Αγαπημένοι μου κατοικιδιογονείς, η Ανάσταση πλησιάζει και οι εορτασμοί κορυφώνονται με εντυπωσιακά πυροτεχνήματα και βεγγαλικά σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Για εμάς τους ανθρώπους, αυτό σημαίνει χαρά, φως και χρώμα. Για τα ζώα όμως, και ειδικά για τα κατοικίδια, οι δυνατοί θόρυβοι και τα έντονα φώτα μπορεί να προκαλέσουν έντονες και τραυματικές εμπειρίες.

Γράφει η Νικολέτα Σερέτη, Κτηνίατρος
Τι προκαλούν τα πυροτεχνήματα στα ζώα;
Τα ζώα έχουν πολύ πιο ευαίσθητες αισθήσεις από τους ανθρώπους. Η ακοή τους είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένη και μπορούν να ακούσουν μεγαλύτερο εύρος ηχητικών συχνοτήτων από εμάς, με αποτέλεσμα οι εκρήξεις των πυροτεχνημάτων να τους προκαλούν αιφνίδιο τρόμο, στρες και αίσθηση απειλής.
Σύμφωνα με έρευνες πανεπιστημίων στην Ευρώπη, πάνω από το 75% των σκύλων και γατών εμφανίζουν φόβο κατά τη διάρκεια των πυροτεχνημάτων, ενώ περισσότερα από τα μισάσυνεχίζουν να παρουσιάζουν σημάδια στρες ακόμη και 30 λεπτά μετά την παύση των θορύβων. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες καταγγελίες τα τελευταία χρόνια για πανικό καιτραυματισμούς ζώων που προήλθαν από πυροτεχνήματα. Τα συμπτώματα που καταγράφονται συχνότερα είναι τα ακόλουθα:
• Πανικός και απόπειρα διαφυγής
• Τρέμουλο, σιελόρροια, λαχάνιασμα
• Σοβαροί τραυματισμοί από ατυχήματα
• Απώλεια όρεξης ή/και ούρηση από φόβο
• Καρδιακή ανακοπή (σπανιότερα)
Πώς αντιδρούν τα υπόλοιπα ζώα;
Τα πυροτεχνήματα δεν επηρεάζουν μόνο τους σκύλους και τις γάτες αλλά όλα τα ζώα. Για παράδειγμα τα πουλιά (άγρια και κατοικίδια), που πολλές φορές τρομάζουν τόσο, που πετούν μαζικά τη νύχτα, με καταγεγραμμένους μαζικούς θανάτους από πρόσκρουση σε κτίρια. Επίσης, ο καπνός και οι χημικές ουσίες τους προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα.
Τα άλογα και τα παραγωγικά ζώα (αγελάδες, πρόβατα, κατσίκες κλπ) είναι κι αυτά εξαιρετικά ευαίσθητα στους ήχους. Τρομάζουν εύκολα και εκδηλώνουν σημάδια πανικού, που μπορεί να οδηγήσουν σε πτώσεις και τραυματισμούς.
Πώς να προστατεύσουμε τα ζώα μας;
Από τη στιγμή που τα πυροτεχνήματα είναι μέρος των εορτασμών και της παράδοσης, μπορούμε να κάνουμε τα ακόλουθα για να αποφύγουμε, όσο είναι δυνατόν, τα προβλήματα που προκαλούν στα ζώα μας:
• Κρατάμε τα κατοικίδιά μας σπίτι, με όλες τις πόρτες και τα παράθυρα κλειστά.
• Προσπαθούμε να φτιάξουμε έναν ασφαλή χώρο, σε ένα ήσυχο δωμάτιο ή μια γωνιά όσο το δυνατόν πιο απομονωμένη από το θόρυβο, με χαμηλό φωτισμό, κουβέρτες, παιχνίδια και λιχουδιές. Ειδικά στις γάτες, που τις αρέσει να κρύβονται, μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το ένστικτο. Επίσης, απομακρύνουμε τα αντικείμενα που μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς από το χώρο.
• Βάζουμε άλλους ήχους, που μπορούν να καλύψουν τους εξωτερικούς (π.χ. ραδιόφωνο ή τηλεόραση)
• Αν περιμένουμε τα πυροτεχνήματα συγκεκριμένες ώρες, είναι καλό να βγάλουμε το κατοικίδιο μας βόλτα και να παίξουμε με αυτό, ώστε να κουραστεί και να είναι ήρεμο όταν ξεκινήσουν.
• Δεν τα τιμωρούμε αν φοβούνται! Η τιμωρία ενισχύει τον φόβο. Χρειάζεται να παραμένουμε ήρεμοι και ψύχραιμοι, σα να μη συμβαίνει τίποτα, ώστε να νιώσουν ασφάλεια.
• Για τα ζωάκια που ζουν σε κλουβί (κουνέλια, χάμστερ, ινδικά χοιρίδια, πουλιά κλπ.) μπορούμε να καλύψουμε μερικώς τα κλουβιά με ύφασμα για ηχομόνωση και μείωση του φωτισμού.
Ακόμη, είναι σημαντικό το κατοικίδιό μας να έχει μικροτσίπκαι κάποιου είδους ταυτότητα (ετικέτα) σε περίπτωση που φύγει από τον φόβο.
Είναι χρήσιμο, επίσης, να ενημερωθούμε για το αν υπάρχουν προγραμματισμένες εκδηλώσεις με πυροτεχνήματα κοντά στο σπίτι ή αν κάποιοι στη γειτονιά έχουν σκοπό να ρίξουν. Εάν έχουμε αυλή ή μπαλκόνι ελέγχουμε για τυχόν επικίνδυνα υπολείμματα πυροτεχνημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει ήδη καμπάνιες για πυροτεχνήματα χωρίς ήχο ή οριοθετημένες ώρες χρήσης, για να μειωθεί η ενόχληση σε ανθρώπους και ζώα.
Εάν πάλι ξέρετε ότι το κατοικίδιό σας αντιδράει και αγχώνεται υπερβολικά με τα πυροτεχνήματα, ο κτηνίατρος μπορεί , αναλόγως με την περίπτωση, να δώσει και φαρμακευτική αγωγή για να παραμένει ήρεμο.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα αδέσποτα ζώα, που είναι απροστάτευτα στο δρόμο και γίνονται πολλές φορές θύματα αυτής της συνήθειας των ανθρώπων να γιορτάζουν με πυροτεχνήματα. Πολλά από αυτά τα αδέσποτα υποφέρουν, όπως και τα κατοικίδιά μας, χωρίς όμως να έχουν κάποιον να τα φροντίσει.