Η ανακοίνωση του ιδρυτή της Meta, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, να αντικαταστήσει τον έλεγχο γεγονότων (fact-checking) με ένα σύστημα αντίστοιχο του «Community Notes», όπως αυτό λειτουργεί στην πλατφόρμα Χ του Έλον Μασκ, προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις.
Αναλυτές και διεθνή ΜΜΕ θεώρησαν αυτή την κίνηση ως «κλείσιμο ματιού» προς τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, η πρώτη θητεία του οποίου έκανε δημοφιλή τη φράση «εναλλακτικά γεγονότα».
Η λήξη της συνεργασίας της Meta για τον έλεγχο των γεγονότων με τρίτους θα ξεκινήσει στις ΗΠΑ, με δυνατότητα επέκτασής της και σε άλλες χώρες, αφού η εταιρεία εξετάσει τις κανονιστικές απαιτήσεις.
Το Associated Press σχολιάζει πως αυτή η απόφαση του CEO της Meta, παραπέμπει σε δημογραφία «αυτός είπε – αυτή είπε», όπου βασίζεται στις απόψεις και όχι στα γεγονότα. Υποδηλώνει, επίσης, ότι οι πιο δυνατές φωνές στις πλατφόρμες της Meta και οι πιο ελκυστικές ιστορίες θα κερδίσουν έδαφος έναντι της αλήθειας.
Η ανακοίνωση του Meta έγινε καθώς οι Ρεπουμπλικανοί στις ΗΠΑ, όπως και ο Μασκ, έχουν επανειλημμένως διαμαρτυρηθεί για τα προγράμματα fact-checking, τα οποία εξομοιώνουν με «λογοκρισία».
Η αντίδραση της Αυστραλίας
«Μεγάλη ανησυχία» προκάλεσε στην Αυστραλία η απόφαση της Meta να σταματήσει τη χρήση προγραμμάτων fact-checking, δηλαδή τη διαδικασία διασταύρωσης και επαλήθευσης πληροφοριών ή γεγονότων, στις πλατφόρμες της.
Η Αυστραλία, η οποία βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή των χωρών στο θέμα των ρυθμίσεων για τους τεχνολογικούς κολοσσούς, ανησυχεί για τον αντίκτυπο της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εξήγησε ο Αυστραλός υπουργός Οικονομικών, Τζιμ Τσάλμερς.
«Η παραπληροφόρηση είναι πολύ επικίνδυνη και έχουμε δει να φτάνει σε εκρηκτικά επίπεδα τα τελευταία χρόνια», σημείωσε ο ίδιος μιλώντας στο εθνικό δίκτυο ABC.
Η αυστραλιανή κυβέρνηση επενδύει σε αξιόπιστους παρόχους ειδήσεων, όπως το δημόσιο δίκτυο ABC και το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων AAP, για να διασφαλίσει ότι ο κόσμος έχει στη διάθεσή του αξιόπιστη ενημέρωση, υπενθύμισε ο Τσάλμερς.
Η παραπληροφόρηση μετατρέπεται σε «μια ολοένα και μεγαλύτερη συνιστώσα των μέσων μας, ιδιαίτερα των μέσων μας κοινωνικής δικτύωσης», σημείωσε ο Τσάλμερς. Η Αυστραλία ενοχλεί συχνά τους γίγαντες ψηφιακής τεχνολογίας, ιδίως το X, με τις προσπάθειές της να περιορίσει την μετάδοση ψευδών πληροφοριών ή περιεχομένων που κρίνονται επικίνδυνα.
Στο τέλος της περασμένης χρονιάς, η χώρα ψήφισε νέους νόμους που αποσκοπούν να απαγορεύσουν στους ανηλίκους κάτω των 16 ετών να εγγράφονται σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο τον Νοέμβριο η κυβέρνηση αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα σχέδιά της να επιβάλλει πρόστιμα στις επιχειρήσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αν αυτές δεν καταφέρνουν να καταπολεμήσουν τη διάδοση παραπληροφόρησης.
Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι υπογράμμισε χθες, Τετάρτη, ότι το μήνυμά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ότι «φέρουν κοινωνική ευθύνη και οφείλουν να την αναλάβουν». Επιβεβαίωσε επίσης ότι η κυβέρνησή του σκοπεύει να θέσει σε ισχύ την απαγόρευση των κοινωνικών δικτύων για τους ανηλίκους κάτω των 16 ετών.
Η αυστραλιανή ΜΚΟ προστασίας ψηφιακών δικαιωμάτων Digital Rights Watch, έκρινε ότι η Meta έλαβε μια «πολύ κακή απόφαση», κατηγορώντας τον κολοσσό ότι υπέκυψε στις αξιώσεις του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Ο αυστραλιανός οργανισμός επαλήθευσης γεγονότων AAP FactCheck, ανακοίνωσε ότι το συμβόλαιό του με τη Meta στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τον Ειρηνικό δεν πλήττεται από την απόφαση του ομίλου για τις ΗΠΑ.
«Ανησυχία» και στη Γαλλία
Η γαλλική διπλωματία εξέφρασε «ανησυχία» για τη συγκεκριμένη απόφαση της Meta, διαβεβαιώνοντας ότι θα παραμείνει σε «επαγρύπνηση» σε ό,τι αφορά τον σεβασμό της ευρωπαϊκής νομοθεσίας από την πλευρά του πολυεθνικού κολοσσού.
«Η ελευθερία της έκφρασης, θεμελιώδες δικαίωμα που προστατεύεται στη Γαλλία και στην Ευρώπη, δεν μπορεί να συγχέεται με ένα δικαίωμα στην ευρεία διάδοση περιεχομένου αμφισβητούμενης γνησιότητας, η οποία θα επηρέαζε εκατομμύρια χρήστες, χωρίς φιλτράρισμα ή εποπτεία», αναφέρει εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών.
Η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Εάν η Meta σταματήσει τη συνεργασία της με τους ελεγκτές γεγονότων (fact-checkers) στην ΕΕ, όπως ανακοίνωσε ότι θα κάνει στις ΗΠΑ, θα πρέπει πρώτα να υποβάλει αξιολόγηση κινδύνου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δήλωσε εκπρόσωπος του θεσμικού οργάνου της ΕΕ.
«Λαμβάνουμε γνώση της ανακοίνωσης της Meta, δεν σχολιάζουμε κάτι που συμβαίνει στις ΗΠΑ. Όμως, σύμφωνα με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), πριν καταργήσουν αυτές τις πολιτικές, οι πολύ μεγάλες πλατφόρμες θα πρέπει να διεξάγουν αξιολόγηση κινδύνου και να την αποστείλουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
«Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε […] τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο του DSA στην ΕΕ», πρόσθεσε.
Η DSA της Ευρώπης απαιτεί από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως το Facebook και το Instagram, εταιρείες που ανήκουν στη Meta, να αντιμετωπίζουν το παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο στο διαδίκτυο και να μετριάζουν την παραπληροφόρηση ή τη χειραγώγηση των εκλογών.
Η Βαλερί Χάγερ, ευρωβουλευτής και επικεφαλής της κεντρώας ομάδας Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε: «Η ΕΕ θα παραμείνει δυσάρεστη για τους γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπερασπιζόμενη την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της ελεύθερης έκφρασης και των δημοκρατικών διαδικασιών».
Τόνισε επίσης ότι «Η Ευρώπη δεν θα δεχτεί ποτέ τη χειραγώγηση και την παραπληροφόρηση ως πρότυπο για την κοινωνία. Εγκαταλείποντας τον έλεγχο των γεγονότων στις ΗΠΑ, η Meta κάνει ένα βαθύ στρατηγικό και ηθικό λάθος».
«Αρκετά τρομακτική» η απόφαση του Ζούκερμπεργκ, λέει η Βρετανία
Η Τσι Ονουρά, βουλευτής των Εργατικών και πρόεδρος της επιτροπής επιστήμης και τεχνολογίας της Βουλής των Κοινοτήτων, η οποία διερευνά πώς η διαδικτυακή παραπληροφόρηση τροφοδότησε τις ταραχές του περασμένου καλοκαιριού, δήλωσε ότι η απόφαση του CEO της Meta να αντικαταστήσει τους επαγγελματίες ελεγκτές γεγονότων με χρήστες που ελέγχουν την ακρίβεια των αναρτήσεων είναι «ανησυχητική» και «αρκετά τρομακτική».
«Το γεγονός ότι ο Ζούκερμπεργκ είπε ότι ακολουθεί το παράδειγμα του Χ πρέπει να εγείρει ανησυχίες όταν συγκρίνουμε πώς το Χ είναι μια πλατφόρμα παραπληροφόρησης σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι ήταν το Facebook», σχολίασε η Ονουρά.
Σχετικά με μια πιθανή αμφισβήτηση από την κυβέρνηση Τραμπ κατά νόμων περί ασφάλειας στο διαδίκτυο, και πώς αυτό θα λειτουργούσε ως ντόμινο εξελίξεων στη Βρετανία, ο πρώην υπουργός Τεχνολογίας της Βρετανίας, Ντάμιαν Κόλινς, δήλωσε ότι κάτι τέτοιο «πιθανότατα θα γίνει μέσω των εμπορικών διαπραγματεύσεων, όπου θα ασκηθεί πίεση στο Ηνωμένο Βασίλειο να αποδεχθεί τα αμερικανικά πρότυπα για την ψηφιακή ρύθμιση».
«Πρέπει να παραμείνουμε σταθεροί απέναντι σε τέτοιες προτάσεις, οι οποίες θα αφαιρέσουν κάθε πιθανότητα που έχουμε να θέσουμε τα στελέχη της τεχνολογίας προ των ευθυνών τους και να απαιτήσουμε από αυτά να επιβάλουν τα πρότυπα ασφαλείας στις πλατφόρμες τους που καθορίζονται από τους νόμους μας», τόνισε.
Βραζιλία: «Κακό για τη δημοκρατία»
Ως «κακό για τη δημοκρατία» χαρακτήρισε χθες την απόφαση της Meta, ο νέος υπουργός Επικοινωνίας της Βραζιλίας, Σιντόνιο Παλμέιρα.
«Χωρίς τον έλεγχο γεγονότων δεν ελέγχεται η διάδοση του μίσους, της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων», τόνισε.
«Αυτό είναι το πρόβλημα. Πρέπει να ασκήσουμε έλεγχο, πρέπει να ρυθμίσουμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη», σημείωσε ο Παλμέιρα.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Guardian