ΠΑΝΟΣ ΖΕΡΒΑΣ Απόσπασμα από ένα (ανέκδοτο) βιβλίο μου και το ανέβασα λόγω της ημέρας, αντί άλλου σχολίου.
«Ο Γεώργιος ήταν αξιόλογη προσωπικότητα;»
«Όχι. Είχε διαπράξει το ασυγχώρητο πολιτικό έγκλημα να ταυτιστεί με την δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Ουσιαστικά να τη στηρίξει, καθώς ήταν το Παλάτι που έλεγχε το στρατό, όχι ο Μεταξάς. Ο Σεφέρης τον ζωγραφίζει ως άνθρωπο με νοημοσύνη, αλλά χωρίς ρίζες στον τόπο, χωρίς πνοή, χωρίς ακτινοβολία. Έρημο, αδιάφορο, απομονωμένο εξαιτίας του χαρακτήρα του και από τις ατυχίες της ζωής του. Που μόλις σκόνταψε στις πρώτες δυσκολίες βολεύτηκε και κόλλησε στην πιο εύκολη λύση, τη δικτατορία. Ο Σεφέρης είναι δίκαιος, αν και επιεικής. Γιατί όταν ξαναήρθε η δύσκολη στιγμή, δηλαδή η κατάρρευση του μετώπου, απλά έφυγε από τη χώρα, χωρίς να διαπραγματευτεί η κυβέρνησή του την παράδοση, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό εξουσίας, το οποίο κάλυψε, με τον τρόπο που το κάλυψε, ο Τσολάκογλου. Η βασιλεία του θα είχε τελειώσει κακήν κακώς αν δεν τον στήριζαν επίμονα οι Βρετανοί. Οι οποίοι μετά την απελευθέρωση έκαναν στροφή και ουσιαστικά τον παράτησαν απαιτώντας να γίνει το δημοψήφισμα μετά το 1948. Τότε όμως είχε δημιουργηθεί ένα αυθεντικό αντικομουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα, το οποίο μοιραία έκανε σύμβολό του τον Γεώργιο, ο οποίος επέστρεψε θριαμβευτικά στις 17 Σεπτεμβρίου 1946. Κουρασμένος αλλά και φαινομενικά τουλάχιστον αλλαγμένος»
«Αλλαγμένος ως προς τι;»
«Ως προς το σεβασμό της συνταγματικής τάξης, μέχρις ενός σημείου, αφού είχε καεί με τον Μεταξά και αν δεν είχε μεσολαβήσει ο κατοχικός εμφύλιος και ο Δεκέμβρης, δεν θα επέστρεφε ποτέ. Ο Αμερικανός πρέσβης ΜακΒή είπε στον Γεώργιο ότι με τη λήξη του εμφυλίου ο Λίνκολν ήταν σαφής προς τον Γκραντ. Όχι διώξεις, όχι αντίποινα, σεβασμός σε αξιωματικούς των Νοτίων, βοήθεια στο Νότο. Κι αυτός συμφώνησε και υπερθεμάτισε λέγοντας πως είχε κιόλας σκεφτεί να εφαρμόσει την πολιτική του Λίνκολν»
«Το εννοούσε;»
«Μπούλσιτ, όπως λένε στο Νότο. Εννοώ, στο Μοριά. Κι ένας ηλίθιος καταλάβαινε ότι αυτή ήταν η μόνη πολιτική που θα απέτρεπε τον Εμφύλιο. Αλλά την τίναξαν στον αέρα οι ακροδεξιοί μοναρχικοί του πολιτικού συστήματος, του στρατού και των επαρχιών. Έτσι κι αλλιώς ο Γεώργιος δεν είχε χρονικά περιθώρια για να επιβεβαιώσει τις όποιες αγαθές του προθέσεις, αφού πέθανε λίγους μήνες μετά. 1η Απριλίου 1947. Την ίδια μέρα έγινε βασιλιάς ο αδελφός του»
«Ήταν καλύτερος από τον Γεώργιο;»
«Σαν άνθρωπος ήταν πιο εξωστρεφής και πολύ πιο συμπαθής στην κοινή γνώμη. Οδηγούσε γρήγορα αμάξια, είχε τατουάζ στο μπράτσο. Λέγεται ότι είχε ζητήσει από τους Βρετανούς να του επιτρέψουν να έρθει στην Ελλάδα επί Κατοχής, για να γνωριστεί με τους αντάρτες, αλλά δεν τον άφησαν»
«Καλά, ο διάδοχος του θρόνου έπρεπε να πάρει άδεια από τους Άγγλους για να έρθει στη χώρα του;»
Ο Ερμής αναστέναξε.
«Υπήρχε σοβαρό πολιτικό πρόβλημα για τους Βρετανούς, οι οποίοι προσπαθούσαν να συνεργαστούν με το ΕΑΜ και τις άλλες αντιβασιλικές αντιστασιακές οργανώσεις. Η εμφάνιση του διαδόχου στην Ήπειρο με τον ΕΔΕΣ θα έριχνε λάδι στη φωτιά. Έτσι το είδαν τότε, τουλάχιστον. Όταν έγινε βασιλιάς ο Παύλος μιλούσε περισσότερο με τους Αμερικανούς, δηλαδή έπαιρνε απ’ αυτούς τις οδηγίες του. Και δεν ήταν προσηλωμένος στο Σύνταγμα και τα καθήκοντά του, αλλά τα υπερέβαινε. Για παράδειγμα, στις αρχές του ’49 ήθελε να διορίσει τον Παπάγο ως εξωκοινοβουλευτικό πρωθυπουργό, αλλά δεν το επέτρεψαν οι Αμερικανοί. Αργότερα έδειξε την ίδια άθλια συμπεριφορά του ελληνικού βασιλικού οίκου απέναντι στον Παπάγο και απέναντι στον Καραμανλή»
«Τον επηρέαζε αρνητικά η Φρειδερίκη;»
«Ναι. Ήταν μια πολύ κακή πολιτικός, που δεν συνειδητοποιούσε ότι το Παλάτι όφειλε να παραμένει πάνω και έξω από τις πολιτικές διαμάχες, προσηλωμένο στο θεσμικό του ρόλο. Επηρέασε και τον υιό της Κωνσταντίνο όταν έγινε βασιλιάς, στη μεγάλη ρήξη του 1965 με τον Γεώργιο Παπανδρέου. Το αποτέλεσμα αυτής της εγωπαθούς πολυπραγμοσύνης των βασιλιάδων ήταν η κατάργηση της βασιλείας στην Ελλάδα, στα 1974, για δεύτερη φορά. Η οποία ήταν η πρώτη που το δημοψήφισμα για το πολιτειακό έγινε σε συνθήκες ομαλότητας. Είχαν γίνει άλλα τρία, ένα για την επιστροφή του Κωνσταντίνου και δύο για την επιστροφή του Γεωργίου»
«Όταν λες εγωπαθής πολυπραγμοσύνη;»
«Το Παλάτι ήθελε να διορίζει τον πρωθυπουργό. Δηλαδή να δίνει αυτό το χρίσμα. Ήθελε κατά περιόδους να επιβάλει τη θέλησή του στην κυβέρνηση. Κυρίως ήθελε και το είχε πετύχει να ελέγχει πλήρως το στρατό. Δεν ήταν μόνο οι βασιλιάδες και η Φρειδερίκη. Ήταν ένα ολόκληρο τσούρμο ανθρώπων που μέσω του Παλατιού ασκούσαν οι ίδιοι εξουσία ή αποκτούσαν αυξημένη αποτελεσματικότητα στις παρεμβάσεις τους προς την κυβέρνηση ή τον κρατικό μηχανισμό»
«Ένα είδος μαφίας ή μασονίας;»
Ο Ερμής χαμογέλασε και έγνεψε καταφατικά.
Πρώτη δημοσίευση στο Facebook