NewsEdit Το ραδιόφωνο υπήρξε κεντρικό εργαλείο του ναζιστικού κόμματος για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και τη διατήρηση της εξουσίας. Μέσω του ελέγχου της πληροφορίας και της ψυχολογικής επιρροής, το καθεστώς πέτυχε να δημιουργήσει μια μαζική κοινωνία υποταγής, η οποία δύσκολα μπορούσε να αμφισβητήσει την προπαγάνδα.
Ο ίδιος ο Γιόζεφ Γκέμπελς είχε δηλώσει: “Το ραδιόφωνο είναι το πιο σημαντικό όπλο της εποχής μας“. Ο ίδιος μάλιστα είχε στο γραφείο του μία συσκευή με την οποία μπορούσε όποια στιγμή ήθελε να παρέμβει σε οποιαδήποτε ραδιοφωνική εκπομπή, να τη διακόψει και εκφωνήσει τα δικά του μηνύματα απευθυνόμενος στους ακροατές.
Σας θυμίζει κάτι αυτό; Είναι βέβαιο ότι η αξιοποίηση του τότε νέου μέσου, του ραδιοφώνου, από το χιτλερικό καθεστώς θα σας θυμίσει πολλά περισσότερα.
Το 1933, η ναζιστική κυβέρνηση παρουσίασε τον “Volksempfänger” («Ραδιόφωνο του Λαού»), μια φθηνή συσκευή που σχεδιάστηκε για να γίνει προσιτή στα περισσότερα γερμανικά νοικοκυριά.
Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας εναρμονίζονται με τις πολιτικές του Τραμπ και του Μασκ
Το «Ραδιόφωνο του Λαού» κατασκευάστηκε με περιορισμένη δυνατότητα λήψης ξένων σταθμών, ώστε να αποφεύγεται η πρόσβαση σε μη ναζιστική πληροφόρηση. Πωλούνταν σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή σε σχέση με τις άλλες ραδιοφωνικές συσκευές της εποχής, ενώ οργανώνονταν και μαζικές εκδηλώσεις ακρόασης σε δημόσιους χώρους.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι, μέχρι το 1939, περίπου το 70% των γερμανικών νοικοκυριών, δηλαδή σχεδόν 40 εκατομμύρια πολίτες, διέθεταν ραδιόφωνο, κάνοντάς το το πιο διαδεδομένο μέσο επικοινωνίας. Ο αριθμός αυτός ήταν απίστευτα μεγάλος αν σκεφτεί κανείς ότι μία δεκαετία πριν, το 1929, μόλις 26.000 ραδιόφωνα είχαν πωληθεί στη Γερμανία.
Ο Χίτλερ ανέθεσε στον Γιόζεφ Γκέμπελς, τον Υπουργό Προπαγάνδας, να ελέγχει απόλυτα τόσο τις άδειες των ρ/φ σταθμών όσο και το ραδιοφωνικό περιεχόμενο.
Οι εκπομπές επικεντρώνονταν σε:
- Ομιλίες του Χίτλερ, που συχνά μεταδίδονταν ζωντανά σε όλη τη χώρα.
- Πολιτικές ειδήσεις που προωθούσαν την ιδεολογία των Ναζί επαναλαμβάνοντας βασικά προπαγανδιστικά μηνύματα όπως η αναγκαιότητα του Lebensraum («ζωτικός χώρος»), ο κίνδυνος των «εσωτερικών εχθρών», η ανάγκη για απόλυτη πίστη στον Φύρερ.
- Πολιτιστικές εκπομπές που ανέδειξαν τη γερμανική “υπεροχή” και δαιμονοποίησαν εχθρούς του καθεστώτος (Εβραίους, κομμουνιστές κλπ.).
Meta: Τέλος το fact checking σε Facebook και Instagram
Οι Ναζί χρησιμοποίησαν το ραδιόφωνο για να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση της εθνικής ενότητας. Σε δημόσιες εκδηλώσεις και εργοστάσια, οι εργάτες υποχρεώνονταν να ακούν τις ομιλίες του Χίτλερ και τις ανακοινώσεις του καθεστώτος. Σε ημέρες μεγάλων ομιλιών, οι δρόμοι άδειαζαν και οι πολίτες συγκεντρώνονταν γύρω από τα ραδιόφωνα. Έτσι, ολόκληρος ο πληθυσμός γινόταν αποδέκτης της ίδιας προπαγάνδας ταυτόχρονα, ενισχύοντας την εικόνα του Χίτλερ ως «σωτήρα» της Γερμανίας.
Οι Ναζί χρησιμοποίησαν το ραδιόφωνο για να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση της εθνικής ενότητας.
Το ραδιόφωνο λειτούργησε επίσης ως μέσο καταστολής της ελεύθερης πληροφόρησης. Το καθεστώς απαγόρευσε την ακρόαση ξένων σταθμών, ειδικά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έτσι ώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα να μάθουν οι πολίτες τι συμβαίνει από εναλλακτικές πηγές. Κι αυτό σίγουρα κάτι μας θυμίζει, επίσης!
Η “απαγορευμένη ακρόαση” (Verbotener Rundfunk) ήταν ποινικό αδίκημα. Πολίτες που πιάνονταν να ακούνε ξένους σταθμούς τιμωρούνταν ακόμα και με θάνατο τόσο μέσα στη Γερμανία όσο και στις χώρες που ήταν υπό την Κατοχή της.
Η συνεχής έκθεση στο ίδιο μήνυμα είχε ψυχολογικές συνέπειες. Τα επαναλαμβανόμενα μηνύματα δημιουργούσαν ψευδαισθήσεις πραγματικότητας: Οι πολίτες πίστευαν ότι η ναζιστική κυβέρνηση ήταν ανίκητη. Η προσωπική αφοσίωση στον Χίτλερ θεωρούνταν απαραίτητη για τη σωτηρία του έθνους.
