NewsEdit Ένας ασυνήθιστα υψηλός αριθμός ανιχνεύσεων του ιού της πολιομυελίτιδας σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες τους τελευταίους μήνες υπογραμμίζει τη σημασία του να διατηρήσουμε την Ευρώπη απαλλαγμένη από την πολιομυελίτιδα, σημειώνουν σε άρθρο τους η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), Πάμελα Ρέντι Βάγκνερ, και ο περιφερειακός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε.
Η πολιομυελίτιδα είναι μια ξεχασμένη ασθένεια για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στην Ευρώπη από το 2002, χάρη στα επιτυχημένα προγράμματα εμβολιασμού, την εκτεταμένη επιτήρηση και την αντιμετώπιση κρουσμάτων.
Ωστόσο, από το 2015 ως το 2022 ο ιός ανιχνεύεται σε τουλάχιστον μία χώρα της Ευρώπης κάθε χρόνο, ενώ το 2024 ανιχνεύθηκε ιός πολιομυελίτιδας τύπου 2 προερχόμενος από εμβόλιο στα συστήματα αποχέτευσης 14 πόλεων σε πέντε χώρες (Ισπανία, Πολωνία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Φινλανδία).
Οι ιοί αυτοί συνδέονται με μια γενεαλογική γραμμή που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Νιγηρία το 2020 και κυκλοφόρησε σε άλλες 21 χώρες της Αφρικής, προκαλώντας επιδημίες σε 15 από αυτές.
Η ανάλυση της γενετικής αλληλουχίας δείχνει ότι πριν εντοπιστεί στην Ευρώπη, ο ιός κυκλοφορούσε για έναν χρόνο αλλού. Δεν υπάρχουν πάντως ενδείξεις ότι υπήρξε ευρεία κυκλοφορία του ιού στην Ευρώπη λόγω αυτών των εισαγωγών.
Ωστόσο, μπορεί να οδηγήσουν σε έξαρση εάν άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί, εκτεθούν στον ιό, όπως συνέβη πρόσφατα στο Τατζικιστάν, την Ουκρανία, το Ισραήλ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Στο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Eurosurveillance», σημειώνεται ότι «κάθε χώρα πρέπει να παραμείνει σε επαγρύπνηση για την ανίχνευση της παρουσίας του ιού της πολιομυελίτιδας μέσω συστημάτων επιτήρησης, να είναι έτοιμη να δράσει γρήγορα εάν εντοπιστεί οποιαδήποτε κυκλοφορία του ιού και να δεσμευτεί να διατηρήσει υψηλή εμβολιαστική κάλυψη σε κάθε κοινότητα ετησίως έως ότου επιτευχθεί η παγκόσμια εξάλειψη της πολιομυελίτιδας».
Το ECDC εκτιμά ότι 2,4 εκατομμύρια παιδιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ενδέχεται να μην έχουν λάβει κατά την περίοδο 2012-2021 τον κύκλο εμβολιασμών που απαιτείται για την προστασία από τον ιό, ενώ επιπλέον 600.000 παιδιά ενδέχεται να έχουν χάσει τον εμβολιασμό τους την περίοδο 2022-2023.
Η πολιομυελίτιδα, γνωστή και ως “πολιο”, είναι μια σοβαρή ιογενής ασθένεια που επηρεάζει το νευρικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει παράλυση ή ακόμη και θάνατο σε σοβαρές περιπτώσεις. Προκαλείται από τον ιό της πολιομυελίτιδας, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των εντεροϊών.
Ιστορία και Εξάπλωση
Η πολιομυελίτιδα έχει επηρεάσει την ανθρωπότητα για αιώνες, με μεγάλες επιδημίες να σημειώνονται κατά τον 20ό αιώνα. Πριν από την ανάπτυξη εμβολίων, η νόσος ήταν μια από τις πιο επικίνδυνες παιδικές ασθένειες. Χιλιάδες άνθρωποι — κυρίως παιδιά — παρέμεναν παράλυτοι κάθε χρόνο.
Το 1955, το εμβόλιο του Jonas Salk αποτέλεσε μια σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση της νόσου. Ακολούθησε το στοματικό εμβόλιο του Albert Sabin το 1961, το οποίο διευκόλυνε τον μαζικό εμβολιασμό.
Τρόπος Μετάδοσης
Ο ιός της πολιομυελίτιδας μεταδίδεται κυρίως μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού, όταν δηλαδή μολυσμένα χέρια ή τρόφιμα έρχονται σε επαφή με το στόμα. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω μολυσμένου νερού. Σε περιπτώσεις κακής υγιεινής, η εξάπλωση του ιού είναι πιο πιθανή.
Συμπτώματα και Επιδράσεις
Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνονται από τον ιό δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ωστόσο, περίπου το 1% των μολύνσεων μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:
- Παράλυση των άκρων
- Μόνιμες νευρολογικές βλάβες
- Σε σπάνιες περιπτώσεις, αναπνευστική ανεπάρκεια που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο
Πρόληψη
Η πρόληψη της πολιομυελίτιδας βασίζεται στον εμβολιασμό. Τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σήμερα περιλαμβάνουν:
- Εμβόλιο ανενεργού ιού (IPV): Χορηγείται με ένεση και παρέχει προστασία χωρίς τον κίνδυνο επαναφοράς της νόσου.
- Στοματικό εμβόλιο (OPV): Παρότι χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά στις ανεπτυγμένες χώρες, παραμένει χρήσιμο για την καταπολέμηση της πολιομυελίτιδας σε περιοχές όπου η νόσος εξακολουθεί να κυκλοφορεί.