Μπορεί πολλοί να μην το γνωρίζουν, αλλά υπάρχει στη χώρα μας ένα εργοστάσιο το οποίο λειτουργεί χωρίς αφεντικά! Ναι καλά διαβάσατε, χωρίς αφεντικά. Ο λόγος για τη ΒΙΟ.ΜΕ..
Η ιστορία της ΒΙΟ.ΜΕ.. διαφέρει με αυτή των περισσότερων εργοστασίων στην Ελλάδα που έκλεισαν, άφησαν απλήρωτους εργαζόμενους (στις περισσότερες περιπτώσεις) και στη συνέχεια αφέθηκαν στη μοίρα τους.
Ευτυχώς, στην περίπτωση της ΒΙΟ.ΜΕ. οι εργαζόμενοι πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και παρά τις απειλές και τις δύσκολες στιγμές που έχουν περάσει καταφέρνουν κάτι το μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα, την αυτοδιαχείρισή τους.
Η ΒΙΟ.ΜΕ. (Βιομηχανική Μεταλλευτική Α.Ε) είναι ένα αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη και θεωρείται η πρώτη τέτοιου είδος πρωτοβουλία στην Ελλάδα σχετικά με την αυτοδιάθεση των εργαζομένων, την οργάνωση της παραγωγής και την αλληλεγγύη, συνιστώντας στην πράξη το πρώτο εγχείρημα εργατικής αυτοδιαχείρισης βιομηχανικής μονάδας στη χώρα.
Όταν μάλιστα ο ιδιοκτήτης αποφάσισε να βάλει λουκέτο στο εργοστάσιο οικοδομικών υλικών, οι εργαζόμενοι πήραν τη γενναία απόφαση να το καταλάβουν και να ξεκινήσουν μια αυτοδιαχειριζόμενη οικολογική παραγωγή χάρη στην τεράστια υποστήριξη του κόσμου.
Πώς ξεκίνησε η ιστορία του εργοστασίου
Το εργοστάσιο ιδρύθηκε το 1982 και αποτελούσε θυγατρική της Philkeram Johnson, ιδιοκτησίας της οικογένειας Φιλίππου και κατασκεύαζε δομικά υλικά. Θεωρείτο μια από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδος μέχρι και το 2010, οπότε και παρουσίασε αρνητικό ισολογισμό καθυστερώντας παράλληλα την μισθοδοσία των εργατών.
Έχει αναφερθεί ότι η μητρική εταιρεία χρέωσε με δάνειο ύψους 1,9 εκατ. ευρώ τη θυγατρική της με αποτέλεσμα να αποκτήσει πλασματικά παθητικό. Τον Αύγουστο του 2011 η επιχείρηση προχώρησε σε παύση πληρωμών έχοντας τους εργαζόμενους απλήρωτους από τον Μάιο του ιδίου έτους.
Πώς ήρθε στα χέρια των εργαζομένων
Τον Οκτώβριο, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας. Έως σήμερα δεν έχει γίνει απόλυση σε κανέναν από τους 70 εργαζόμενους. Τον Μάιο του 2012 η γενική συνέλευση των εργαζομένων, βάση της οποίας πλέον λαμβάνονται όλες οι αποφάσεις, με συντριπτική πλειοψηφία 97% αποφάσισε την ανάληψη της ευθύνης του εργοστασίου. Στις 12 Φεβρουαρίου 2013 οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν τη λειτουργία του εργοστασίου παράγωντας προϊόντα γενικού καθαρισμού καθώς και κάποια από αυτά που παρασκεύαζαν και παλαιότερα.
Σήμερα στο εργοστάσιο απασχολούνται 22 άτομα. Παράγει προϊόντα γενικού καθαρισμού, όπως καθαριστικά ρούχων, καθαριστικά πιάτων, σαπούνια κ.α, τα οποία προωθούνται σε μικρά καταστήματα, ενώ έχουν δημιουργήσει και ηλεκτρονικό κατάστημα.
Τα προϊόντα αυτά είναι κατά βάση οικολογικά, αφού αποτελούνται από βιοδιασπώμενες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι ακίνδυνες για το περιβάλλον. Από το 2016 έχουν αρχίσει εκ νέου και την παραγωγή οικοδομικής κόλλας. Πλέον έχουν κάνει άνοιγμα και στην ευρύτερη κοινωνία με την καθιέρωση του «αλληλέγγυου υποστηρικτή» όπου υπάρχει μια μικρή συνδρομή της τάξης των 3 ευρώ.
Στις 30 Μαρτίου 2020 η ΔΕΗ με την βοήθεια των ΜΑΤ διέκοψε την παροχή ρεύματος στο εργοστάσιο. Οι εργαζόμενοι συνέχισαν τη λειτουργία του εργοστασίου με τη χρήση γεννήτριας, ζητώντας παράλληλα μέσω της δημιουργίας μιας πλατφόρμας υπογραφών την άμεση επανασύνδεση του ρεύματος στο δίκτυο της ΔΕΗ με ρολόι που θα έχει το ΑΦΜ της Σ.Ε.ΒΙΟ.ΜΕ και πλήρη νομιμοποίητη του χώρου του εργοστασίου για την λειτουργία του.
Το εργοστάσιο τυπικά δεν ανήκει στην ΒΙΟ.ΜΕ., καθώς το νομικό καθεστώς για αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ελλάδα είναι ανύπαρκτο. Αυτό το γεγονός έχει οδηγήσει όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας του σε πολλές προσπάθειες πλειστηριασμών της έκτασης των 160 στρεμμάτων στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, όπου ασκεί την λειτουργία της. Μέχρι και τον Οκτώβριο του 2019 έχουν γίνει 15 προσπάθειες πλειστηριασμών, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα.
Η στήριξη στους φοιτητές
Την αλληλεγγύη τους στον αγώνα των φοιτητών κατά της ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων εκδήλωσαν πρόσφατα οι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ..
Για τέσσερις ώρες την Πέμπτη (22/2) κατέβασαν ρολά για να συμμετάσχουν στις συγκεντρώσεις των φοιτητών ενάντια στο νομοσχέδιο ιδιωτικοποίησης των πανεπιστημίων.
«Να μην αφήσουμε την εξουσία να τα ρημάξει όλα!» σημείωνε το Σωματείο Εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ καλώντας όλες τις εργαζόμενες και τους εργαζομένους να ανταποκριθούν στα καλέσματα των παιδιών.
*Με πληροφορίες από το ΠΟΝΤΙΚΙ και τη Wikipedia