Τι είναι το Κονκλάβιο;

Μετά τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου σε ηλικία 88 ετών, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εισέρχεται σε μια από τις πιο ιστορικές και μυστικές διαδικασίες της, το Κονκλάβιο, για την εκλογή του 267ου Ποντίφικα και διαδόχου του προκατόχου του.

Η ημερομηνία του Κονκλαβίου θα ανακοινωθεί μετά την κηδεία του Πάπα, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο.

Ποιοι συμμετέχουν στο Κονκλάβιο;

Στο Κονκλάβιο συμμετέχουν οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών. Με τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, 135 καρδινάλιοι είναι εκλέκτορες και έχουν δικαίωμα ψήφου, αν και δεν είναι βέβαιο ότι όλοι θα παραστούν1. Οι καρδινάλιοι άνω των 80 ετών δεν ψηφίζουν, αλλά μπορούν να συμμετέχουν στις κλειστές συνεδριάσεις πριν από την ψηφοφορία, όπου συζητούνται θέματα της Εκκλησίας.

Παρά το ότι ο νέος Πάπας δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα καρδινάλιος, στην πράξη πάντα προέρχεται από τους καρδιναλίους που ψηφίζουν. Οι καρδινάλιοι προέρχονται από 71 χώρες, με τη μεγαλύτερη ομάδα να είναι οι Ιταλοί (17), ακολουθούμενοι από 10 Αμερικανούς και 7 Βραζιλιάνους. Συνολικά, οι εκλέκτορες προέρχονται από όλες τις ηπείρους, με την Ευρώπη να έχει την πλειοψηφία (53 καρδινάλιοι).

Πού διεξάγεται το Κονκλάβιο;

Η ψηφοφορία πραγματοποιείται στην Καπέλα Σιξτίνα, κάτω από τα φημισμένα έργα του Μιχαήλ Άγγελου, όπως η «Τελική Κρίση». Οι καρδινάλιοι διαμένουν σε ξενοδοχείο του Βατικανού κοντά στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και απαγορεύεται αυστηρά η επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο, χωρίς τη χρήση τηλεφώνων, τηλεόρασης ή διαδικτύου.

Ιστορία και διαδικασία

Ο όρος «κονκλάβιο» προέρχεται από το λατινικό «cum clave» (με κλειδί), αναφερόμενος στην παράδοση να κλειδώνονται οι καρδινάλιοι κατά την εκλογή Πάπα, που ξεκίνησε το 1241. Υπήρξαν κονκλάβια που διήρκεσαν χρόνια, αλλά ο μέσος όρος των τελευταίων 10 είναι τρεις ημέρες. Το τελευταίο κονκλάβιο του 2013, που εξέλεξε τον Πάπα Φραγκίσκο, διήρκεσε δύο ημέρες και πέντε ψηφοφορίες.

Οι καρδινάλιοι ψηφίζουν δύο φορές την ημέρα μετά την πρώτη ημέρα, όπου γίνεται μόνο μία ψηφοφορία. Για να εκλεγεί Πάπας, απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων συν ένα. Όλοι οι συμμετέχοντες ορκίζονται να τηρήσουν μυστικότητα για την ψηφοφορία.

Το σήμα του καπνού και η ανακοίνωση

Τα ψηφοδέλτια γράφονται με τη φράση «Eligo in Summum Pontificem» (Εκλέγω ως Ανώτατο Ποντίφικα). Μετά την ψηφοφορία, τα ψηφοδέλτια καίγονται και από τον καπνό που βγαίνει από την Καπέλα Σιξτίνα γίνεται γνωστό το αποτέλεσμα: μαύρος καπνός σημαίνει άκαρπη ψηφοφορία, ενώ λευκός καπνός αναγγέλλει την εκλογή νέου Πάπα. Επιπλέον, η μεγάλη καμπάνα της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου χτυπά για να επιβεβαιώσει το γεγονός.

Ο νέος Πάπας ανακοινώνεται από έναν ανώτερο καρδινάλιο στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου με τη φράση «Habemus Papam» («Έχουμε Πάπα»), δίνοντας το λατινικό όνομα και το νέο παπικό όνομα που επέλεξε. Στη συνέχεια, ο νέος Ποντίφικας απευθύνει τον πρώτο του χαιρετισμό και ευλογία «Urbi et Orbi» προς το πλήθος στην πλατεία.

Το Κονκλάβιο αποτελεί μια αυστηρά ρυθμισμένη και παραδοσιακή διαδικασία που συνδυάζει βαθιά θρησκευτική σημασία με ιστορική παράδοση, καθορίζοντας το μέλλον της Καθολικής Εκκλησίας και του Βατικανού. Η εκλογή του νέου Πάπα αναμένεται να συγκεντρώσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς η Εκκλησία εισέρχεται σε μια νέα εποχή μετά την εποχή Φραγκίσκου.