NewsEdit Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να παγώσει για 90 μέρες τους φόρους εισαγωγών στο 10% προκάλεσε ανακούφιση στον χρηματιστηριακό χώρο, που οδήγησε σε απότομη αύξηση χρηματιστηριακών αξιών κατά 10% σε λίγες μόνο ώρες. Δεν κατάφερε όμως να απομακρύνει τις ανησυχίες σειράς ηγετών και επιχειρηματιών, για τη συνέχιση του εμπορικού πολέμου. Ενός εμπορικού πολέμου που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον και στην Αγγλική πολιτική ηγεσία.
Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Αν και η Αγγλία έχει προνομιακή φορολόγηση στο 10% και πριν την ανακοίνωση, ο Άγγλος πρωθυπουργός Στάρμερ, έχει δηλώσει ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και σχεδιάζει να συνεργαστεί με άλλους ηγέτες των 7 μεγαλύτερων αναπτυγμένων χωρών για να στο θέμα αυτό.
1. Η παύση των φόρων
Κατ’ αρχήν η ανακοινωθείσα από τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ παύση ισχύει μόνο για ορισμένους από τους νέους δασμούς – φόρους στις εισαγωγές – που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ πριν λίγες μόλις ημέρες, στις 2 Απριλίου. Ο νέος ελάχιστος δασμολογικός συντελεστής 10%, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το Σάββατο 5 Απριλίου, εξακολουθεί να ισχύει για προϊόντα που προέρχονται από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου. Εξαιρέσεις υπάρχουν για φαρμακευτικά προϊόντα και μικροτσίπ και ορισμένα άλλα είδη. Ο δασμός 10% από μόνος του είναι μια σημαντική αλλαγή στις εμπορικές σχέσεις της Αμερικής με όλες τις άλλες χώρες, ενώ δεν περιλαμβάνει την Κίνα, προς την οποία ο φόρος θα αυξηθεί περαιτέρω στο… 125%! Η παύση περιλαμβάνει 59 χώρες η περιοχές όπου προηγούμενα οι φόροι ήταν πολύ υψηλότεροι όπως 46% στο Βιετνάμ, 44% στη Σρι Λάνκα κ Βιρμανία, 32% στην Ταϊβάν, 26% στην Ινδία και 20% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ισοδυναμούν με 20%- 30% της οικονομίας πολλών από τις μικρότερες χώρες και δασμοί 26%-46% θα βύθιζαν τις χώρες αυτές σε ύφεση.
2. Επιπτώσεις παύσης
Η παύση φόρων είναι ανακούφιση για αυτά τα έθνη, ειδικά τις αναπτυσσόμενες χώρες που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων προς την Αμερική. Όμως το Βιετνάμ και άλλοι θα εξακολουθούν να πληρώνουν τον νέο ελάχιστο δασμολογικό συντελεστή 10%, όταν προηγουμένως αντιμετώπιζαν γενικά σημαντικά χαμηλότερες εισφορές. Χώρες όπως η Αυστραλία, και Νότια Κορέα, που είχαν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, με μηδενικούς δασμούς σε πολλές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ – θα εξακολουθήσουν να δουν μια σημαντική διακοπή στις εμπορικές τους σχέσεις με την Αμερική. Και αυτοί θα υπόκεινται στο τιμολόγιο 10%. Ο πρόεδρος διέλυσε μονομερώς αυτές τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου – καθώς και αυτή που είχε η Αμερική με τον Καναδά και το Μεξικό, την οποία υπέγραψε ο Τραμπ στην πρώτη του θητεία. Πολλοί άλλοι δασμοί που ανακοίνωσε ο Τραμπ από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο παραμένουν σε ισχύ και δεν επηρεάζονται από την παύση όπως δασμοί 25% σε όλες τις εισαγωγές αυτοκινήτων στην Αμερική, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, δασμοί 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που κατασκευάζονται από αυτά τα μέταλλα και δασμοί 25% σε πολλές εισαγωγές Ο μέσος δασμός των ΗΠΑ σε όλες τις εισαγωγές της επρόκειτο να φτάσει στο 27% πριν από την παύση, το υψηλότερο σε περισσότερα από 100 χρόνια.
3. Αποτελέσματα δασμών
Οι υψηλοί δασμοί διασφαλίζουν ένα εκ των δύο. Είτε ότι οι χώρες αυτές θα υποχρεωθούν να μηδενίσουν τους φόρους (εισαγωγής ή έμμεσους) επι εισαγομένων προϊόντων από ΗΠΑ, ή ότι θα έχουν σημαντική φορολόγηση με αποτέλεσμα να είναι λιγότερο ανταγωνιστικά τα προϊόντα που παράγονται εκεί. Να σημειώσουμε ότι ο μεγάλος χαμένος είναι οι πολυεθνικές εταιρείες, που κατά τα τελευταία έτη έχουν μετακινήσει τις υπηρεσίες τους και την παραγωγή προϊόντων σε χώρες φθηνού εργατικού δυναμικού, με αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας για τους εργαζομένους σε ΗΠΑ και άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ακόμη και Τράπεζες έχουν απολύσει προγραμματιστές σε ΗΠΑ και Ευρώπη και έχουν μεταφέρει το τμήμα αυτό στην Ινδία! Η κίνηση επομένως του Τραμπ επιτρέπει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ και προστατεύει τις εγχώριες εταιρείες και εργαζόμενους, περιορίζοντας το ρόλο της παγκοσμιοποίησης η θέτοντας τις ανοικτές αγορές σε πιο ισότιμους όρους για εθνικές εταιρείες. Είναι επίσης σαφές ότι η ηγεσία της ΕΕ και χωρών όπως Καναδά, που έχουν υπηρετήσει στενά τα συμφέροντα πολυεθνικών έχουν ενοχληθεί από τον περιορισμό του ρόλου των πολυεθνικών.
4. Χρηματιστηριακές και άλλες επιπτώσεις
Η μεγάλη πτώση τιμών μετοχών που ακολούθησε την αρχική επιβολή υψηλών δασμών, εξηγείται από τον περιορισμό του ρόλου και κερδών πολυεθνικών εταιρειών που είναι εισηγμένες στα χρηματιστήρια. Η εποχή που πλέον ξεκινάει, αναμένεται να οδηγήσει σε προστασία των εθνικών εταιρειών και συμφερόντων, και αυτή είναι μία εξέλιξη που δεν θα υπάρξει χωρίς αντιρρήσεις από πολιτικές ηγεσίες που σχετίζονται με πολυεθνικές εταιρείες. Όμως, καθώς ο περιορισμός της παγκοσμιοποίησης αποτελεί μια φυσική τάση, η τάση αυτή αναμένεται να ισχυροποιηθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς τα εθνικά συμφέροντα ενισχύονται και κάθε χώρα έχει αντικρουόμενα συμφέροντα με άλλες. Αυτό χρηματιστηριακά θα οδηγήσει αρχικά σε χαμηλότερα επίπεδα, και με βάση τα υψηλά επιτόκια που ήδη υπάρχουν πολλές οικονομίες θα στραφούν πιο γρήγορα από ότι προβλέπεται σε ύφεση. Όμως οι θετικές επιπτώσεις που ήδη ξεκίνησαν με άμεση πτώση στις τιμές ενέργειας και δημιουργία ισχυρότερων εθνικών εταιρειών, και αύξηση απασχόλησης, αναμένεται να ισχυροποιήσουν την παγκόσμια οικονομία αργότερα σε σχετικά πιο υγιή βάση.
*Κωνσταντίνος Βέργος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία