Το 2024 ήταν η πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, δήλωσε εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) πριν από τη δημοσιοποίηση αργότερα σήμερα μιας περιεκτικής έκθεσης που ενσωματώνει τα ευρήματα διαφόρων περιφερειακών ινστιτούτων παρακολούθησης του κλίματος.
Κατά τη διάρκεια της διετίας 2023-2024, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 1,5°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, υπερβαίνοντας το όριο που τέθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού. Αυτή η αύξηση υπογραμμίζει την άνευ προηγουμένου άνοδο των θερμοκρασιών στη σύγχρονη ιστορία, με την υπερθέρμανση του πλανήτη να μην έχει προηγούμενο εδώ και τουλάχιστον 120.000 χρόνια.
Επιπλέον, το 2024 σημειώθηκαν ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες στην ξηρά και στην επιφάνεια της θάλασσας, καθώς και αυξημένη θερμότητα των ωκεανών, συνοδευόμενες από ακραία καιρικά φαινόμενα που επηρέασαν πολλές χώρες.ω
Η έκθεση, που αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα στις 5.00 μ.μ. ώρα Γενεύης (6.00 μ.μ. ώρα Ελλάδας) θα αντιπαραβάλλει τα ευρήματα μετεωρολογικών παρατηρητηρίων στη Βρετανία, την Κίνα, την ΕΕ και τις ΗΠΑ, δήλωσε η εκπρόσωπος Κλερ Νούλις.
“Η WMO θα επιβεβαιώσει αργότερα πως το 2024 ήταν η πιο θερμή χρονιά στα χρονικά”, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη.
“Είδαμε ασυνήθιστες θερμοκρασίες στην ξηρά και στην επιφάνεια της θάλασσας, ασυνήθιστη θερμότητα των ωκεανών, που συνοδεύτηκαν από πολύ ακραία καιρικά φαινόμενα τα οποία επηρέασαν πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, καταστρέφοντας ζωές, μέσα επιβίωσης, ελπίδες και όνειρα”, πρόσθεσε.
Για τον Γιόχαν Ρόκστρεμ, διευθυντή του Ινστιτούτου του Πότσνταμ για την Έρευνα ως προς τον Αντίκτυπο στο Κλίμα (PIK), αυτή είναι «σοβαρή προειδοποίηση».
«Πήραμε μια πρόγευση του κόσμου με θερμοκρασία (αυξημένη κατά) 1,5° Κελσίου, (πρόγευση) από τα δεινά και τα κόστη άνευ προηγουμένου για τον κόσμο και την παγκόσμια οικονομία, εξαιτίας των ενισχυμένων ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως οι ξηρασίες, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και οι καταιγίδες», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Πίσω από τους αριθμούς προβάλλει ήδη σειρά καταστροφών που επέτεινε η κλιματική αλλαγή: 1.300 νεκροί τον Ιούνιο εξαιτίας των ακραίων θερμοκρασιών στο προσκύνημα στη Μέκκα, ιστορικές πλημμύρες στη δυτική και στην κεντρική Αφρική, φοβεροί κυκλώνες στις ΗΠΑ και στην Καραϊβική…
Σε οικονομικό επίπεδο, οι φυσικές καταστροφές προκάλεσαν ζημίες ύψους 320 δισεκ. δολαρίων σε παγκόσμια κλίμακα πέρυσι, σύμφωνα με την αντασφαλιστική εταιρεία Munich Re.
Το να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5° Κελσίου μάλλον, αντί των 2° Κελσίου — το ανώτατο όριο της συμφωνίας του Παρισιού—, θα επέτρεπε να περιοριστούν σημαντικά οι πιο καταστροφικές συνέπειες, σύμφωνα με την GIEC, τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ. «Κάθε χρονιά της τελευταίας δεκαετίας συγκαταλέγεται στις πιο θερμές που έχουν καταγραφεί ποτέ», προειδοποιεί η Σαμάνθα Μπέρτζες, υποδιευθύντρια του C3S του Κοπέρνικου.
Οι ωκεανοί, που απορροφούν το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας που προκαλείται από την ανθρωπότητα, συνεχίζουν επίσης να υπερθερμαίνονται. Ο ετήσιος μέσος όρος της θερμοκρασίας της επιφάνειάς τους, πλην των δυο πολικών ζωνών, έφθασε σε επίπεδο άνευ προηγουμένου, στους 20,87° Κελσίου, συντρίβοντας το προηγούμενο ρεκόρ, που καταγράφτηκε μόλις το 2023.
Πέρα των άμεσων συνεπειών των θαλάσσιων καυσώνων στα κοράλλια και στα ψάρια, η διαρκής υπερθέρμανση των ωκεανών, βασικών ρυθμιστών του κλίματος της Γης, επηρεάζει τα θαλάσσια και τα ατμοσφαιρικά ρεύματα. Οι θερμότερες θάλασσες εκλύουν πλέον περισσότερο εξατμισμένο νερό στην ατμόσφαιρα, δίνοντας μεγαλύτερη ενέργεια σε τυφώνες, κυκλώνες ή καταιγίδες.
Ο Κοπέρνικος σημειώνει ακόμη πως το επίπεδο εξατμισμένου νερού στην ατμόσφαιρα έφθασε και αυτό σε επίπεδο άνευ προηγουμένου το 2024, βρίσκεται πλέον 5% πάνω από ό,τι ήταν κατά μέσον όρο την περίοδο 1991-2020.
Πάντως την περασμένη χρονιά τερματίστηκε το φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη και στην εμφάνιση ακραίων φαινομένων, κι αναμένεται μετάβαση στις πιο ουδέτερες συνθήκες του αντίστροφου φαινομένου, του Λα Νίνια.
Πλην όμως ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός προειδοποίησε ήδη τον Δεκέμβριο πως αυτό το τελευταίο ενδέχεται να είναι «βραχύ και μικρής έντασης», ανεπαρκές για να αντισταθμιστούν οι συνέπειες της υπερθέρμανσης.
«Το μέλλον βρίσκεται στα χέρια μας — η άμεση και αποφασιστική δράση μπορεί ακόμη να αλλάξει την τροχιά του μελλοντικού κλίματός μας», τόνισε ο διευθυντής της υπηρεσίας για την κλιματική αλλαγή του Κοπέρνικου, ο Κάρλο Μπουοντέμπο.
Η COP29 του Μπακού, η πιο πρόσφατη μεγάλη σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα, συνάντησε σχεδόν ανυπέρβλητες δυσκολίες για να οριστεί νέος στόχος ως προς τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής —τέθηκε, εντέλει—, όμως δεν εισέφερε στην πράξη τίποτε για τις φιλοδοξίες για τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ιδίως για την έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα.