Έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία προκαλούν οι αποκαλύψεις του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο στο βιβλίο του «Never give an inch» και και στο οποίο περιγράφονται από τον κ. Πομπέο άγνωστα περιστατικά που αναδεικνύουν τη βαθιά δυσπιστία στις σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας ενώ γίνονται αναφορές στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το τρίωρο βίντεο για το πραξικόπημα
Στην αφήγησή του, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στην Καθημερινή η δημοσιογράφος Λένα Αργύρη, ο Πομπέο θυμάται ότι όταν επισκέφθηκε την Άγκυρα ως διευθυντής της CIA, το 2017, ο Ερντογάν τον ανάγκασε να δει ένα τρίωρο βίντεο για το πραξικόπημα, το οποίο, όπως λέει, ήταν «τόσο απεχθές και ατελείωτο, που έθεσε σε κίνδυνο την ψυχική υγεία μου».
Όταν το 2019 ο Πομπέο, αυτή τη φορά ως υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Τραμπ, επισκέφτηκε την Άγκυρα μαζί με τότε Αμερικανό αντιπρόεδρο Μάικ Πένς, έφτασε ένα βήμα από το να σπάσει την πόρτα της αίθουσας όπου γινόταν το τετ α τετ των Ερντογάν – Πενς.
«Είχα αρχίσει να ανησυχώ ότι ο Ερντογάν είχε αναγκάσει τον Πενς να βλέπει το ίδιο τρίωρο βίντεο» αναφέρει ο Πομπέο στο βιβλίο του.
Στη συνάντηση εκείνη σύμφωνα με τις περιγραφές του Μάικ Πομπέο, η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ προσπαθούσε να πείσει τον Ερντογάν ότι οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονταν στο πραξικόπημα.
Ο κ. Πομπέο θυμάται ένα ακόμη εκρηκτικό περιστατικό στις αρχές της διακυβέρνησης Τραμπ, όταν κλήθηκαν στο Γραφείο Ρούζβελτ του Λευκού Οίκου ο σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Ζιντάν για να τους ανακοινωθεί η αμερικανική απόφαση περί στήριξης των Κούρδων της Συρίας (SDF) για την αντιμετώπιση του ISIS. «Δεν έχω ξαναδεί τόσο πολύ θυμό να κατακλύζει μια αίθουσα και να ξεσπά τόσο γρήγορα», αναφέρει.
Σε άλλο σημείο της αφήγησής του επιβεβαιώνει τις συχνές τηλεφωνικές επαφές που είχαν οι πρόεδροι Τραμπ και Ερντογάν. «Του τηλεφωνούσε διαρκώς ζητώντας του να του εκδώσει τον Γκιουλέν, ενώ γκρίνιαζε συνεχώς για τη στήριξη που παρείχαμε στους Κούρδους». Στο κεφάλαιο για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι δεν κρύβει τα πραγματικά συναισθήματα που επικράτησαν στην αμερικανική κυβέρνηση για τη στάση της Τουρκίας.
Τελείως διαφορετικός είναι ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζει τη σχέση του με την Ελλάδα και τον ρόλο της χώρας μας στην περιοχή. Εξηγεί πως ήταν απολύτως συνειδητή η απόφασή του να επικεντρωθεί και να αξιοποιήσει νέες ευκαιρίες στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσει την ενίσχυση των σχέσεων με την Ελλάδα, εξέλιξη για την οποία είναι υπερήφανος. «Μια χώρα η οποία διολίσθαινε στον αντιαμερικανισμό τη δεκαετία του ’70, σήμερα θεωρεί τις ΗΠΑ τον προτιμητέο σύμμαχο. Επικεντρώθηκα με τον Ελληνα πρωθυπουργό στην αντιμετώπιση των διενέξεων που είχαν προκύψει από τις παράνομες τουρκικές ενέργειες στον τομέα των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο, συμμετείχα ως ο πρώτος ΥΠΕΞ ΗΠΑ στο σχήμα 3+1 για τις ενεργειακές προοπτικές στην περιοχή, έκανα κάτι που δεν είχε γίνει για χρόνια, έστειλα επιστολή στον Ελληνα ομόλογό μου εξαίροντας τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή, ενώ παρότρυνα την Τουρκία να τερματίσει τις μελετημένες προκλήσεις της στην περιοχή».
Ο κ. Πομπέο αναφέρεται και στη στενή προσωπική σχέση του με τον κ. Μητσοτάκη και στο γεγονός ότι με τη σύζυγό του Σούζαν φιλοξενήθηκαν στην πρωθυπουργική οικία στην Κρήτη.
Νευρικότητα στην Τουρκία
Η τουρκική οργή για το βιβλίο του Μάικ Πομπέο εκφράστηκε από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου που τον κατηγόρησε ευθέως ότι υποστήριξε το πραξικόπημα του 2016, ενώ ο Ιμπραΐμ Καλίν του καταλόγισε πως «ομολόγησε» την μεροληψία, κατά το τουρκικό αφήγημα, της Ουάσιγκτον προς την Ελλάδα, σε βάρος της Τουρκίας.
Μάλιστα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι το βιβλίο του Πομπέο εξυπηρετεί την επικείμενη υποψηφιότητά του για τις αμερικανικές εκλογές και σε αυτό το πλαίσιο ο Τούρκος ΥΠΕΞ καταλόγισε στον Αμερικανό πρώην ομόλογό του ότι γράφει αυτά που γράφει επειδή θέλει την υποστήριξη του ελληνοαμερικανικού λόμπι στις επικείμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Αλλά και η τουρκική προεδρία δεν άφησε ασχολίαστο βιβλίο του Μάικ Πομπέο με τον Ιμπραήμ Καλίν να κατηγορεί τον πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ για μεροληπτική στάση υπέρ της Ελλάδας.