Τις τελευταίες εβδομάδες έχει ανοίξει για καλά στον δημόσιο διάλογο η συζήτηση για την κατοχύρωση του πλήρους χαρακτήρα της ισότητας στον γάμο. Μία συζήτηση που δυστυχώς πολλές φορές δηλητηριάζεται από ομοφοβικό και σκοταδιστικό λόγο με αποτέλεσμα να μην είναι λίγες οι περιπτώσεις που απουσιάζει η νηφαλιότητα και η ψυχραιμία.
Του Μανώλη Χριστοδουλάκη*
Η προσέγγιση του θέματος έχει δύο διαστάσεις: την αξιακή και την πολιτική.
Στο αξιακό επίπεδο, ο κάθε βουλευτής, αλλά και ο κάθε πολίτης καλείται να απαντήσει σε ένα απλό ερώτημα: «Πρέπει να δοθεί η θεσμική δυνατότητα από την πολιτεία και στα ομόφυλα ζευγάρια να συνάπτουν γάμο;» Η αυτονόητη απάντηση για κάθε προοδευτικό πολίτη είναι εξίσου απλή: «ΝΑΙ»
Η κατάφαση αυτή για το ΠΑΣΟΚ δεν ανακαλύπτεται τώρα. Υπάρχει όχι μόνο στο πολιτικό του πρόγραμμα, αλλά καθορίζει και την ιστορική του παρακαταθήκη. Το ΠΑΣΟΚ ήταν αυτό που εκσυγχρόνισε το οικογενειακό δίκαιο, μία μεταρρύθμιση που μνημονεύεται μέχρι και σήμερα. Το ΠΑΣΟΚ επίσης ήταν εκείνο που κατοχύρωσε το δικαίωμα στην άμβλωση το 1986, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα των γυναικών στην αυτοδιάθεση του σώματος τους. Μία ματιά να ρίξει κανείς στον διάλογο που διεξάγεται αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για περιορισμό του δικαιώματος στην άμβλωση, καταλαβαίνει κανείς πόσο μπροστά ήταν η νομοθεσία εκείνης της περιόδου. Το ΠΑΣΟΚ τέλος ήταν αυτό που το 2001 απάλειψε την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, κατοχυρώνοντας όχι μόνο τα προσωπικά δεδομένα, αλλά και την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης.
Όλα τα παραπάνω παραδείγματα καταδεικνύουν ότι το ΠΑΣΟΚ έχει δώσει τα φιλελεύθερα διαπιστευτήρια του στην εμβάθυνση και εμπέδωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν την ίδια ώρα η ΝΔ ήταν μονίμως αξιακά απέναντι, συνάπτοντας συμμαχίες με τους οπισθοδρομικούς θύλακες της ελληνικής κοινωνίας. Δεν χρειαζόμαστε «φροντιστήρια», ούτε «μασάζ», ούτε πιστεύουμε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα μπαίνουν σε μικροπολιτικό και εκλογικό ζύγι.
Και ερχόμαστε στο πολιτικό επίπεδο. Η παρούσα κυβέρνηση κλήθηκε να απαντήσει στο εξής ερώτημα: «Πρέπει να θεσμοθετήσω τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών;» Η απάντηση της ήταν «ΝΑΙ μεν αλλά». Και το «αλλά» αφορά την άνευ προηγουμένου ανοχή του Πρωθυπουργού στη δημόσια διαφοροποίηση όχι μονάχα κυβερνητικών βουλευτών, αλλά και εν ενεργεία Υπουργών του.
Και αυτή η ανοχή, υπό τον μανδύα της «κατά συνείδηση ψήφου» ή της ενσυνείδητης αποχής, αποκαλύπτει και τις πραγματικές διαστάσεις του δήθεν «φιλελεύθερου» προσωπείου του κ. Μητσοτάκη. Αν πιστεύεις πραγματικά αυτό που φέρνεις, φροντίζεις να διαμορφώσεις μία ενιαία γραμμή σε κυβέρνηση και κοινοβουλευτική ομάδα. Δεν κρύβεσαι πίσω από επικοινωνιακού τύπου «φροντιστήρια», ούτε κρύβεσαι πίσω από τη στάση της αντιπολίτευσης. Βγαίνεις μπροστά και γενναία αναλαμβάνεις την ευθύνη να περάσεις αυτό που πιστεύεις για το καλό των συμπολιτών σου.
Δεν αφήνεις τους βουλευτές και τους Υπουργούς σου να αλωνίζουν στις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα για να χαϊδέψουν τα εκλογικά τους ακροατήρια, που ενδεχομένως αντιτίθεται στην κατοχύρωση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών. Δεν επιτρέπεις τη δημόσια ατζέντα να αφεθεί σε δημοσκοπικούς υπολογισμούς ποιοι είναι υπέρ και ποιοι κατά, ζυγίζοντας αντιδράσεις και επιφυλάξεις.
Αναλαμβάνεις εξαρχής την ευθύνη να παρουσιάσεις δημόσια αυτό που πιστεύεις ότι πρέπει να νομοθετηθεί, χωρίς διαρροές που ουδείς γνωρίζει αν ανταποκρίνεται ή όχι στην πραγματικότητα. Και κυρίως διεξάγεις έναν θεσμοθετημένο διάλογο, με σαφή χρονικό ορίζοντα που αδιαφορεί για εκλογικούς σχεδιασμούς και πολιτικά κόστη, διεξάγοντας τη μάχη της πειθούς με εκείνους τους συμπολίτες μας που εκφράζουν αμφιβολίες, ενστάσεις και φοβίες μίας άλλης εποχής.
Ως ΠΑΣΟΚ αναμένουμε το κείμενο της τελικής ρύθμισης για την ισότητα που θα τεθεί σε διαβούλευση και θα καταθέσουμε τις προτάσεις μας για να συμπληρώσουμε τυχόν ελλείψεις και να αποτρέψουμε την οποιαδήποτε προσπάθεια οπισθοδρόμησης υπό τον μανδύα του «εσωκομματικού συμβιβασμού» στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος.
Αξιακά, δεν βλέπουμε αυτούς που δεν τολμούν να αναλάβουν την ευθύνη. Βλέπουμε τους συμπολίτες που ζητούν το εξής απλό: Να ζουν ίσοι και ελεύθεροι εντός μίας ανοιχτής και συμπεριληπτικής κοινωνίας, απαλλαγμένοι από διακρίσεις και αποκλεισμούς.
* βουλευτής ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ