NewsEdit Στρατιωτικός γιατρός, συγγραφέας, αρθρογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και κινηματογράφου και φωτογράφος ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος συγκέντρωσε έναν πλούτο τεκμηρίων με ιδιαίτερη πολιτιστική και ιστορική αξία, τον οποίο αποφάσισε να δωρίσει στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας.
Η παράδοση του υλικού άρχισε τον Απρίλιο του 2023 και είναι σε εξέλιξη η καταλογογράφηση και ψηφιοποίηση των τεκμηρίων και η αποθήκευσή τους στο ψηφιακό αποθετήριο ανοιχτής πρόσβασης της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας, Medusa. «Έχουμε παραλάβει 19 φακέλους, έχουμε καταλογογραφήσει 15-16 και δεν έχουμε δει τρεις φακέλους», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο φιλόλογος-ερευνητής, Χρήστος Σκούπρας, μελετητής και επιμελητής του αρχείου.
«Ασχολούμαι με το αρχείο από τον Φεβρουάριο του 2024», εξήγησε ο κ. Σκούπρας, ο οποίος δήλωσε ότι εντυπωσιάστηκε από το πόσο άψογα οργανωμένο είναι το υλικό -αρθρογραφία του συγγραφέα, επιστολές, στοιχεία για τη συμβολή του στην οργάνωση επιστημονικών ιατρικών συνεδρίων, φωτογραφίες, σημειώματα για έργα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, κριτικές για το λογοτεχνικό του έργο- σε φακέλους και υπoφακέλους.«Έχει νομίζω ενδιαφέρον για τον ερευνητή το γεγονός ότι περιέχει επιστολές, δημοσιεύματα και φωτογραφίες που αφορούν και άλλους λογοτέχνες, όπως τον Νίκο Καββαδία, τον Γιώργη Παυλόπουλο, τον Ηλία Πετρόπουλο, τον Αλέξανδρο Κοτζιά, τον Επαμεινώνδα Γονατά, τον Νίκο Καχτίτση», τόνισε. «Με εντυπωσίασε η πολυσχιδής προσωπικότητα του δωρητή, που ως στρατιωτικός γιατρός, έζησε σε διαφορετικές πόλεις της χώρας και είναι ένας άνθρωπος που παρεμβαίνει στα δημόσια πράγματα. Ίδρυσε την Κινηματογραφική Λέσχη Καβάλας. Του άρεσε πολύ ο κινηματογράφος και στο αρχείο περιλαμβάνονται πολλά σημειώματα και κριτικές για τον κινηματογράφο», ανέφερε ο κ. Σκούπρας.
Ο μελετητής του αρχείου τόνισε ότι ανακάλυψε πως ο συγγραφέας έγραφε επιστολές σε αθηναϊκές εφημερίδες και συνεργάστηκε με τη Φιλολογική Καθημερινή την εποχή του Αλέξανδρου Κοτζιά. Υπηρέτησε στο Καλπάκι, στη Βέροια, στη Νιγρίτα, στην Ελευθερούπολη, στην Πάτρα, στην Καβάλα και στην Αθήνα, όπου ζει σήμερα. Αποστρατεύτηκε το 1983 με το βαθμό του Ανώτερου Γενικού Αρχιάτρου.
Στο αρχείο – δωρεά στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας περιλαμβάνονται λογοτεχνικές κριτικές, βιβλιοπαρουσιάσεις και κριτικά σημειώματα για το δικό του λογοτεχνικό έργο, που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά και η αλληλογραφία του με λογοτέχνες.
«Μέσα από το αρχείο μαθαίνουμε περισσότερα και για τα έργα του και τη διαδικασία συγγραφής. Ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος είναι διηγηματογράφος. Είναι μία προσωπικότητα έντονη που ασχολείται με πολλά, ωστόσο υπηρέτησε τη σύντομη φόρμα. Διαβάζει μυθιστορήματα, γράφει κριτικές γι’ αυτά, όμως δεν μπήκε στον πειρασμό να γράψει ένα εκτενέστερο έργο. Είναι κατ’ εξοχήν διηγηματογράφος, που σημαίνει ότι πρέπει να διαλέγει να είναι ελλειπτικός στον λόγο του», εκτίμησε ο κ. Σκούπρας, τονίζοντας ότι το αρχείο θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της προσωπικότητάς του και των πηγών της έμπνευσής του.
Δωρεά – επιστροφή στον τόπο που τον τίμησε
Στην επιστολή δωρεάς του στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας, ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος αναφέρει: «Βλέπω αυτή τη δωρεά και σαν επιστροφή τόσο στον τόπο (όπου λειτούργησα για λίγο το πρώτο ιατρείο μου), όσο και στον ειδικό χώρο της Bιβλιοθήκης, όπου με πρωτοβουλία του Γιάννη Τροχόπουλου, οργανώθηκε μία από τις πρώτες τιμητικές παρουσιάσεις των βιβλίων μου».
«Γνωρίζω πολλά χρόνια τον Ηλία Παπαδημητρακόπουλο. Γνωριστήκαμε το 2001. Διοργανώθηκε η πρώτη εκδήλωση, η πρώτη μεγάλη παρουσίαση του έργου του στο καινούριο κτίριο της Βιβλιοθήκης που μόλις είχε εγκαινιαστεί και έκτοτε μας συνέδεσε μια πολύ μεγάλη φιλία», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Τροχόπουλος, τέως διευθυντής και νυν μέλος της Εφορείας της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας.
«Τον επισκέφθηκα στην Πάρο, είδαμε το αρχείο του, είδαμε τη βιβλιοθήκη του εκεί. Πριν από 1,5 χρόνο -είναι 95 χρονών τώρα, αλλά με πλήρη διαύγεια, εξέφρασε ανησυχία για το τι θα γίνει το αρχείο του, πώς θα μπορέσει να το αξιοποιήσει για το δημόσιο συμφέρον. Είναι πολύ σημαντικό στη σημερινή εποχή, ένας άνθρωπος να σκέφτεται τι θα γίνει μετά, πώς θα χρησιμοποιηθεί το αρχείο του για το δημόσιο συμφέρον, χωρίς να έχει καμία απαίτηση. Και μου ζήτησε να σκεφτώ, αν μπορεί η Βιβλιοθήκη της Βέροιας να το πάρει και να το αναδείξει», ανέφερε ο κ. Τροχόπουλος.
«Ένα μικρό μέρος του αρχείου παρέλαβε η Γεννάδιος Βιβλιοθήκη. Αλλά όλο το αρχείο του μαζί με την προσωπική του συλλογή βιβλίων θα περιέλθει στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας. Ήδη, ένα μεγάλο τμήμα του αρχείου του έχει παραδοθεί και ψηφιοποιηθεί. Περιλαμβάνει πάρα πολύ σημαντικά τεκμήρια, επιστολές του, καθώς και ανέκδοτες φωτογραφίες», διευκρίνισε ο κ. Τροχόπουλος, συνιδρυτής του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Future Library, αφιερωμένου στην ενίσχυση της σημασίας των δημόσιων-δημοτικών βιβλιοθηκών ως ιδρυμάτων γνώσης, δημιουργικότητας και προώθησης της αλληλεπίδρασης.
«Και είναι συμβολικό, διότι ο συγγραφέας, ο οποίος κατάγεται από την επαρχία και ζει στην Αθήνα, δίνει το αρχείο του σε μια Βιβλιοθήκη, πολύ γνωστή και σημαντική, αλλά επαρχιακή. Σε ένα τόσο συγκεντρωτικό κράτος, το οποίο όχι μόνο συγκεντρώνει τους περισσότερους θεσμούς στην πρωτεύουσα, αλλά ακόμα και ιδιώτες χρηματοδοτούν με δωρεές την πρωτεύουσα ή τη συμπρωτεύουσα, ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος δίνει το αρχείο του σε μια μικρή επαρχιακή βιβλιοθήκη, που όμως το αναδεικνύει άμεσα», επισήμανε.
Ιδιαίτερη αξία, σύμφωνα με τον κ. Τροχόπουλο έχει το φωτογραφικό υλικό, καθώς περιλαμβάνει όχι μόνο φωτογραφίες, στις οποίες ο συγγραφέας είναι μπροστά, αλλά και άλλες, στις οποίες είναι πίσω από την κάμερα. «Και αυτό θα έχει ενδιαφέρον για τους ερευνητές, καθώς και το ότι ήταν επιμελής, κρατούσε την αλληλογραφία, κρατούσε όλα αυτά τα στοιχεία, όλα τα δημοσιεύματα από τους τόπους της Ελλάδας, στους οποίους περιηγήθηκε σαν στρατιωτικός γιατρός», σημείωσε.
«Δεν έχω δει εγώ πάρα πολλά αρχεία σημαντικών λογοτεχνών να είναι προσβάσιμα στο κοινό. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι από τους μεγαλύτερους Έλληνες διηγηματογράφους. Τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων Τεχνών από το υπουργείο Πολιτισμού και το Βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη Ακαδημίας Αθηνών», τόνισε και συμπλήρωσε: «Η δική μου συμβολή ήταν στο να να οργανώσω τη μεταφορά του αρχείου και να συγκροτήσω την ομάδα στη Βέροια, η οποία ασχολείται πλέον με την ψηφιοποίηση, αλλά και με την ανάδειξή του».
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας σε συνεργασία με τις εκδόσεις Κίχλη και το Λύκειο Ελληνίδων διοργανώνουν, με αφορμή τη δωρεά του σημαντικού αρχείου και την ολοκλήρωση της επανέκδοσης όλου του έργου του συγγραφέα, εκδήλωση με τίτλο: «Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλος, Ήλιος Αρχειοθέτης μνήμης Τόπων και Αισθημάτων», το Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2024.
Η εκδότρια Γιώτα Κριτσέλη θα απαντήσει στο ερώτημα γιατί η γραφή του συγγραφέα παραμένει αγέραστη στον χρόνο, θα αναφερθεί στη γλώσσα, στο χιούμορ και σε τεχνικές αφήγησης που χρησιμοποιεί στα κείμενά του και στη σημασία του αρχείου για τη μελέτη του έργου του.
Ο φιλόλογος – ερευνητής, Χρήστος Σκούπρας θα κάνει μία σύντομη περιγραφή του αρχείου και θα μιλήσει για τους τρόπους αξιοποίησης του από τους ερευνητές.
Ο συγγραφέας Γιάννης Καισαρίδης θα μιλήσει για τη σχέση του συγγραφέα με τη Βέροια και τη Νάουσα.
Τον συντονισμό θα έχει η δημοσιογράφος – κριτικός βιβλίου Λαμπρινή Κουζέλη.
Ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας. Σπούδασε στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1949-1955), με ειδίκευση στην παθολογία και μετεκπαίδευση στην υγιεινολογία. Παραιτήθηκε το 1958, υποχρεώθηκε ωστόσο να επιστρέψει και από το 1959 ως το 1968 έζησε στην Καβάλα. Εκεί συνεργάστηκε με το περιοδικό Αργώ και υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού Σκαπτή Ύλη. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1962 με τη δημοσίευση του διηγήματος Οι «Φρακασάνες» στο περιοδικό Αργώ.