NewsEdit Το Κόσοβο και πάλι το επίκεντρο του γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Ενόψει της ερχόμενης Παρασκευής, 20 Ιανουαρίου, οπότε ξεκινάει νέος γύρος συνομιλιών σε Βελιγράδι και Πρίστινα στο πλαίσιο του διαλόγου που διεξάγεται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ρόλος της Ρωσίας είναι κομβικός για τις εξελίξεις.
Του Ευάγγελου Βενέτη
Λόγω της στρατηγικής του θέσης στα Βαλκάνια, η Ρωσία έχει διατηρήσει μια περίπλοκη σχέση με το Κόσοβο, την μερικώς αναγνωρισμένη οντότητα στα Βαλκάνια που κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Σερβία το 2008 με αμερικανική πρωτοβουλία και παρέμβαση. Η Ρωσία έχει εμπλακεί στο Κόσσοβο διπλωματικά, στρατιωτικά και μέσω της υποστήριξής της στη Σερβία. Στόχος της Ρωσίας είναι η άρση της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή.
Διπλωματικά, η Ρωσία υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Όταν το Κοσσυφοπέδιο κήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008, η Ρωσία ήταν μια από τις χώρες που δεν το αναγνώρισαν ως κυρίαρχο κράτος, χρησιμοποιώντας το δικαίωμα αρνησικυρίας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για να εμποδίσει το Κόσοβο να γίνει μέλος του ΟΗΕ.
Στρατιωτικά, η Ρωσία έχει εμπλακεί στο Κόσοβο μέσω της υποστήριξής της στη Σερβία. Το 1999, κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κοσσυφοπεδίου, η Ρωσία υποστήριξε τις προσπάθειες της Σερβίας να διατηρήσει τον έλεγχο του Κοσσόβου. Η Ρωσία παρείχε επίσης στρατιωτική βοήθεια στη Σερβία κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης. Επιπλέον, η Ρωσία υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των προσπαθειών της Σερβίας να διατηρήσει τον έλεγχο του Κοσσόβου μέσω της συμμετοχής της στην ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στο Κόσοβο, KFOR.
Τα τελευταία χρόνια, η Ρωσία έχει επίσης εμπλακεί στο Κόσσοβο μέσω της υποστήριξής της στις προσπάθειες της Σερβίας να διατηρήσει τον έλεγχο του Κοσόβου. Η Ρωσία έχει παράσχει στη Σερβία πολιτική και διπλωματική υποστήριξη στις προσπάθειές της να εμποδίσει το Κόσσοβο να αποκτήσει διεθνή αναγνώριση. Η Ρωσία παρείχε επίσης στη Σερβία οικονομική στήριξη, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων σε διάφορους τομείς της σερβικής οικονομίας.
Εκτός από τη διπλωματική υποστήριξή της προς τη Σερβία, η Ρωσία παρέχει επίσης οικονομική στήριξη στη Σερβία μέσω επενδύσεων σε διάφορους τομείς της σερβικής οικονομίας. Η Ρωσία συμμετέχει επίσης ενεργά στον διάλογο Σερβίας-Κοσόβου που διευκολύνει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμετοχή της Ρωσίας στον διάλογο αποσκοπεί στη διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων και συμφερόντων της σερβικής μειονότητας στο Κοσσυφοπέδιο. Η Ρωσία έχει επίσης επικρίνει τον διάλογο υπό την ηγεσία της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι είναι προκατειλημμένος προς το Κοσσυφοπέδιο.
Πρόσφατα, η Ρωσία έχει εμπλακεί στην πολιτική κατάσταση στο Κόσοβο. Υποστήριξε τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στη χώρα, η οποία ηγείται από ένα φιλορωσικό κόμμα. Η Ρωσία έχει επίσης κατηγορηθεί από τις ΗΠΑ ότι παρέχει υποστήριξη στη σερβική μειονότητα στο Κόσοβο, γεγονός που έχει οδηγήσει σε ένταση μεταξύ των δύο χωρών.
Όσον αφορά την οικονομία, η Ρωσία έχει επενδύσει στον ενεργειακό τομέα του Κοσόβου, έχει επίσης συμμετάσχει σε έργα υποδομής, όπως αυτοκινητόδρομοι και σιδηρόδρομοι, γεγονός που δίνει στη Ρωσία σημαντική παρουσία στην περιοχή.
Εν γένει, η επιρροή της Ρωσίας στο Κόσοβο σήμερα εκδηλώνεται κυρίως μέσω της πολιτικής και διπλωματικής υποστήριξής της προς τη Σερβία, καθώς και της οικονομικής και στρατιωτικής της βοήθειας προς το Βελιγράδι. Συμμετέχοντας ενεργά στον διάλογο Σερβίας-Κοσόβου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επιρροή της Ρωσίας στο Κόσοβο επικεντρώνεται κυρίως στην προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων της σερβικής μειονότητας στο Κόσοβο και στη διασφάλιση ότι το Κόσοβο δεν θα αποκτήσει διεθνή αναγνώριση. Άλλωστε η εν εξελίξει αποκαλούμενη γαλλογερμανική πρόταση η οποία προβλέπει την εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας-Κοσόβου χωρίς να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής