NewsEdit Μια νέα σελίδα στο βιβλίο της δικής του ιστορίας άνοιξε από σήμερα για το Κυβερνείο της Θεσσαλονίκης, το γνωστό σε όλους και ως ‘’Παλατάκι’’.
Με την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Βουλής των Ελλήνων, του Υπερταμείου και της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου, ανοίγει πλέον ο δρόμος για τη διάσωση και αξιοποίηση αυτού του εμβληματικού κτιρίου που επί 18 χρόνια παρέμεινε κλειστό, αντιμετωπίζοντας τις καταστροφές που έφερε ο χρόνος και η εγκατάλειψη.
Σε ειδική τελετή που οργανώθηκε στους χώρους του Κυβερνείου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, το Μνημόνιο Συνεργασίας συνυπέγραψαν, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνος Τασούλας, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Υπερταμείου Γρηγόρης Δημητριάδης και η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Εταιρίας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) Ηρώ Χατζηγεωργίου.
Στην εκδήλωση προσκλήθηκαν και παρέστησαν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου Θεσσαλονίκης (ΠΑΛΑΤΑΚΙ)» ο πολυετής αγώνας των οποίων οδήγησε τα πράγματα σε αυτό το πρώτο στάδιο της δικαίωσής του. Απομένει πλέον η απρόσκοπτη συνέχιση και χρηματοδότηση του έργου, τόσο σε ό,τι αφορά τη συντήρησή του όσο και σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση και λειτουργία του.
Φιλοδοξία και ευχή των μελών του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου Θεσσαλονίκης (ΠΑΛΑΤΑΚΙ)» είναι, οι εργασίες να τρέξουν γρήγορα ώστε η δεξίωση εγκαινίων της φετινής 88ης ΔΕΘ που θα λειτουργήσει 7-15 Σεπτεμβρίου να φιλοξενηθεί στους κήπους του Κυβερνείου, αναβιώνοντας έτσι στιγμές αίγλης του παρελθόντος.
Αμέσως μετά την υπογραφή του Μνημονίου, ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «με την επαναλειτουργία του Κυβερνείου η Βουλή θα αποκτήσει ένα “πόδι” στη Θεσσαλονίκη», και επισήμανε τον δημόσιο χαρακτήρα που θα έχει το νέο Κυβερνείο. Κατέληξε λέγοντας πως «σήμερα ξεκινάει μια όμορφη διαδρομή».
Ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κώστας Τασούλας τόνισε μεταξύ άλλων ότι η διάσωση και αξιοποίηση του Κυβερνείου «πλέον δεν είναι ένα όνειρο, αλλά ένα σχέδιο» και ότι «το Κυβερνείο θα μπορούσε να γίνει το Ζάππειο της Θεσσαλονίκης”.
Η Δήμαρχος Καλαμαριάς, Χρύσα Αράπογλου εξέφρασε την ικανοποίησή της για την εξέλιξη αυτή και εξέφρασε την ελπίδα το συγκεκριμένο έργο να γίνει το όχημα για μια σειρά άλλων έργων που αφορούν στο παραλιακό μέτωπο της περιοχής.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου (ΠΑΛΑΤΑΚΙ)» Νίκος Καρακώστας έκανε μια σύντομη ιστορική αναφορά στο κτίριο, από την κατασκευή του μέχρι σήμερα ενώ τόνισε ότι οι προτάσεις του Συλλόγου αφορούν σε ένα έργο αυτοχρηματοδοτούμενο και οικονομικά βιώσιμο». Με την ευκαιρία αναφέρθηκε σε διάφορα μεγάλα γεγονότα που σχετίστηκαν κατά καιρούς με το Κυβερνείο, και τόνισε: «Θέλουμε το Παλατάκι να επανέλθει σε αυτά. Θέλουμε εδώ το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Τραγουδιού καθώς και τη δεξίωση των εγκαινίων της ΔΕΘ».
Με την ολοκλήρωση των υπογραφών Πρόεδρος της Βουλής χάρισε στον πρόεδρο του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου (ΠΑΛΑΤΑΚΙ)» τον στυλό που χρησιμοποιήθηκε, ως ένδειξη αναγνώρισης του αγώνα που έκαναν τα μέλη του Συλλόγου για τη διάσωση και αξιοποίηση του εμβληματικού ακινήτου.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο υπουργός Μακεδονίας Θράκης Στάθης Κωνσταντινίδης, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, η δήμαρχος Καλαμαριάς Χρύσα Αράπογλου, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, βουλευτές και εκπρόσωποι φορέων της Θεσσαλονίκης.
Για την ιστορία της υπόθεσης ο Σύλλογος υπενθυμίζει τρεις ημερομηνίες που σε αυτό το τελευταίο στάδιο έδωσαν τον ρυθμό των θετικών εξελίξεων.
-Παρασκευή 17 Μαΐου 2024. Ο Σύλλογος «Φίλοι του Κυβερνείου (ΠΑΛΑΤΑΚΙ)» δίνει συνέντευξη Τύπου σε αίθουσα της ΕΣΗΕΜΘ, τονίζοντας μεταξύ άλλων πως «η υπόθεση του Κυβερνείου έχει πια ωριμάσει και πρέπει το ταχύτερο δυνατό να παρθούν αποφάσεις από την πολιτική ηγεσία της χώρας, αρχικά για την αποδέσμευσή του από την ΕΤΑΔ και στη συνέχεια για τη διάσωση και αξιοποίηση αυτού του ‘’θησαυρού’’ που διαθέτει η Θεσσαλονίκη και παραμένει επί τόσα χρόνια αναξιοποίητος».
Τρεις ημέρες αργότερα:
– Δευτέρα 20 Μαΐου 2024: Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την ομιλία του στη 49η τακτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, ανακοινώνει -μεταξύ άλλων- ότι το Κυβερνείο θα αξιοποιηθεί με τη συνεργασία της Βουλής των Ελλήνων, του Υπερταμείου και της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου και ότι θα διατηρήσει τον δημόσιο χαρακτήρα του.
Δεκαέξι ημέρες αργότερα:
-Τετάρτη 5 Ιουνίου 2024 (σήμερα): Υπογράφεται το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της Βουλής των Ελλήνων, του Υπερταμείου και της ΕΤ.Α.Δ.
Αγκαλιάζει τον Όλυμπο, βυθίζεται στο Χορτιάτη, λούζεται με το απέραντο γαλάζιο του Θερμαϊκού, αγγίζει το λιμάνι και η ματιά φτάνει μέχρι και το Πήλιο.
Όπως λένε όσοι το επισκέφτηκαν, έχει χτιστεί μάλλον στο πιο όμορφο σημείο της πόλης, εκεί που από όποια μεριά και να γυρίσει κάποιος το κεφάλι του, η όρασή του αποζημιώνεται στο έπακρο. Το Παλατάκι – Κυβερνείο, το διώροφο εμβληματικό νεοκλασικό οίκημα που μετρά παραπάνω απο μισό αιώνα ζωής και πολλές ώρες λάμψης, μεγαλείου και αξέχαστων στιγμών, δεν θυμίζει σήμερα σε τίποτε τις δόξες εκείνες και όλοι ελπίζουν να ζωντανέψει και πάλι μετά την ανάπλασή του, έργο που θα αναλάβει η Βουλή των Ελλήνων. Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για την αξιοποίηση του Κυβερνείου θα γίνει αύριο Τετάρτη, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στο Κυβερνείο, άλλωστε, στη στροφή της Καλαμαριάς όπου είναι χτισμένο, έχουν βρεθεί πολιτικοί αρχηγοί από όλον τον κόσμο, πρωθυπουργοί, κοσμικοί και αστέρες του θεάτρου και του κινηματογράφου. Γνώρισαν την εποχή της αίγλης του, κοιμήθηκαν στα πολυτελή τότε δωμάτια και περπάτησαν στον κήπο μαγεμένοι από το ηλιοβασίλεμα, με τα χρώματα όλης της παλέτας ζωγραφικής σε ένα φόντο.
Ξετυλίγοντας την ιστορία του κτιρίου μέσα από την αφήγηση του προέδρου του Συλλόγου «Φίλοι του Κυβερνείου (Παλατάκι)», Νίκου Καρακώστα, μεταφερόμαστε χρονικά στα τέλη της δεκαετίας του ΄50, τότε που χτίστηκε προοριζόμενο πιθανότατα να γίνει Κυβερνείο.
«Στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης του Κράτους μετά την κατοχή, εκτίμησαν τότε ότι πρέπει να γίνει ένα κτίριο που να δηλώνει τη μεγαλοπρέπεια και δυναμική του Κράτους στα Βαλκάνια. Από τον αρχιτέκτονα Χριστόπουλο έγινε όλο αυτό σε ιωνικό ρυθμό με κίονες στην πίσω πλευρά – είναι κιωνοστοιχεία. Στην πορεία διαπιστώθηκε ότι ήταν μακριά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και δεν υπήρχαν και δρόμοι τότε και αυτό δεν ήταν λειτουργικό. Το 1962 ο χώρος παραχωρήθηκε στο Υπουργείο, το 1963 στην πρώην βασιλική οικογένεια, που έκανε κάποιες δεξιώσεις και γιορτές και μετά, το 1968, ήρθε και παλι στο Υπουργείο και άρχισε να λάμπει ξανά, φιλοξενώντας φεστιβάλ κινηματογράφου, τραγουδιού και αρκετές εκδηλώσεις, δεξιώσεις και μεγάλα κοσμικά γεγονότα» σημειώνει ο κ. Καρακώστας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οι περιγραφές των ξένων ηγετών που πέρασαν το κατώφλι του Κυβερνείου ήταν χαρακτηριστικές. Όσοι πρωθυπουργοί από άλλες χώρες, πρόεδροι και βασιλείς φιλοξενήθηκαν έστω και για μια βραδιά στο Παλατάκι δεν είχαν λόγια να περιγράψουν την ομορφιά που αντίκριζαν. Έλεγαν πως δεν είχαν ξαναδεί τέτοιο σημείο και πως θα ήταν τυχεροί αν υπήρχε κάτι αντίστοιχο στη χώρα τους. Όχι μόνο πολιτικοί αλλά και άνθρωποι του θεάματος όπως ο Κούρκουλος, ο Κούνδουρος και πολλοί ακόμη μαγεύτηκαν από το Παλατάκι και μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια για τη θέα της Καλαμαριάς.
Όπως λέει ο πρόεδρος του συλλόγου, το Παλατάκι ήταν σαν ένα παιδί για τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος σε όλη τη διαδικασία του κτισίματος ήταν παρών και καμάρωνε πάρα πολύ γι’ αυτό. Ήταν μάλιστα όνειρό του να αποτελεί για πάντα ένα διαμάντι για την περιοχή και να είναι ένας χώρος για τον οποίο θα μιλούν και στην άλλη άκρη της γης, όπως και έγινε.
Αξέχαστες οι δεξιώσεις της ΔΕΘ
Οι κήποι του Κυβερνείου ζωντάνευαν κάθε χρόνο την περίοδο της ΔΕΘ. Τότε που γινόταν εκεί παραδοσιακά για πολλά χρόνια η δεξίωση με πολιτικούς, επιχειρηματίες και κόσμο.
Τα εγκαίνια της ΔΕΘ και η δεξίωση που ακολουθούσε στο χώρο, «άναβαν» τα φώτα στο Κυβερνείο, όπου βρέθηκαν σχεδόν όλοι οι πολιτικοί, οι πρωθυπουργοί της χώρας αλλά και οι καλεσμένοι που … έδιναν μάχη για μία πρόσκληση καθώς ήταν το πλέον κοσμικό γεγονός της χρονιάς. Εκεί όπου κάπου ανάμεσα στο μαγικό ηλιοβασίλεμα και το κρασί έβγαιναν πολλές φορές και σημαντικές πολιτικές ειδήσεις στα …κλασικά πηγαδάκια της ΔΕΘ.
Οι τυχεροί που έμεναν στο Κυβερνείο
Αν δήλωναν έκθαμβοι αυτοί που επισκέφτηκαν το Κυβερνείο τότε πολλά περισσότερα θα μπορούσαν να πουν όσοι έμειναν στο Κυβερνείο, που αποτέλεσε χώρο διαμονής του Κωνσταντίνου Καραμανλή (ως πρωθυπουργού και προέδρου της Δημοκρατίας) αλλά και κατοικία ορισμένων εκ των εκτός Θεσσαλονίκης προερχομένων Υπουργών Βόρειας Ελλάδας και στη συνέχεια Μακεδονίας-Θράκης. Τελευταίος ένοικός του ήταν ο εκ Κοζάνης προερχόμενος Υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Νίκος Τσιαρτσιώνης που έζησε εκεί την περίοδο 2004-2006. Ο ίδιος, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, τονίζει πως η απόφαση να αναλάβει η Βουλή την ανάπλαση του Κυβερνείου και να σταματήσει η απαξίωσή του είναι το πιο θετικό νέο για το … πρώην σπίτι του.
«Οταν μπήκα να μείνω στο Κυβερνείο, οι συνθήκες ηταν δύσκολες καθώς ο χρόνος είχε αφήσει τα σημάδια του παντού, από τα κάγκελα μέχρι τα παντζούρια. Ως αρχιτέκτονας έβλεπα όλα τα όμορφα της κατασκευής και όλα τα άσχημα της φθοράς. Δύσκολες συνθήκες, αλλά το βράδυ με αποζημίωνε, το ηλιοβασίλεμα απο το μπαλκόνι έσβηνε μαγικά τα πάντα, όλη η κόπωση έφευγε» λέει ο πρώην υπουργός. Επισημαίνει μάλιστα ότι το κτίριο πρέπει να σωθεί και να διατηρηθεί καθόσον έχει καταγραφεί μία ιστορία γύρω από αυτό και πρέπει να αποτελέσει μια χρήσιμη κοιτίδα στην περιοχή.
Το Κυβερνείο μέχρι χθες
Το 2007 το Παλατάκι έκλεισε για να γίνουν έργα. Από τότε παραμένει κλειστό, με την εικόνα του να είναι πολύ απακαρδιωτική: καταστροφές παντού σε ό,τι άλλοτε ήταν παραμυθένιο. Οι καταστροφές που προκλήθηκαν σε αυτά τα 16 χρόνια της εγκατάλειψής του είναι εμφανείς τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του κτιρίου.
Πριν από μια διετία περίπου, ενεργό δράση ανέλαβε για το θέμα ο Σύλλογος «Φίλοι του Κυβερνείου» με σκοπό την ενημέρωση και την αφύπνιση των τοπικών (και όχι μόνο) δυνάμεων προκειμένου να σωθεί το «Παλατάκι» και η αρχή γίνεται, όπως όλα δείχνουν, αύριο με όσους έτρεξαν για όλο αυτό να δηλώνουν ικανοποιημένοι. Από την πλευρά της η δήμαρχος Καλαμαριάς, Χρύσα Αράπογλου, απέστειλε επιστολή προς τον πρωθυπουργό, επισημαίνοντας πως η υπόθεση αξιοποίησής του είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, που αφορά τόσο την κοινωνία και τους πολίτες της Καλαμαριάς όσο και την κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση.
Αναστασία Τελιανίδου
*Φωτογραφίες: Μπ. Γιαννακίδης