Δημοσίευμα στη Frankfurter Rundschau αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ του δεύτερου δημόσιου γερμανικού καναλιού ZDF για τον σκιώδη στόλο του Ρώσου Προέδρου, ο οποίος προσπαθεί να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις, και μάλιστα στα ανοιχτά των ακτών της Ελλάδας.
Το δημοσίευμα αναφέρει: «Οι δυτικές κυρώσεις έχουν σκοπό να πλήξουν το καθεστώς της Ρωσίας εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Το βάρβαρο καθεστώς στη Μόσχα κάνει όμως ό,τι μπορεί, ούτως ώστε με κόλπα να υπονομεύσει αυτές τις κυρώσεις. Το ντοκιμαντέρ του ZDF ρίχνει φως σε αυτά τα κόλπα της Ρωσίας και εστιάζει στον λεγόμενο σκιώδη στόλο του Βλάντιμιρ Πούτιν. Για παράδειγμα, το κατεστραμμένο πετρελαιοφόρο «Eventin», το οποίο η Γερμανία είχε ρυμουλκήσει στις ακτές του Ρίγκεν, λέγεται ότι ανήκει στον άλλοτε μυστικό στόλο του ηγέτη του Κρεμλίνου. Το θέμα τέθηκε στην πολιτική ατζέντα της Γερμανίας σε νέα διάσταση. Ωστόσο, το δεξαμενόπλοιο φέρεται να βρίσκεται σε κακή κατάσταση».
Συνδρομή και από ελληνικές εταιρείες;
Και λίγο παρακάτω σημειώνεται: «Γι’ αυτό, εκτός από τις πολιτικές υπάρχουν και σημαντικές ανησυχίες για την προστασία του περιβάλλοντος. Τα πλάνα που δημοσιεύει το ZDF παρουσιάζουν πώς δύο σκιώδη δεξαμενόπλοια φορτώνουν και ξεφορτώνουν ρωσικό πετρέλαιο στα ανοιχτά της Ελλάδας.
Μεταξύ άλλων, το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει ότι οι Ρώσοι δεν κάνουν μόνο κόλπα στη Βαλτική Θάλασσα, αφήνοντας τα δεξαμενόπλοια να πλέουν γι’ αυτούς με διαφορετική σημαία, αλλά και στα ανοιχτά της Ελλάδας. Για την ακρίβεια στα ανοιχτά των γραφικών ακτών της Πελοποννήσου. Και όχι μόνο αυτό. Τα τεράστια φορτηγά πλοία ταξιδεύουν πιθανότατα με ασαφείς όρους ασφάλισης και αδιαφανή ιδιοκτησία. Και πιθανότατα με διάφορες σημαίες και άρα εθνικότητες. Το καλοκαίρι του 2022, η ερευνητική ομάδα του ZDF ανακάλυψε αρκετά δεξαμενόπλοια στα διεθνή ύδατα ανοιχτά του Γυθείου. Προφανώς μετέφεραν ρωσικό αργό πετρέλαιο μεταξύ τους, το οποίο ενέπιπτε σε κυρώσεις. Προμηθεύονταν πιθανότατα τα λεγόμενα fenders από τοπικούς ελληνικούς παρόχους ναυτιλιακών υπηρεσιών, σύμφωνα με το ρεπορτάζ. Πρόκειται για τεράστια μαύρα μπαλόνια που τοποθετούνται ανάμεσα στα πλοία, για να εμποδίζουν τη σύγκρουση μεταξύ τους».
Το σπάσιμο των κυρώσεων
Η Ρωσία είναι αναμφισβήτητα η χώρα με τις περισσότερες κυρώσεις στον κόσμο, αλλά ταυτόχρονα και το πιο έμπειρο κράτος στο σπάσιμο των κυρώσεων. Η Αρμενία, η Γεωργία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και άλλα πρώην σοβιετικά κράτη έχουν δει να απογειόνεται το εμπόριο δυτικών ειδών πολυτελείας, από δερμάτινες τσάντες μέχρι σεντάν Mercedes-Benz, διευκολύνοντας επί της ουσίας την Ρωσία στην προμήθεια των συγκεκριμένων αγαθών. Την ίδια στιγμή η Κίνα τροφοδοτεί τη ρωσική πολεμική μηχανή με λειτουργία με πρώτες ύλες, μικροτσίπ, εξαρτήματα drone και άλλες τεχνολογίες διπλής χρήσης.
Ίσως η πιο σημαντική αποτυχία ωστόσο είναι το ανώτατο όριο τιμών του πετρελαίου, που τέθηκε σε εφαρμογή για να περιορίσει τα έσοδα του Πούτιν χωρίς να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια προσφορά. Ενώ το σχέδιο αρχικά δούλεψε περίπου όπως έχει σχεδιαστεί, περιορίζοντας τις πωλήσεις σε λιγότερο από $60 ανά βαρέλι, η Ρωσία έχει προσαρμοστεί εδώ και καιρό. Έχει αποκτήσει πρόσβαση σε εκατοντάδες πλοία, τα οποία βασίζονται είτε σε μη δυτικούς προμηθευτές ναυτικής ασφάλισης και άλλων υπηρεσιών, είτε σε αυτοδηλωμένους “attestations” ότι συμμορφώνονται με το ανώτατο όριο, προκειμένου να μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο. Πρόκειται για τον περίφημο σκιώδη στόλο.
Πλοία που έχουν επιβληθεί με κυρώσεις εξακολουθούν να μεταφέρουν πετρέλαιο
Ο αριθμός των εγκεκριμένων πλοίων που μετέφεραν ρωσικό πετρέλαιο αυξήθηκε αφού οι αρχικές προσπάθειες αποδείχθηκαν επιτυχείς.
Την ίδια στιγμή, η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία μετατρέπουν αυτό το αργό πετρέλαιο σε καύσιμα αεροσκαφών και άλλα προϊόντα πετρελαίου που στη συνέχεια πωλούνται νόμιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ και αλλού.
Η επιβολή κυρώσεων στον σκιώδη στόλο θα πρέπει να περιορίσει τον συνολικό αριθμό που διαθέτει ο Πούτιν. Για να έχουν πραγματικό αντίκτυπο, ωστόσο, οι δυτικές χώρες θα πρέπει να στοχεύσουν αγοραστές, συμπεριλαμβανομένων των διυλιστηρίων που αγοράζουν πετρέλαιο πάνω από το ανώτατο όριο τιμών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που διευκολύνουν τέτοιες αγορές. Οι συνθήκες είναι τυχαίες: Με τις τιμές αργού να κυμαίνονται γύρω στα $75 ανά βαρέλι, οποιαδήποτε διακοπή στις προμήθειες θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμη. Η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι η διπλωματική. Η Ινδία, την οποία οι ΗΠΑ καλλιεργούν ως εταίρο ασφαλείας, ήδη δυσανασχετεί με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τις αμερικανικές κυρώσεις στο Ιράν και σε άλλα έθνη. Η παροχή στις εταιρείες και τις τράπεζες, ας πούμε, ενός λογικού παραθύρου για δράση πριν υποστούν δευτερεύουσες κυρώσεις μπορεί να αμβλύνει ορισμένες τριβές.
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ θα πρέπει να τυποποιήσει τα μέτρα επιβολής, τα οποία διαφέρουν ανά κράτος μέλος, και να διασφαλίσει ότι διατίθενται επαρκείς πόροι για την προσπάθεια. Η απαίτηση από τους πλοιοκτήτες να υποβάλλουν λεπτομερέστερα έγγραφα, με αναλύσεις για διάφορες υπηρεσίες, θα καθιστούσε δυσκολότερη την παραποίηση βεβαιώσεων.
Οι κυρώσεις υπόκεινται σχεδόν πάντα σε διαρροές και εξαπατήσεις. Παρόλα αυτά, έχουν αυξήσει το κόστος του πολέμου για τον Πούτιν, του οποίου η οικονομία είναι υπό σοβαρή πίεση. Παρέχουν επίσης στην Ουκρανία και στους δυτικούς ηγέτες —, συμπεριλαμβανομένου του αυτοαποκαλούμενου διαπραγματευτή Ντόναλντ Τραμπ — κάποια τόσο αναγκαία διαπραγματευτική δύναμη. Σε ό, τι χρόνο του απομένει, ο Μπάιντεν θα πρέπει να επιδιώξει να αφήσει τον διάδοχό του όσο περισσότερο από αυτόν τον μοχλό μπορεί, καταλήγει το Bloomberg.
Πηγή: DW, Bloomberg