Κάποτε οι Ναζί και στη συνέχεια οι νεοναζί οικοδόμησαν πάνω στα ερείπια και τον όλεθρο της σαξονικής μπαρόκ πόλης μία σειρά από μύθους. Η ιστορία μίας κοινωνίας που ακόμη αντιστέκεται.
Ο Βίκτωρ Κλέμπερερ μας άφησε μερικές από τις πιο συγκλονιστικές περιγραφές των αεροπορικών επιδρομών στη Δρέσδη στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 1945. Ο φιλόλογος και γλωσσολόγος κατέγραψε την κόλαση στα διάσημα ημερολόγιά του:
«Σύντομα ακούσαμε όλο και πιο βαθιά, όλο και πιο δυνατά, το βουητό των βομβών που πλησίαζαν, το φως έσβησε και ένας κρότος ακούστηκε κοντά μας… Κρατήσαμε την αναπνοή μας, γονατισμένοι και σκυφτοί ανάμεσα στις καρέκλες, από κάπου ακούγονταν λυγμοί και κλάματα – έρχονται ξανά, ξανά και η ένταση του θανάσιμου κινδύνου, ξανά μία έκρηξη. Δεν ξέρω πόσες φορές έγινε και ξαναέγινε αυτό».
Μύθοι και αφηγήματα από τα συντρίμμια
Ο Κλέμπερερ, Εβραίος που είχε ασπαστεί τον Χριστιανισμό, επιβίωσε από δύο τραγωδίες: την καταστροφή της Δρέσδης πριν από 80 χρόνια, που στοίχισε τη ζωή σχεδόν σε 25.000 ανθρώπους και το Ολοκαύτωμα – την συστηματική εξόντωση έξι εκατομμυρίων Εβραίων από τους Ναζί. Τα πρωτότυπα των ημερολογίων του, σημαντικά ιστορικά τεκμήρια σήμερα, που καλύπτουν την περίοδο του Εθνικοσοσιαλισμού από το 1933 έως το 1945, φυλάσσονται σήμερα στη Σαξονική Κρατική και Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Δρέσδης (SLUB).
Το τραγικό πεπρωμένο αυτής της ακόμη και σήμερα πανέμορφης πόλης είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς θρύλοι και μύθοι υφαίνονται σκόπιμα, εξυπηρετώντας συμφέροντα και πολιτικά αφηγήματα – αλλά και για το πόσο δύσκολο είναι να τους αντικρούσει κανείς, όσο ψευδή και παραπλανητικά κι αν είναι αυτά.
Ναι, οι αεροπορικές επιδρομές των Συμμάχων στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 1945 αμφισβητούνται από στρατιωτική άποψη, καθώς πραγματοποιήθηκαν λίγο πριν από τη λήξη του πολέμου. Ωστόσο οι στοχευμένοι αυτοί βομβαρδισμοί και ο θάνατος αθώων δεν αλλοιώνει την ευθύνη των Εθνικοσοσιαλιστών στον πόλεμο.
Οι σημερινοί νεοναζί επιδιώκουν την ηρωοποίηση των Γερμανών ως θυμάτων – έτσι η Δρέσδη αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Αναπαράγουν έτσι το ψευδές αφήγημα των Εθνικοσοσιαλιστών, των προτύπων τους, διαδίδοντας ότι οι νεκροί από τον βομβαρδισμό της Δρέσδης άγγιξαν το μισό εκατομμύριο.
Οι ιστορικοί, όπως ο Τόμας Βιντέρα από το Ινστιτούτο Έρευνας του Ολοκληρωτισμού Χάνα Άρεντ στη Δρέσδη, έχουν καταλήξει ωστόσο σε ασφαλή συμπεράσματα, καταρρίπτοντας το εν λόγω αφήγημα. Μία επιτροπή ιστορικών, στην οποία συμμετείχε και ο ίδιος, κατέληξε το 2010 μετά από πενταετή έρευνα σε έναν αξιόπιστο αριθμό θυμάτων: Τα θύματα ήταν τουλάχιστον 18.000 και το πολύ 25.000. Οι ισχυρισμοί περί εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών έχουν απορριφθεί ως ψευδείς.
Η Δρέσδη 80 χρόνια μετά
Εδώ και πολλά χρόνια η κοινωνία της Δρέσδης αντιδρά δυναμικά. Από το 2010, στις 13 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι σχηματίζουν μία ανθρώπινη αλυσίδα στις όχθες του Έλβα, τιμώντας σιωπηλά τα θύματα του βομβαρδισμού και στέλνοντας ένα μήνυμα κατά της Ακροδεξιάς.
Με το σύνθημα «Ένα μέλλον μέσω της μνήμης», ο δήμος της Δρέσδης, με αφορμή την 80ή επέτειο του βομβαρδισμού, προσκάλεσε επιζώντες και νέους από ευρωπαϊκές πόλεις να επισκεφθούν την πόλη.
Ο δήμαρχος, Ντιρκ Χίλμπερτ, τόνισε σχετικά: «Αυτοί που θυμούνται θα συναντήσουν εκείνους που θα μεταφέρουν τις μνήμες και στις επόμενες γενιές. Είναι ευθύνη όλων μας -τώρα αλλά και στο μέλλον- να υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία, τα δικαιώματα και την ειρήνη».
Πηγή: Dw – Μαρσέλ Φιρστενάου- Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου