«Ας εγκαταλείψουμε τη νοοτροπία του μπαλώματος» για την ανοικοδόμηση – Ο καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών του ΕΜΠ, Παναγιώτης Καρύδης μίλησε στην ΕΡΤ για τις καταστροφές στον Θεσσαλικό κάμπο μετά την κακοκαιρία Daniel, επισημαίνοντας πως είναι αφορμή να «ανοικοδομηθούν» σωστά όσα χάθηκαν.
«Για το αποτέλεσμα ευθύνονται πολλά. Δεν είναι μόνον η κακοκαιρία. Μπορεί να είναι και κακοτεχνίες, μπορεί να ναι ότι δεν ελήφθησαν όλα τα στοιχεία υπόψη, τα περιβαλλοντικά, κατασκευαστικά προβλήματα δηλαδή. Μπορεί να έφτιαξε ένα έργο, αλλά δίπλα να μην κοίταξες τι γίνεται, αν ολισθαίνει ο δρόμος, αν έχει προβλήματα κλπ», είπε αρχικά.
Για τα προβλήματα στις γέφυρες τόνισε πως: «Δυστυχώς είναι λογικό. Διότι οι γέφυρες είναι σχεδιασμένες να φέρουν φορτία κατακόρυφα, δηλαδή να περνάει ο κόσμος φορτηγά και τρένα ακόμα, αντέχουν. Και μάλιστα θα έλεγα, ότι και αν υπερβούμε τα κατακόρυφα φορτία σημαντικά, δεν θα πέσει η γέφυρα διότι υπάρχουν οι συντελεστές ασφαλείας.
Εκείνο που δεν αντέχει είναι να μπει ένας φραγμός, δηλαδή ένα τείχος κάτω από τη γέφυρα, από όλα τα φερτά υλικά, από κλαριά, από κορμούς δέντρων. Εγώ είδα ακόμα και αυτοκίνητα να έχουν φρακάρει τη δίοδο του νερού, πράγμα που συγκεντρώνεται το νερό πάνω στα ανάντη. Δηλαδή από εκεί που έρχεται ανεβαίνει η στάθμη του νερού, ανεβαίνει, ανεβαίνει, ανεβαίνει και δημιουργεί πλάγια ώθηση μεγάλη, τεράστια, για την οποία δεν είναι σχεδιασμένη και φεύγει», τόνισε.
«Θα υπάρξουν καθιζήσεις και παραμορφώσεις στα κτήρια»
Παράλληλα μίλησε και για την κατασκευή των σπιτιών που αποτελεί επίσης πρόβλημα. «Εγώ θεωρώ πέραν αυτού του προβλήματος που σας είπα για την υπόσκαψη θεμελίων. Θεωρώ ότι το σπίτι το ίδιο είναι ακατάλληλο και ενδεχομένως θα μπορούσα να πω επικίνδυνο και από υγειονομικής και από στατικής πλευράς . Διότι το σπίτι μέσα έχει κενά. Δηλαδή η τοιχοποιία, η δομή δεν είναι συμπαγής. Παραδείγματος χάρη, τα τούβλα έχουν τρύπες, οι πέτρες στο μέσον έχουν το κενό, το γνωστό τα πατώματα, οι οροφές. Όλα αυτά κρύβουν μέσα ζωύφια, έντομα, μικρόβια, πράγμα που είναι εξαιρετικά δύσκολο να απομακρυνθούν. Να καθαριστεί. Πώς θα καθαριστεί η μάζα του τοίχου. Αυτό είναι ένα θέμα, ανέφερε.
Μίλησε ακόμα και για τη στατικότητα των κτιρίων στην περιοχή, που είναι κατασκευασμένα, αρκετές φορές από άργιλο. «Πολλά επίσης από αυτά τα κτίρια που βλέπουμε, η δομή τους, οι τοιχοποιίες τους, έχουν φτιαχτεί μέσα με σημαντικό ποσοστό αργίλου. Η άργιλος όπως ξέρουμε, όταν είναι ξερή, στεγνή, είναι ένα σημαντικό υλικό το οποίο προσφέρει – ακόμη και σε σεισμό – κάποια προστασία. Δηλαδή συνδέονται οι πέτρες, τα τούβλα μεταξύ τους. Όταν όμως βραχεί, γίνεται ολισθηρή, γλιστράει, είναι επικίνδυνο και για να στεγνώσει αυτό το πράγμα χρειάζεται πάρα πολύ καιρό. Δεν στεγνώνει εύκολα. Θα υπάρξουν καθιζήσεις, παραμορφώσεις δηλαδή ας μην το κοιτάμε όπως είναι σήμερα».
Η πρότασή του από εδώ και στο εξής είναι, όπως τόνισε: «O πολεοδομικός αναδασμός, δηλαδή για να συγκρατήσουμε τον κόσμο στην περιοχή και να μη φύγει, καλό είναι να μεταφερθούν σε γειτονικές περιοχές, οι οποίες μετά από κατάλληλες μελέτες, γεωλογικές, πολεοδομικές, χωροταξικές κλπ, να επιλεγούν έτσι ώστε να κατασκευαστούν πάλι σύγχρονα νέα κτίρια, ενδεχομένως και πάνω σε πυλωτές αν θέλετε».
«Να μετατρέψουμε την καταστροφή σε ευκαιρία για καλό σχεδιασμό»
Όσο για διαδικασία να ξαναχτιστούν κάποιες υποδομές και να μην υπάρξουν πρόβλημα αργότερα, ο κ. Καρύδης ανέφερε: «Ας εγκαταλείψουμε τη νοοτροπία μας στο μπάλωμα. Να ξαναγυρίσουμε πάλι στα ίδια και τα ίδια, τα οποία τρεις και τέσσερις φορές έχουν πλημμυρίσει τα ίδια, οι ίδιες περιοχές. Καλό είναι αυτή η καταστροφή, η τεράστια καταστροφή, να τη μετατρέψουμε σε μία ευκαιρία για ένα καλό σχεδιασμό, για ένα προγραμματισμό, για μια σωστή ανάπτυξη».
Πρόσθεσε ότι: «Άλλο τα τεχνικά έργα, τα οποία είναι συγκεκριμένα σε συγκεκριμένες θέσεις και καλούνται να αντιμετωπίσουν ορισμένες συγκεκριμένες φορτίσεις και καταστάσεις και άλλο είναι. Οι οικισμοί είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Εγώ μιλούσα για τους οικισμούς, για τα σπίτια, αυτά είναι τζάμπα, δηλαδή λεφτά, τα οποία θεωρώ ότι θα πεταχτούν, χωρίς σκοπό. Και είναι κρίμα και για την ανάπτυξη τη μελλοντική και για την ευκαιρία που σας είπα προηγουμένως, ότι μας δίνεται από μια καταστροφή».
Έκλεισε δίνοντας ένα παράδειγμα: «Πάρα πολλές χώρες η Ιαπωνία ας πούμε, στον σεισμό του ’23. που είχαμε εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, κατόρθωσε να φύγουν τα παλιά τα σπίτια, τα οποία ήταν μισογκρεμισμένα ή είχαν πάθει βλάβες και έφτιαξαν το νέο Τόκιο», είπε.
Με απόφαση του Δήμου Λαρισαίων εκκενώθηκαν δύο μεγάλες πολυκατοικίες στην περιοχή των Αμπελοκήπων, εξαιτίας διαταραχής εδάφους, προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση στους ενοίκους, αλλά και στους γείτονες αυτών.
Η απόφαση ελήφθη διότι υπάρχει στατικός κίνδυνος για τα δύο κτίρια, σύμφωνα με τους αρμόδιους, διότι έδαφος βγήκε από τα θεμέλια εξαιτίας των πλημμυρών που προκλήθηκαν από την έντονη κακοκαιρία των προηγούμενων ημερών.
Πιο συγκεκριμένα, τα δύο πολυώροφα κτίρια, στα οποία βρίσκονται πολλά διαμερίσματα ανά όροφο, έχουν ενδιάμεσά τους ένα οικόπεδο το οποίο σκάφτηκε για να μπουν θεμέλια, με σκοπό να ανεγερθεί νέο κτίριο. Όμως το σκαμμένο σημείο γέμισε νερό και το νερό στην συνέχει «έφαγε» το χώμα από θεμέλια των διπλανών κτιρίων.
Κάτοικοι αναφέρουν στο eleftheria.gr ότι μπαίνουν με φόβο και ρίσκο στα σπίτια τους για να πάρουν τα πράγματά τους και να μετακομίσουν.
Όπως δήλωσε ένας κάτοικος «ένα από εκείνα τα βράδια ακούσαμε κι έναν έντονο θόρυβο από τα βάθη της γης».
Επίσης, από το Τμήμα Οικοδομικών Αδειών της διεύθυνσης πολεοδομίας του δήμου Λαρισαίων θυροκολλήθηκαν έγγραφα στις δύο οικοδομές που βρίσκονται στον αριθμό 11 και στον αριθμό 15 του δήμου.
Οι κάτοικοι με αυτά ενημερώνονται πως κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε πως το έδαφος κάτω από τη θεμελίωση των οικοδομών έχει διαταραχθεί και απουσιάζει σε πάχος, που κρίνεται επισφαλές για τη φέρουσα ικανότητα των οικοδομών. Για τον λόγο αυτό του εξαιρετικά επείγοντος της υφιστάμενης κατάστασης, καλούνται οι ένοικοι των οικοδομών να εκκενώσουν τις κατοικίες τους.
Εκθεση αυτοψίας
Σύμφωνα με την έκθεση αυτοψίας που πραγματοποίησε υπάλληλος του τμήματος έκδοσης αδειών δόμησης του Δήμου Λαρισαίων στις 11 του Σεπτέμβρη, διαπίστωσε μεταξύ άλλων πως το οικόπεδο επί της οδού Γουλιανού 13 ήταν πλημμυρισμένο και γινόταν εργασίες αποστράγγισης – άντλησης των υδάτων και μπαζωμένο με χώμα έως και πάνω από το ύψος της στάθμης των υπαρχόντων υδάτων.
Για την τετραώροφη οικοδομή επί ισογείου στην οδό Γουλιανού 11 αναφέρεται πως κατά τη διάρκεια των πλημμυρών από 8-9-2023 έως και 11-9-2023 από την ανατολική πλευρά της οικοδομής προς το σκαμμένο οικόπεδο έχει παρασυρθεί τμήμα του εδάφους που εδράζεται η θεμελίωση της οικοδομής δημιουργώντας κενό κάτω και γύρω από το θεμέλιο το οποίο και έχει αποκαλυφτεί (το τμήμα κενού είναι περίπου Ύψος – βάθος – Μήκος: 2μ, 2μ, 3μ) και συγκεκριμένα το πέλμα ενός ενδιάμεσου περιμετρικού υποστυλώματος βρίσκεται στον αέρα σε ύψος πάνω από 2μ.περίπου από το σκαμμένο – διαμορφωμένο έδαφος.
Για την τριώροφη οικοδομή με υπόγειο στην οδό Γουλιανού 15 τονίζεται στην έκθεση πως κατά τη διάρκεια των πλημμυρών από 8-9-2023 έως και 11-9-2023 από τη δυτική πλευρά προς το σκαμμένο οικόπεδο έχει παρασυρθεί όλο το έδαφος που εδράζεται η θεμελίωση της οικοδομής δημιουργώντας κενό μεγάλου ύψους και απροσδιόριστου βάθους κάτω και κατά μήκος της περιμετρικής πεδιλοδοκού η οποία και έχει αποκαλυφτεί (το τμήμα κενού κατ’ εκτίμηση είναι περίπου είναι: Ύψος – βάθος – Μήκος ≈ 1μ, 3μ, 12μ) και συγκεκριμένα η περιμετρική πεδιλοδοκός βρίσκεται στον αέρα σε ύψος πάνω από 1μ. περίπου από το σκαμμένο – διαμορφωμένο έδαφος».
Λόγω της υποχώρησης του εδάφους κάτω από τα θεμέλια των οικοδομών οικοδομής και της αβέβαιης συμπεριφοράς τους, τα κτίρια χαρακτηρίζονται επικίνδυνα από στατική άποψη, αναφέρεται στην έκθεση.
Για την οριστική αποτροπή του κινδύνου, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, πρέπει με την επίβλεψη των αρμόδιων τεχνικών, να αποκατασταθεί το πρόβλημα της υποχώρησης του εδάφους κάτω από τη θεμελίωση του οποίου το μέγεθος θα εκτιμηθεί μετά από απαιτούμενους ελέγχους (όπως αυτοψία, γεωτεχνική έρευνα, μελέτη στατικής επάρκειας και ό,τι άλλο θεωρηθεί απαραίτητο από τους αρμόδιους επιβλέποντες τεχνικούς που θα οριστούν από τους ιδιοκτήτες της οικοδομής). Αν κριθεί ότι η οικοδομή είναι κατοικήσιμη, στη συνέχεια θα προσκομιστεί στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου σχετική βεβαίωση – τεχνική έκθεση, που θα αναφέρεται στην έκλειψη του κινδύνου, και στην αποπεράτωση των εργασιών που έγιναν για την εξασφάλιση της στατικής επάρκειας του κτιρίου.
Επίσης επισημαίνεται ότι ως προσωρινή λύση στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε για τη διακοπή διαφυγής – παράσυρσης του εδάφους κάτω από την οικοδομή το οικόπεδο επί της Γουλιανού 13 αυθημερόν μπαζώθηκε με χώμα έως και πάνω από το ύψος της στάθμης των υπαρχόντων υδάτων. Επίσης ο ιδιοκτήτης με τον επιβλέποντα μηχανικό της νεοανεγειρόμενης οικοδομής γέμισαν με άοπλο σκυρόδεμα, τα κενά που δημιουργήθηκαν στις δύο οικοδομές από την παράσυρση του εδάφους κάτω από το πέλμα του ενδιάμεσου περιμετρικού υποστυλώματος.
Η κατασκευάστρια εταιρία
Σχετικά με την υπό ανέγερση οικοδομή επί της οδού Γουλιανού 13 και τα προβλήματα που διαπιστώθηκαν στο έδαφος των όμορων οικοπέδων, η κατασκευάστρια εταιρεία δηλώνει ότι έχει προχωρήσει στη διακοπή εργασιών σύμφωνα με τις υποδείξεις της Πολεοδομίας Λάρισας και έχει προσκομίσει προς την υπηρεσία την τεχνική έκθεση που της ζητήθηκε. Σύμφωνα με αυτή και μετά από επιθεώρηση των όμορων κτιρίων από ομάδα τριών ανεξάρτητων πολιτικών μηχανικών δεν παρατηρούνται ευρήματα στα γειτονικά κτίρια και δεν προέκυψαν ενδείξεις στατικής ανεπάρκειας.