NewsEdit Δάνεια που είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε είναι αδύνατον για τον οφειλέτη να μην αντιμετωπίσει κάποια στιγμή αδυναμία πληρωμής. Δάνεια στοιχηματικού χαρακτήρα, που γεννούν υψηλό κίνδυνο μονομερώς σε βάρος του οφειλέτη.
Γράφει η Δέσποινα Σονιάδου μέλος Δ.Σ του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου
Χιλιάδες πολίτες από όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ έχουν επηρεαστεί αρνητικά από δάνεια που πήραν στο εθνικό τους νόμισμα, με ρήτρα αξίας συναλλάγματος.
Μετά από πολλά χρόνια δικαστικών αγώνων χώρες της Ευρώπης, κάποιες (οι περισσότερες) με προώθηση προδικαστικού ερωτήματος, άλλες χωρίς προώθηση προδικαστικού ερωτήματος (εφαρμόζοντας όμως τις αποφάσεις του ΔΕΕ) πλέον έχουν επιλύσει νομικά το θέμα των δανείων με ρήτρα αξίας συναλλάγματος σε εθνικό επίπεδο και έχουν παράξει νομολογία η οποία εναρμονίζεται με το ενωσιακό δίκαιο.
Μετά τα προαναφερθέντα προδικαστικά ερωτήματα που τέθηκαν από τα δικαστήρια των υπολοίπων κρατών- μελών της Ε.Ε. το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε πολλάκις: α. την καταχρηστικότητα τη ρήτρας της ισοτιμίας, β. ότι δεν υπήρχε προσυμβατική ενημέρωση και γ. ότι είναι δάνεια με λογιστικό δανεισμό και προκαλούν ως αποτέλεσμα την άνευ ορίων μετακύλιση του συναλλαγματικού κινδύνου στον δανειολήπτη- καταναλωτή.
Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι πάνω από 200.000 πολίτες- εμπλεκόμενοι στα δάνεια με ρήτρα ελβετικού φράγκου είδαν τις οφειλές των δανείων τους να «εκτοξεύονται» στα ύψη, με αύξηση που φτάνει έως και το 70%. Από τις 4 συλλογικές αγωγές που κατατέθηκαν στη χώρα μας έχει εκδοθεί αρνητική – για τους δανειολήπτες – απόφαση του Αρείου Πάγου για τη συλλογική αγωγή κατά της Eurobank.
Ως μέσο αντίδρασης, και προκειμένου να συνεχιστεί η αξιοποίηση των νομίμων μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας, το Δ.Σ. του πανελλήνιου Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου (ΣΥΔΑΝΕΦ) αποφάσισε την υποβολή καταγγελίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Ελλάδας λόγω της παραβίασης από τον Άρειο Πάγο των υποχρεώσεων που επιβάλλει στα εθνικά δικαστήρια το ενωσιακό δίκαιο, και ειδικότερα ο μηχανισμός της προδικαστικής παραπομπής. Η άρνηση του Αρείου Πάγου να στείλει προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ αποτελεί παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου. Η καταγγελία βρίσκεται υπό διερεύνηση και περιμένουμε τα αποτελέσματά της.
Η χώρα μας είναι η μόνη από τις χώρες με πληττόμενους δανειολήπτες δανείων με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου, όπου δεν έχει ακόμα αποδοθεί δικαστική προστασία στους καταναλωτές! Χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Κροατία, η Ρουμανία, η Πολωνία κλπ έχουν παράσχει δικαστική προστασία και δεν έχουν αρνηθεί τον έλεγχο των δανειακών συμβάσεων, όπως έπραξε ο Άρειος Πάγος.
Mε την υπ’ αρ. 948/2021 απόφασή του επί συλλογικής αγωγής κατά Eurobank ο Άρειος Πάγος όσο και με την προηγηθείσα υπ’ αρ. ΟλΑΠ 4/2019 απόφαση (ατομική αγωγή):
α) αρνήθηκε να αποστείλει ερώτημα στο ΔΕΕ -αν και το ζητήσαμε στην περίπτωση της συλλογικής αγωγής- περί του εύρους εφαρμογής του νόμου προστασίας του καταναλωτή και
β) για τυπολατρικούς λόγους απέρριψε την αναίρεσή μας αρνούμενος ουσιαστικά την εφαρμογή του νόμου περί προστασίας του καταναλωτή.
Με τον τρόπο αυτό, το δικαστήριο του Αρείου Πάγου αρνήθηκε (σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης) να εξετάσει: i) ότι οι δανειακές συμβάσεις δεν παρείχαν δυνατότητα διαπραγμάτευσης των όρων τους και σαφήνεια περί του τρόπου υπολογισμού της οφειλόμενης δόσης σε ευρώ ή ελβετικό φράγκο, ii) ότι περιείχαν αδιαφανείς όρους που υπήρξαν εξαιρετικά επιβλαβείς για τους δανειολήπτες λόγω της ραγδαίας μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ και ελβετικού φράγκου, και iii) ότι παραβιάσθηκε η υποχρέωση προσυμβατικής ενημέρωσης και η αρχή της διαφάνειας εκ του δικαίου του καταναλωτή.
Όσον αφορά στις υπόλοιπες 3 συλλογικές αγωγές (Εθνική, Alpha Bank, Πειραιώς) αναμένουμε να συζητηθούν στον Άρειο Πάγο. Οι ημερομηνίες των εκδικάσεων έχουν ως εξής: Alpha Bank 12/1/2024, Πειραιώς 19/4/2024. Στις 1/12/2023 θα εκδικάζονταν η συλλογική αγωγή κατά της Εθνικής η οποία, ωστόσο, αναβλήθηκε για τις 5/12/2025, λόγω της αποχής των δικηγόρων αν και ο κώδικας Πολιτικής Δικονομίας ορίζει πως σε περίπτωση αποχής των δικηγόρων η υπόθεση πρέπει να προσδιοριστεί προς εκδίκαση εντός 90 ημερών. Πρόταση του συνηγόρου του Συλλόγου ήταν η συνεκδίκαση της υπόθεσης με άλλες συναφείς (υπόλοιπες 2 συλλογικές αγωγές) χωρίς όμως να γίνει αποδεκτή. Γι’ αυτό το λόγο θα κατατεθεί αίτημαπροτίμησης στον Άρειο Πάγο για να μας δοθεί συντομότερη δικάσιμος, ενώ ήδη κατατέθηκε επιστολή προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης με την οποία αιτούμαστε άμεση- επείγουσα συνάντηση μαζί του.
Εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο παράλληλα με τις δικαστικές ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί και την καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που βρίσκεται υπό διερεύνηση, αλλά και από αρχής δημιουργίας του, ο Σύλλογος κινείται παράλληλα και στο πεδίο της διεκδίκησης πολιτικής λύσης, με συχνές επιστολές και αιτήματα συνάντησης προς την εκτελεστική εξουσία και τους θεσμικούς εκπροσώπους των κομμάτων. Έχουν σταλεί επιστολές τόσο στα κόμματα της μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης, αλλά παράλληλα έχουν αποσταλεί αιτήματα προς τον Πρωθυπουργό προκειμένου να δεχτεί να μας συναντήσει -τρεις επιστολές μέχρι τις εκλογές της 21ης Μαΐου, και προς τους αρμόδιους υπουργούς (Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάπτυξης). Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση δέχθηκε να μας συναντήσει μόνο μια φορά (τον Οκτώβριο του 2022), και την εκπροσώπησε ο κος Γεραπετρίτης, εμμένουμε στην αποστολή αιτημάτων συνάντησης και ενημερωτικών επιστολών. Αμέσως μετά την ανάληψη καθηκόντων της νέας κυβέρνησης, αποστείλαμε αίτημα- επιστολή στους νέους υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Χατζηδάκη και Ανάπτυξης, κ. Σκρέκα, όπου εκθέσαμε εκ νέου το ιστορικό και τα αιτήματα των δανειοληπτών που έχουν λάβει δάνεια εκφρασμένα σε ελβετικό φράγκο χωρίς όμως να έχουν ανταποκριθεί στο αίτημα συνάντησής μας.
Λαμβάνοντας υπόψιν και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης που έκριναν ως καταχρηστική την κοινή ρήτρα αναπροσαρμογής, η μόνη δίκαιη νομοθετική αντιμετώπιση του προβλήματος από τη μεριά του ελληνικού κράτους, θα ήταν η επαναφορά όλων των δανείων που είναι εκφρασμένα σε ελβετικό φράγκο, στην ισοτιμία της ημερομηνίας εκταμίευσης του δανείου. Δηλαδή: Να υπολογίζεται α) το άληκτο κεφάλαιο, β) οι μέχρι τώρα καταβολές που έχουν γίνει και γ) οι καταβολές που θα γίνουν εφεξής, με την ισοτιμία που είχε το ελβετικό φράγκο με το ευρώ την ημερομηνία εκταμίευσης του κάθε δανείου (άλλωστε αυτό είναι και το αιτητικό των τεσσάρων συλλογικών αγωγών). Αλλιώς να μετουσιώσει το ελληνικό κράτος τη νομολογία που έχει παραχθεί από το Δ.Ε.Ε. σε νομοθέτημα, κηρύσσοντας την κοινή σε όλα τα κράτη της Ε.Ε. ρήτρα αναπροσαρμογής ως καταχρηστική.
Από πλευράς του ΣΥΔΑΝΕΦ ένα είναι βέβαιο:
Θα το παλέψουμε μέχρι τέλους, εξαντλώντας κάθε πρόσφορο νόμιμο μέσο ώστε να επιλυθεί και εδώ, όπως σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, το ζήτημα των δανείων με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου, με βάση τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε. Συνεχίζουμε τον αγώνα μας προς τη δικαίωση.