Τριχωτά σαλιγκάρια;

Ένα ασυνήθιστο απολίθωμα ανακάλυψαν παλαιοντολόγοι στην Μιανμάρ. Παγιδευμένο σε κεχριμπάρι, βρισκόταν ένα τέλεια διατηρημένο σαλιγκάρι με άθικτα τα μικρά τριχίδια που κάλυπταν το κέλυφός του. Κάθε τριχίδιο είχε μήκος 150-200 μικρόμετρα κατά μήκος του στριφογυριστού κελύφους μήκους 9 χιλιοστών και ύψους 3.1 χιλιοστών.

Πρόκειται για το έκτο είδος τριχωτών σαλιγκαριών του είδους Cyclophoridae που έχουν βρεθεί έως τώρα και ήταν παγιδευμένο σε Μεσοζωικό κεχριμπάρι 99 εκατομμυρίων ετών.

Το νέο είδος ονομάστηκε Archaeocyclotus brevivillosus, συνδυάζοντας τις λατινικές λέξεις “μικρός” και “μαλλιαρός”. Από τα οχτώ είδη σαλιγκαριού που έχουν βρεθεί σε κεχριμπάρι στην Μιανμάρ, τα έξι έχουν τριχωτά κελύφη, υποδεικνύοντας πως έτσι ξεκίνησαν τα σαλιγκάρια. Οι επιστήμονες θεωρούν πως τα τριχίδια βοήθησαν τα σαλιγκάρια να εξελιχθούν και να κάνουν τη μετάβαση από υδρόβιο περιβάλλον στην ξηρά, κατά τη διάρκεια της Μεσοζωικής περιόδου 252 με 66 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Τα τριχίδια σχηματίστηκαν από μία πρωτεΐνη που βρίσκεται στο εξωτερικό του κελύφους του σαλιγκαριού. Η προσθήκη τους θα κόστιζε ενέργεια στα μικροσκοπικά αυτά ζώα, οπότε πρέπει να έδινε κάποιο εξελικτικό πλεονέκτημα στα προϊστορικά σαλιγκάρια μέσα στο τροπικό περιβάλλον της περιοχής. Οι επιστήμονες θεωρούν πως αυτό μπορεί να ήταν η δυνατότητα κατακράτησης νερού και η προστασία του κελύφους από την ξηρασία. Επιπλέον, όπως και οι τρίχες στα θηλαστικά, μπορεί να πρόσφερε κάποιου είδους ρύθμιση της θερμοκρασίας.

Τα τριχίδια μπορεί να εξυπηρετούσαν και ως καμουφλάζ ή να προστάτευαν το σαλιγκάρι από απευθείας επίθεση πτηνών ή θηρευτές στο έδαφος. Μπορεί να έπαιζε και ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σαλιγκαριού, επιτρέποντας μικροσκοπικές σταγόνες νερού να παραμείνουν στο κέλυφος, λειτουργώντας ως “κλιματιστικό”. Τέλος, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε πως τα τριχίδια πρόσφεραν ένα πλεονέκτημα στη σεξουαλική επιλογή.

Το κεχριμπάρι της Μιανμάρ είναι ένα “χρυσορυχείο” μοναδικών προϊστορικών ειδών τα οποία έχουν βρεθεί τέλεια διατηρημένα. Από ευαίσθητα λουλούδια μέχρι φτερωτές ουρές δεινοσαύρων. Δύσκολα διατηρούνται απολιθώματα στην τροπική ζώνη, εξαιτίας της υγρασίας και της ζέστης οι οποίες είναι ιδανικές συνθήκες για αποσύνθεση και ανακύκλωση της οργανικής ύλης. Οπότε χωρίς το κεχριμπάρι της περιοχής, όλα αυτά τα είδη θα είχαν χαθεί στο χρόνο.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Cretaceous Research.