠ και η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία δεν μπορούσε να καταγράφει κλήσεις σε 4G, ενώ συχνά «έπεφτε». Χρειαζόταν ένα νέο σύστημα νόμιμης συνακρόασης. Οι εταιρείες εκλήθησαν να δώσουν τις προσφορές τους ως τις 17 Αυγούστου του 2020. Στην πραγματικότητα είχαν ελάχιστο χρόνο, καθώς τα πάντα έπρεπε να μεταφρασθούν στα ελληνικά στις προσφορές τους. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος ήταν για το βασικό σύστημα με τις επεκτάσεις του, που έπρεπε να καλύπτουν τους αλγορίθμους των παρόχων κινητής τηλεφωνίας. To κόστος των επεκτάσεων επιβάρυνε την ΕΥΠ. Τελικά την δουλειά κέρδισε η ιταλική RCS Lab, που κατέβαινε για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά. Το προϊόν των Ιταλών, το ΜΙΤΟ, δεν είναι είναι και το πλέον σύγχρονό τους – έχουν κατασκευάσει έκδοση ΜΙΤΟ-3. Σύμφωνα με τον κατασκευαστή:

«Το MITO είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα πολυμέσων για την καταγραφή, αποθήκευση, ακρόαση, προβολή και αποκωδικοποίηση υποκλοπών φωνής και πολυμέσων. Ειδικά σχεδιασμένο για χρήση στα δωμάτια ακρόασης των ιταλικών εισαγγελικών αρχών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά από τις ειδικές δυνάμεις και άλλες υπηρεσίες πληροφοριών.

Το MITO ενημερώνεται συνεχώς για να ακολουθεί την αδιάκοπη εξέλιξη των νέων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών που προσφέρονται από τις τηλεφωνικές εταιρείες και είναι επίσης συμβατό με τις πιο παγιωμένες τεχνικές έρευνας που βασίζονται στη χρήση ψηφιακών κοριών και κοριών σε οχήματα. Οι εγκληματολόγοι της αστυνομίας μπορούν να βασίζονται σε μια ενιαία πολυλειτουργική πλατφόρμα για όλους τους τύπους δραστηριοτήτων έρευνας που βασίζονται σε υποκλοπές, είτε πρόκειται για τηλεφωνικές, πολυμεσικές ή περιβαλλοντικές.

Χάρη σε μια αρχιτεκτονική που περιορίζει τα ευαίσθητα δεδομένα στους διακομιστές χωρίς να διανέμει καμία μόνιμη πληροφορία στους πελάτες, το MITO είναι σε θέση να εγγυηθεί τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας, ακόμη και σε διαμορφώσεις δικτύου με μεγάλη γεωγραφική κατανομή.

Η διαχείριση της τεχνολογικής πολυπλοκότητας αποτελεί μέρος της αποστολής της RCS, και ολόκληρο το σύστημα MITO έχει αναπτυχθεί για να καταστήσει την πρόσβαση σε οποιαδήποτε τηλεπικοινωνιακή τεχνολογία, νέα ή παλιά, όσο το δυνατόν πιο απλή. Η εφαρμογή MITO βασίζεται σε μια διαδικτυακή διεπαφή χειριστή με άμεση και διαισθητική χρήση, η οποία επιτρέπει την πρόσβαση στο περιεχόμενο που έχει υποκλαπεί και σε όλα τα είδη λειτουργιών ακολουθώντας καθοδηγούμενες, απλές και κατανοητές διαδρομές.

Οι βασικές λειτουργίες του συστήματος έχουν διαμορφωθεί με βάση την πραγματική χρήση των πληροφοριών από τους Φορείς Λειτουργίας, προσαρμόζοντας το MITO στην καθημερινή ζωή της αίθουσας ακρόασης, χωρίς επομένως να αναγκάζονται οι χρήστες να προσαρμοστούν στο σύστημα.

Το MITO μπορεί να συνδεθεί με το σύστημα ανάλυσης ερευνών SFERA – μέσω των λειτουργιών παροχής είναι δυνατή η μεταφόρτωση σε πραγματικό χρόνο όλων των πληροφοριών από τις υποκλοπές.»

Στο ερώτημα του inside story προς την ΕΥΠ σχετικά με το ποια εταιρεία ήταν αντισυμβαλλόμενη της ΕΥΠ στην αγορά αυτή, πηγές της Υπηρεσίας προέβαλαν το απόρρητο της σύμβασης. Πάντως σύμφωνα με τρεις πηγές που έχουν γνώση της πρόσκλησης ενδιαφέροντος, αντισυμβαλλόμενος της ΕΥΠ δεν ήταν η ιταλική εταιρεία, αλλά η εταιρεία KRIKEL, γνωστή στο δημόσιο από το σύστημα TETRA.

Κάποιες από τις λεπτομέρειες της σύμβασης: Tο ΜΙΤΟ πρέπει να εξυπηρετεί 3.000 στόχους, ενώ η εταιρεία που θεωρήθηκε κατάλληλη αναλαμβάνει και τη συντήρησή του (από εκεί βγαίνουν τα χρήματα). Για εκείνον εξάλλου που κερδίζει τη δουλειά, η σημασία της φήμης ότι έχει κερδίσει τον διαγωνισμό της νόμιμης συνακρόασης είναι μεγαλύτερη από το κέρδος που θα αποσπάσει από την υλοποίηση της σύμβασης.

Σύμφωνα με τη σύμβαση που υπογράφτηκε, το 2021 η εταιρεία που θεωρήθηκε κατάλληλη λαμβάνει από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ για το ιταλικό σύστημα. Τα περιθώρια κέρδους της μοιάζουν λογικά.

Ο κρίκος που συνδέει την Krikel (και τον Λαβράνο) με την Intellexa

Ίσως να θυμάστε την αναφορά που κάναμε πιο πάνω στον Πολωνό Πελτσάρ Στάνισλαβ Σίμον (ήταν για ένα διάστημα διαχειριστής της KRIKEL, η οποία συμβάλλεται με το Ελληνικό Δημόσιο). Το όνομά του συναντάμε μεταξύ άλλων εταιρειών και στην πλέον διαγραμμένη BAYWEST BUSINESS (HELLAS), που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2016 με σκοπό να λειτουργήσει ως εταιρεία διαχείρισης και μεταβίβασης απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της BAYWEST, συναντάμε μαζί με τον Πελτσάρ Στάνισλαβ Σίμον (μέλος) έναν καναδό δικηγόρο (αντιπρόεδρος) και τον Φέλιξ Μπίτζιο ως πρόεδρο.

Ο Φέλιξ Μπίτζιος είναι άτομο που έχει σχετιστεί με την Intellexa ΑΕ και άλλες ελληνικές εταιρείες του πρώην αξιωματικού του ισραηλινού στρατού Ταλ Ντίλιαν, που διαθέτει το λογισμικό κατασκοπίας Predator. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του InsideStory για το συγκεκριμένο spyware, ο Φέλιξ Μπίτζιος από τις 31 Μαρτίου 2020 έως 23 Ιουνίου 2021 είχε οριστεί αναπληρωματικός σύμβουλος και διαχειριστής στις INTELLEXA, APOLLO TECHNOLOGIES και HERMES TECHNOLOGIES (εταιρείες που σχετίζονται με το Predator). Ο ίδιος ήταν και νόμιμος εκπρόσωπος του υποκαταστήματος της FEROVENO (άλλη εταιρεία του ομίλου) έως τις 15/11/2021. Πρόκειται για το άλλοτε «πρόσωπο» του ομίλου Libra (συμφερόντων οικογένειας Λογοθέτη) στην Ελλάδα. [Ο όμιλος Libra έχει κινηθεί νομικά εναντίον του Μπίτζιου και συνεργατών (συμπεριλαμβανομένου του λογιστή Ηλία Κυριακίδη) από το 2020 για ανεξάρτητα ζητήματα.].

Ο Φέλιξ Μπίτζιος –σύμφωνα με τα στοιχεία που αντλήσαμε από το ΓΕΜΗ με τη βοήθεια της πλατφόρμας Linked Business– κατά το διάστημα που ήταν στην Intellexa είχε συνυπάρξει και εξακολουθεί να βρίσκεται σε ΔΣ εταιρείας μαζί με τον Νίκο Λιόλιο, ο οποίος συνυπήρξε με τον Γιάννη Λαβράνο στην εταιρεία που είχε αναλάβει τη συντήρηση του συστήματος Tetra Sepura.

Ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης, ο πρώτος ευρωπαίος πολίτης που έχει πιστοποιηθεί από το Citizen Lab ότι μολύνθηκε με το spyware Predator και σίγουρα δεν είναι ο μόνος στόχος εντός ελληνικών συνόρων, είχε γράψει σειρά ρεπορτάζ για τα πεπραγμένα του Φέλιξ Μπίτζιου όσο βρισκόταν στον όμιλο Λογοθέτη.

Η συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την Palantir

Η περίοδος της πανδημίας φαίνεται πως έδωσε την ευκαιρία για περισσότερο έλεγχο, ψηφιακό και αναλογικό, του πληθυσμού.

Η παρουσία της εταιρείας Palantir στα ελληνικά δρώμενα έγινε γνωστή το 2020, με την κυβέρνηση να υπογράφει μια «δωρεάν» συμφωνία μαζί της για να χρησιμοποιήσει το λογισμικό της ώστε να διαχειρίζεται δεδομένα που θα χρησιμεύσουν στους λοιμωξιολόγους και την κυβέρνηση για να ληφθούν οι αποφάσεις μέτρων.

Η κυβέρνηση δεν είχε φροντίσει να ενημερώσει ως όφειλε κι ούτε υπήρξε κάποια ανάρτηση στη Διαύγεια, με το φαιδρό επιχείρημα ότι δεν υπάρχει οικονομική ανταλλαγή. Κι ούτε τώρα ενημέρωσε. Όσα μαθεύτηκαν, μαθεύτηκαν από τον Τζέφρι Πάιατ, πρόξενο των ΗΠΑ στην Ελλάδα, και από τους ανθρώπους της Palantir.

Για μια εταιρεία που συνεργάζεται από το 2003 με τους περισσότερους δημόσιους φορείς των ΗΠΑ και ενδεχομένως να είναι το δικό της λογισμικό που βοήθησε στην εύρεση και δολοφονία του Μπιν Λάντεν, φαντάζει πολύ παράξενο να παρέχει αφιλοκερδώς τη δουλειά της, ειδικά στην Ελλάδα που δεν είναι κάποιος ογκόλιθος στο παγκόσμιο στερέωμα.

«Κατ’ αρχάς για λόγους δημοσίων σχέσεων και μελλοντικών κερδοφόρων συνεργασιών. Από την αρχή της πανδημίας η Palantir επέλεξε να παραχωρήσει δωρεάν τη χρήση του λογισμικού της Foundry σε μια σειρά από κράτη όπως οι Η.Π.Α., το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα, ενώ δημοσιεύματα αναφέρουν και άλλες χώρες όπως η Αυστρία, η Ισπανία και ο Καναδάς» μας εξηγεί ο Λευτέρης Χελιουδάκης, γραμματέας της Homo Digitalis και δικηγόρος με ειδίκευση στο πλέγμα σχέσεων μεταξύ δικαίου και νέων τεχνολογιών (LL.M.) και τις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες.

«Το σίγουρο είναι ότι με αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο η εταιρία βελτιώνει το εταιρικό της προφίλ, καθώς στα μάτια του κοινού από τη μία παρουσιάζει τον εαυτό της ως ευεργέτη παραχωρώντας δωρεάν το ακριβό λογισμικό της για να «βοηθήσει» τα κράτη να αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊο, ενώ από την άλλη καταφέρνει να δημιουργεί πελατειακές σχέσεις με κρατικούς φορείς τις οποίες στο μέλλον μπορεί να μετουσιώσει σε μία κερδοφόρα για την ίδια συνεργασία (η ετήσια συνδρομή στις υπηρεσίες της μπορεί να κοστίσει πολλά εκατομμύρια ευρώ).

Το ίδιο αναφέρουν και πηγές της εταιρίας στο ρεπορτάζ της κα. Τριανταφύλλου στο Inside Story. Επίσης, αυτή η εικόνα έχει θετικές επιπτώσεις και στην μετοχή της, καθώς είναι μια εταιρία που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο».

Αυτό που λέει με λίγα λόγια ο κ. Χελιουδάκης είναι ότι η Palantir αρέσκεται να εφαρμόζει σε κράτη τα λογισμικά της, να τα χρησιμοποιεί σαν πειραματόζωα, να βλέπει τα σωστά και τα λάθη, να τα βελτιώνει και στη συνέχεια να πουλάει κανονικά, έναντι υψηλότατων αντιτίμων τις ίδιες ακριβώς υπηρεσίες. Στο μεσοδιάστημα όμως έχει συλλέξει πληροφορίες για εμάς εν αγνοία μας, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά το δοκούν από το κράτος.

Κι αυτό δεν είναι μια παράλογη εικασία. Είναι εύλογη υπόθεση αν δούμε τι συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Σημαντικό είναι να αναφέρουμε τα όσα έλαβαν χώρα στον Ηνωμένο Βασίλειο. Εκεί, η παροχή των υπηρεσιών της εταιρίας ξεκίνησαν ως πάλι δωρεάν, αλλά κατέληξαν σε ακριβά συμβόλαια. Συγκεκριμένα, οι Κρατικές Υπηρεσίες Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου ανανέωσαν τη δωρεάν χρήση του λογισμικού της Palantir το περασμένο καλοκαίρι για άλλους 4 μήνες πληρώνοντας 1 εκατομμύριο λίρες. Οπότε έχουμε βάσιμες υποψίες να πιστεύουμε ότι κάπως έτσι θα καταλήξει και το «δωρεάν» συμβόλαιο προς την Ελλάδα.

Επίσης, θεωρούμε ότι αυτές οι συμβάσεις ανοίγουν την πόρτα και για μελλοντικές συνεργασίες στον τομέα της αστυνόμευσης και της παρακολούθησης, στον οποίο έχει μακρά παράδοση η εν λόγω εταιρία. Όπως  αναφέρουν με δηλώσεις τους τα ίδια τα στελέχη της εταιρίας, ανυπομονούν να διευρύνουν τη συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση για χρόνια ακόμα («and we look forward to broadening this partnership for years to come»)» μας ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χελιουδάκης.

Εκτός από κράτη, η Palantir κάνει συμβόλαια και με ιδιωτικές επιχειρήσεις προφανώς, με τις Airbus και Ferrarri να είναι στο πελατολόγιο της μεταξύ των 132 πελατών, αλλά με εταιρίες όπως η CocaCola και η American Express να μην έχουν συνεχίσει τη συνεργασία μαζί της.

Η Palantir ονομάστηκε έτσι από τις γνωστές μαγικές σφαίρες στο σύμπαν του Τόλκιν, σφαίρες οι οποίες είναι σκοτεινές και αν δεν έχει κάποιος γνώση του πού βρίσκονται όλες, μπορεί να βρεθεί έκθετος. Σαν να θέλει λοιπόν η εταιρία που ίδρυσε ο Πίτερ Τιλ να ξεκαθαρίσει τον ρόλο της.

Σκιώδης, αμφιλεγόμενη, υποχθόνια. Αυτά τα όμορφα επίθετα συνοδεύουν τη δράση της από την πρώτη στιγμή.

Τι άλλο την συνοδεύει; Τη συνοδεύει η πολιτική τοποθέτηση του ιδρυτή της στα δεξιά του πολιτικού φάσματος, αλλά και απόψεις του όπως το ότι «η οικονομική ελευθερία και η Δημοκρατία δεν είναι συμβατές, με την κοινωνική πολιτική και την ψήφο των γυναικών, όπως ανέφερε, να έχουν καταντήσει οξύμωρη την έννοια του “δημοκρατικού καπιταλισμού”» που είχε γράψει σε άρθρο του το 2009.

Ο Τιλ είναι ο άνθρωπος πίσω από το PayPal, το οποίο έστησε το 1999 και στη συνέχεια το πούλησε στο eBay, για να ιδρύσει την Palantir το 2003, αλλά να μην είναι η μόνη επιχειρηματική του δράση, ούτε αυτού, ούτε του έτερου CEO Άλεξ Καρπ.

Δύο άνθρωποι που για να μεγαλώσουν την Palantir βασίστηκαν στη στήριξη της CIA που τους έδωσε 2 εκατομμύρια δολάρια και ήταν ο μόνος πελάτης της εταιρείας ως το 2008, κατάφεραν εν έτει 2020 να έχουν αμύθητη περιουσία που υπερβαίνει το μισό δισεκατομμύριο (κι ας βρίσκεται εσχάτως σε πτώση η μετοχή της Palantir), να έχουν επενδύσει κατά καιρούς στο Facebook, το LinkedIn, την SpaceX, Airbnb, Spotify και Quora και εσχάτως να συνεργάζονται με την start up Clearview AI, μια εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης που κάνει αναγνώριση προσώπου και έχει προκαλέσει συζήτηση για το πώς μπορεί να αποτελέσει λάθος εργαλείο σε διεφθαρμένα χέρια. 

Παράλληλα, η Palantir έδρασε και δρα στις ΗΠΑ σε επίπεδο μετανάστευσης, με το λογισμικό της να είναι αυτό που τροφοδότησε την κτηνώδη δράση της κυβέρνησης Τραμπ να διαχωρίζει οικογένειες στα σύνορα με το Μεξικό και να απελαύνει ανθρώπους.

Ένα άλλο περιστατικό που δημιουργεί μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα για την Palantir είναι ότι ένας από τους μηχανικούς της είχε βρεθεί μπλεγμένος στη μεγάλη διαρροή των WikiLeaks του 2011, καθώς είχε ενορχηστρώσει επιθέσεις στα WikiLeaks κατόπιν προειδοποίησης ότι θα διέρρεαν έγγραφα της Bank of America. Ο συγκεκριμένος υπάλληλος απολύθηκε τότε, αλλά μάλλον για το θεαθήναι, αφού λίγο καιρό μετά ξαναπροσλήφθηκε.

Τέλος, υπάλληλος της Palantir είχε συνεργαστεί με την Cambridge Analytica, η οποία απεδείχθη το 2017 με το γνωστό σκάνδαλο ότι είχε συλλέξει προσωπικές πληροφορίες για 87 εκατομμύρια χρήστες του Facebook και είχε συμμετοχή στα εκλογικά αποτελέσματα στις ΗΠΑ το Νοέμβριο του 2016. Ο εν λόγω υπάλληλος δεν απολύθηκε, αφού «δε λειτουργούσε για χάρη της Palantir» ήταν η επίσημη τοποθέτηση τότε.

Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να συμβεί σε οποιοδήποτε έδαφος που έχει operations η Palantir.

«Αυτό που πρέπει να θυμάται ο κάθε ένας και η κάθε μία από εμάς, είναι ότι η επεξεργασία των προσωπικών μας δεδομένων διέπεται από την αρχή της διαφάνειας. Όποιος δηλαδή επεξεργάζεται τις προσωπικές μας πληροφορίες θα πρέπει να μας ενημερώνει διεξοδικά και με εύληπτο τρόπο για τα δεδομένα που επεξεργάζεται, τους σκοπούς επεξεργασίας, τη νομική βάση που χρησιμοποιεί, τους τυχόν παραλήπτες των δεδομένων, τον χρόνο διατήρησης των δεδομένων μας, τα δικαιώματα μας και άλλες σημαντικές πληροφορίες.

Οποιοσδήποτε φορέας, δημόσιος ή ιδιωτικός, έχει πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα μας χωρίς να πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις, παραβιάζει τη σχετική νομοθεσία και κινδυνεύει τόσο από τσουχτερά διοικητικά πρόστιμα όσο και από ποινική δίωξη. Τώρα εάν ένας τέτοιος φορέας είναι και μία εταιρία που έχει έντονη ενασχόληση με τους τομείς τις αστυνόμευσης και της παρακολούθησης και συνεργάζεται με εθνικές υπηρεσίες πληροφοριών, θα πρέπει να ανησυχούμε ακόμη περισσότερο για το που καταλήγουν οι πληροφορίες μας.

Ωστόσο, θα πρέπει πρώτα να δούμε το περιεχόμενο της σύμβασης για να κατανοήσουμε ποια δεδομένα επεξεργάζονται, και εάν όντως περιλαμβάνονται σε αυτά προσωπικά δεδομένα» απαντά ο κ. Χελιουδάκης στο ερώτημα μας για το αν πρέπει να φοβόμαστε μια μυστική χρήση προσωπικών μας δεδομένων.

Πώς μπορεί όμως ο απλώς πολίτης όπως εμείς κι εσείς, να προστατευτεί απέναντι σε τέτοιες εταιρίες ή να ελέγχει πώς διαχειρίζονται τα στοιχεία του; Μόνος του με τίποτα. Εδώ εμφανίζεται ο κενός χώρος που καλύπτουν με τη δράση τους οργανισμοί όπως το vouliwatch και η Homo Digitalis.

«Η Homo Digitalis είναι μία ανεξάρτητη Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία και σκοπός της είναι η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στη σύγχρονη κοινωνία της ψηφιακής πληροφορίας. Νομικές δράσεις, όπως αιτήσεις πρόσβασης σε έγγραφα, αποτελούν μέρος των ενεργειών μας και τις έχουμε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν για σημαντικά ζητήματα, όπως τη σύμβαση έξυπνης αστυνόμευσης για τη χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπου μεταξύ της Ελληνικής Αστυνομίας και της Intracom-Telecom, ή τη χρήση drones και φορητών καμερών από την Ελληνική Αστυνομία.

Για τη σύμβαση μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Palantir, επειδή ήδη πολιτικά κόμματα και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όπως η vouliwatch προχώρησαν σε σχετικές αιτήσεις, εμείς αποφασίσαμε στρατηγικά να πλαισιώσουμε τις δράσεις τους με μία διαφορετική σημαντική ενέργεια.

Έτσι καταθέσαμε στις 17.12  επίσημο αίτημα προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με το οποίο  καλούμε την Αρχή να αναλάβει τις εξουσίες έρευνας που διαθέτει και να προχωρήσει σε ελέγχους για να διαπιστώσει εάν περιλαμβάνονται προσωπικά δεδομένα στις πράξεις επεξεργασίας που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της συνεργασίας Palantir – Ελληνικής Κυβέρνησης.

Αυτές οι εξουσίες έρευνας πηγάζουν τόσο από τον GDPR όσο και από την εθνική νομοθεσία για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (ν.4624/2019). Το πολύ σημαντικό είναι ότι όπως προβλέπεται ρητά από το νόμο, οι εξουσίες αυτές δεν περιορίζονται από κανενός είδους απόρρητο και η αρχή μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για τους σκοπούς του σχετικού ελέγχου».

Όπως μας αποκάλυψε ο κ. Χελιουδάκης, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να δημοσιεύσει εντός των επόμενων ημερών τη συμφωνία με την Palantir, αλλά αυτό δεν μειώνει τις ανησυχίες. Όχι μόνο για τη συγκεκριμένη περίπτωση, μα και συνολικά για το αν οδεύουμε διαρκώς προς μιας αστυνομοκρατία που θα μας μετατρέψει σε ένα Πανοπτικό του Φουκό.

«Η αλήθεια είναι ότι το πλαίσιο νομοθεσίας περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων είναι αρκετά ευέλικτο και δεν κινδυνεύει ακόμη και σε καταστάσεις υγειονομικής κρίσης, όπως αυτές που διανύουμε. Δεν υπάρχει δηλαδή επί της ουσίας κάποιο δίλλημα μεταξύ προστασίας των προσωπικών δεδομένων ή προστασίας της δημόσιας υγείας. Και τα δύο μπορούν να προστατεύονται και να υπηρετούνται ταυτόχρονα.

Ωστόσο, πράγματι παρατηρούμε ότι επειδή η προσοχή της κοινής γνώμης έχει εστιάσει σε αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα της προστασίας από τον θανατηφόρο ιό, αυτό δίνει τη δυνατότητα στη κυβέρνηση να προχωρά αθόρυβα σε νομοθετικές πρωτοβουλίες οι οποίες υπό κανονικές συνθήκες θα είχαν κεντρική θέση στον δημόσιο διάλογο.

Π.χ. το σχετικό προεδρικό διάταγμα για τη χρήση σταθερών και φορητών καμερών σε δημόσιους χώρους από δημόσιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Αστυνομίας, εκκρεμούσε για μία δεκαετία, ωστόσο υιοθετήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη και δεν έγινε ιδιαιτέρως γνωστό από τα ΜΜΕ. Εμείς έχουμε ήδη προβεί σε καίριες δράσεις για τη χρήση Drones και καμερών από την Ελληνική Αστυνομία και αναμένουμε τα αποτελέσματα των δράσεών μας.

Η σύμβαση συνεργασίας με τη Palantir, επίσης αποτελεί προβληματική περίπτωση, ενώ καλύπτεται από ένα αντίστοιχο πέπλο μυστηρίου. Πιστεύουμε ότι αυτές οι συμβάσεις ανοίγουν την πόρτα και για μελλοντικές συνεργασίες στον τομέα της αστυνόμευσης. Σε κάθε περίπτωση, η προστασία και η προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου απαιτεί καθημερινή επαγρύπνηση και συνολική δράση».

Πηγές: InsideStory, Reporters United, Menshouse, TVXS, Εφημερίδα των Συντακτών, Αυγή, Libre.gr, Το Βήμα, Vouliwatch