Η ευρωπαϊκή άμυνα και ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκονται στο τραπέζι της έκτακτης συνόδου κορυφής που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες στον απόηχο της αναστολής της βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Νωρίς το πρωί της Πέμπτης, οι ειδικοί απεσταλμένοι της ΕΕ ολοκλήρωσαν το προσχέδιο της δήλωσης της συνόδου, για να την εγκρίνουν οι ηγέτες. Σύμφωνα με το κείμενο που είδε το Associated Press, επιμένουν ότι δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία και ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να συμμετέχουν σε οποιεσδήποτε συνομιλίες που αφορούν την ασφάλειά τους.
Το κείμενο μπορεί να τροποποιοηθεί πριν από την ολοκλήρωση της συνόδου κορυφής, σημειώνει το AP. Στο κείμενο αναφέρεται ακόμα ότι μια κατάπαυση του πυρός μπορεί να συμβεί μόνο στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει σε μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία. Οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να συνοδεύεται από «ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ολοκλήρωσαν το γεύμα εργασίας με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι και τώρα προχωρούν στο επόμενο στάδιο των συζητήσεων για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών.
«Ήταν μια ανοιχτή συζήτηση που διήρκεσε περίπου 1,5 ώρα», είπε στους δημοσιογράφους αξιωματούχος της ΕΕ, σύμφωνα με το Politico. Ο Ζελένσκι «ενημέρωσε τους ηγέτες για την κατάσταση στο πεδίο, τις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειές του και τις προσδοκίες για το μέλλον, σε ό,τι αφορά μια δίκαιη, συνολική και σταθερή ειρήνη», συμπλήρωσε. Ο Ζελένσκι «καλωσόρισε τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ και ενθάρρυνε τη χρήση τους για την υποστήριξη της ουκρανικής στρατιωτικής παραγωγής», πρόσθεσε ο ίδιος αξιωματούχος.
«Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα στις Βρυξέλλες, συζητήσαμε για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας και όλης της Ευρώπης» έγραψε ο Ουκρανός πρόεδρος στην πλατφόρμα Χ. «Αεράμυνα, όπλα και πυρομαχικά για την Ουκρανία, έγκαιρες παραδόσεις, ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας, ενταξιακές διαπραγματεύσεις στην ΕΕ, ανάγκη αύξησης της πίεσης των κυρώσεων στη Ρωσία και αντιμετώπιση της παράκαμψης των κυρώσεων – όλα αυτά ήταν μεταξύ των θεμάτων που συζητήσαμε σήμερα» πρόσθεσε δηλώνοντας ευγνώμων. «Είναι πολύ σημαντικό οι Ουκρανοί να μην είναι μόνοι – το νιώθουμε και το ξέρουμε» συμπλήρωσε ο Ζελένσκι.
Εάν η Ουγγαρία ακολουθήσει την απειλή της να μην υπογράψει το κοινό κείμενο των ηγετών για την Ουκρανία, μια πιθανότητα είναι να εκδοθεί κείμενο που θα υποστηρίζεται από 25 ή 26 χώρες της ΕΕ, είπαν διπλωμάτες, αναφέρει ακόμα το Politico.
Ωστόσο σε αυτό την περίπτωση μπορεί να υπάρξει πιο «δυναμική» διατύπωση – και θα μπορούσε να περιλαμβάνει ακόμη μια διατύπωση για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι που έχουν γνώση της συζήτησης που έγινε στη συνάντηση των πρεσβευτών την Τετάρτη.
Η Λιθουανία ήταν ιδιαίτερα ισχυρός υποστηρικτής, προτείνοντας τη διατύπωση: «Η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ είναι σημαντική εγγύηση ασφάλειας για το μέλλον της Ουκρανίας, είναι προς το ευρωπαϊκό συμφέρον να επιταχυνθεί η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, βάσει συμφωνημένων αρχών και κριτηρίων, αλλά το αργότερο έως το 2030», δήλωσαν οι δύο αξιωματούχοι.
Τα «αγκάθια»
Οι ηγέτες των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται στις Βρυξέλλες, ωστόσο όπως σημειώνει το CNN ορισμένοι φοβούνται ότι η εμπλοκή αμφίθυμων χωρών θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις προσπάθειες για τη σύνταξη ενός ειρηνευτικού σχεδίου που θα μπορούσε να ικανοποιήσει τόσο το Κίεβο όσο και την Ουάσιγκτον.
Η έκτακτη σύνοδος είναι η τελευταία σε μια σειρά συναντήσεων με στόχο την εξεύρεση συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με την υποστήριξη της Ουκρανίας, προτού οι ΗΠΑ και η Ρωσία επιβάλουν μια συμφωνία στο Κίεβο. Η συνάντηση σε επίπεδο ΕΕ έχει μια βασική διαφορά: περιλαμβάνει όλα τα κράτη του μπλοκ, όχι μόνο τις χώρες που επέλεξαν να συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στράμερ. Και ορισμένες χώρες, όπως η Ουγγαρία δεν είναι πρόθυμες ούτε ενδιαφέρονται να υποστηρίξουν τον αγώνα της Ουκρανίας για επιβίωση.
Ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε στο CNN ότι οι συζητήσεις σχετικά με τον καταμερισμό των βαρών είναι πιθανό να απασχολήσουν έντονα τη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης, τονίζοντας ότι το βάρος της βοήθειας προς την Ουκρανία πρέπει να «μοιραστεί πιο ομοιόμορφα» μεταξύ των κρατών μελών. Η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με αυτό θα αποδειχθεί πάντως δύσκολη. Χωρίς να ξεχωρίσει κάποια χώρα, ο διπλωμάτης υπογράμμισε πως οι χώρες που δεν πληρώνουν το «δίκαιο μερίδιό» τους όσον αφορά την Ουκρανία, συνήθως αποτυγχάνουν επίσης να δαπανήσουν πάνω από το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.
«Επιφυλακτικά αισιόδοξος» για τις συνομιλίες Ουκρανίας – ΗΠΑ ο γγ του ΝΑΤΟ
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε παραχώρησε την Πέμπτη κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Πολωνό πρόεδρο Αντρέι Ντούντα από την έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.Ερωτηθείς σχετικά με την απόφαση των ΗΠΑ να διακόψουν τη στρατιωτική βοήθεια και την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία, ο Ρούτε υπογράμμισε, σύμφωνα με το BBC τη σημασία η Ουκρανία να βρίσκεται σε «θέση δύναμης», ιδιαίτερα όταν ξεκινούν οποιεσδήποτε ειρηνευτικές συνομιλίες.
«Είμαι προσεκτικά αισιόδοξος ότι αυτό θα οδηγήσει σε καλά αποτελέσματα», είπε «Καλύτερα να μην σχολιάσουμε τι γίνεται. «Χαιρετίζω ιδιαιτέρως το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία συζητούν αυτή τη στιγμή τρόπους για το πώς θα προχωρήσουν προς τα εμπρός», είπε ο Ρούτε.
Επανέλαβε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ξεκάθαρα τη δέσμευση του ιδίου και της χώρας του στο ΝΑΤΟ. «Η διατλαντική συνεργασία παραμένει το θεμέλιο της συμμαχίας μας», πρόσθεσε.
Ο Πολωνός πρόεδρος δήλωσε ότι όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξήσουν αμέσως τον αμυντικό προϋπολογισμό τους στο 3% του ΑΕΠ τους «τουλάχιστον». «Υπέβαλα στον γενικό γραμματέα ένα γραπτό αίτημα, προκειμένου το θέμα αυτό να τεθεί στην προσεχή σύνοδο (του ΝΑΤΟ) στη Χάγη και να ληφθεί αυτή η απόφαση (…) δηλαδή τουλάχιστον το 3% του ΑΕΠ των χωρών μελών της συμμαχίας» να αφορά την άμυνα, είπε. «Είναι τέτοια η κατάσταση που δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι το 2030», πρόσθεσε.