Η Wall Street Journal, με αφορμή τις πρόσφατες κινήσεις του Αμερικανού προέδρου, αναρωτιέται αν ο Ντόναλντ Τραμπ βιώνει τη δική του «στιγμή Μιτεράν» – μια αναφορά στη θεαματική στροφή του Γάλλου σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Μιτεράν το 1983, όταν εγκατέλειψε το ριζοσπαστικό οικονομικό του πρόγραμμα υπό την πίεση των αγορών και της διεθνούς πραγματικότητας.
Αντίστοιχα, ο Τραμπ, που ξεκίνησε τη δεύτερη προεδρική του θητεία με μια επιθετική ατζέντα δασμών, φαίνεται πλέον να υποχωρεί μπροστά στις οικονομικές και πολιτικές πιέσεις, προχωρώντας σε σταδιακή αναδίπλωση.
Από την επιθετικότητα στην αναδίπλωση
Αρχικά, η πολιτική Τραμπ χαρακτηρίστηκε από δραστικές αυξήσεις δασμών σε βασικούς εμπορικούς εταίρους, όπως η Κίνα, ο Καναδάς και το Μεξικό, με στόχο τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος, την προστασία της αμερικανικής βιομηχανίας και την άσκηση πίεσης για αλλαγή πολιτικών σε ζητήματα όπως η μετανάστευση και τα ναρκωτικά. Οι δασμοί έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα, με την Κίνα να αντιμετωπίζει συνολικό δασμό 145% στα περισσότερα προϊόντα, ενώ Καναδάς και Μεξικό βρέθηκαν αντιμέτωποι με δασμούς 25% στα περισσότερα αγαθά.
Ωστόσο, μπροστά στην έντονη αντίδραση των αγορών –που οδήγησε ακόμη και σε χρηματιστηριακή διόρθωση– και τις προειδοποιήσεις κορυφαίων CEO για αυξήσεις τιμών και ελλείψεις στα ράφια, ο Τραμπ ξεκίνησε μια σειρά εξαιρέσεων και παγώματος των μέτρων. Εξαίρεσε αρχικά το Μεξικό και τον Καναδά από τους αμοιβαίους δασμούς, πάγωσε την επιβολή τους σε όλους πλην Κίνας για 90 ημέρες, ενώ έδωσε στοχευμένες εξαιρέσεις σε κολοσσούς της τεχνολογίας όπως η Apple και η Nvidia. Πληροφορίες αναφέρουν πλέον ότι ετοιμάζεται να μειώσει δραστικά και τον εξοντωτικό δασμό 145% στην Κίνα.
Οι αγορές και οι πολιτικές πιέσεις
Η μεταστροφή αυτή δεν είναι τυχαία. Οι χρηματαγορές, που αντιδρούν άμεσα σε κάθε εξέλιξη γύρω από τους δασμούς και τη νομισματική πολιτική της Fed, έχουν καταστήσει σαφές το κόστος της εμπορικής σύγκρουσης: αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις, φόβοι για ύφεση και αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Η επίσκεψη των CEO των Walmart, Home Depot και Target στον Λευκό Οίκο και οι προειδοποιήσεις για άνοδο τιμών και ελλείψεις έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μεταστροφή του προέδρου.
Η στάση της Κίνας και οι γεωπολιτικές συνέπειες
Η Κίνα, σε αντίθεση με τον πρώτο εμπορικό γύρο, ανταποκρίθηκε αυτή τη φορά με δυναμικά αντίμετρα: επέβαλε δασμούς 125% στα αμερικανικά προϊόντα, περιόρισε τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, ακύρωσε παραγγελίες αεροσκαφών Boeing και δυσκόλεψε τη λειτουργία αμερικανικών εταιρειών στη χώρα. Παράλληλα, έστειλε αυστηρό μήνυμα σε τρίτες χώρες να μην αποκλείσουν την Κίνα από εμπορικές συμφωνίες, ενισχύοντας τη γεωπολιτική της επιρροή.
Αυτοσχεδιασμός ή στρατηγική αναδίπλωση;
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν ο Τραμπ αφομοιώνει ουσιαστικά τα διδάγματα των οικονομικών και γεωπολιτικών εξελίξεων ή αν πρόκειται για τακτικό ελιγμό με στόχο να επανέλθει αργότερα με νέα ένταση στον εμπορικό πόλεμο. Μέχρι στιγμής, οι αποφάσεις του χαρακτηρίζονται από αυτοσχεδιασμό και έλλειψη συνεκτικής στρατηγικής, ενώ επιμένει στη διατήρηση ενός καθολικού δασμού 10% ως εργαλείο πίεσης.
Η πολιτική επιβίωση και το μήνυμα των δημοσκοπήσεων
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κοινή γνώμη απορρίπτει τους δασμούς και τους θεωρεί απειλή για την προεδρία του Τραμπ. Η WSJ υπογραμμίζει ότι ίσως ήρθε η ώρα για τον Αμερικανό πρόεδρο να ακούσει τόσο τους πολίτες όσο και τις αρχές της οικονομικής ελευθερίας, ακολουθώντας το παράδειγμα του Μιτεράν για πολιτική επιβίωση.
Η αναδίπλωση Τραμπ στις πολιτικές δασμών αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η οικονομική πραγματικότητα και οι αγορές μπορούν να επιβάλουν όρια ακόμη και στις πιο επιθετικές πολιτικές. Όπως και στη «στιγμή Μιτεράν», η πολιτική επιβίωση περνά μέσα από την προσαρμογή – και το ερώτημα που παραμένει είναι αν αυτή η προσαρμογή θα είναι μόνιμη ή απλώς προσωρινή.
- Φιντάν: «Δεν θα επιτρέψουμε τετελεσμένα στην Κύπρο, Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο»
- Αυτό είναι το πρώτο βίντεο που ανέβηκε στο YouTube πριν 20 χρόνια
- Ο ΛΕΞ μόλις ανακοίνωσε συναυλία στο ΟΑΚΑ
- Η «στιγμή Μιτεράν» του Ντόναλντ Τραμπ: H αναδίπλωση στην πολιτική των δασμών και οι επιπτώσεις στις αγορές
- Πέθανε ο μουσικός δημοσιογράφος και εκδότης Γιώργος Χαρωνίτης