NewsEdit Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, ο ισλαμιστής αρχηγός του συνασπισμού των ανταρτών που πραγματοποίησε μια αστραπιαία επίθεση στη Συρία η οποία προκάλεσε σήμερα, σύμφωνα με τους μαχητές του, την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, έχει περάσει από ένα φονταμενταλιστικό λεξιλόγιο σε ένα λόγο που επιδιώκει να είναι μετριοπαθής για να επιτύχει τους σκοπούς του.
Ο αρχηγός της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), πρώην κλάδου της αλ-Κάιντα στη Συρία, έθεσε ως στόχο να ανατρέψει τον πρόεδρο Άσαντ, που βρισκόταν στην εξουσία από το 2000. Σήμερα οι αντάρτες μπήκαν στην πρωτεύουσα και κήρυξαν “ελεύθερη την πόλη της Δαμασκού”.
Ψηλός, γεροδεμένος, με μαύρα γένια και ζωηρό βλέμμα, ο Τζολάνι εγκατέλειψε σταδιακά το τουρμπάνι των τζιχαντιστών, που φορούσε στην αρχή του πολέμου το 2011, για μια στρατιωτική στολή και μερικές φορές ένα κοστούμι.
Μετά τη ρήξη με την αλ-Κάιντα το 2016, επιχειρεί να εξομαλύνει την εικόνα του και να εμφανίσει ένα πρόσωπο πιο μετριοπαθές, χωρίς ωστόσο να πείθει τους αναλυτές ή και τις δυτικές κυβερνήσεις, που κατατάσσουν την HTS στις τρομοκρατικές οργανώσεις.
“Είναι ένας πραγματιστής ριζοσπάστης”, δηλώνει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τομά Πιερέ, ειδικός για τον ισλαμισμό στη Συρία.
“Το 2014 βρισκόταν στη κορύφωση του ριζοσπαστισμού του για να επιβληθεί έναντι της ριζοσπαστικής φράξιας της εξέγερσης και της (τζιχαντιστικής) οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, αλλά στη συνέχεια μετρίασε το λόγο του”, εξηγεί αυτός ο ερευνητής του CNRS.
Γεννημένος το 1982, ο Άχμεντ αλ-Σάρα, όπως είναι το αληθινό όνομα του Τζολάνι, μεγάλωσε στη Μαζέ, μια πλούσια συνοικία της Δαμασκού, σε μια εύπορη οικογένεια. Και άρχισε σπουδές ιατρικής.
Μετά την επίθεση των ανταρτών που εξαπολύθηκε στις 27 Νοεμβρίου, ο Τζολάνι άρχισε να υπογράφει με το αληθινό όνομά του.
Το 2021 είχε εξηγήσει σε μια συνέντευξή του στο δημόσιο αμερικανικό δίκτυο PBS ότι το πολεμικό ψευδώνυμό του, Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, είναι μια αναφορά στις ρίζες της οικογένειάς του, που κατάγεται από τα υψώματα του Γκολάν (αλ-Τζολάν στα αραβικά).
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο παππούς του εκτοπίσθηκε από το Γκολάν το 1967 μετά την κατάκτηση από το Ισραήλ μεγάλου μέρους αυτού του συριακού οροπεδίου.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο Middle East Eye, “τα πρώτα σημάδια του τζιχαντισμού άρχισαν να εμφανίζονται στη ζωή του Τζολάνι” μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οπότε “θα αρχίσει να παρακολουθεί κηρύγματα και μυστικά στρογγυλά τραπέζια στα περιθωριοποιημένα προάστια της Δαμασκού”.
Μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003, έφυγε για να πολεμήσει σ’ αυτή τη γειτονική της Συρίας χώρα, όπου εντάχθηκε στην οργάνωση αλ-Κάιντα στο Ιράκ του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι, πριν φυλακισθεί για πέντε χρόνια.
Μετά την έναρξη της εξέγερσης εναντίον του Άσαντ το 2011, επέστρεψε στην πατρίδα του για να ιδρύσει εκεί το Μέτωπο αλ-Νόσρα, που θα εξελιχθεί στην HTS.
Το 2013, αρνείται να χριστεί από τον Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγντάντι, μελλοντικό αρχηγό του Ισλαμικού Κράτους, και προτιμά τον εμίρη της αλ-Κάιντα Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι.
Ρεαλιστής, σύμφωνα με τους οπαδούς του, οπορτουνιστής, σύμφωνα με τους αντιπάλους του, δηλώνει το 2015 ότι δεν έχει την πρόθεση να εξαπολύσει επιθέσεις εναντίον της Δύσης, αντίθετα με το Ισλαμικό Κράτος.
Όταν διακόπτει τις σχέσεις με την αλ-Κάιντα, λέει πως το κάνει “για να αφαιρέσει τα προσχήματα της διεθνούς κοινότητας” για να επιτεθεί στην οργάνωσή του.
Έκτοτε ακολουθεί “μια πορεία βασισμένη στην επιδίωξή του να ανδειχθεί σε κρατικό άνδρα”, λέει ο Πιερέ.
Επιλέγοντας το βελούδινο γάντι από τη σιδηρά πυγμή, επιβάλλει τον Ιανουάριο 2017 στους ριζοσπαστικούς αντάρτες της βόρειας Συρίας να συγχωνευθούν στους κόλπους της HTS. Εγκαθιδρύει μια πολιτική διοίκηση και πολλαπλασιάζει τις θετικές κινήσεις έναντι των χριστιανών στην επαρχία του Ιντλίμπ (βορειοδυτική Συρία), που η οργάνωσή του ελέγχει εδώ και δύο χρόνια.
Εκεί είναι που η HTS κατηγορήθηκε από κατοίκους, συγγενείς κρατουμένων και υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων για βαναυσότητες που προσομοιάζουν, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σε εγκλήματα πολέμου, προκαλώντας διαδηλώσεις πριν από μερικούς μήνες.
Μετά την επίθεση, ο Τζολάνι επεδίωξε να καθησυχάσει τους κατοίκους του Χαλεπιού, πόλης που έχει μια σημαντική χριστιανική κοινότητα. Και κάλεσε τους μαχητές του να διαφυλάξουν “την ασφάλεια στις απελευθερωμένες περιοχές”.
“Πιστεύω πως είναι πρώτα απ’ όλα ζήτημα καλής πολιτικής. Όσο λιγότερο φοβούνται οι Σύροι και η διεθνής κοινότητα, τόσο περισσότερο ο Τζολάνι θα εμφανίζεται ως ένας υπεύθυνος παράγοντας μάλλον, παρά ως ένας τοξικός εξτρεμιστής τζιχαντιστής και τόσο περισσότερο θα καθίσταται πιο εύκολη η επίτευξη του στόχου του”, διαβεβαιώνει ο ερευνητής Άρον Λουντ.
“Είναι άραγε εντελώς ειλικρινής; Σίγουρα όχι. Ο τύπος αυτός προέρχεται από μια πολύ σκληρή θρησκευτική φονταμενταλιστική παράδοση. Όμως αυτό που κάνει, είναι το ευφυές που πρέπει να πει και να κάνει αυτή τη στιγμή”, καταλήγει ο Λουντ.
Η ζωή του σε τίτλους
Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι (πραγματικό όνομα: Αχμάντ Χουσεΐν αλ-Σαρία) είναι ένας από τους πιο γνωστούς ισλαμιστές ηγέτες στη Συρία και ιδρυτής της τζιχαντιστικής οργάνωσης Τζαμπάτ αλ-Νούσρα (Jabhat al-Nusra), που αργότερα εξελίχθηκε στο Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (Hay’at Tahrir al-Sham, HTS). Η ομάδα του διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στον Συριακό Εμφύλιο Πόλεμο και αποτελεί παρακλάδι της ιδεολογίας της Αλ Κάιντα.
Πρώτα χρόνια:
- Η ακριβής ημερομηνία γέννησής του είναι άγνωστη, αλλά υπολογίζεται ότι γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στη Συρία.
- Ο ίδιος προέρχεται από οικογένεια της περιοχής Ντέιρ αλ-Ζορ.
- Πριν εμπλακεί στην τζιχάντ, φέρεται να σπούδασε ιατρική, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Ανάμειξη στον τζιχαντισμό:
- Σχέσεις με την Αλ Κάιντα: Φέρεται να εντάχθηκε στην Αλ Κάιντα στο Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν η οργάνωση βρισκόταν υπό την ηγεσία του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι.
- Μετά την αιχμαλωσία του από τις αμερικανικές δυνάμεις, πέρασε κάποιο διάστημα σε φυλακές στο Ιράκ.
Ηγέτης της Τζαμπάτ αλ-Νούσρα:
Το 2011, κατά την έναρξη του Συριακού Εμφυλίου Πολέμου, ο Τζολάνι στάλθηκε από την Αλ Κάιντα στο Ιράκ στη Συρία για να δημιουργήσει ένα παρακλάδι της οργάνωσης, που έγινε γνωστό ως Τζαμπάτ αλ-Νούσρα.
- Η οργάνωση εστιάστηκε στη Συρία, αρχικά πολεμώντας κατά του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, και γρήγορα έγινε μία από τις πιο ισχυρές ένοπλες ομάδες.
- Αποκάλυψε τις διασυνδέσεις του με την Αλ Κάιντα το 2013, προκαλώντας διαφωνίες με άλλες ένοπλες ομάδες.
Ρήξη με την Αλ Κάιντα και μετεξέλιξη:
Το 2016, ο Τζολάνι ανακοίνωσε την αποκοπή της Τζαμπάτ αλ-Νούσρα από την Αλ Κάιντα και τη μετονομασία της σε Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS). Αυτό παρουσιάστηκε ως προσπάθεια να απομακρύνει την οργάνωση από το στιγματισμένο όνομα της Αλ Κάιντα και να κερδίσει τη στήριξη του τοπικού πληθυσμού και διεθνών παραγόντων.
- Η HTS συνέχισε να ελέγχει μεγάλες περιοχές στη βορειοδυτική Συρία, κυρίως στην επαρχία Ιντλίμπ.
- Ο Τζολάνι ισχυρίζεται πλέον ότι η HTS είναι μια τοπική οργάνωση, επικεντρωμένη στην πολιτική σταθερότητα και τη διακυβέρνηση στη Συρία, κάτι που πολλοί παρατηρητές θεωρούν στρατηγικό ελιγμό.
Αντιπαράθεση και κατηγορίες:
- Εγκλήματα πολέμου: Ο Τζολάνι και η οργάνωσή του κατηγορούνται για απαγωγές, βασανιστήρια και εκτελέσεις. Παράλληλα, καταγγέλλεται η εκμετάλλευση του τοπικού πληθυσμού.
- Διεθνής καταδίκη: Οι ΗΠΑ τον κατατάσσουν στους πιο καταζητούμενους τρομοκράτες, με επικήρυξη 10 εκατομμυρίων δολαρίων για την σύλληψή του.
Ρόλος σήμερα:
Ο Τζολάνι προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της HTS, παρουσιάζοντάς την ως δύναμη τάξης και σταθερότητας στην περιοχή του Ιντλίμπ. Παρά την αποστασιοποίησή του από την Αλ Κάιντα, η HTS εξακολουθεί να θεωρείται από πολλές χώρες τρομοκρατική οργάνωση.
Η μεταστροφή του προς πιο «πολιτικό» λόγο έχει προκαλέσει αντιδράσεις, με πολλούς να τον βλέπουν ως στρατηγό που προσαρμόζεται για να επιβιώσει πολιτικά.Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι (πραγματικό όνομα: Αχμάντ Χουσεΐν αλ-Σαρία) είναι ένας από τους πιο γνωστούς ισλαμιστές ηγέτες στη Συρία και ιδρυτής της τζιχαντιστικής οργάνωσης Τζαμπάτ αλ-Νούσρα (Jabhat al-Nusra), που αργότερα εξελίχθηκε στο Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (Hay’at Tahrir al-Sham, HTS). Η ομάδα του διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στον Συριακό Εμφύλιο Πόλεμο και αποτελεί παρακλάδι της ιδεολογίας της Αλ Κάιντα.
Πρώτα χρόνια:
- Η ακριβής ημερομηνία γέννησής του είναι άγνωστη, αλλά υπολογίζεται ότι γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στη Συρία.
- Ο ίδιος προέρχεται από οικογένεια της περιοχής Ντέιρ αλ-Ζορ.
- Πριν εμπλακεί στην τζιχάντ, φέρεται να σπούδασε ιατρική, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Ανάμειξη στον τζιχαντισμό:
- Σχέσεις με την Αλ Κάιντα: Φέρεται να εντάχθηκε στην Αλ Κάιντα στο Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν η οργάνωση βρισκόταν υπό την ηγεσία του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι.
- Μετά την αιχμαλωσία του από τις αμερικανικές δυνάμεις, πέρασε κάποιο διάστημα σε φυλακές στο Ιράκ.
Ηγέτης της Τζαμπάτ αλ-Νούσρα:
Το 2011, κατά την έναρξη του Συριακού Εμφυλίου Πολέμου, ο Τζολάνι στάλθηκε από την Αλ Κάιντα στο Ιράκ στη Συρία για να δημιουργήσει ένα παρακλάδι της οργάνωσης, που έγινε γνωστό ως Τζαμπάτ αλ-Νούσρα.
- Η οργάνωση εστιάστηκε στη Συρία, αρχικά πολεμώντας κατά του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, και γρήγορα έγινε μία από τις πιο ισχυρές ένοπλες ομάδες.
- Αποκάλυψε τις διασυνδέσεις του με την Αλ Κάιντα το 2013, προκαλώντας διαφωνίες με άλλες ένοπλες ομάδες.
Ρήξη με την Αλ Κάιντα και μετεξέλιξη:
Το 2016, ο Τζολάνι ανακοίνωσε την αποκοπή της Τζαμπάτ αλ-Νούσρα από την Αλ Κάιντα και τη μετονομασία της σε Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS). Αυτό παρουσιάστηκε ως προσπάθεια να απομακρύνει την οργάνωση από το στιγματισμένο όνομα της Αλ Κάιντα και να κερδίσει τη στήριξη του τοπικού πληθυσμού και διεθνών παραγόντων.
- Η HTS συνέχισε να ελέγχει μεγάλες περιοχές στη βορειοδυτική Συρία, κυρίως στην επαρχία Ιντλίμπ.
- Ο Τζολάνι ισχυρίζεται πλέον ότι η HTS είναι μια τοπική οργάνωση, επικεντρωμένη στην πολιτική σταθερότητα και τη διακυβέρνηση στη Συρία, κάτι που πολλοί παρατηρητές θεωρούν στρατηγικό ελιγμό.
Αντιπαράθεση και κατηγορίες:
- Εγκλήματα πολέμου: Ο Τζολάνι και η οργάνωσή του κατηγορούνται για απαγωγές, βασανιστήρια και εκτελέσεις. Παράλληλα, καταγγέλλεται η εκμετάλλευση του τοπικού πληθυσμού.
- Διεθνής καταδίκη: Οι ΗΠΑ τον κατατάσσουν στους πιο καταζητούμενους τρομοκράτες, με επικήρυξη 10 εκατομμυρίων δολαρίων για την σύλληψή του.
Ρόλος σήμερα:
Ο Τζολάνι προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της HTS, παρουσιάζοντάς την ως δύναμη τάξης και σταθερότητας στην περιοχή του Ιντλίμπ. Παρά την αποστασιοποίησή του από την Αλ Κάιντα, η HTS εξακολουθεί να θεωρείται από πολλές χώρες τρομοκρατική οργάνωση.
Η μεταστροφή του προς πιο «πολιτικό» λόγο έχει προκαλέσει αντιδράσεις, με πολλούς να τον βλέπουν ως στρατηγό που προσαρμόζεται για να επιβιώσει πολιτικά.