Χρόνης Διαμαντόπουλος Για τον μέλλον τους καλούνται να αποφασίσουν σήμερα (30/06) οι Γάλλοι πολίτες, σε μία από τις κρισιμότερες εκλογικές διαδικασίες στην πολιτική ιστορία της χώρας, με την ακροδεξιά Λεπέν να είναι το μεγάλο και απόλυτο φαβορί, τον Μακρόν να βρίσκεται μπροστά σε εκλογική συντριβή και το Λαϊκό Μέτωπο της αριστερής συμμαχίας να φαίνεται εδραιωμένο στη δεύτερη θέση, με ανοδική τάση και με προσδοκία να αποτελέσει την μεγάλη έκπληξη της βραδιάς.
Η συμμετοχή αναμένεται να είναι μεγάλη, καθώς ήδη, μόνο από τις εξουσιοδοτήσεις, οι ψήφοι έφτασαν τα 2,5 εκατομμύρια, με τους ειδικούς να περιμένουν συμμετοχή γύρω στο 65%, κάτι που έχει να συμβεί από το 1997.
Το κλίμα πάντως είναι τεταμένο στη χώρα και δεν είναι καθόλου τυχαίο πως μεγάλα καταστήματα έχουν πάρει τα μέτρα τους για απόψε υπό τον φόβο σοβαρών επεισοδίων, σφραγίζοντας τις εισόδους με κάθε δυνατό μέτρο.
Θα ακολουθήσει, την ερχόμενη Κυριακή 7 Ιουλίου, ο δεύτερος γύρος στον οποίο θα προκριθούν οι υποψήφιοι των δυο μεγαλύτερων σε εκλογική δύναμη κομμάτων της κάθε εκλογικής περιφέρειας, αλλά και οι υποψήφιοι που θα λάβουν πάνω από το 12,5% των εγγεγραμμένων ανά περιφέρεια ψηφοφόρων. Το σύνολο των εκλογικών περιφερειών στη Γαλλία είναι 577 και είναι όλες μονοεδρικές. Σε κάθε εκλογική περιφέρεια είναι σε γενικές γραμμές εγγεγραμμένοι 100 με 120 χιλιάδες ψηφοφόροι.
Οι υποψήφιοι και οι πολιτικές συμμαχίες
Εμάνουελ Μακρόν: Ο τρέχων πρόεδρος της Γαλλίας αγωνίζεται για να διατηρήσει τον ρόλο του ως κεντρική φιγούρα στη γαλλική πολιτική σκηνή. Μετά από μια θητεία που χαρακτηρίστηκε από μεταρρυθμίσεις και εσωτερικές μεταστροφές στην LREM, ο Μακρόν αντιμετωπίζει τον αντίπαλο πλεονέκτημα αντιπολιτευτικών συνασπισμών.
Μαρίν Λε Πεν: Η υποψήφια προσφέρει μια παραδοσιακά ακροδεξιά προοπτική, επικεντρωμένη στη μεταναστευτική πολιτική και την εθνική κυριαρχία. Η Λε Πεν καταφέρνει να προσελκύσει ψηφοφόρους από την ευρεία γκάμα της δεξιάς και αποτελεί μια σοβαρή απειλή για την κυριαρχία του Μακρόν.
Ζαν-Λουκ Μελανσόν: Ο αρχηγός αυτού του αριστερού κινήματος παρουσιάζει μια ριζοσπαστική αντίθεση στον κατεστημένο πολιτικό σύστημα και εστιάζεται σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και προστασίας του περιβάλλοντος. Οι πολιτικές του θεωρούνται προοδευτικές και απευθύνονται σε νέους και εργαζόμενους από κάθετα.
Στο πλαίσιο των εκλογών, πολλά κόμματα και κινήματα έχουν σχηματίσει συμμαχίες για να ενισχύσουν τις εκλογικές τους προοπτικές.
– Η Αριστερή Συμμαχία περιλαμβάνει το La France Insoumise και άλλα μικρότερα αριστερά κόμματα, ενώ εστιάζεται στην αντίθεση στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.
– Ο Συνασπισμός της Δεξιάς αποτελείται κυρίως από τη Λεπέν και άλλα δεξιά κόμματα που εστιάζουν στην εθνική ασφάλεια, τη μεταναστευτική πολιτική και την οικονομική ανάκαμψη.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Ως προς τις δημοσκοπικές προβλέψεις, συνήθως πέφτουν μέσα στη Γαλλία σε ό,τι αφορά την εκλογική δύναμη του κάθε κόμματος στον πρώτο γύρο, είναι όμως υψηλού κινδύνου αναφορικά με την πρόβλεψη του αριθμού των εδρών που θα έχει το κάθε κόμμα μετά τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Τούτων δοθέντων η ακροδεξιά παράταξη της Μαρίν Λεπέν, διευρυμένη και από την απορρόφηση ενός τμήματος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, αναμένεται να συγκεντρώσει σήμερα λίγο πάνω από το 35% των ψήφων. Λίγο κάτω από το 30% εκτιμάται ότι θα είναι η εκλογική δύναμη του νέου Λαϊκού Μετώπου των κομμάτων της αριστεράς, ενώ λίγο κάτω από το 20% εκτιμάται ότι θα βρεθεί η παράταξη του προέδρου Μακρόν, η οποία το 2022 ήταν πρώτη και είχε τη σχετική πλειοψηφία στην γαλλική Εθνοσυνέλευση.
Με αυτά τα ποσοστά οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι ο αριθμός των εδρών που θα έχει μετά τον δεύτερο γύρο, ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν θα είναι ανάμεσα στις 220 και τις 295 έδρες, δηλαδή δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να έχει την απόλυτη πλειοψηφία, υπερβαίνοντας τις 289 έδρες. Σε ό,τι αφορά την αριστερά οι δημοσκοπικές προβλέψεις της δίνουν από 120 ως 200 έδρες, ενώ σε ό,τι αφορά την παράταξη Μακρόν θα κυμανθεί ανάμεσα στις 70 και τις 130 έδρες. Με άλλα λόγια οι δημοσκοπήσεις αποκλείουν το ενδεχόμενο να έχει είτε η μία είτε η άλλη παράταξη την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, δεν αποκλείουν ωστόσο το ενδεχόμενο να την αποκτήσουν αν αποφασίσουν να συνεργαστούν. Τέλος, από 30 έως 60 εκτιμάται ότι θα είναι οι βουλευτές που θα έχει το – ακρωτηριασμένο λόγω της προσχώρησης του προέδρου του στο κόμμα της Λεπέν – Ρεπουμπλικανικό κόμμα, ο ρόλος των οποίων ωστόσο μπορεί – οριακά – να αποδειχτεί καθοριστικός.
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα, θα ήταν σημαντικά κέρδη για την ακροδεξιά, με την πιθανότητα να είναι το μεγαλύτερο κόμμα στη Γαλλία, αλλά τελικά να μην έχει πλειοψηφία και να οδηγεί σε ένα πολύ διχασμένο κοινοβούλιο.
Αναταραχή στην αγορά
Ένα τέτοιο αδιέξοδο θα μπορούσε να αφήσει στη Γαλλία χαμηλότερη τάση ανάπτυξης, αυξημένα περιθώρια απόδοσης και «χειρότερη φήμη παγκοσμίως», δήλωσε στο CNBC τη Δευτέρα ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.
Ήδη, ο δείκτης CAC 40 της Γαλλίας οδεύει προς τον χειρότερο μήνα του από τον Μάιο του 2023, έχοντας χάσει έως και 6% από την ανακοίνωση των βουλευτικών εκλογών στις 9 Ιουνίου. Η διαφορά μεταξύ γαλλικού και γερμανικού κόστους δανεισμού, έχει επίσης εκτιναχθεί στο μέγιστο επίπεδο σε περισσότερο από μια δεκαετία.
Σημειώνεται πως μια κυβέρνηση της πλειοψηφίας είτε για την ακροδεξιά είτε για την υπεραριστερή συμμαχία, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα πολύ πιο δραματικό αποτέλεσμα.
Οι αναλυτές της Citi ανέφεραν σε σημείωμα την Πέμπτη ότι οι αγορές είναι επί του παρόντος «πολύ αισιόδοξες» για ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα, προσθέτοντας ότι τα σενάρια υψηλότερης πιθανότητας αδιεξόδου ή ακραίου κοινοβουλίου θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πτώση 5% έως 20% στις αποτιμήσεις των γαλλικών μετοχών.
«Σε συνδυασμό με τη διαπίστωσή μας ότι οι γαλλικές μετοχές τείνουν να είναι πιο ευμετάβλητες από τις αντίστοιχες γύρω από τις εκλογές, αυτό θα μπορούσε να είναι λόγος να περιμένουμε πρόσθετη αμηχανία», σημείωσαν οι αναλυτές.
Πολιτική παράλυση
Ο διευθύνων σύμβουλος του Euronext με έδρα το Παρίσι, του μεγαλύτερου χρηματιστηριακού ομίλου της Ευρώπης, προσπάθησε να μειώσει τις ανησυχίες των επενδυτών νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, λέγοντας στους Financial Times ότι ούτε η αριστερά ούτε η δεξιά θα μπορέσουν να εφαρμόσουν τις πιο ακραίες πολιτικές τους εν μέσω ελέγχων και ισορροπιών από τον πρόεδρο, τους Οίκους Αξιολόγησης, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τη Δευτέρα, ο Τζόρνταν Μπαρντελά, ο 28χρονος προστατευόμενος της Λεπέν, ο οποίος θα μπορούσε να γίνει πρωθυπουργός με μια ισχυρή παρουσία στον «Εθνικό Συναγερμό» – εμφανίστηκε να υποχωρεί από ορισμένα πιο ακραία μέτρα, δεσμευόμενος να εφαρμόσει «λογικά» σχέδια δαπανών. Αυτό περιλαμβάνει έναν στόχο να επαναφέρει το έλλειμμα της Γαλλίας στο όριο της ΕΕ του 3% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, ακόμη και με πιο μετρημένα δημοσιονομικά σχέδια, το κοινοβουλευτικό αδιέξοδο θα μπορούσε να καταστήσει δύσκολη την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών. Ο Μπαρντελά, από την πλευρά του, πρόσφατα τόνισε ότι «θα χρειαζόταν απόλυτη πλειοψηφία για να κυβερνήσει», σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την υποστήριξή του.
Τέλος, «Ξεκινάτε με έλλειμμα στο 5,5%, χρέος στο 110%, δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα για τα επόμενα τρία χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι τα ελλείμματα απλώς δε μειώνονται. Για μένα αυτό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα που αντιμετωπίζει η Γαλλία αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο επικεφαλής χρηματοοικονομικός οικονομολόγος της Jefferies για την Ευρώπη, Μοχίτ Κουμάρ, στο «Squawk Box Europe» του CNBC την Τρίτη.