Στη δίνη του πολέμου βρίσκεται το καθεστώς Άσαντ στη Συρία, καθώς συνεχίζεται η προέλαση των ανταρτών προς τη Δαμασκό.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως ήδη καταλήφθηκαν οι πόλεις Χαλέπι, Χάμα και Νταράα, ενώ βρίσκονται στα περίχωρα της στρατηγικής σημασίας πόλης Χομς. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες ο Μπασάρ Αλ Άσαντ έχει ήδη εγκαταλείψει τη χώρα.
Οι δυνάμεις των Σύρων ανταρτών κατέλαβαν και την πόλη Σαναμαΐν και προωθήθηκαν σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από τη νότια πύλη της Δαμασκού, ανακοίνωσε ένας εκ των διοικητών τους, ο Χασάν Άμπντουλ Γάνι. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με δύο πηγές των ανταρτών και έναν Σύρο αξιωματικό, οι αντάρτες έθεσαν υπό τον έλεγχό τους και την πόλη Κουνέιτρα, στο συριακό Γκολάν, κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ. Ο αξιωματικός επιβεβαίωσε στο πρακτορείο Reuters ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις αποχώρησαν από την πόλη αυτήν.
Από την πλευρά του, ο συριακός στρατός ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει και πάλι τις δυνάμεις του στην Ντεράα και τη Σουέιντα, δύο νότιες επαρχίες, αφού μια μη κυβερνητική οργάνωση ανέφερε ότι η Δαμασκός έχασε τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της Ντεράα και θέσεων στη Σουέιντα.
«Οι δυνάμεις μας, που επιχειρούν στην Ντεράα και τη Σουέιντα, αναπτύσσονται εκ νέου, λαμβάνουν νέες θέσεις και δημιουργούν μια περίμετρο ασφαλείας, αφού τρομοκρατικά στοιχεία επιτέθηκαν σε απομονωμένα σημεία ελέγχου», αναφέρεται σε ανακοίνωση των ενόπλων δυνάμεων που δόθηκε στη δημοσιότητα από ένα κρατικό μέσο ενημέρωσης.
Χθες, Παρασκευή, το βράδυ, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων ανακοίνωσε ότι τοπικές οργανώσεις ελέγχουν πάνω από το 90% της Ντεράα, περιλαμβανομένης της ομώνυμης πόλης.
Στη γειτονική πόλη Σουέιντα, το Παρατηρητήριο, που έχει την έδρα του στη Βρετανία, και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο κυβερνήτης, οι αρχηγοί της αστυνομίας και των σωφρονιστικών υηπηρεσιών, καθώς και ο επικεφαλής της περιφερειακής οργάνωσης του κυβερνώντος κόμματος Μπάαθ εγκατέλειψαν τα γραφεία τους και ότι ντόπιοι μαχητές κατέλαβαν σημεία ελέγχου.
Στο κέντρο της χώρας, οι κυβερνητικές δυνάμεις «αρχίζουν να ανακτούν τον έλεγχο των επαρχιών της Χομς και της Χάμα από τις τρομοκρατικές οργανώσεις», προστίθεται στην ανακοίνωση του στρατού.
Την ίδια ώρα, οι περισσότερες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Ιορδανία, κάλεσαν τους πολίτες τους να εγκαταλείψουν τη Συρία, ενώ ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε σήμερα ότι αναπτύσσει επιπλέον δυνάμεις στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψώματα του Γκολάν κοντά στα σύνορα με τη Συρία για να «ενισχύσει την άμυνα στην περιοχή και την ετοιμότητα των δυνάμεων για διάφορα σενάρια».
WSJ: «Άγνωστο αν ο Άσαντ βρίσκεται στη Συρία»
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Wall Street Journal», η – βρετανικής καταγωγής – σύζυγος του Σύρου Προέδρου, Άσμα Αλ Άσαντ, μαζί με τα τρία τους παιδιά, έφυγαν από τη Συρία την περασμένη εβδομάδα. Παράλληλα, δύο γαμπροί του Μπασάρ Αλ Άσαντ φέρεται να έχουν μεταβεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως αναφέρει η εφημερίδα, επικαλούμενη πηγές ασφαλείας από τη Συρία και τον αραβικό κόσμο. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, εάν ο ίδιος ο Μπασάρ Αλ Άσαντ βρίσκεται ακόμη στη χώρα. Ενώ αρχικά υπήρξαν πληροφορίες από φιλοκυβερνητικό τηλεοπτικό δίκτυο ότι ο Σύρος Πρόεδρος είχε μεταβεί στο Ιράν, το ίδιο δίκτυο ανακάλεσε αργότερα την είδηση.
Αραβικές χώρες συμβούλεψαν τον Μπασάρ αλ Άσαντ να εγκαταλείψει τη χώρα και να κυβερνήσει από την εξορία, ενώ συνάντηση για το θέμα θα έχουν σήμερα στο Κατάρ οι ΥΠΕΞ της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν.
Ο Σύρος ηγέτης φαίνεται πάντως να είναι σε μεγάλο βαθμό μόνος του. Η Ρωσία είναι απασχολημένη με τον πόλεμό της στην Ουκρανία και η Χεζμπολάχ, η οποία κάποια στιγμή έστειλε χιλιάδες μαχητές της για να υποστηρίξει τις δυνάμεις του Άσαντ, έχει αποδυναμωθεί από μια σύγκρουση με το Ισραήλ που διαρκεί ένα χρόνο. Το Ιράν, εν τω μεταξύ, έχει δει τους πληρεξουσίους του σε όλη την περιοχή να υποβαθμίζονται από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές. Επιπλέον, τα συριακά στρατεύματα έχουν εξαντληθεί και εξαντληθεί από 13 χρόνια πολέμου και οικονομικών κρίσεων, με ελάχιστη θέληση να πολεμήσουν.
Η Τουρκία, χωρίς να εμπλέκεται άμεσα στο πεδίο, παρατηρεί ευμενώς τις προόδους που σημειώνουν τα κινήματα των ανταρτών.«Για την Άγκυρα, η αλλαγή της ισορροπίας των δυνάμεων στη Συρία αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα μια ευκαιρία και ένα κίνδυνο», συνοψίζει ο Χάμις Κινίρ, αναλυτής του γραφείου συμβούλων Verisk Maplecroft.
Θα καταρρεύσει η εξουσία του Άσαντ;
«Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για να καθοριστεί εάν η επίθεση των ανταρτών αποτελεί υπαρξιακή απειλή για το καθεστώς Άσαντ ή εάν το καθεστώς θα καταφέρει να πατήσει ξανά στα πόδια του και να απωθήσει τα πρόσφατα κέρδη των ανταρτών», δήλωσε η Μόνα Γιακούμπιαν, αναλύτρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολιτειακό Ινστιτούτο για την Ειρήνη.
«Ενώ είναι αποδυναμωμένοι και αποσυντονισμένοι, οι σύμμαχοι του Άσαντ είναι απίθανο να υποκύψουν απλώς στην επίθεση των ανταρτών», έγραψε σε μια ανάλυση.
Μέχρι πρόσφατα, φαινόταν ότι ο πρόεδρος της Συρίας είχε σχεδόν “ξεφύγει από το τέλμα”. Ποτέ δεν κέρδισε πραγματικά τον μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο και μεγάλα τμήματα της χώρας εξακολουθούσαν να βρίσκονται εκτός του ελέγχου του.
Αλλά μετά από 13 χρόνια συγκρούσεων, φάνηκε ότι τα χειρότερα είχαν περάσει και ότι ο κόσμος ήταν έτοιμος να ξεχάσει. Ο Άσαντ, που κάποτε θεωρούνταν περιφερειακός παρίας, είδε τις αραβικές χώρες να τον ξανακάνουν αγαπητό, να ανανεώνουν τους δεσμούς τους και να αποκαθιστούν τη Συρία ως μέλος του Αραβικού Συνδέσμου. Νωρίτερα φέτος, η Ιταλία αποφάσισε επίσης να ανοίξει εκ νέου την πρεσβεία της στη Δαμασκό μετά από μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων.
Στον απόηχο μιας από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις παγκοσμίως, οι ομάδες βοήθειας και οι διεθνείς δωρητές στη Συρία άρχισαν να στρέφονται προς την κατεύθυνση να ξοδεύουν περισσότερο για την ανάκαμψη της χώρας παρά για βοήθεια έκτακτης ανάγκης, παρέχοντας μια γραμμή ζωής για τους Σύριους και αποκαθιστώντας τις βασικές υπηρεσίες.
Αλλά τότε η ξαφνική επίθεση που εξαπέλυσαν οι αντάρτες στις 27 Νοεμβρίου αναζωπύρωσε τον πόλεμο και αιφνιδίασε τους πάντες με την έκταση και την ταχύτητά της. Άφησε επίσης τους γείτονες της Συρίας ανήσυχους, επιφυλακτικοί ότι η βία και οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να διαχυθούν πέρα από τα σύνορα.
Ποιοι οι στόχοι Τουρκίας, Ρωσίας και Ιράν για τη Συρία
Επί του παρόντος, «ο ακριβής ρόλος της Τουρκίας στη (σημερινή) κατάσταση παραμένει αντικείμενο εικασιών», γράφει ο Ομέρ Οζκιζιλτσίκ, ερευνητής στο Atlantic Council στην Άγκυρα, προσθέτοντας: «Το σίγουρο είναι, όμως, πως, χωρίς να έχει εμπλακεί άμεσα, η Τουρκία έδωσε το πράσινο φως της για την επίθεση». Εξάλλου, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, η τουρκική κυβέρνηση γνώριζε για τις προετοιμασίες, παρ’ όλο που οι σχέσεις της είναι παραδοσιακά «περίπλοκες» με την ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS) που διεξάγει την επίθεση στη Συρία.
Το ουσιώδες για την Τουρκία «είναι η σταθερότητα στη Συρία και μια ζώνη ασφαλείας στην οποία θα μπορούσαν να επιστρέψουν οι Σύροι πρόσφυγες», λέει η Γκιονούλ Τολ, διευθύντρια αρμόδια για την Τουρκία στο Middle East Institute στην Ουάσινκτον. Με αυτό τον στόχο, εκτιμά, η Ρωσία και ο Ερντογάν θα μπορούσαν να επιδιώξουν «να προωθήσουν μια μεταβατική κυβέρνηση χωρίς τον Μπασάρ Αλ Άσαντ, αλλά με ορισμένα στοιχεία του καθεστώτος του και της αντιπολίτευσης».
Τους τελευταίους μήνες, το χέρι που έτεινε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον γείτονά του και ακόμη και η πρόσκλησή του να τον συναντήσει παρέμειναν νεκρό γράμμα, καθώς ο Πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ, απαίτησε να υπάρξει προηγουμένως αποχώρηση από τη βορειοδυτική Συρία των τουρκικών δυνάμεων, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί εκεί για να πολεμήσουν εναντίον των Κούρδων μαχητών.
Ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, εκτιμά η Γκιονούλ Τολ, εκνευρίσθηκε απ’ αυτή την απουσία απάντησης εκ μέρους του Σύρου Προέδρου. Εντούτοις, «ο Ερντογάν δεν προωθεί πλέον την ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ, που θα δημιουργούσε ένα κενό από το οποίο θα μπορούσαν να επωφελήθουν η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος και οι κουρδικές οργανώσεις», σύμφωνα πάντα με την Γκιονούλ Τολ. «Ο Μπασάρ Αλ Άσαντ κατάφερε να εκνευρίσει όλους, περιλαμβανομένων των Ιρανών, των Ρώσων και των Τούρκων, επειδή σέρνει τα πόδια του στις προσπάθειες να επιτευχθούν συμφωνίες με την Τουρκία και τους άλλους», υπογραμμίζει η ίδια.
Το Ιράν, από την πλευρά του, έχει επισημάνει την έλλειψη υποστήριξης του Μπασάρ Αλ Άσαντ μετά τον θάνατο του ηγέτη της λιβανικής Χεζμπολάχ, του Χασάν Νασράλα, ο οποίος είχε σπεύσει να τον βοηθήσει. Η Τεχεράνη θα ήταν, επίσης, αναμφίβολα έτοιμη να διαπραγματευθεί με μια νέα ομάδα, εκτιμά η Γκιονούλ Τολ. Ο Σινάν Ουλγκέν, ερευνητής στο Carnegie Europe στην Άγκυρα, αναρωτιέται «αν η Ρωσία και το Ιράν εξακολουθούν να επιθυμούν να υποστηρίξουν τη Συρία, εξακολουθούν άραγε να έχουν την ικανότητα να το κάνουν;».
Η Σύνοδος της Ντόχα θα μπορούσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, να σφραγίσει την τύχη του Προέδρου της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ, εκτιμούν οι ειδικοί, καθώς συμμετέχει σ’ αυτή, απέναντι στον Ρώσο υπουργό Σεργκέι Λαβρόφ, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Χακάν Φιντάν, πιστός του αρχηγού του κράτους και πρώην επικεφαλής των Τουρκικών Υπηρεσιών Πληροφοριών. «Ο Χακάν Φιντάν γνωρίζει το συριακό ζήτημα, το πεδίο και κυρίως όλους τους πρωταγωνιστές: Τα κράτη, αλλά επίσης τις ένοπλες οργνώσεις και τις πολιτοφυλακές που είναι παρούσες», διαβεβαιώνει ο Σινάν Ουλγκέν.
Ο Χακάν Φιντάν δέχθηκε, τέλος, αυτή την εβδομάδα τον Ιρανό ομόλογό του Αμπάς Αραγτσί, ο οποίος μετέβη στην Άγκυρα αφού πέρασε από τη Δαμασκό.