Για τρεις μήνες διαρκεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει κηρύξει ο πρόεδρος Ερντογάν στην Τουρκία. Ωστόσο μπορεί να την ανανεώσει και όλοι αναρωτιούνται πως θα επηρεάσει αυτή τις επικείμενες εκλογές. Μία από τις απόψεις που επικρατούν είναι ο πρόεδρος Ερντογάν βλέποντας ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση ή και παίρνοντας αφορμή από αυτή, να θελήσει να αναβάλει τις εκλογές.
Έχουν ξεπεράσει τις 60 οι ξένες αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας στην Τουρκία, με τελευταία αυτή με ομάδα διασωστών από την Βενεζουέλα. Σήμερα 8/2, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης το Προεδρικό Διάταγμα, όπου με βάσει το άρθρο 119 του τουρκικού Συντάγματος, δίνει την ευκαιρία στον πρόεδρο Ερντογάν να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε 10 πόλεις που έχουν πληγεί από το σεισμό.
Αυτή η κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι για τρεις μήνες. Ωστόσο, μπορεί ο πρόεδρος να την ανανεώσει.
Η αντίδραση των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης της Τουρκίας στον σεισμό θεωρείται ότι θα αποτελέσει κρίσιμο ζήτημα στις επερχόμενες εκλογές του Μαΐου, με τον Resul Serdar του Al Jazeera να σημειώνει ότι ο φονικός σεισμός ήρθε σε μια πολύ ευαίσθητη χρονική στιγμή, από πλευράς πολιτικών συνθηκών.
«Οποιαδήποτε αποτυχία θα μπορούσε πραγματικά να κοστίσει στον πρόεδρο Ερντογάν και την κυβέρνησή του. Η οικονομία στη χώρα ήδη επιδεινώνεται, δεν πάει καλά. Οι τιμές ανεβαίνουν, ο ετήσιος πληθωρισμός είναι γύρω στο 80%. Και επομένως από αυτή την άποψη για την κυβέρνηση που χειρίζεται αυτήν την κρίση είναι πολύ σημαντικό», σχολίασε χαρακτηριστικά.
Υπάρχει και το σχετικά πρόσφατο παράδειγμα της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016, το οποίο ξεκίνησε πάλι με μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη τη χώρα λόγω της απόπειρας πραξικοπήματος, που επρόκειτο να είναι για λίγους μήνες και τελικά ανανεώθηκε και κράτησε δύο χρόνια.
Οι εκλογές είναι σε 100 μέρες από σήμερα στην Τουρκία, και όλοι αναρωτιούνται πως θα επηρεάσει τις εκλογές αυτή η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Υπάρχουν πάρα πολλές απόψεις και θεωρίες. Υπάρχει και η άποψη ότι μπορεί ο πρόεδρος Ερντογάν βλέποντας ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση ή και παίρνοντας αφορμή από αυτή, να θελήσει να αναβάλει τις εκλογές. Έχει τη δυνατότητα να το κάνει αυτό.
Είναι πολύ λίγος ο χρόνος και είναι και πάρα πολύ μεγάλα τα προβλήματα. Πέρα από την ανθρωπιστική κρίση που δημιουργείται από την τρομερή τραγωδία, υπάρχει και μία άλλη πολύ σοβαρή παράμετρος η οικονομική. Ο Ερντογάν κάνοντας την ανακοίνωση για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, αναφέρθηκε στο οικονομικό και κάλεσε τους επιχειρηματίες και τους εύρωστους οικονομικά Τούρκους να συνδράμει ο καθένας ξεχωριστά δίνοντας το μερίδιό του.
Με πολύ συντηρητικούς υπολογισμούς περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια εκτιμάται ότι θα στοιχίσει η στοιχειώδης ανοικοδόμηση των περιοχών ενώ στην πραγματικότητα θα είναι πολύ παραπάνω και μάλιστα σε μία χώρα που η οικονομία της παραπαίει.
Η κατάσταση της οικονομίας είναι βασική παράμετρος στην ψήφο των Τούρκων πολιτών. Οι ώρες είναι κρίσιμες και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει.
Πάντως ο κόσμος στις περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό είναι εξοργισμένος, καθώς θεωρεί ότι δεν τον κάλυψαν οι κυβερνητικές υπηρεσίες όπως θα έπρεπε. Θεωρούν πως δεν υπήρξε συντονισμός και την πρώτη ημέρα μετά τον σεισμό δεν έγινε απολύτως τίποτε.
Ο κόσμος τριγύριζε χωρίς να έχει κλινοσκεπάσματα, δεν είχε που να μείνει, δεν υπήρχε ηλεκτρικό θέρμανση κτλ. Αυτή η πρώτη μέρα ήταν και καθοριστική για μια πολύ αρνητική ατμόσφαιρα που επικρατεί στην περιοχή, την οποία εκμεταλλεύτηκε η αντιπολίτευση, διότι όλοι οι βουλευτές και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ίδιος ο ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης και άλλοι δήμαρχοι έσπευσαν στην περιοχή, εμφανίστηκαν, είχαν την ευκαιρία να επικρίνουν με πολύ δριμύτητα την κυβέρνηση και αυτό το πράγμα άρχισε να παίρνει μια έντονη πολιτική χροιά.
Βέβαια, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει και πολλούς περιορισμούς. Δεν μπορεί ο κόσμος να μπει και να βγει εύκολα. Ο στρατός έχει πολύ μεγαλύτερη παρουσία εκεί και πλέον είναι πολύ δύσκολο να επικρίνει κάποιος το έργο το οποίο γίνεται από την κυβέρνηση. Ήδη υπάρχουν πληροφορίες για συλλήψεις, για προσαγωγές, για ανθρώπους οι οποίοι έκαναν αναρτήσεις στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, επικριτικές για τον τρόπο διαχείρισης της κρίσης.
Στον προχθεσινό του λόγο ο Ερντογάν, είπε ότι «εμείς έχουμε σημειώσει τους πάντες στο καρνέ μας», οι οποίοι επικρίνουν το έργο μας και δεν θα το αφήσουμε αναπάντητο.
Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία έχουν επιβληθεί επί χρόνια στις κουρδικές περιοχές γύρω στο -90 και κράτησαν και πολλά χρόνια λόγω της κατάστασης με τους Κούρδους. Πρόκειται για μια ειδική κατάσταση, η οποία εμπεριέχει μεγάλη αυστηρότητα.
Το κράτος αναλαμβάνει τα πάντα, αναλαμβάνει τα έξοδα, αναλαμβάνει να καλύψει όλες τις ανάγκες, να προσφέρει φαγητό, να προσφέρει κατάλυμα για όλους τους πληγέντες, αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά, η οποία είναι αμφιλεγόμενη, είναι αυστηρή και ιδίως αυτόν τον καιρό σε αυτούς τους τρεις μήνες που διανύουμε είναι και επικίνδυνη για το πώς θα εξελιχθεί.
Ο Ερντογάν ξέρει ότι δεν μπορεί να επαναλάβει το 1999, όταν ο τότε πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ βρέθηκε αντιμέτωπος με μια ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή. Τότε, την ανεπαρκή και καθυστερημένη απάντηση της κυβέρνησης συνασπισμού στον σεισμό στο Ιζμίτ, ακολούθησε το σκάνδαλο διαφθοράς για τις οικοδομικές άδειες σε κτίρια που κατέρρευσαν και, στη συνέχεια, οι βαριές οικονομικές συνέπειες του σεισμού που είχε πλήξει περιοχές γεμάτες με επιχειρήσεις κοντά στην Κωνσταντινούπολη.
Εκείνη η άθλια κατάσταση, αποξένωσε τότε τους Τούρκους από τα κυρίαρχα κόμματα. Το 2002 οι πολίτες ψήφισαν μαζικά το καινούργιο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, το οποίο κέρδισε τις εκλογές και έκτοτε παραμένει στην εξουσία. Σε αντίθεση με τον Ετζεβίτ, ο Ερντογάν θέλει τώρα να θεωρείται ηγέτης που αναλαμβάνει προσωπικά τη διαχείριση των κρίσεων. Δεν έχει περιθώριο να κάνει λάθη, όπως εκείνα που έκανε το καλοκαίρι 2021, όταν η κυβέρνησή του στάθηκε ανίκανη να αντιμετωπίσει τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία της Τουρκίας -και, μάλιστα, αφού αρχικά είχε σπεύσει να απορρίψει τις προσφορές διεθνούς βοήθειας.
Το κυβερνών κόμμα θα επωφεληθεί αν υπάρξει αποτελεσματική απάντηση στην κρίση, στις περιοχές που επλήγησαν από το σεισμό, όσο ο Ερντογάν φαίνεται «επιδεικτικά παρών κι εφόσον παραμείνει έτσι μέχρι τις κάλπες, όχι μόνο με άμεση βοήθεια αλλά και με μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις ανασυγκρότησης», υποστηρίζει ο αναλυτής του Eurasia Group, Εμρέ Πέκερ. Παράλληλα, οι αντίπαλοί του δεν μπορούν να κάνουν πολλά για να τον εμποδίσουν να κερδίσει πολιτικούς πόντους με τη διαχείριση της καταστροφής. «Τα χέρια της αντιπολίτευσης είναι δεμένα», προσθέτει ο Πέκερ. Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν είναι να βοηθήσουν και να στηρίξουν τις κυβερνητικές προσπάθειες -γράφει-, διαφορετικά ο Ερντογάν μπορεί (μάλλον κυνικά) να τους κατηγορήσει ότι παίζουν πολιτικά παιγνίδια με την καταστροφή.
Δήλωση του αρχηγού του CHP Kılıçdaroğlu για τον σεισμό: «Αυτή η κατάρρευση είναι ακριβώς το αποτέλεσμα της συστηματικής πολιτικής ενοικίων»
Ο ηγέτης της Τουρκίας θα προσαρμόσει επίσης τις διπλωματικές του κινήσεις. Ο κατά γενική ομολογία επιθετικός Ερντογάν, είναι απίθανο τώρα να θέλει να έρθει σε ακόμα μεγαλύτερη ρήξη με τη Σουηδία, αφού έχει ήδη εμποδίσει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, με τον αιώνιο αντίπαλό του, την Ελλάδα, για τη θαλάσσια κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο ή με τους Κούρδους μαχητές …επειδή είναι Κούρδοι μαχητές. « Οι σεισμοί θα δώσουν στον Ερντογάν την ευκαιρία να εμπλακεί με θετικό τρόπο, τόσο με συμμάχους όσο και με οξύθυμους γείτονες», εξηγεί ο Πέκερ. «Πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει τους σεισμούς για να στηρίξει τις ακροβασίες στην εξωτερική του πολιτική». Τέλος, αυτό δεν είναι πρόβλημα μόνο για την Τουρκία. Ο σεισμός κατέστρεψε επίσης τεράστιες εκτάσεις σε μια περιοχή που ελέγχεται κυρίως από την αντιπολίτευση -στη συριακή πλευρά των συνόρων, όπου οι τοπικές υποδομές είχαν ήδη καταστραφεί από 11 χρόνια εμφυλίου πολέμου και εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι Σύροι ζουν σε άθλια στρατόπεδα.
Αλλά υπάρχει μια ακόμα ευκαιρία για τον Ερντογάν. Ύστερα από περισσότερο από μια 10ετία υποστήριξης των αντιπάλων του Μπασάρ αλ Άσαντ και τέσσερις διασυνοριακές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων μαχητών στη βόρεια Συρία, ο Ερντογάν αιφνιδίασε προσφάτως, δηλώνοντας πρόθυμος να συναντήσει τον δικτάτορα της Συρίας για ειρηνευτικές συνομιλίες. Τώρα που ο στρατός του Άσαντ —υποστηριζόμενος από το Ιράν και τη Ρωσία— έχει ανακτήσει ένα μεγάλο μέρος του εδάφους που κάποτε κατείχε η αντιπολίτευση, Τουρκία και Συρία φαίνονται διατεθειμένες να αποδεχτούν την πραγματική κατάσταση και να προχωρήσουν. Βοηθά επίσης το γεγονός ότι ο Ερντογάν και ο Άσαντ έχουν κοινό συμφέρον να περιορίσουν τους Κούρδους της Συρίας.
«Ο Ερντογάν είχε ήδη δείξει ότι είναι πρόθυμος για προσέγγιση με τη Συρία, με τις ευλογίες της Ρωσίας, με στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Δαμασκό», εκτιμά ο Πέκερ. Ο σεισμός προσφέρει στην Άγκυρα «μια βολική αφορμή να επιταχύνει αυτή την προσπάθεια ώστε να ακολουθήσει μια συνάντηση κορυφής, καθώς η Τουρκία και η Συρία δείχνουν αλληλεγγύη απέναντι σε μια ανθρωπιστική καταστροφή».
Πηγές: ErtNews, gseromedia- Απόδοση από το KREPORT